1, 2. а) Һьнә де-бав дәрһәԛа чь бәрхԝәдькʹәвьн бона зарʹед хԝә кʹижан кӧ щаһьл ьн? б) Зарʹ ча дькарьн ԝәʹде салед хԝәйә щаһьлтийе кʹаре бьстиньн?

 ЙӘК жь ԛәԝьмандьнед лапи баш дь жийина де-бавада әԝ ә, чахе зарʹед ԝан тенә ньхӧмандьне. a (Бьньһерʹә спартьн.) Чар зарʹед Беренис һәнә, у гьшк жи пешийа кӧ бьбуна 14 сали һатьнә ньхӧмандьне. Әԝ гьли дькә: «Әԝ ԛәԝьмандьн бона мә лап емосиали бу. Һьлбәт әм гәләк рʹази бун, кӧ зарʹед мә дьхԝазьн Йаһоԝарʹа ԛӧльх кьн. Ле мә ӧса жи заньбу кӧ чаԝа щаһьл, әԝана ԝе рʹасти гәләк чәтьнайа бен». Һун жи дьбәкә бәрхԝәдькʹәвьн дәрһәԛа кӧрʹ йан ԛиза хԝә кӧ щаһьл ьн.

² Експерте псиколожийа зарʹа гот, кӧ салед щаһьлтийеда дькарә чаԝа де-баварʹа ӧса жи щаһьларʹа чәтьн бә, ле де-бав гәрәке сәр зарʹед хԝә ӧса нәфькьрьн кӧ әԝана һʹьшсьвьк ьн йан һе бьчʹук ьн. Експерт зедә кьр у гот кӧ йед щаһьл дькарьн тьштед баш бәр хԝә дәрхьн, емосийед ԝанә кʹур һәнә, у әԝана һʹәԝщә нә кӧ тʹәви һәвалед хԝә ԝәʹдә дәрбаз кьн. Де-бавно, зарʹед ԝә дькарьн тʹәви Йаһоԝа незик бьн, чаԝа кӧ Иса чахе щаһьл бу. (Бьхунә Луԛа 2:52.) Әԝана дькарьн дь хьзмәтийеда  фәрәсәтед хԝә һе баш кьн, у хԝәстьна ԝанә ԛайим жи дькарә һәбә, кӧ һе зедә хьзмәт кьн Йаһоԝарʹа. Һьн жи әԝана дькарьн тьшта хԝәха сафи кьн, мәсәлә, хԝә тʹәсмили Йаһоԝа кьн у гӧрʹа ԝи бькьн. Де-бавно, ле һун чаԝа дькарьн зарʹед хԝә кӧ щаһьл ьн һин кьн, кӧ Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн? Һун дькарьн чʹәʹв бьдьнә Иса, кӧ әԝи чаԝа бь һʹьзкьрьне, мьлуктийе, у фәʹмкʹарийе шагьртед хԝә һин дькьрьн.

3. Шагьрта жь кʹӧ заньбун кӧ Иса һәвале ԝан ә?

³ Иса бона шагьртед хԝә тʹәне аха нибу, әԝ ӧса жи һәвале ԝан бу. (Бьхунә Йуһʹәнна 15:15.) Ԝәʹде бәре, аха тʹәви хӧламед хԝә дәрһәԛа фькьред хԝә йан жи һәстед хԝә хәбәрнәдьдан. Ле Иса тʹәви шагьртед хԝә ӧса нибу. Әԝи әԝана һʹьз дькьрьн у ԝәʹдә тʹәви ԝан дәрбаз дькьр. Ԝирʹа һʹәԝас бу кӧ ԝанрʹа фькьред хԝә у һәстед хԝә гьли кә, у чахе ԝана жи фькьред хԝә у һәстед хԝә гьли дькьрьн, әԝи гӧһ дьда ԝан (Марԛос 6: 30-32). Жь бо ԝе һәләԛәтийе әԝана бунә һәвалед Исайә гәләк незик, у һазьр бун бона ԝи шьхӧли, кʹижан кӧ гәрәке ахьрийеда бькьрана.

4. Де-бавно, һун чаԝа дькарьн бьбьнә һәвалед зарʹед хԝә? (Бьньһерʹә шькьле әʹԝльн.)

⁴ Рʹаст ә һʹӧкӧме ԝә һәйә сәр зарʹед ԝә, ле һун ӧса жи дькарьн бьбьн һәвалед ԝан. Һәвал тʹәвайи ԝәʹдә дәрбаз дькьн. Дьбәкә һун дькарьн ԝәʹдә жь хәбата хԝә йан жь тьштед дьн кем кьн, сәва кӧ һе зәʹф ԝәʹдә тʹәви зарʹед хԝә дәрбаз кьн. Бона ве йәке һун гәрәке дӧа бькьн у кʹур бьфькьрьн. Һәвалед һәв ӧса жи бь тьштед ӧсава мьжул дьбьн, кӧ һәрдӧ жи бәгәм дькьн. Ләма пебьһʹәсьн кӧ зарʹед ԝә чь һʹьз дькьн, мәсәлә кʹижан кʹьлам, филм йан спорт. Паше һун жи тʹәви ԝан мьжул бьн ван тьштава. Илариа кӧ дь Италйайеда дьжи, дьбежә: «Де-баве мьн дьхԝастьн бьзаньбьн, кӧ әз кʹижан кʹьлама һʹьз дькьм. Баве мьн мьнрʹа һәвале незик бу, у мьнрʹа һеса бу тʹәви ԝи хәбәрдьм, һәла һе дәрһәԛа тьштед хԝәйи шәхси жи». Һәрге һун бьбьнә һәвалед зарʹед хԝә у али ԝан бькьн кӧ әԝана бьбьнә достед Йаһоԝа, ԛәдьре ԝә чаԝа де йан бав, ԝе бал зарʹед ԝә ӧнда набә (Зәбур 25:14). Чахе зарʹед ԝә бьвиньн кӧ һун ԝана һʹьз дькьн у ԛимәт дькьн, әԝана ԝе һеса тʹәви ԝә дәрһәԛа һʹәму тьшти хәбәрдьн.

5. Шагьртед Иса ча дькарьбун бәхтәԝар буна, һәрге шьхӧле Йаһоԝа бькьрана?

⁵ Иса заньбу кӧ һәрге хирәта шагьртед ԝи һәбә бона Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн, у һәрге әԝана нава шьхӧле бәлакьрьна мьзгинеда гәләк кʹар бькьн, әԝана ԝе бь рʹастийе бәхтәԝар бьн. Ләма жи әԝи шагьртед хԝә һелан кьр, кӧ гәләк кʹар бькьн дь шьхӧле хьзмәтийеда, у әԝи соз да ԝан кӧ ԝе али ԝан бькә (Мәтта 28:19, 20).

6, 7. Һун ча һʹьзкьрьне дьдьнә кʹьфше, чахе зарʹед хԝә һин дькьн, кӧ тʹьме тьштед рʹӧһʹанива мьжул бьн?

⁶ Һьлбәт һун дьхԝазьн кӧ зарʹед ԝә тʹәви Йаһоԝа тʹьме незик бьн. Йаһоԝа дьхԝазә кӧ һун ԝана һин кьн у ширәт кьн. У әԝ борщдари әԝи дайә ԝә (Әфәси 6:4). Ләма жи һун гәрәке баԝәр бьн, кӧ һәла зарʹед ԝә әԝе һинкьрьне тʹьме дьстиньн йан на. Бьфькьрьн сәр ве мәсәле: Һун заньн кӧ зарʹед ԝә ләма дьчьнә мәкʹтәбе, чьмки фәрз ә кӧ әԝана хԝәндьне бьстиньн, у һун дьхԝазьн кӧ әԝана тьштед тʹәзә һин бьн. Ӧса жи, һун заньн кӧ чьрʹа зарʹед ԝә тенә сәр щьвате, щьватед мәзьн у ԛӧльхкьрьна тʹәви малбәте. Һун фәʹм дькьн кӧ һинбуна жь Йаһоԝа дькарә әʹмьре ԝан хьлаз кә. Ләма жи, һун гәрәке али ԝан бькьн кӧ әԝана бьхԝазьн Йаһоԝа нас кьн, у фәʹм кьн кӧ әԝ дькарә ԝана һин кә кӧ билан бьн (Мәтʹәлок 24:14). Ӧса жи зарʹед хԝә һин кьн, кӧ тʹьме һәрʹьнә хьзмәтийе. Чʹәʹв бьдьнә Иса ве йәкеда, кӧ али зарʹа бькьн, ԝәки әԝана Хәбәра Хԝәде мәрьва һин кьн у шабуне бьстиньн.

⁷ Чахе щаһьл тʹьме нава шьхӧлед рʹӧһʹанида ньн, мәсәлә һинбуна Кʹьтеба Пироз  дәрбаз дькьн, дьчьнә щьвате у хьзмәтийе, әԝ йәк гәләк керһати йә. Ерин кʹижан кӧ дьжи Африкайа Башуре, дьбежә: «Мә зарʹа гәләк щар дькьрә офә-офе у кӧтә-кӧт бона һинбуна Кʹьтеба Пироз, щьвате, у хьзмәтийе. Щара мә ԛәстика тьштед ӧса дькьр, ԝәки әм щикида һәрʹьн у һинбуна тʹәви малбәте дәрбаз нәбьн. Ле де-баве мә рʹе нәдьданә мә». Ерин рʹази йә жь де-баве хԝә, чьмки ԝана али ԝе кьрьн, кӧ фәʹм кә әв тьштед рʹӧһʹани чьԛас фәрз ьн. Ньһа әԝ тʹӧ щара щьвате у щьвата даннасинкьрьне наһелә, хенщи чахе бь рʹастийе нькарә.

8. а) Иса ча нишан кьр кӧ әԝ мьлук ә? б) Ча мьлуктийа Иса али шагьртед ԝи кьр?

⁸ Рʹаст ә Иса беԛьсур бу, ле әԝи готә шагьртед хԝә кӧ аликʹарийа Йаһоԝа ԝирʹа лазьм ә, чьмки әԝ мьлук бу. (Бьхунә Йуһʹәнна 5:19.) Гәло жь бо ве йәке ԛәдьре Иса бәр шагьрта кʹәт? На. Ԝана чьԛас зедә дьдитьн кӧ Иса гӧмана хԝә дьдә сәр Йаһоԝа, һаԛас зедә ԝана итʹбарийа хԝә Иса дьанин. Паше ахьрийеда ԝана чʹәʹв данә мьлуктийа Иса (Кʹаред Шандийа 3:12, 13, 16)

9. Чахе һун шашийед хԝә дьдьн рʹуйе хԝә, әԝ йәк ча дькарә али зарʹед ԝә бькә?

⁹ Әм мина Иса беԛьсур ниньн, әм гӧнәкʹар ьн у шашийа дькьн. Ләма жи де-бавно, фәрз ә кӧ һун мьлук бьн у фәʹм кьн, кӧ гәләк тьшт һәнә чь кӧ һун нькарьн бькьн, у гәрәке шашийед хԝә бьдьн рʹуйе хԝә (1 Йуһʹәнна 1:8). Һәрге һун ӧса бькьн, зарʹед ԝә жи ԝе һин бьн шашийед хԝә бьдьн рʹуйе хԝә, у әԝана ԝе һе зедә ԛәдьре ԝә бьгьрьн. Бьфькьрьн сәр ԝе мәсәле, һуне һе зедә ԛәдьре кʹижан мәзьне хәбате бьгьрьн, кʹижан кӧ шашийед хԝә дьдә рʹуйе хԝә, йан кʹижан кӧ тʹӧ щар ԛәбул накә кӧ шаш буйә? Росамари кӧ се зарʹед ԝе һәнә, дьбежә кӧ әԝ у мере ԝе тʹьме һазьр бун кӧ шашийед хԝә бьдә рʹуйе хԝә. Әԝ шьровәдькә: «Әве йәке зарʹед мә һелан кьр кӧ проблемед хԝә мәрʹа гьли кьн». Әԝ зедә дькә: «Мә зарʹед хԝә һин кьр кӧ бьзаньбьн сафикьрьна проблемед хԝә жь кʹидәре бьгәрʹьн. Чахе ԝанрʹа аликʹари лазьм бу, мә тʹьме ширәт дьда ԝан, кӧ әʹдәбйәтед мә бьдьнә хәбате у мә тʹәвайи дӧа дькьр».

10. Иса ча мьлуктийа хԝә дьда кʹьфше, чахе шагьртед хԝәрʹа дьгот кӧ чь бькьн?

¹⁰ Һʹӧкӧмәтийа Иса һәбу кӧ шагьртед хԝәрʹа бежә әԝана чь бькьн. Ле чьмки әԝ мьлук бу, әԝи гәләк щар шьровәдькьр кӧ әԝана чьрʹа гәрәке ӧса бькьн. Мәсәлә, әԝи нә кӧ тʹәне гот кӧ әԝана бәре пешьн Пʹадшатийе у рʹастийа Хԝәде бьгәрʹьн, ле ӧса жи гот: «У әԝ һʹәмуйе ԝәрʹа бенә дайине». Щарәке жи чахе Иса ԝанрʹа гот кӧ лома нәкьн, әԝи шьровәкьр чьрʹа нәкьн у гот: «Кӧ ломә ль ԝә нәбьн. Һун чь лома бькьн, әԝ ломә жи ԝе ль ԝә бьбьн» (Мәтта 6:31-7:2).

11. Һәрге һун зарʹед хԝәрʹа шьровәкьн кӧ ԝә чьрʹа әв тʹәми да, йан жи чьрʹа ӧса сафи кьр, әԝ йәк ԝе чьда али ԝан бькә?

¹¹ Ԝәʹде рʹаст бьжберьн сәва кӧ зарʹед  хԝәрʹа шьровәкьн, кӧ ԝә чьрʹа әԝ тʹәми да йан жи чьрʹа ӧса сафи кьр. Чахе әԝ фәʹм бькьн кӧ чьрʹа, әԝана ԝе бьхԝазьн гӧрʹа ԝә бькьн. Барри, кʹижан кӧ чар зарʹ мәзьн кьр, дьбежә: «Чахе дьбежьн кӧ мәʹни чь йә ԝәки һун ӧса дькьн, әԝ йәк али зарʹед ԝә дькә итʹбарийа хԝә ԝә биньн». Щаһьл ԝе бьвиньн кӧ ԝә тьштәк сафи кьр йан тьштәк кьрә ԛанун, нә кӧ чьмки һʹӧкӧмәтийа ԝә һәйә ӧса бькьн, ле чьмки мәʹнийа ԝәйә баш һәйә. Ӧса жи бир нәкьн, кӧ щаһьл ида зарʹед бьчʹук ниньн. Әԝана һин дьбьн кӧ чаԝа бьфькьрьн у әԝана дьхԝазьн хԝәха сафикьрьна бькьн (Рʹомайи 12:1). Бари шьровәдькә: «Щаһьл гәрәке һин бьн кӧ һьнге сафикьрьна бькьн чахе мәʹни һәйә, нә кӧ бьн емосийада» (Зәбур 119:34). Ләма мьлук бьн у щаһьларʹа шьровәкьн кӧ ԝә чьрʹа ӧса сафи кьр. Ӧса әԝана ԝе һин бьн кӧ хԝәха сафикьрьна бькьн, у ԝе бьзаньбьн кӧ һун ԛәдьре ԝан дьгьрьн у фәʹм дькьн кӧ әԝана дьгьһижьн.

12. Иса чаԝа бь сайа фәʹмкʹарийа хԝә али Пәтрус кьр?

¹² Иса фәʹм дькьр кӧ шагьртед ԝирʹа чь аликʹари лазьм ә. Мәсәлә, чахе Иса готә шагьртед хԝә кӧ әԝ гәрәке бьмьрә, Пәтрус готә ԝи, кӧ әԝ ԛәнщ бә һьндава хԝә. Иса заньбу кӧ Пәтрус ԝи һʹьз дькә, ле ӧса жи заньбу кӧ Пәтрус нә рʹаст дьфькьрә. Ле Иса ча али ԝи у шагьртед дьн кьр? Пешийе әԝи Пәтрус ширәт кьр. Паше әԝи шагьртед хԝәрʹа шьровәкьр кӧ ԝе чь бьԛәԝьмә тʹәви ԝан, йед кӧ чәтьнайада нахԝазьн ԛьрара Хԝәде биньн сери. Иса ӧса жи гот кӧ Йаһоԝа ԝе ԝан мәрьва хәлат кә, йед кӧ хԝәһʹьз ниньн (Мәтта 16:21-27). Әԝ йәк Пәтрусрʹа дәрсәкә баш бу (1 Пәтрус 2:20, 21).

13, 14. а) Ча дькарә бе кʹьфше кӧ зарʹед ԝәрʹа лазьм ә баԝәрийа хԝә ԛәԝи кьн? б) Һун ча дькарьн пебьһʹәсьн кӧ зарʹа ԝәрʹа чь аликʹари лазьм ә?

¹³ Йаһоԝарʹа дӧа бькьн кӧ әԝ фәʹмкʹарийе бьдә ԝә, сәва кӧ һун бькарьбьн фәʹм кьн кӧ зарʹед ԝә һʹәԝще чь нә (Зәбур 32:8). Дьбәкә һун дьвинин кӧ зарʹа ԝә ӧса ша нинә ча бәре, йан жи әԝ дәрһәԛа хушк у бьрайед дь щьватеда нәбаш хәбәрдьдә. У дьбәкә һун тʹәхмин дькьн, кӧ тьштәк һәйә кӧ әԝ ԝәрʹа навежә. Ләма дәрберʹа нәфькьрьн кӧ зарʹа ԝә дьзива тьштәки гәләк хьраб дькә. b (Бьньһерʹә спартьн.) Ле әԝе проблеме пьшт гӧһе хԝәха нәвежьн, йан жи нәфькьрьн кӧ әԝ проблем ԝе хԝәха сафи бә. Дьбәкә ԝәрʹа лазьм ә кӧ али ԝи бькьн, ԝәки әԝ баԝәрийа хԝә ԛәԝи кә.

¹⁴ Сәва кӧ пебьһʹәсьн кӧ чьда али зарʹа хԝә бькьн, бь нәрми у бь ԛәдьр пьрса бьдьн ԝи. Әв мина ве йәке йә, кӧ чахе аве жь бире дәрдьхи. Һәрге һун аве жь бире дәрберʹа дәрхьн, һуне һаԛас ав нәстиньн чьԛас кӧ дьхԝазьн. Ӧса жи дәрһәԛа щаһьла. Һәрге һун бесәбьр ьн чахе пьрса дьдьнә ԝан, йан жи зоре дькьн кӧ әԝана тʹәви ԝә хәбәрдьн, һуне нькарьбьн пебьһʹәсьн кӧ әԝана бь рʹастийе чь дьфькьрьн у чь тʹәхмин дькьн. (Бьхунә Мәтʹәлок 20:5.) Илариа тинә бира хԝә, кӧ чахе әԝ щаһьл бу, әԝе дьхԝаст гәләк ԝәʹдә дәрбаз кә тʹәви ԝан, йед кӧ дәрсхана ԝеда бун. Ле әԝе заньбу кӧ әԝ йәк нәрʹаст ә. Де-баве ԝе дина хԝә дан кӧ әԝ дәрһәԛа тьштәки бәрхԝәдькʹәвә. Илариа гьли дькә: «Щарәке еваре, де-баве мьн мьнрʹа готьн, кӧ әԝана тʹәхмин дькьн ԝәки әз хәмгин ьм, у жь мьн пьрсин кӧ проблема мьн чь йә. Ԝана әз һʹәмез кьрьм, готьнә мьн кӧ мьн фәʹм дькьн, у соз дан кӧ ԝе али мьн бькьн». Де-баве Илариайе дәрберʹа дәстпекьрьн али ԝе бькьн, ԝәки әԝ дь щьватеда һәвалед баш хԝәрʹа бьвинә.

15. Иса ча бь щурʹәки майин да кʹьфше кӧ фәʹмкʹарийа ԝи һәйә?

¹⁵ Иса фәʹмкʹарийа хԝә дьда хәбате, чахе дина хԝә дьда сәр һʹӧнӧред баш дь шагьртед хԝәда. Мәсәлә, чахе Натанйел бьһист кӧ Иса жь Ньсрәте бу, әԝи гот: «Ԛәт дьбә кӧ тьштәки пʹак жь Ньсрәте дәркʹәвә?»  (Йуһʹәнна 1:46). Һәрге һун ль ԝе дәре буна, дьбәкә һун бьфькьрийана кӧ Натанйел мәрьвәки критик ә, йан жи кӧ әԝ фьрԛийе дькә ортʹа мәрьва, йан жи кӧ баԝәрийа ԝи тʹӧнә. Ле Иса тʹӧ щар сәр ԝи ӧса нәфькьри. Дәԝсе, фәʹмкʹарийа Иса һәбу у әԝи заньбу кӧ Натанйел мәрьвәки дьлтʹәмьз ә, у ләма Иса гьлийе ӧса гот: «Ва йә исраелики һәԛиһʹәлал кӧ дьле ԝида мьхәнәти тʹӧнә» (Йуһʹәнна 1:47). Иса карьбу дьле мәрьва бьхԝәнда, у әԝ фәрәсәт әԝи дьда хәбате сәва кӧ һʹӧнӧред баш нава мәрьвада бьвинә.

16. Һун ча дькарьн зарʹед хԝә һелан кьн кӧ әԝана пешда һәрʹьн?

¹⁶ Рʹаст ә һун нькарьн мина Иса дьла бьхуньн, ле һун дькарьн зарʹед хԝә фәʹм кьн. Йаһоԝа дькарә али ԝә бькә, кӧ һун нава зарʹед хԝәда һʹӧнӧред баш бьвиньн. Һәрге зарʹа ԝә дьле ԝә бешинә жи, тʹӧ щар нәбежьн у һәла һе нәфькьрьн жи, кӧ әԝ йәки хьраб ә, йан жи кӧ әԝ тʹәне проблема тинә. Дәԝсе, бежьн кӧ һун ԝида һʹӧнӧред баш дьвиньн у баԝәр ьн, кӧ әԝ дьхԝазә тьштед рʹаст бькә. Дина хԝә бьдьне кӧ әԝ чьда пешда чуйә у пʹайе ԝи бьдьн. Чахе те стандьн һе зедә щабдарийа бьдьн ԝи, сәва кӧ али ԝи бькьн кӧ әԝ һʹӧнӧред баш нав хԝәда пешда бинә. Иса тʹәви шагьртед хԝә һәма ӧса дькьр. Саләк у нив паши рʹастһатьна тʹәви Натанйел (ӧса жи дьһатә навкьрьне Бәртоломәйо), Иса щабдарикә фәрз да ԝи. Әԝи Натанйел кьрә шандийе хԝә, у Натанйел бь амьни әԝ шьхӧл кьр, кʹижан кӧ Иса дабу ԝи (Луԛа 6:13, 14; Кʹаред Шандийа 1:13, 14). Тʹӧ щар зарʹа хԝәрʹа нәбежьн, кӧ әԝ тʹьме тьшта нә һаԛас баш дькә, дәԝсе пʹайе ԝи бьдьн у ԝи ԛәԝи кьн. Ԝирʹа бьдьнә кʹьфше кӧ әԝ дькарә ԝә у Йаһоԝа ша кә, у кӧ әԝ дькарә фәрәсәтед хԝә бьдә хәбате, бона хьзмәткьрьна Йаһоԝарʹа.

17, 18. Һәрге һун бәрдәԝам кьн зарʹед хԝә һин кьн кӧ Йаһоԝарʹа хьзмәт бькьн, ахьрийа ԝе йәке дькарә ча бә?

¹⁷ Дьбәкә һәстед ԝә жи мина йед Паԝлос ьн. Паԝлос гәләк хәмгин дьбу бо ԝан, йед кӧ жерʹа ча зарʹ бун. Паԝлос әԝана гәләк һʹьз дькьрьн, у али ԝан дькьр кӧ әԝана дәрһәԛа Йаһоԝа пебьһʹәсьн. У әԝ бәрхԝәдькʹәт кӧ жь ԝана һьнәк, дьбәкә бәрдәԝам нәкьн Йаһоԝарʹа хьзмәт бькьн (1 Корьнтʹи 4:15; 2 Корьнтʹи 2:4). Виктор, кʹижан кӧ се зарʹ мәзьн кьр, гьлийед ӧса дьбежә: «Салед щаһьлтийе, ԝәʹдәки нә һеса бу. Ле ԝәʹде баш һе зәʹф бун, нә кӧ чәтьнайед кӧ рʹасти мә дьһатьн. Әм ша дьбун, кӧ бь аликʹарийа Йаһоԝа һәләԛәтийа мәйә незик тʹәви зарʹед мә һәбу».

¹⁸ Де-бавно, чьмки һун зарʹед хԝә зәʹф һʹьз дькьн, һун гәләк ԛәԝате хәрщ дькьн, сәва кӧ ԝана һин кьн. Ле нәсәкьньн, бәрдәԝам кьн ԝана һин кьн. Тʹәне бьфькьрьн һуне чьԛас ша бьн, чахе зарʹед ԝә сафи кьн кӧ хԝә тʹәсмили Йаһоԝа кьн у бь амьни бәрдәԝам кьн Йаһоԝарʹа хьзмәт бькьн! (3 Йуһʹәнна 4).