1. Oilonga yokuudifa oya li ya fimana shi fike peni kuJesus? Shi yelifa.

JESUS okwa li e hole okupopya kombinga yOuhamba waKalunga. Eshi a li kombada yedu, okwa li ha popi unene kombinga yOuhamba shi dulife oinima imwe. Okwa tumbula Ouhamba lwoikando i dule 100 pefimbo loukalele waye. Osho otashi ulike kutya Ouhamba owa li shili oshinima sha fimanenena kuJesus. — Lesha Mateus 12:34.

2. Ovanhu ve fike peni va li va uda oshipango osho shi li muMateus 28:19, 20, nomolwashike hatu tile ngaho?

² Diva konima eshi Jesus a nyumuka, okwa li a holokela ovanhu ve dule po 500 ovo va li tava dulu okuninga ovahongwa. (1 Ovakorinto 15:6, yelekanifa no-NW.) Otashi dulika pomhito oyo opo Jesus a li a yandja oshipango shokuudifila “ovanhu aveshe.” Oilonga oyo kaya li tai ka kala ipu okulonga. * (Tala eshangelo lopedu.)  Okwa li e va lombwela kutya oilonga yokuudifa otai ka twikila oule wefimbo, fiyo “okexulilo lefimbo lounyuni.” Ngeenge to udifa onghundana iwa kunena, oto kwafele mokuwanifa po exunganeko olo. — Mateus 28:19, 20.

3. Oinima itatu ilipi ye tu kwafela tu udife onghundana iwa?

³ Konima eshi Jesus a yandja oshipango shi na sha nokuudifa, okwa ti: “Ame [ondi] li pamwe nanye.” (Mateus 28:20) Kungaho Jesus okwa udanekela ovashikuli vaye kutya ota ka wilika oilonga yokuudifa nosho yo kutya ote ke va kwafela va udifile ounyuni aushe. Jehova naye oku li pamwe nafye. Okwe tu pa “ouwa keshe” opo e tu kwafele tu udife. (Ovaheberi 13:20, 21) Moshitukulwa eshi, ohatu ka kundafana itatu yomoinima oyo iwa: (1) oilongifo oyo twa pewa, (2) eenghedi odo hatu longifa nosho yo (3) edeulo olo twa pewa. Tete natu ka kundafane kombinga yoilongifo oyo twa kala hatu longifa momukokomoko womido 100 da pita.

4. Oilongifo ihapu ya yoolokafana oye tu kwafela ngahelipi moilonga yetu yokuudifa?

⁴ Jesus okwa faafanifa etumwalaka lOuhamba neembuto odo da kunwa medu la yoolokafana. (Mateus 13:18, 19) Opo omunafaalama a longekide edu, oha longifa oilongifo ihapu ya yoolokafana. Sha faafana, Ohamba yetu oye tu pa oilongifo oyo hatu dulu okulongifa opo tu kwafele ovanhu va tambule ko etumwalaka letu. Oilongifo imwe oya li hai longifwa ashike oule wokafimbo, ofimbo imwe tai longifwa natango nokunena. Ashike oilongifo aishe oye tu kwafela tu xwepopaleke ounghulungu wetu wokuudifa.

5. Okakalata kokuyandja oundombwedi oshike, noka li haka longifwa ngahelipi?

⁵ Mo 1933, ovaudifi ova li va hovela okulongifa okakalata kokuyandja oundombwedi, oshilongifo osho sha kwafela vahapu va hovele okuudifa. Okakalata oko oka li kanini, ke na etumwalaka lOmbibeli li li pauxupi nopaunafangwa. Omafimbo amwe opa li hapa nyanyangidwa okakalata kape ke na etumwalaka lipe. Omumwatate Erlenmeyer okwa li a hovela okulongifa okakalata kokuyandja oundombwedi oshikando shotete eshi a li e na omido 10 lwaapo. Okwa ti: “Etwalemo lako ola li, ‘Alikana oto dulu okulesha okakalata aka?’ Konima ngeenge omuneumbo a lesha okakalata, otwa li hatu mu pe oishangomwa ndele hatu i.”

6. Okakalata kokuyandja oundombwedi oka li ka kwafela ngahelipi ovaudifi?

⁶ Okakalata kokuyandja oundombwedi oka li ka kwafela ovaudifi meenghedi da yoolokafana. Pashihopaenenwa, ovaudifi vamwe ova li ve na eehoni, ndele nonande ova li va halelela shili okuudifa, kava li hava kala ve shii kutya nava tye shike. Ovaudifi vamwe ova li ve na ouladi wa xwama. Ova li hava lombwele ovaneumbo keshe osho ve shii moule ashike wominute dinini, ndele kava li alushe hava popi nelungi. Okakalata kokuyandja oundombwedi oka li ka kwafela ovaudifi aveshe va yandje etumwalaka la yela noli li paunafangwa.

7. Ovaudifi ova li va shakeneka omashongo elipi eshi va li hava longifa okakalata?

⁷ Opa li yo omashongo. Omumwameme Grace Estep okwa ti: “Omafimbo amwe, otwa  li hatu pulwa taku ti, ‘Otaka ti ngahelipi? Ito dulu ashike okulombwela nge osho shi li mo?’” Natango, ovaneumbo vamwe kava li hava dulu okulesha osho sha shangwa mokakalata. Vamwe ova li ashike hava tambula ko okakalata ndele tava idile pomaumbo avo. Vamwe kava li ve hole etumwalaka letu, nomolwaasho ova li hava pombola po okakalata. Ashike nande opa li omashongo oo, okakalata oko oka li ka kwafela ovaudifi va udifile ovanhu vakwao nova kale va shiivika kutya ove li ovaudifi vOuhamba.

8. Eengalamafona dipu okuhumbatwa oda li da longifwa ngahelipi? (Tala efano pehovelo loshitukulwa.)

⁸ Konima yo 1930, opa li hapa longifwa oshilongifo shimwe vali, ongalamafona ipu okuhumbata. Eendombwedi dimwe oda li hadi i ifana Aron molwaashi eshina olo ola li hali popi ponhele yavo. (Lesha Exodus 4:14-16.) Ngeenge omuneumbo okwa dimine okupwilikina, omuudifi okwa li he mu pwilikinifa oshipopiwa shopaMbibeli shi li pauxupi, opo nee konima te mu pe oileshomwa. Omafimbo amwe, ovanhu momaukwaneumbo ova li have uya pamwe opo va pwilikine koshipopiwa. Mo 1934, o-Watch Tower Society oya li ya hovela okulongekida eengalamafona dipu okuhumbata da nuninwa oukalele. Hauxuuninwa, ovamwatate ova li va kwata oipopiwa ya yoolokafana i li 92.

9. Ongalamafona oya li hai pondola ngahelipi?

⁹ Eshi Hillary Goslin a li a uda shimwe shomoipopiwa oyo ya li meengalamafona, okwa li a ehela ongalamafona a kale nayo oule woshivike opo a ka pwilikine etumwalaka lOmbibeli pamwe novashiinda shaye. Osho osha li sha ningifa ovanhu vahapu va tambule ko oshili ndele tava ninginifwa. Konima yefimbo, ovanakadona vavali vomumwatate Goslin ova ka ya kOfikola yaGilead ndele tava ningi ovatumwa. Ngaashi okakalata kokuyandja oundombwedi, ongalamafona oya li ya kwafela ovaudifi vahapu va hovele okuudifa. Lwanima, Ohamba oya ka longifa Ofikola yOkudeula Ovaudifi opo a honge oshiwana shayo shi kale shi shii okuhonga.

10, 11. Oifokundaneki noradio oya li ya longifwa ngahelipi okuudifa onghundana iwa, nomolwashike eenghedi da tya ngaho da li da pondola?

¹⁰ Oshiwana shaKalunga osha kala tashi longifa eenghedi di lili noku lili tashi wilikwa kOhamba yasho opo shi fike kovanhu vahapu ngaashi tashi dulika moilonga yokuudifa. Eenghedi da tya ngaho oda li da fimana, unene tuu eshi twa li tu na ovalongi vanini. (Lesha Mateus 9:37.) Pashihopaenenwa, omido dihapu da ya, opa li pa longifwa oifokundaneki opo ku udifwe onghundana iwa. Oshivike keshe, omumwatate Russell okwa li ha tumine oshipopiwa shopaMbibeli kovakalelipo veenghundana. Opo nee tava tumine oshipopiwa shaye koifokundaneki koKanada, koEuropa nokOiwana ya Hangana. Mo 1913, oipopiwa yomumwatate Russell oya li ya nyanyangidwa moifokundaneki i li 2 000, noya li ya leshwa kovanhu 15 000 000 lwaapo.

 ¹¹ Oradio nayo oya li hai longifwa nomupondo mokuudifa onghundana iwa. Mo 16 Aprili 1922, omumwatate Rutherford okwa li a yandja oshipopiwa shaye shotete moradio nosha li sha pwilikinwa kovanhu 50 000. Diva, otwa ka hovela okulongifa oshitaasi yetu vene yoradio hai ifanwa WBBR, noprograma yotete oya li ya tumwa momhepo mo 24 Februali 1924. Oshungonangelo yOshiingilisha ye 1 Desemba 1924 oya ti: “Otu wete kutya oradio otai xupifa oshimaliwa neenghono noi li onghedi tai pondola oyo ya kala tai longifwa mokutandavelifa etumwalaka loshili.” Ngaashi oifokundaneki, oradio oye tu kwafela tu hange ovanhu vahapu moitukulwa omo mwa li ashike ovaudifi vanini.

12. (a) Onghedi ilipi yokuudifa ho hafele unene? (b) Oshike tashi dulu oku tu kwafela tu finde oumbada keshe oo tashi dulika tu na wokuudifa moipafi?

¹² Oukalele womoipafi ou li onghedi hai pondola oyo hai longifwa okuudifila ovanhu kunena. Ohapa ningwa eenghendabala dihapu okuudifila ovanhu pomatulilo eebesa, omashina, peenhele dokupaakinga nosho yo peenhele daaveshe nopomangeshefelo. Mbela oho kala wa tila okuudifa moipafi? Ngeenge osho, ilikana kuJehova e ku kwafele nokudilonga kwaasho sha tongwa komupashukilishikandjo umwe, omumwatate Manera, a ti: “Ohatu tale ko onghedi keshe ipe youkalele i li onghedi yokulongela Jehova, i li omukalo umwe wokuulika oudiinini wetu kuye, i li omhito yokuyeleka  oulineekelwa wetu, notwa li twa halelela okuulika kutya otwa hala oku mu longela monghedi keshe oyo a hala.” Ngeenge otwa findi oumbada nokulongifa eenghedi dipe dokuudifa, ohatu pameke elineekelo letu muJehova nohatu ka kala ovaudifi vaxwepo. — Lesha 2 Ovakorinto 12:9, 10.

13. Omolwashike okulongifa epandja letu lokointaneta moukalele ku li onghedi hai pondola yokuudifa, noimoniwa ilipi wa mona eshi ho li longifa?

¹³ Ovaudifi vahapu ohava hafele okulombwela ovanhu kombinga yo-website (epandja letu lokointaneta), o-jw.org., oko tava dulu okulesha nokutapa oileshomwa yOmbibeli momalaka e dule 700. Efiku keshe, ovanhu ve dulife pomiliyona 1.6 ohava i kepandja letu lokointaneta. Nale, oradio oya li ya kwafela ovanhu ovo ve li koitukulwa ye likalela va ude onghundana iwa. Kunena, epandja letu lokointaneta nalo ohali kwafele ovanhu ovo ve li koitukulwa ye likalela va ude onghundana iwa.

14. Ovaudifi ova li va pumbwa edeulo lilipi, nofikola ilipi ye va kwafela va kale ovaudifi hava pondola?

¹⁴ Oilongifo neenghedi odo twa kundafana oda kala tadi pondola neenghono. Ashike ovaudifi vopefimbo lonale ova li va pumbwa okudeulwa nghee ve na okuudifa. Pashihopaenenwa, omafimbo amwe ovaneumbo kava li hava tu kumwe naasho va uda mongalamafona. Ofimbo omafimbo amwe ovaneumbo va li hava kala ve na ohokwe nova hala okulihonga shihapu. Ovaudifi ova li va pumbwa okushiiva nghee ve na okuungaunga nelungi naavo tave va pataneke nosho yo nghee ve na okukala ovaudifi vaxwepo. Omumwatate Knorr okwa li a kwafelwa komhepo iyapuki yaKalunga, ndele ta mono kutya osha fimana kovaudifi okulihonga nghee ve na okupopya moukalele. Nomolwaasho okuhovela mo 1943, omaongalo okwa li a hovela okuunganeka Ofikola yOkudeula Ovaudifi. Ofikola oyo oya li ya kwafela aveshe va kale ovahongi hava pondola.

15. (a) Oshike sha li sha ningilwa vamwe eshi va li tava yandje oipopiwa mOfikola yOkudeula Ovaudifi? (b) Ongahelipi Eendjovo daJehova odo di li mEpsalme 32:8 de ku wanifilwa?

¹⁵ Ovamwatate vahapu kava li va ikilila okupopya moipafi yovanhu. Omumwatate Ramu ota dimbuluka eshi a yandjele oshipopiwa shaye shotete mo 1944. Oshipopiwa osha li tashi popi kombinga yomunhu womOmbibeli wedina Doeg. Okwa ti: “Eengolo dange oda li tadi lidenge kumwe, omake ange okwa li taa kakama, nomayoo ange okwa li tae lidenge kumwe.” Okwa ti vali: “Osho osha li oshimoniwa shange shotete shokupopya komutune, ndele inandi sholola.” Nonande kasha li shipu, ounona navo ova li hava yandje oipopiwa mofikola. Omumwatate Manera ota dimbuluka osho sha li sha ningwa po eshi okamati kamwe ka li ka yandja oshipopiwa shako shotete, a ti: “Okamati oka li ka tila neenghono ndele eshi ka hovela okuyandja oshipopiwa shako, oka hovela  okukwena. Ashike molwaashi oka li ka tokola oku shi yandja, oka kala taka hekumuna fiyo ka mana oshipopiwa shako.” Otashi dulika iho yandje omilombo pokwoongala ile iho kufa ombinga muko molwaashi ou na eehoni ile u wete ito dulu oku shi ninga. Ngeenge osho, ilikana Jehova e ku kwafele u finde oumbada wa tya ngaho. Ote ke ku kwafela ngaashi a kwafela ovanafikola ovo va li tete mOfikola yOkudeula Ovaudifi. — Lesha Epsalme 32:8.

16. Ofikola yaGilead oya li ya nuninwa shike (a) pefimbo lonale (b) nokudja mo 2011?

¹⁶ Ehangano laJehova ohali deula yo ovaudifi kOfikola yaGilead. Elalakano limwe lofikola oyo olo okukwafela ovanafikola va kale va halelela okuudifa onghundana iwa. Ofikola yaGilead oya hovela mo 1943, nokudja opo okwa deulwa ovanafikola 8 500, nova tumwa koilongo 170. Okuhovela mo 2011, kofikola oko okwa kala haku shivwa ovakokolindjila ve likalekelwa, ovapashukili ovaendi, Ovabetel, ile ovatumwa vomoukalele ovo inava ya natango koGilead.

17. Edeulo lofikola yaGilead ola pondola ngahelipi?

¹⁷ Ofikola yaGilead oya pondola sha ngoo? Heeno. Natu diladile kwaasho sha ningwa po moJapan. MuAuguste 1949, moshilongo osho omwa li ovaudifi inava fika komulongo. Ndele pexulilo lomudo oo, moshilongo osho omwa li ovatumwa 13 tava udifa pamwe novaudifi vomoshitukulwa. Kunena, moJapan omu na ovaudifi 216 000, nokonyala etata lovaudifi ovo oli li ovakokolindjila.

18. Eefikola dimwe dilipi vali tu na?

¹⁸ Otu na natango eefikola dikwao dihapu, ngaashi Ofikola yOukalele wOuhamba, Ofikola yOkudeula Ovakokolindjila, Ofikola yOvaudifi vOuhamba, Ofikola yOkudeula Ovapashukilishikandjo nOvakulukadi Vavo nosho yo Ofikola yOkudeula Oilyo yEekomitiye dOitaimbelewa nOvakulukadi Vayo. Eefikola odo oda pondola okudeula ovamwatate novamwameme noda pameka eitavelo lavo. Osha yela kutya Jesus ota twikile okudeula ovanhu vahapu.

19. Omumwatate Russell okwa ti shike shi na sha noilonga yokuudifa, naasho osha wanifwa ngahelipi?

¹⁹ Ouhamba waKalunga owa kala tau pangele oule womido di dule 100. Momukokomoko wefimbo olo, Ohamba yetu, Jesus Kristus, oya kala tai wilike oilonga yokuudifa. Mo 1916, omumwatate Russell okwa li a tomhwa kutya oilonga yokuudifa onghundana iwa otai ka tamunuka mo mounyuni aushe. Okwa ti: “Oilonga otai tamunuka mo neenghono, notai ka twikila okutamunuka mo molwaashi ope na oilonga yomounyuni aushe i na okulongwa mokuudifa ‘evangeli louhamba.’” (Faith on the March, kuA. H. Macmillan, epandja 69) Oilonga ya tya ngaho otai longwa kunena. Ohatu pandula Jehova, Kalunga kombili, oo he tu pe keshe osho twa pumbwa opo tu longe ehalo laye.