Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

Lukama wa Miaka wa Kuyula Cha Wanangana!

Lukama wa Miaka wa Kuyula Cha Wanangana!

Zambi ya sambukila, . . . akanupwise angunu ha yitanga yeswe yipema, mukulinga upale wenyi.”—A-HEPREU 13:20, 21.

MIASO: 136, 14

1. Kuchi kwambujola sango lipema chapwile ni ulemu mu mwono wa Yesu? Lumbununa.

YESU te kakuzanga chinji kuhanjika hakutwala ku Wanangana wa Zambi. Muze Yesu apwile hano hashi, kahanjikile chinji hakutwala ku Wanangana wa Zambi kuhiana yuma yikwo. Mu mulimo wenyi wa kwambujola sango lipema, iye kahanjikile hakutwala ku Wanangana yisuho 100. Wanangana wapwile ni ulemu unji mu mwono wenyi.—Tanga Mateu 12:34.

2. Tumbaji angaha evwile shimbi yize yili mu mukanda wa Mateu 28:19, 20 nawa mumu liaka tunambe chocho?

2 Muze Yesu amuhindwishile, iye yalikungulula ni tumbaji kuhiana 500. (1 A-Korindu 15:6) Kota ha mashimbu jacho he Yesu ahanyine shimbi kuli tumbaji twenyi hanga ambujole sango lipema kuli “atu a ku mavungu eswe.” Mulimo wacho te hi washi ko. * Mumu kaalwezele ngwenyi, mulimo wakwambujola te muukambata mashimbu anji, ndo ha “kumanunuka cha miaka.” Muze yena mwambujola sango jipema, unakwase kumanunuka cha uprofweto wacho.—Mateu 28:19, 20.

3. Yuma yitatu yika yatukwashile kwambujola sango lipema?

3 Muze Yesu ahanyine shimbi kuli tumbaji twenyi hanga ambujole, iye yamba ngwenyi: ‘Yami nguli hamuwika ni yenu.’ (Mateu 28:20) Yesu kalakenyene tumbaji twenyi ngwenyi, aye te maasongwela ni kwaakwasa hanga ambujole sango lipema hashi heswe. Yehova neye kali hamwe ni yetu. Iye hanatwehe yuma “yeswe yipema” hanga yitukwase kwambujola sango lipema. (A-Hepreu 13:20, 21) Mu mutwe uno mutulilongesa yuma yitatu: (1) yuma yize akutwaha, (2) majila waze twakuzachisa (3) ni fumbo lize twakutambula. Chitangu, tushimutwinenu yimwe yuma yize twazachishile ha kuhwa cha 100 wa miaka.

YUMA YIZE YAKUKWASA TUVUMBI TWA ZAMBI HANGA AMBUJOLE SANGO LIPEMA

4. Kuchi yuma yeka ni yeka yakutukwasa kwambujola sango lipema?

4 Yesu katesele sango lipema lia Wanangana ni mbuto yize akukuwa ha mavu eka ni eka. (Mateu 13:18, 19) Njimi kakuzachisa yuma yeka ni yeka hanga alulieke kanawa mavu. Chizechene nawa, Mwanangana wetu hanatwehe yuma yize mutuhasa kuzachisa hanga tukwase atu atayize sango lize twakwaatwalila. Yuma yimwe twakuyizachisa ha mashimbu akehe, alioze yikwo tunachiyizachisa ndo musono. Yuma yeswayi yakutukwasa hanga tululieke uhashi wetu wakwambujola sango lipema.

Fifwo liakuhanyina uchela (Cartão de Testemunho) liakwashile atu anji kuputuka kwambujola

5. Cartão yoze te akwambujola nenyi yika, nawa kuchi apwile ni kumuzachisa?

5 Ha mwaka 1933, akwa-kwambujola yaputuka kuzachisa cartão wakwambujola nenyi, cartão, wacho kakwashile mandumbu anji kuputuka kwambujola sango lipema. Cartão wacho kapwile mukehe nawa kapwile ni jimwe sango jilemu ja mu Mbimbiliya. Ha mashimbu amwe kapwile ni kutuhwisa cartão wacho ni jimwe sango jaha. Ndumbu Erlenmeyer kapwile ni miaka kumi muze iye aputukile kuzachisa cartão wakwambujola nenyi ha tangwa litangu. Yamba ngwenyi: “Sango ja uputukilo japwile ngwo, ‘Muhasa kutanga kama cartão au?’ Muze mwenyembo mahwisa kutanga, mutumulumbunwina sango jacho mba mutuya kwetu.”

6. Kuchi cartão wakwambujola nenyi wakwashile akwa-kwambujola sango lipema?

6 Cartão wakwambujola nenyi kakwashile chinji akwa-kwambujola mu majila eka ni eka. Chakutalilaho, akwa-kwambujola amwe kapwile nikwivwa sonyi, chipwe ngwe o te kakuzanga kwambujola sango lipema, alioze te keshi kunyingika yize mahanjika. Akwo kapwile ni hamu linji. Ayo te kakulweza enyembo jo yuma yeswe yize te ananyingika ha mashimbu akehe wika, alioze ha mashimbu akwo o te keshi kuhanjika kanawa. Cartão wakwambujola nenyi kakwashile chinji akwa-kwambujola eswe hanga ambujole kanawa sango lipema.

7. Kapinda muka wapwile ko hakuzachisa cartão wa kwambujola nenyi?

7 Kwapwile nawa kapinda munji. Pangi Grace Estep yamba ngwenyi: “Ha mashimbu akwo te kakutuhula ngwo, ‘Akwetu, yika yino yinalumbunuka? Munuhasa kutulumbunwina kama?’” Atu amwe te keshi kuhasa kutanga sango jize te jakupwa ha cartão. Akwo te kakutambula wika cartão ni kwajila ku chikolo. Eka te keshi kuzanga sango jize te twakwambujola, kashika, kapwile ni kuchanuna cartão wacho. Chipwe chocho, cartão wakwambujola nenyi kakwashile chinji mandumbu hanga ambujole kuli enyembo jo ni kwaanyingikisa ngwo, o kali akwa-kwambujola sango ja Wanangana.

8. Kuchi te akuzachisa fonografu? (Tala chizulie chili ha uputukilo.)

8 Ha mwaka 1930 kapwile ni kuzachisa nawa fonografu. Yela ja Yehova amwe kapwile ni kuyivuluka ngwo Arone, mumu shimbu o te ahanjike, fonografu ye te yakuhanjika mu chihela cho. (Tanga Kutuhuka 4:14-16.) Nyi mwenyembo mazanga kupanjika, akwa-kwambujola te kakuzachisa chisaji chacho hanga mutu apanjike pande jize jinakatuka mu Mbimbiliya, mba hi mamwaha yimwe mikanda. Ha mashimbu amwe asoko eswe te kakulikungulula hanga apanjike pande jacho. Ha mwaka 1934, Sociedade Torre de Vigia yiputuka ni kulinga fonografu hanga ayizachise mu mulimo wakwambujola sango lipema. Ha chino, mandumbu kakopele pande 92.

9. Kuchi fonografu yakwashile akwa-kwambujola?

9 Muze Hillary Goslin evwile jimwe pande jacho, yalevala fonografu ha poso yimuwika hanga apanjike sango jacho hamwe ni enyembo jenyi. Hachino atu anji yaputuka kulilongesa Mbimbiliya ni kwapapachisa. Nawa ana aali a ndumbu Goslin yaya ku shikola ya Ngiliate yapwa Mishionaliu. Cartão wa kwambujola nenyi sango lipema kakwashile chinji akwa-kwambujola sango lipema hanga aputuke mulimo wo. Mba ha mashimbu akulutwe mu Shikola ya Milimo Zambi, Mwanangana yaputuka kulongesa atu jenyi hanga apwe longeshi ajama.

KUZACHISA MAJILA ESWAWO HANGA TUHANJIKE NI ATU ANJI

10, 11. Kuchi azachishile ma jornal ni chisaji cha fuji hanga ambujole sango lipema kuli atu, nawa kuchi majila jacho apwile apema?

10 Ni usongwelo wa Mwanangana wetu, atu ja Zambi kakuzachisa majila eka ni eka hanga ahanjike ni atu anji mu mulimo wa kwambujola sango lipema. Majila jacho kapwile ni ulemu unji chipi-chipi muze kwapwile akwa-kwambujola akehe. (Tanga Mateu 9:37.) Chakutalilaho, ha miaka yini kunyima te kakuzachisa ma jornal hanga ambujole nacho sango lipema. Kashika, hita poso Ndumbu Russell te kakutuma pande ku zuwo kuze te akufwambwisa mikanda hanga ajifwambwise ha ma jornal. Chocho mba hi atu jacho matuma pande jenyi ha ma jornal ku Canadá, Euroupa ni Estados Unidos. Ha mwaka wa 1913, pande ja Ndumbu Russell kajifwambwishile ha ma jornal 2,000, nawa atu ajitangile kapwile unji wa 15,000,000 atu.

Sango ja mu chifuchi ni chisaji cha fuji yakwashile kutwala sango lipema kuli atu anji ku yihela kuze kwapwile akwa-kwambujola akehe

11 Chisaji cha fuji necho kachizachishile kanawa hanga ambujole sango jipema. Ha tangwa 16 Abril 1922 Ndumbu Rutherford kahanjikile pande jenyi jitangu ku chisaji, nawa atu 50,000 kevwile pande jacho. Hohene, yituputuka kuzachisa chisaji chetu cha fuji chize apwile ni kuvuluka ngwo WBBR, nawa katalilo mutangu kamwivwile ha tangwa 24 Fevereiro 1924. Ha tangwa 1 Dezembro 1924, Kaposhi wa Kutalila yamba ngwo: “Tunanyingika ngwetu chisaji cha fuji chili yimwe jila yipema nawa kuyishi kufwika mbongo jinji ha kwambujola nayo sango lipema.” Chizechene ngwe ma jornal, ni chisaji cha fuji necho chatukwashile hanga twambujole sango lipema kuli atu anji waze te atwama ku yihela kuze te kushi akwa-kwambujola anji.

Akwa-Kwambujola sango lipema lia Wanangana kanawahilila ha kwambujola cha ha mbunga ha kusolola site yetu (Tala paragrafu 12, 13)

12. (a) Majila aka akwambujola no waze wakuzanga? (b) Yika muyihasa kutukwasa hanga tukumbe woma wa kwambujola ha mbunga?

12 Kwambujola ha mbunga yili jila yikwo yashi yize twaputuka kuzachisa hanga twambujole sango lipema kuli atu musono. Tunase tachi jinji hanga twambujole sango lipema kuli atu kuyihela yeka ni yeka ngwe ku umanyino wa mashinyi, komboio, ku yitanda, ni ku maloja. Shina wakwivwa woma wa kwambujola ha mbunga nyi? Ni che wakwivwa, lemba kuli Zambi hanga akukwase nawa tala yize Ndumbu Manera, kalayi wakumeneka yikungulwila ambile ngwenyi: “Yetu te twakushimbwila majila akwo aha waze mutuzachisa hanga tuwayile Yehova, ni kusolola ushishiko ni ungunu wetu kuli iye, nawa twevwile usona unji wa kulingila Yehova ni mbunge yetu yeswe mu majila eswawo iye mazanga.” Muze twakukumba woma ni kuzachisa majila aha akwambujola no, twakutakamisa ufulielo wetu muli Yehova nawa twakupwa akwa-kwambujola apema.—Tanga 2 A-Korindu 12:9, 10.

13. Mumu liaka kuzachisa site yetu chili chipema mu mulimo wa kwambujola, nawa yakulitakana nayo yika ulinayo ha kuzachisa site?

13 Akwa-kwambujola anji kakuzanga chinji kusolola kuli atu site yetu jw.org, muze ayo mahasa kutanga ni kuchiza mikanda yize yakulumbununa Mbimbiliya mu unji wa malimi 700. Matangwa eswe unji wa 1.6 atununu ja atu akunjila mu site yetu. Ku mashimbu akunyima, chisaji cha fuji chapwile ni kutwala sango lipema kuli atu kuyihela ya kusuku chinji. Ni musono, site yetu yakutwala sango lipema.

KUFUMBA TUVUMBI TWA ZAMBI HANGA AMBUJOLE SANGO LIPEMA

14. Fumbo lika akwa-kwambujola te atamba kutambula, nawa shikola yika yize yakwakwasa kupwa alongeshi apema?

14 Yuma ni majila waze twakuzachisa hanga twambujole sango lipema yakutukwasa chinji mu mulimo wetu. Ha chino, akwa-kwambujola te katela kwaafumba chize o mahasa kupwa akwa-kwambujola apema. Chakutalilaho, ha mashimbu amwe enyembo te keshi kutayiza yuma yize te akwivwa ku fonografu. Ha mashimbu akwo enyembo te kakuzanga kulilongesa chinji. Akwa-kwambujola te katamba kunyingika chize makumbulula kuli mutu yoze te mahamika malongeso ni chize te mahasa kupwa alongeshi apema. Ni ukwaso wa spiritu yisandu ya Zambi, Ndumbu Knorr kamwene ngwenyi te chili chilemu akwa-kwambujola kulilongesa chize mahanjika ni atu mu mulimo wa sango lipema. Kukatuka ha 1943, yikungulwila yiputuka kulinga Shikola ya Milimo ya Zambi. Shikola yino yakwashile atu anji kupwa alongeshi apema.

15. (a) Sango ja mandumbu amwe yika jinasolola muze o ahanjikile pande jo ku Shikola ya Milimo ya Zambi? (b) Kuchi yize Yehova hanalakenya mu Masamu 32:8 yakupwa yamwenemwene hali yena?

15 Mandumbu jetu anji te keshi kwazachisa hanga ahanjike pande ha mbunga. Ndumbu Ramu kanewuluka pande jenyi jitangu jize ahanjikile ha mwaka 1944. Pande jacho jahanjikile hakutwala kuli Doege. Iye yamba ngwenyi: “Tangwa liacho ami te ngunachikima-upi. Te je pande jami jitangu kuhanjika ha mbunga, alioze chaholele.” Chipwe ngwe kuchakapwile chashi, ni twanuke no te kakuhanjika pande ku shikola. Ndumbu Manera kanewuluka yuma yize yalingiwile muze umwe mukweze ahanjikile pande jenyi jitangu, ngwenyi: “Aye kapwile ni kuchikima ni woma hamwe ni kukukuma muze aputukile pande jenyi. Alioze, yasa tachi hanga ajihanjike, aye yanunga ni kukukuma ha pande jeswe.” Yena kota ushi kuhasa kuhana kumbululo ku kukunguluka mumu wakwivwa woma hanji sonyi. Ni chocho, eta ukwaso kuli Yehova hanga akukwase kukumba woma. Aye makukwasa ngwe chize akwashile mandumbu akwo muze aputukile Shikola ya Milimo ya Zambi.—Tanga Samu 32:8.

Alongi kuhiana 8,500 waze hanafumbu ku Shikala ya Ngiliate hanatuma mu mulimo wa mishionaliu mu yifuchi 170 kukatuka ha mwaka 1943

16. Ulemu uka shikola ya Ngiliate yili nayo (a) ku mashimbu akunyima ni (b) chize ha 2011?

16 Ululikiso wa Zambi wa kufumba nawa atu kupalikila ku Shikola ya Ngiliate. Shikola yino yakukwasa alongi hanga akolese zango lio lia kwambujola sango lipema. Shikola ya Ngiliate yaputukile ha mwaka wa 1943, nawa hiyalongesa 8.500 alongi ni kwatuma ku yifuchi 170. Chize ha mwaka wa 2011, waze akusanyika hanga aye ku shikola yacho kali mapionelu alipwila, Tulayi akumeneka yikungulwila, ma mbetelita ni ma mishionaliu, waze kanda achiya ku shikola.

17. Kuchi shikola ya Ngiliate ya kukwasa?

17 Shina shikola ya Ngiliate yili ni ulemu nyi? Ewa. Tutalenu yize yalingiwile mu chifuchi cha Japão. Ha kakweji wa Agosto wa 1949, akwa-kwambujola sango lipema kapwile wika kumi. Mba kusongo lia mwaka wacho, ma mishionaliu 13 yaya ni kukwasa akwa-kwambujola sango lipema ku chihela achize. Musono, muchifuchi cha Japão muli akwa-kwambujola 216,000, nawa, anji akuli yo kali ma pionelu.

18. Shikola jiko jika tulinajo?

18 Tuli ni mashikola akwo nawa, ngwe Shikola ya Mulimo ya Zambi, Shikola ya Pionelu, Shikola ya Akwa-kwambujola Sango Lipema lia Wanangana, Shikola ya Tulayi a Mbonge ni Mapwo jo ni Shikola ya Chizavu cha Tusongwelo ni Mapwo jo. Shikola jeswe aji jakulongesa mandumbu ni mapangi jetu hanga akolese ufulielo wo. Nawa tunanyingika pundu ngwo Yesu kananungu ni kulongesa atu jenyi.

19. Kuchi Ndumbu Russell ambile hakutwala ku mulimo wa kwambujola sango lipema, nawa kuchi chino chinalingiwa?

19 Wanangana wa Zambi unayulu miaka kuhiana 100. Mashimbu eswe awa, Mwanangana wetu, Yesu Kristu, kakusongwela mulimo wetu wa kwambujola sango lipema. Ha mwaka 1916, Ndumbu Russell kafulielele ngwenyi mulimo wa kwambujola sango lipema te muuheta atu eswe hashi eswe. Ha kwamba ngwenyi: “Mulimo unoko kawashi-washi, nawa muununga ni koka, mumu mulimo wakwambujola sango lipema lia Wanangana uli unene.” (mukanda Faith on the March, wa A. H. Macmillan, lifwo 69) Mulimo wacho tunaulingi musono! Tunasakwilila kuli Yehova, Zambi wa sambukila, hakutwaha yeswe yize tunafupu hanga tulinge upale wenyi.

^ kax. 2 Kota anji a kuli ayo kapwile akwa-Kristu. Mumu liaka twamba chocho? Mumu postolo Paulu kanakaavuluka ngwo, “mandumbu kulakaji atano.” Iye yamba nawa ngwenyi: “Anji achili ni mwono ndo haliapwila, alioze amwe hanayi tulo” hanji kufwa. Chino chinasolola ngwo, Paulu ni akwa-Kristu akwo te kananyingika anji akuli atu jacho waze evwile shimbi ya kwambujola sango lipema yize Yesu ahanyine.