1, 2. Bibliapiqa, ¿imatam yachachiwanchik kuyakuymanta?

JEHOVA DIOSNINCHIKQA kuyakuqllañam (1 Juan 4:16). Jesuspas taytan hina kuyakuqmi. Diosqa manaraq imatapas unanchachkaspanmi Jesustaqa unancharqa. Chaymi Jesusqa mana yupay atina watakuna taytanwan kuska hanaq pachapi kawsakurqa, chaypim yacharqa taytan hina kuyakuq kayta (Col. 1:15). Jesusqa hanaq pachapipas hinaspa kay pachapipas chayna kuyakuqllañam karqa. Chaymi mana iskayrayanchikchu Jehova Diospas hinaspa Jesuspas chayna kuyakuyllawanña kamachimuwananchikmantaqa.

² Huk kutipim, huk runa Jesusman asuykuspan tapurqa Diospa mayqin kamachikuynin llapan kamachikuyninmanta aswan allin kasqanmanta. Hinaptinmi Jesusñataq nirqa punta kaq hatun kamachikuy kayna nisqanta: ‘Diosnikitam kuyanki tukuy sunquykiwan, tukuy vidaykiwan hinaspa tukuy yuyaynikiwan’,  nispa. Qatiqnin hatun kamachikuymantañataqmi nirqa: ‘Runamasikitam kuyanki kikikita hina’, nispa (Mat. 22:37-39).

3. ¿Pikunataq runamasinchikkunaqa?

³ Runamasinchikta kuyasqanchikqa sutillam kanan. Jesusqa nirqa Jehova Diostawan runamasinchikta kuyananchikmantam. Chaynaqa, ¿pikunataq runamasinchikkunaqa? Runamasinchikkunaqa kanmankum iñiqmasinchikkuna, Diosmanta willasqanchik runakuna hinaspa qusanchik utaq warminchikpas, kanmankutaqmi huk runakunapas. Kay yachachikuypim rimasunchik paykunata imayna kuyananchikmanta.

4. ¿Imaynanpim yachanchik, casarasqakuna pantaq kaspankupas kusisqa kawsakunankumanta?

⁴ Jehova Diosmi punta tayta-mamanchiktaqa hukllawaykurqa, chaymi Diosqa punta kaq casarachiq. Diosqa munarqamá Adanwan Eva kusisqa kawsakunankuta hinaspa churi-wawayuq kanankutapas (Gen. 1:27, 28). Ichaqa Jehova Diosta mana kasukusqankuraykum manaña kusisqañachu kawsakurqaku. Chaymi paykunapa miraynin kasqanchikrayku ñuqanchikpas pantaq hinaspa wañuq runaña kanchik (Rom. 5:12). Pantaq runa kachkaspankupas casarasqakunaqa atinmankum kusisqa kawsakuytaqa. Chaypaqqa, bibliapi Jehova Diospa yachachikuyninkunatam kasukunanku (leey 2 Timoteo 3:16, 17).

5. ¿Imanasqataq warmi-qaripa kuyanakuyninkuqa ancha allinpuni?

⁵ Bibliapim yachachin casarasqakuna sumaqta kawsakunankupaqqa kuyanakuspa hinaspa wayllunakuspa kawsakunankuta. Apostol Pablom, kuyakuq runa imayna kananmanta qillqaspan nirqa: ‘Pipas kuyakuyniyuqqa pacienciakuqmi, imapas qukuykuqmi, manam envidiosochu, manam alto tukuqchu, manam alabakuqchu, manam pinqaypaq ruwaqchu, manam kikillanpaq munaqchu, manam piñakuqchu, nitaqmi chiqnikuqchu. Manataqmi kusikunchu hukpa huchankunamantapas aswanqa chiqap kaqmantam kusikun. Tukuytam aguantan, tukuytam creen, tukuytam confianzawan suyan, tukuytam pacienciakun. Kuyakuyqa wiñaypaqmi’, nispa (1 Cor. 13:4-8). Pablopa nisqankunapi yuyaymanaspaqa, hinaspa chayman hina ruwaspaqa warminchikwan utaq qusanchikwanmi sumaq kawsakuyta atisun.

6, 7. (1) ¿Ima nintaq bibliapiqa qusakunamanta? (2) ¿Imaynatam Diosta yupaychaq qusaqa warminwan kawsakunan?

⁶ Jehova Diosmi qaritaqa akllarqa ayllun ukupi nanachikunanpaq. Chaymi apostol Pablo nirqa: “Cristoqa llapa qaripa umanmi, qariñataqmi warminpa uman chaynataqmi Diospas Cristopa uman”, nispa (1 Cor. 11:3). Qawamusqanchikman hinam ayllu ukupiqa qari nanachikun. Kaywanqa manam nichkanchu munasqanman hina ayllunta kamachinanmantachu. Aswanmi qusaqa, Jehova Diosta qatipakuspan aylluntaqa kuyakuywan uywanan. Jehova Diosqa churin Jesustam imapipas kuyakuywan kamachin. Chayna kasqanraykum Jesusqa mana sasachakuspallan respetan. Chaymi kikin Jesus nirqa ‘taytanta kuyasqanmanta’ (Juan 14:31, NM). Sichum Jehova Dios ñakarichikuq kaptinqa manamá Jesusqa ‘taytan kuyasqantaqa’ ninmanchu karqa.

⁷ Qusakunaqa warminkupa imapas ruwasqankutaqa  allintam chaninchananku. Chaytapas bibliaqa yachachinmi (1 Ped. 3:7). Chaynaqa, ¿imaynatam chaninchanmanku? Qusaqa warminpa imanpas mana kasqanta qawaykuspanmi qunan, sichum atikuptinqa qunmantaqmi imapas munasqankunata. Bibliapiqa nintaqmi: ‘Cristom iñiqkunata kuyaspan paykunapaq entregakurqa, chaynayá qusakunapas warmikichikta kuyaychik’, nispa (Efes. 5:25). Jesusqa qatiqninkunata llumpa-llumpayta kuyasqanraykum wañuymanpas chayarqa. Sichum qusakunapas Jesusta qatipakuspanku warminkuta kuyaptinkuqa, warminpas mana sasachakuspallantaqmi qusanta astawan kuyanqa, hinaspapas tanteasqankunapim yanapanqa (leey Tito 2:3-5).

8. ¿Imaynam iñiqmasinchikkunawanqa kawsakunanchik?

⁸ Enteron pachapim wara-waranqantin iñiqmasinchikkuna kachkanku, ¿imaynatam paykunawanpas kawsakunanchik? Bibliapiqa niwanchikmi, llapallan runakunawan allinlla kawsakunapaq, niwanchiktaqmi iñiqmasinchikkunawanqa astawanraq kuyanakunanchikpaq (Gal. 6:10; leey Romanos 12:10). Apostol Pedrom nirqa Diosta  kasukuspaqa iñiqmasinchikkunata sunqumanta kuyananchikpaq. Nirqataqmi chayna kuyanakuyqa imamantapas aswan allin kasqanta (1 Ped. 1:22; 4:8).

9, 10. ¿Imanasqataq iñiqmasinchikkunawanqa huk sunqulla kawsakunchik?

⁹ Jehova Diospa llaqtanpi runakunaqa manam wakin runakuna hinachu kanchik. ¿Imanasqa? Iñiqmasinchikkunata sunqumanta kuyasqanchikrayku. Kuyanchiktaqmi Jehova Diostapas hinaspam kamachikuyninkunata kasukunchik, chaymi Jehova Diosqa chuya espiritunta quwanchik. Chay quwasqanchik espiritu tukuy atiyniyuq kasqanmi yanapawanchik enteron pachapi iñiqmasinchikkunawan huk sunqulla kawsakunapaq (leey 1 Juan 4:20, 21).

¹⁰ Apostol Pablom rimarqa iñiqmasinchikkunawan sunqumanta kuyanakuyqa ancha allin kasqanmanta. Chaymi kaynata qillqarqa: ‘Musuq pachawan pachakuchkaq hinayá allinkunata ruwaspa riqsichikuychik llakipayakuspa, sumaq sunqu kaspa, humillakuspa, llampu sunqu kaspa hinaspa pacienciakuspa. Pipapas quejan kaptinqa aguantanakuspayá pampachanakuykuychik, chaynataqa ruwankichik qamkunatapas señor pampachaykususqaykichikman hinam. Tukuymanta llalliqtaqa kuyanakuychikyá, kuyanakuyllam tukuy imatapas sumaqtaqa allinyanachin’, nispa (Col. 3:12-14). Iñiqmasinchikkunawanqa maymantaña kaspapas kuyanakuspam huñulla kanchik. Anchatam kusikunchik kayna kuyanakuspa kawsakusqanchikmantaqa.

11. ¿Imam qawachin Jehova Diospa chiqap yupaychaqninkuna kasqanchikta?

¹¹ Jehova Diospa testigonkunaqa sunqumantapunim kuyanakunchik, chaymantapas hukllam kanchik. Chayna kasqanchikmi qawachin Jehova Diospa chiqap yupaychaqninkuna kasqanchikta. Jesusmi nirqa: “Kuyanakuptikichikqa llapallan runakunam yachanqa discipuloykuna kasqaykichikta”, nispan (Juan 13:34, 35). ‘Diospa churinkuna’ kayta munaspanchikqa kamachikuyninkunatam kasukunanchik hinaspam iñiqmasinchikkunawan kuyanakunanchik, chaytam apostol Juanpas qillqarqa, hinaspanmi nirqa: “‘Kuyanakuychik’ niqtam ñawpaqmantapuni uyarirqankichik”, nispa (1 Juan 3:10, 11). Jehova Diospa testigonkunapa kuyanakusqanchik hinaspa huk sunqulla kawsakusqanchikmi qawachin, Jesucristopa chiqap qatiqninkuna kasqanchikta. Chaymi Diosqa servichikuwanchik, paymanta enteron allpa pachapi runakunaman willakunanchikpaq (Mat. 24:14).

12, 13. (1) ¿Imatam ‘achkallaña runakunaqa’ ruwachkanku? (2) ¿Imayna kawsakuymi kanqa ‘achkallaña runakunapaq’?

¹² Jehova Diospa testigonkunaqa yaqa llapankum kanku bibliapa nisqanman hina chay “achkallaña runakuna”. Paykunaqa ‘llapallan nacionkunamanta, ayllukunamanta, castakunamanta hinaspa tukuy rikchaq rimayniyuqkunamantam. Paykunaqa sayachkanku hatun tiyanapa ñawpaqninpim hinaspa carneropa qayllanpim’. Chaymantapas ‘paykunaqa hatu-hatun ñakariymanta hamuqkunam hinaspa pachankutapas taqsaspa carneropa yawarninwan yuraqyachiqkunam’. Chaywanqa nichkan Jesuspa wañukusqanpi iñisqankumantam. ‘Paykunaqa Diospa tiyananpa ñawpaqninpim kachkanku hinaspam tuta punchaw Diosta servichkanku’  Jesucristotawan Jehova Diosta kuyasqankurayku (Apoc. 7:9, 14, 15).

¹³ Ñam ‘llumpa-llumpay ñakariy punchawpi’ Diosqa mana allin runakunata chinkachinqaña (Mat. 24:21; leey Jeremias 25:32, 33). Serviqninkunatam ichaqa llumpayta kuyasqanrayku kusisqata kawsachinqa kay allpa pacha sumaq huertayachisqa kaptin. Chaymi yaqa iskay waranqa wata ñawpaqpi nisqanman hina, Diosqa ‘pichanqa paykunapa wiqinta, manañam kanqachu wañuypas, [...] waqaypas nitaq nanaypas’. Mana allinkunapas, ñakariykunapas hinaspa wañuypas chinkaptinqa mayna sumaqchiki kanqa (Apoc. 21:4).

14. ¿Haykataq kanku chay ‘achkallaña runakunaqa’?

¹⁴ Hanaq pachaman riqkunaqa yaqa pichqa waranqa runakunallaraqmi 1914 watakamaqa karqaku. Paykunaqa llumpay sasachakuykunapi tarikuchkaspankupas chuya espiritupa yanapakuyninwanmi runamasinkuman Diosmanta willakuqku. Chaymi kay tiempopi Diospa llaqtanman yaykumuchkanku kay pachapi wiña-wiñaypaq kawsakuy munaq ‘achkallaña runakuna’. Chay achkallaña runakunaqa kanku pusaq millon masnin Jehova Diospa testigonkunam. Paykunam huñunakunankupaq pachak chunka pichqayuq waranqa tawa pachakman rakinasqa kachkanku enteron allpa pachapi. ¡Hinallaraqmá yapakuchkanku! Chaymi septiembre 2013 watamanta agosto 2014 watakamaqa 275.500 runakuna bautizakurqaku. Kaywanqa nichkanchik sapa semana 5.300 runakuna bautizakusqankumantam.

15. ¿Imataq yanapawanchik achkallaña runakunaman Jehova Diosmanta willananchikpaq?

¹⁵ Anchatam kusikunchik Jehova Diosmanta willakusqanchikta achkallaña runakuna uyarisqankuwan. Paykunaman willananchikpaqmi qillqanchikkuna kachkan 700 masnin rimaykunapi. Manam ima qillqapas kanchu Willakuq qillqanchik hina enteron allpa pachapi aypusqaqa. Sapa killam 247 rimaykunapi 52 millon qillqakunata ruwanchik. ¿Imatapunim Bibliaqa yachachin?, niq qillqanchiktapas kunankamam 250 masnin rimaykunapi 200 millon masnintaña ruwarunchik.

16. ¿Imanasqam Jehova Diosta yupaychaqkunaqa yapakuchkanchik?

¹⁶ Jehova Diosta yupaychaqkunaqa hinallam yapakuchkanku paypi iñisqanchikrayku hinaspa bibliapas paypa palabran kasqanmanta mana iskayrayasqanchikrayku (1 Tes. 2:13). Satanasña chiqniwaptinchikpas hinaspa ñakarichiwaptinchikpas Jehova Dioswan amistadninchikqa hinallam wiñachkan (2 Cor. 4:4).

17, 18. Diosmanta willakusqanchikta mana uyariyta munaptinkuqa, ¿imaynam kananchik?

¹⁷ Diosmanta willakuptinchikmi runakunaqa mana chaynallatachu chaskiwanchik, wakinqa manam uyariytapas munankuchu. Chaynaqa, ¿imayna kananchiktam Jehova Diosqa munan? Imataña runakuna niwaptinchikpas, bibliapa yachachisqanman hinam ruwananchik. Colosenses 4:6 nin: “Kachiwan tupachisqa hina sumaqllañayá kachun rimasqaykichikpas, yachaychikyá sapakamaman imaynam allin contestaytapas”, nispa. Runamasinchikta kuyasqanchikraykum imamantapas tapuwaptinchikqa ‘humillakuspa hinaspa respetowan’ kutichinanchik (1 Ped. 3:15).

¹⁸ Runakuna piñakuspa mana uyariyta  munaptinkupas kuyapayakuqmi kananchik, chayna kaspanchikmi Jesus hina kasunchik. Bibliapim niwanchik chiqniqninkuna kamiptinkupas Jesusqa mana kutichikusqanmanta nitaq ‘ñakarichiptinkupas mana amenazasqanmanta’ aswanqa Jehova Diospa makinpim saqirqa (1 Ped. 2:23). Chayraykum runakuna imataña niwaptinchikpas upallakuykunanchik hinaspapas manataqmi kutichikunanchikchu, aswanqa paykunapa allinninkupaqmi Diosta mañakunanchik (1 Ped. 3:8, 9).

19. ¿Imaynataq kananchik chiqniwaqninchik runakunawan?

¹⁹ Llampu sunqu kaspanchikqa Jesuspa niwasqanchikkunatapas kasukunchikmi, paymi nirqa: ‘Uyarirqankichiktaqmi: “Kuyankim amistadnikita, enemigoykitañataqmi chiqninki” nispa nisqankuta. Ñuqam ichaqa nikichik: Kuyaychik enemigoykichikkunata, mañapuychiktaq ñakarichisuqnikichik runakunapaqpas. Chaynapim qamkunaqa kankichik hanaq pachapi kaq taytapa churinkuna, paymi intitapas qispichimun allin utaq mana allin runakunapaqpas, paytaqmi parachimun justo runakunapaqpas chaynataq mana justo runakunapaqpas’, nispa (Mat. 5:43-45). Diosta kuyaqkunaqa enemigonchikkunatapas kuyanchikmi imataña niwaptinchikpas.

20. ¿Haykapim kay pachapi lliw runakuna Jehova Diostawan runamasinkuta kuyanqaku? (Qaway 21 kaq paginapi fotota).

²⁰ Tukuy imapim Jehova Dios kuyasqanchiktaqa qawachinanchik hinaspa runamasinchikkuna kuyasqanchiktapas. Yanapaykunanchikmi chiqniwaqninchiktawan mana uyariwaqninchikkunatapas. Apostol Pablom nirqa: ‘Ama pitapas debekuychikchu, debespaqa-debenakuychik kuyakuyllata. Pipas runamasinta kuyaqqa kamachikuykunatam cumplirunña. Kaynatam wakin kamachikuykunapas niwanchik: Amam hukwanqa pierdekunkichu, amam pitapas wañuchinkichu, amam suwakunkichu, amam munapayankichu, nispa. Aswanqa kaykunapiwan wakin kamachikuykunaqa hukllawakun: “Kuyankim runamasikita kikikita hina” niq kamachikuypim. Pipas kuyakuqqa runamasintaqa manam imananchu. Chaynaqa kuyanakuspam kamachikuykunata allinta cumplinchik’, nispa (Rom. 13:8-10). Satanasmi runakunata chiqninachin ñuqanchikmi ichaqa runamasinchikta kuyanchik (1 Juan 5:19). Satanasta, demoniokunata hinaspa mana allin runakunata Jehova Dios chinkachiptinmi, kay pachapi lliw runakunaqa Diosta kuyanqaku hinaspa runamasintapas. Hinaptinqa, ¡mayna sumaqtachá kawsakusunchik!