1. ¿Kasa naaʼinraka Manóah nütüjaapa saaʼu kachoinjatüin nuʼwayuuse?

EEJAITTAALA yaawa wanee wayuu israeliita, Manóah nünülia. Maralü tü nuʼwayuusekat. Eeʼiyataashi wanee aapiee sümüin tü nuʼwayuusekat Manóah, nüküjakalaka sümüin sünain kachoinjatüin shia. Talatakalaka naaʼin Manóah nütüjaapa saaʼu tia. Niyaawatapejeʼe saaʼu Manóah kapüleein epijaa tepichi. Mojulaasü maʼin tü israeliitakalüirua suʼunnaa tia. ¿Kasa naaʼinrajatka süpüla nekirajüin chi nachonkai süpüla niʼyataain nümüin Jeʼwaa jee alin nia nüpüla? Nuchuntüin Manóah nümüin Jeʼwaa süpüla nüjütüin nüchikuaʼa chi aapieekai nanainmüin süpüla nüküjüin namüin jamüinjatüin nipijia chi joʼuukai (Juec. 13:1-8).

2. ¿Kasa pikirajüinjanaka anain na püchonniikana? ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla puuntüin tia? (Paashajeʼera tü pütchikat « ¿Jaralii na pikirajüinjanakana maʼin sünain tü Wiwüliakat?».)

² Kachonle pia, pütüjaa aaʼu kapüleein epijaa tepichi. Pia ekirajüinjachika püchonnii süpüla naʼyataain nümüin Jeʼwaa jee süpüla alinjachin nia napüla (Prov. 1:8). Süpüla puuntüin tia, anashii pikirajüle naya semaanawai soʼu tü Ai puʼwaajakalü oʼu Maleiwa sümaa Püpüshi. Paainjüle tia, atüjeena maʼin naya nüchiki Jeʼwaa jee süchiki tü sümakat tü Wiwüliakat (paashajeʼera Deuteronomio 6:6-9). Atüjeechi maʼin pia ekirajaa püchonnii püshatüle nukuwaʼipa Jesuu wanaa sümaa niʼiküin na nikirajüinkana. Sünain ekirajaayakat tüü, wekirajaajeerü anain tü naaʼinrakat Jesuu süpüla niiʼiyatüin sünain alin nüpüla na nikirajüinkana, nnojoluin yaletüin naaʼin jee niyaawatüin saaʼu tü alatakat  namüin. Jee müsia, aküjüneerü wamüin tü waaʼinrajatkat süpüla washatüin nukuwaʼipa Jesuu.

3. ¿Kasa nayaawata aaʼu na nikirajüinkana Jesuu?

³ «Aishii jia tapüla», maʼwaishi Jesuu namüin na nikirajüinkana (paashajeʼera Juan 15:9). Nümaashii naya waneepia (Mar. 6:31, 32; Juan 2:2; 21:12, 13). Nikirajüin naya Jesuu waneepia jee aleewashi nia namaa. Na nikirajüinkana Jesuu, nayaawata aaʼu sünain alin naya nüpüla. ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla müin pukuwaʼipa maʼaka naaʼin Jesuu?

4. ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla piiʼiyatüin namüin püchonnii sünain alin naya püpüla? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaa suluʼukat süpana 8.)

⁴ «Aishii jia tapüla», anashi maʼwaire pia namüin na püchonniikana. Piiʼiyata sünain kojutüin naya pümüin (Prov. 4:3; Tito 2:3, 4). Chaa suluʼu tü mmakat Australia, eeshi wanee wawala Samuel nünülia. Tepichiiwaʼaya nia naashin, naashajeʼerawalin chi nüshikai nümüin tü karalouktakat Aküjalaa. Naashajeʼerüin waneepia tia nümüin aipaʼawai otta nüküjawalin tü kasa nnojotkat niyaawatüin aaʼu. Shiasaʼa süchikijee tia, okoʼojoowaishi chi nüshikai Samuel nünain sümaa nutuʼlüin nia. Ponusü maʼin naaʼin Samuel nnojoluin mapuʼuin atumawaa chi nüshikai natuma na wayuu kachoinkana joo nia. Nnojotpejeʼe nüshatüin tia chi nüshikai Samuel, aipürai nia wayuu. Suluʼujee tia, aleewashi maʼin Samuel nümaa chi nüshikai süka alin nia nüpüla. Müinjatia putuma piakai, putuʼla püchon, pukoʼojoo nünain, yooto pia nümaa, püshaittajaa nümaa jee püikkalaa nümaa sünain ekawaa.

5, 6. (1) ¿Kasa niiʼiyataka akajee Jesuu sünain alin nüpüla na nikirajüinkana? (2) ¿Jamüinjatü sukuwaʼipa putuma nachiajaaya na püchonniikana?

⁵ «Tachiajaain napüshuaʼa na aikana tapüla», müshinka Jesuu (Alat. Map. 3:19, TNM). * Wainmatua niʼrüin Jesuu na nikirajüinkana sünain aʼülüjirawaa «sooʼopünaa jaralin miyoʼujachin naʼaka sünain aluwatawaa». Nnojoipejeʼe jashichin Jesuu namüin, nüchiaain naya süka anakalü akuwaʼipa. Nüchiaain naya namüiwaʼapa jee jimatapa naaʼin (Mar. 9:33-37).

⁶ Watüjaa aaʼu alin püpüla püchonnii, müshiijeseʼe püchiajaainjanain naya. Naainjüle kasa mojusü na püchonniikana, püküja namüin jamüin mojuka tü naainjakat; eesü nnojorüle choʼujaain kaliain naya putuma. ¿Kasa paainjüinjatka macheʼere naya pümüin? (Prov. 22:15.) Paainja tü naainjakat Jesuu namüin na nikirajüinkana. Ayataʼaya pükaaliinjain naya süpüla nanoukteʼerüin nakuwaʼipa jee nnojo paashichijaain namüin. Püchiajaa naya namüiwaʼa jee paainja tia süka anakalü akuwaʼipa. Eesü wanee wawala kepiasü chaa Sudáfrica, Elaine sünülia. Saashin shiaka, nachiajaapuʼuin shia na wayuu kachonkana shia süka anakalü akuwaʼipa. Otta naküjawalin sümüin sünain soonooinjatüin sümaa tü namakat sümüin. Shiasaʼa macheʼere shia, süsalainjatü shia natuma. Wanaa sümaa süchiajaanawalin Elaine, aküjünüsü sümüin jamüin mojuka tü saainjakat. Nnojotsü nachiajaain shia na wayuu kachonkana shia wanaa sümaa jashichin naya. Suluʼujee tia, shiyaawata aaʼu Elaine sünain alin shia napüla.

7, 8. (1) ¿Kasa nayaawataka aaʼu na nikirajüinkana Jesuu? (2) ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla neʼitaainjatüin naaʼin püchonnii nünain Jeʼwaa?

⁷ Süpülapünaachon nütaʼünüin Jesuu süpüla nuʼutünüin aaʼin, müshi nia: «[Abba] Taata Maleiwa, müleka pücheküle, anasüje puuʼuleʼerüle toulia tü müliaa teʼreetkat jooluʼu. Akatsa nnojolüin shiainjatüin paaʼinrüin tü tachekakat neʼe tamüiwa, shia paaʼinrüinjatka tü püchekakat tapüleerua» (Mar. 14:36). * Talatakajasaʼa maʼin naaʼin na nikirajüinkana Jesuu sutuma müin nünüiki nümüin chi Nüshikai. Nayaawata aaʼu sünain nnojoluin  yaletayaain naaʼin Jesuu jee nnojoluin japülin nia sünain achuntaa kaaliinwaa nümüin chi Nüshikai mayaainjeʼe pülashin nia. Müinjatia nakuwaʼipa na nikirajüinkana Jesuu süpüla nashatüin nukuwaʼipa Jesuu.

⁸ Wainma tü kasa natüjeetkat pünainjee na püchonniikana puʼuraajüle namaa. Nnojolinjachipajaʼa pia oʼuraajüin namaa na püchonniikana süpüla püküjüin tü naaʼinrajatkat, oʼuraajüinjachi pia namaa süpüla neʼitaainjatüin naaʼin nünain Jeʼwaa. ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla puuntüin tia? Puʼuraajapa namaa püchonnii, puchunta nümüin Jeʼwaa nakaaliinjai naya jee müsia süpüla nükaaliinjain pia wanaa namaa. Eesü wanee wawala kepiasü chaa Brasil, Ana sünülia. Saashin shiaka, wanaa sümaa neʼrüin müliaa na wayuu kachonkana shia, achuntawaishii naya kaaliinwaa nümüin Maleiwa. Wanaa sümaa ayuulin chi sutuushikai jee tü soushukot, oʼuraajüshi chi süshikai Ana sümaa tü shiikat süpüla nükaaliinjain naya Jeʼwaa sünain achecheraa naaʼin jee süpüla natüjain süpüleerua tü naaʼinrajatkat. Neʼitaʼawalin najapuluʼu Maleiwa süpüshuaʼa tü alatakat namüin. Suluʼujee tia, shiʼitaashaatain saaʼin Ana nünain Jeʼwaa. Müinjatia sukuwaʼipa putuma puʼuraajapa namaa püchonnii. Puʼuraaja süpüla puchuntüin nümüin Jeʼwaa meimmoluinjachin pia sünain aküjaa pütchi jee shiale süpülapünaa puchuntüin kaʼi nümüin chi pülaamainkai süpüla puʼunüin sünain tü outkajawaakat miyoʼu. Paainjüle tia, nayaawateerü aaʼu na püchonniikana piʼitaain paaʼin nünain Jeʼwaa jee nashateerü pukuwaʼipa.

9. (1) ¿Kasa nikirajaka anain Jesuu na nikirajüinkana? ¿Jamüsü sukuwaʼipa nekirajia nutuma? (2) Nnojorüle yaletüin paaʼin jee pükaaliinjüire wayuu, ¿kaseerü naainjaka na püchonniikana?

⁹ Niʼiküin Jesuu na nikirajüinkana süpüla nnojoluinjatüin yaletüin naaʼin jee nakaaliinjüliinjanain wayuu. Nikirajüin naya Jesuu sükajee nukuwaʼipa (paashajeʼera Lucas 22:27). Wainma tü kasa naainjakat Jesuu süpüla nikettaajüin tü keeʼireekat naaʼin Jeʼwaa jee müsia süpüla nükaaliinjain wayuu. Sutuma müin nukuwaʼipa Jesuu, nashatüin na nikirajüinkana tü nukuwaʼipakat. Akaʼaya piakai, eeshi süpüla pikirajüin püchonnii sükajee pukuwaʼipa. Jülüja paaʼin tü saainjakat Debbie nümaa Pranas, piamashii nachonnii. Laülaashi Pranas suluʼu tü outkajaaleekat. Saashin Debbie, nnojotsü achunjüin shia saaʼujee nükaaliinjain Pranas na wawalayuukana. Sütüjaa aaʼu  Debbie sünain nükaaliinjeenain waneepia Pranas na nüchonniikana jee müsia shiaka (1 Tim. 3:4, 5). Sutuma müin nukuwaʼipa Pranas sümaa Debbie, aleewashii maʼin na piamashiikana nachonnii namaa na wawalayuukana jee müsia talatüsü naaʼin. Akaaliinjaʼawaishii na nachonniikana sünain tü outkajawaakat miyoʼu. Maaʼutpünaa yaa, aʼyataashii napüshuaʼa nümüin Maleiwa waneepia. Nnojorüle yaletüin paaʼin jee pükaaliinjüire wayuu, nashateerü pukuwaʼipa na püchonniikana.

10. ¿Kasa naainjaka Jesuu wanaa sümaa nüchajaanüin achiki sutuma wanee wayuuirua chejeʼewat Galileajee?

¹⁰ Maainjalasai Jesuu jee müsia niyaawata aaʼu jamüin sukuwaʼipa wayuu (Juan 2:25). Niyaawata aaʼu Jesuu jamüin saainjaka wayuu wanee kasa. Achajaanüshinka Jesuu sutuma wanee wayuuirua chejeʼewat Galileajee (Juan 6:22-24). Niyaawatapajaʼa aaʼu Jesuu sünain nnojoluin jüchajaain achiki nia süpüla nikirajüin shiairua nüchiki Maleiwa, antüsüirua nümaʼanamüin süpüla ojulijaa eküülü. Nüchiajaain Jesuu naya wayuukana süpüla nanoukteʼerüin tü nakuwaʼipakat jee nnojoishi jashichin nia namüin (paashajeʼera Juan 6:25-27).

11. (1) ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla pütüjaain saaʼu kamalainre namüin püchonnii aküjaa pütchi? (2) ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla kamalainjatüin namüin püchonnii aküjaa pütchi?

¹¹ Isapejeʼe püchiki piyaawatüin saaʼu kasain jülüjain naaʼin na püchonniikana maʼaka naainjain shia Jesuu. Eepajaʼa süpüla puuntüin piyaawatüin saaʼu jamüin naainjaka püchonnii wanee kasa. Süpüla pütüjaain saaʼu kamalainre namüin na püchonniikana aküjaa pütchi, jülüja paaʼin tüü: «¿Kamalainsüche namüin aküjaa pütchi? ¿Naainjataapa tia sooʼopünaa naaʼin? ¿Shiache noʼunaka aaʼu wamaa süka wayaʼlajawalin wanee kasachein?». Noʼunüle sooʼopünaa naaʼin na püchonniikana sünain aküjaa pütchi, püchajaa sukuwaʼipa süpüla kamalainjatüin shia namüin. Püma namüin tü eekat süpüla nükaaliinjain anain pia sünain aküjaa pütchi.

12. (1) ¿Kasa nachiajaaka oulia Jesuu na nikirajüinkana? (2) ¿Jamüshii nüchiajaaka Jesuu na nikirajüinkana?

¹² ¿Kasa maa nükaaliinjaka anain Jesuu na nikirajüinkana? Nütüjaa aaʼu Jesuu choʼujaain nüchiajaanüin wanee wayuu naainjüle kasa mojusü suulia joo kiʼraleein nia sünain tia. «Jaliachon maʼin jia suulia jaainjain kasa mojusü», müshijeseʼe nümüin Jesuu namüin na nikirajüinkana. Nayaawata aaʼu na nikirajüinkana Jesuu kaluʼuin kaainjalaa nümaʼüjiraale nukuwaʼipa wanee wayuu sümaa jierü nnojotkat nuʼwayuusein. Anuu nünüiki Jesuu namüin: «Chi eekai niirakaain sümüin wane jierü sümaa keeʼireein naaʼin amaʼüjirawaa sümaa, shiimüin sünain kaainjalain nia wanaa nümaa eekai nümaʼüjaain sümaa wayuu nnojotkat nuʼwayuusein. Jalia pia suulia kaainjalaa sükajee tü kasa piʼrakat. Anasüje neʼe amüloulire puulia waneesia poʼu suulia pikerolüin chamüin [Gehena]» (Mat. 5:27-29). Nüchiajaain Jesuu na nikirajüinkana suulia tia süka kamalainpuʼuin sümüin wayuu sümaʼüjiraain sukuwaʼipa. Eʼnnüsü suluʼu tü ashaittüleekat, wayuu amaʼüjiraasü sukuwaʼipa jee aapünüsü pütchi kashüülasü. Süka alin nüpüla Jesuu na nikirajüinkana, nüchiajaain naya suulia neirakaain sümüin kasa mojusü.

13, 14. ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla nnojoluin naapajüin jee nanajüin kasa yarüttüsü na püchonniikana?

¹³ Paaʼinmaja püchonnii suulia naainjain tü kasa  mojukat nümüin Jeʼwaa. Maaʼulu yaa, jülüjachoinjana aaʼin na tepichikana suulia joo nanajaʼalüin shiyaakua wayuu maichesat jee waneeirua kasa yarüttaka. Süpüla paaʼinmajüin püchonnii suulia tia, püküja namüin jamüin mojuka shia. Püsakira paaʼin tüü: «¿Nayaawatüinche aaʼu na tachonniikana jamüin mojuka maʼin anajaa shiyaakua wayuu maichesat? ¿Kasache keeʼireejeetka atuma naaʼin nanajüin shiyaakua wayuu maichesat? ¿Nounjulajeetche toulia nanajüle shiyaakua wayuu maichesat? ¿Naküjataajeetpa shia tamüin?». Eesü süpüla müin pünüiki namüin na püchonniikana: «Uuton, wanaʼaleere pümaa wanee paajina suluʼu Internet eere shiiʼiyatünüin shiyaakua wayuu maichesat jee amaʼüjiraasü sukuwaʼipa, nnojo puunjulajüin toulia, ¿müsün? Nnojoleechi taya jashichin pümüin, takaaliinjeechi pia uuton».

¹⁴ Püneeküinjachipa tü peliikula pünajüinjatkat, tü muusika paapajüinjatkat, jülüjachoinjatü paaʼin anainjatüin shia süka nashateerüin püchonnii tü paainjakat. Anuu nünüiki Pranas: «Eesü süpüla wattain saalii tü kasa püküjakat namüin püchonnii süpüla naaʼinrüin, shiapajaʼa nashateerüin tü neʼrakat paaʼinrüin». Anainjatü tü muusika, tü peliikula jee tü karaloukta paashajeʼerüinjatkat süpüla nashatüin püchonnii tü paainjakat (Roma 2:21-24).

15, 16. (1) ¿Jamüsü pütüjaaka saaʼu nükaaliinjeechin pia Jeʼwaa süpüla anain nepijia na püchonniikana putuma? (2) ¿Kasa wekirajaajeetka anain sünain tü wanee ekirajaayakat?

¹⁵ ¿Kasa naainjaka Jeʼwaa wanaa sümaa nuchuntüin kaaliinwaa Manóah nümüin? Nükaaliinjain nia Jeʼwaa (Juec. 13:9). Akaʼaya piakai, naapeerü pünüiki Jeʼwaa puchuntapa kaaliinwaa nümüin jee nükaaliinjeechi pia süpüla anainjatüin putuma nepijia püchonnii. Nikirajeechi pia Jeʼwaa süpüla mapüleein pümüin piiʼiyatüin namüin püchonnii sünain alin naya püpüla, sünain nnojoluin yaletüin paaʼin jee sünain piyaawatüin saaʼu tü alatakat namüin.

¹⁶ Shiimain nükaaliinjeechin pia Jeʼwaa sünain ekirajaa na püchonniikana maaʼulu jee müsia jimaʼaliipa jee majayünnüüpa naya. Wekirajaajeerü anain sünain tü wanee ekirajaayakat tü paaʼinrajatkat süpüla püshatüin nukuwaʼipa Jesuu jee süpüla piiʼiyatüin namüin püchonnii sünain alin naya püpüla, sünain nnojoluin yaletüin paaʼin jee sünain piyaawatüin saaʼu tü alatakat namüin. Paainjüle tia, pikirajeena na püchonnii jimaʼaliikana jee na majayünnüükana süpüla naʼyataain nümüin Jeʼwaa.