1, 2. Sooq Paulusi kristumiunut hebræeriusunut al­lagaqar­pa?

UKIUMI 61-imi ilagiit Israelimiit­tut eq­qis­sineq iluarusuutigaat. Apustili Paulusi Romami par­naarus­saaq­qagaluarluni neriup­poq qanit­tuk­kut aniguisitaajumaarluni. Angalaqataa Timotheusi par­naarus­sivim­miit aniguisitaaq­qam­mer­poq, marluul­lutil­lu neriuutigaat qatan­ngutit Judæamiit­tut tikeraarumaarlugit. (Hebr 13:23) Sunaaf­fali ukiut tal­limaan­naat qaangiup­pata Judæami kristumiut, pingaar­tumik Jerusalemimi najugal­lit, aalaniapal­lat­tus­saasut. Sooq aalaniapal­las­sap­pat? Jiisusip ajoqersuk­kani ilisimatereersimam­magit Jerusalemi sak­kutuunik unguneqar­toq takulerunik­ku qimaapal­las­sasut. – Luk 21:20-24.

² Ukiut 28-t tamatuma sior­natigut Jiisusip ajoqersuk­kani taamatut mianersoq­quai. Ukiuni taak­kunani kristumiut Israelimiit­tut aalajaatsut malersugaal­lutil­lu misilin­neqangaar­put. (Hebr 10:32-34) Siunis­samili qanoq pisoqarumaar­nis­saanut Paulusip piareersimatik­kusup­pai. Up­per­nermik­kut aatsaat taama sak­kor­tutigisumik misilin­neqar­tus­saap­put. (Mat­t 24:20, 21; Hebr 12:4) Jiisusip qimaaq­qusil­luni oqaasiisa naalan­nis­saan­nut piner­tusaar­ner­tik up­persuseqar­ner­til­lu  aatsaat taama pisariaqar­titsigis­savaat, inuugin­nar­nis­saan­nul­lu taman­na pisariaqarluin­nar­poq. (Hebræerit 10:36-39 atuakkit). Taamaat­tumik Jehovap Paulusi qatan­ngutinut asanar­tunut taak­kunun­nga al­lagaqar­nis­saanut isumas­sarsisip­paa. Hebræerinut al­lak­kat siunis­sami piumaar­tus­sanik misigisaqarumaar­tunut nakus­satsis­sutaas­sap­put.

3. Sooq Hebræerinut al­lak­kat soqutigisariaqar­pavut?

³ Ul­lumik­kut Guutimut in­nut­taasugut Hebræerinut al­lak­kat soqutigisariaqar­pavut. Sooq? Uagut atuk­kavut Judæami kristumiut atugaan­nut as­singum­mata. ‘Ul­luni atugarliu­ngaarfiusuni’ inuuvugut, amerlasuul­lu misilin­neqar­nerit malersugaaneril­lu sak­kor­tuut naam­magalugit ator­tar­paat. (2 Tim 3:1, 12) Amerlaner­paasugul­li pis­sutsinik eq­qis­sisimanar­tunik atugaqar­pugut toq­qaan­nar­tumil­lu malersugaanata. Taamaak­kaluar­toq ilagiit kristumiut Paulusip nalaani inuusut as­sigalugit eq­qumanis­sar­put pisariaqar­tip­par­put. Sooq? Ungasin­ngitsuk­kut up­per­nitsigut sakkortunerpaamik misilin­neqarumaarat­ta! – Lukasi 21:34-36 atuakkit.

4. Ukiumut 2016-imut qanoq al­las­simaf­feqar­pa, aam­ma sooq tul­luar­pa?

⁴ Siunis­sami pisus­samut piareersar­nitsin­nut suna iluaqutigisin­naavar­put? Paulusip Hebræerinut al­lak­kamini up­per­nitsigut nakus­satsis­sutaasin­naasor­pas­suit eq­qaavai. Pingaarutil­lit taak­kua ilaat kapitali 13-imi versi 1-imi atuarsin­naavar­put. Ima kajumis­saar­neqar­pugut: “Qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­nersi atat­tuin­nar­tis­siuk.” Versi taan­na 2016-imi ukiumut al­las­simaf­fis­satut toq­qar­neqarsimavoq.

5. Qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­neq qanoq isumaqar­pa?

⁵ Qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­neq qanoq isumaqar­pa? Oqaaseq grækerisooq Paulusip atugaa, filadelfiʹa, toq­qaan­nar­tumik nutserlugu isumaqar­poq: “Qatan­ngum­mut tun­niusimaneq.” Qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­neq ilaqutariit ikin­ngutigil­luak­kal­luun­niit akor­nan­ni misigis­susiuvoq sak­kor­tooq kis­salaar­torlu. (Joh 11:36) Qatan­ngutaa­suusaar­nata qatanngutigiivippugut. (Matt 23:8) Paulusi ima al­lap­poq: “Qatan­ngutigiit­tut asaqatigiil­lusi ungageqatigiigitsi, ataq­qeqatigiigitsilu im­mis­sin­nut akimor­niul­lusi.” (Rom 12:10) Oqaatsinit taak­kunan­nga erser­poq qatan­ngutitsin­nut misigis­sutsivut qanoq sak­kor­tutigis­sasut. Qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­neq taman­na aam­ma asan­nin­neq kristumiunut najoq­qutas­sianik tun­ngaveqar­toq, agaʹpe, Guutip in­nut­taasa qanimut ikin­ngutigiin­nermin­nut ataasioqatigiin­nermin­nul­lu iluaqutigaat.

6. Kristumiut ilumoor­tut qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­neq qanoq isumaqar­tip­paat?

⁶ Oqaatsit “qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­neq” kristumiut atuagaataan­ni nas­saas­saanerusar­put. Itsaq juutit oqaaseq “qatan­ngut” ilaqut­tamin­nut ilaan­nik­kul­lu ilaqutarin­ngisamin­nut ator­tar­paat. Juutiun­ngitsorli qatan­ngum­mik taaneq ajor­paat. Uagul­li kristumiuugat­ta ilumoor­tut kristumiu ilumoor­toq nunamit sumin­ngaan­neeraluar­pal­luun­niit qatan­ngutigaar­put. (Rom 10:12) Jehovap ilin­niar­tip­paatigut qatan­ngutigiit­tut asaqatigiis­sasugut. (1 Th 4:9) Sooq qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­nermik ersersitsiuar­nis­sar­put taama pingaaruteqar­tigaa?

7. (a) Qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­nis­satsin­nut pis­sutaasoq pingaar­ner­paaq suua? (b) Qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­nit­ta nakus­satsin­neqar­nis­saata taama pingaaruteqar­tigineranut pis­sutaasoq al­la nas­suiaruk.

⁷ Qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­nis­satsin­nut pis­sutaaner­paaq tas­saavoq Jehovap uagutsin­nut taamatut piumaf­figin­nin­nera. Jehova ilumoorluta asasin­naan­ngilar­put qatan­nguter­put asan­ngik­kutsigu. (1 Joh 4:7, 20, 21) Pis­sutaasoq al­la tas­saavoq tamat­ta im­mitsin­nut pisariaqar­tin­ner­put, pingaar­tumik pif­fis­sami ilungersunar­tumi. Paulusip kristumiut hebræeriusut al­laf­figigamigit nalun­ngilaa qanit­tuk­kut angerlarsimaf­fitsik pigisatil­lu qimat­tariaqas­sagaat. Jiisusim­mi taman­na qanoq erloqinar­tigis­sasoq erseq­qis­sarsimam­magu. (Mark 13:14-18; Luk 21:21-23) Tamatuma nal­liutin­ngin­nerani kristumiut asaqatigiin­nermin­nik nakus­satsitsinis­saat aatsaat taama pingaaruteqar­tigaaq. – Rom 12:9.

8. ‘Naal­liun­nar­toqangaar­nis­sap’ nal­liutin­ngin­nerani maan­namiit suna pisariaqar­tip­par­put?

⁸ Ungasin­ngitsuk­kut inuiaat oqalut­tuarisaaneran­ni as­seqan­ngil­luin­nar­tumik ‘naal­liun­nar­toqangaas­saaq’. (Mark 13:19; Saq­q 7:1-3) Siun­nersuut una naalan­niar­tariaqar­par­put: “In­nut­tak­ka, inin­nguas­sin­nut toq­qoritsi matuilu matul­lugit; toq­qorsimalaar­niaral­laritsi Naalak­kap kaman­nera qaangiutserlugu.” (Es 26:20) ‘Inin­nguit’ taak­ku ilagiitsin­nut as­sersuutaagunar­put. Tas­sani qatan­ngutivut ilagalugit Jehova pal­lorfigisar­par­put. Katisimasar­ner­pul­li naam­man­ngilaq. Paulusip kristumiut hebræeriusut eq­qaasip­pai asaqatigiinnermut ajun­ngitsulior­tar­nermul­lu kajumis­saaqatigiit­taq­qul­lugit. (Hebr 10:24, 25) Maan­namiit qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­nit­ta nakus­satsin­neqar­nis­saa pisariaqar­tip­par­put, siunis­samimi qanoq it­tunil­luun­niit misilin­neqariataas­sagaluarut­ta iluaqutigis­sagatsigu.

9. (a) Qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­nitsin­nik ersersitsinis­samut qanoq periarfis­saqar­pugut? (b) Jehovap in­nut­taasa asaqatigiin­nermik ersersitsisimaneran­nik as­sersuuteqarit.

⁹ Ul­lumik­kut, ‘naal­liun­nar­toqangaar­nis­sap’ nal­liutin­ngin­nerani, qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­nitsin­nik ersersitsinis­satsin­nut periarfis­sar­pas­suaqar­pugut. Qatan­nguter­pas­suavut nunap sajut­tar­nerinit, qarsutsinersuar­nit, ulus­saarsuar­nit, tsunaminit pin­ngor­titamiluun­niit ajunaar­nersuar­nit al­lanit eq­qugaasar­put. Al­lat malersugaap­put. (Mat­t 24:6-9) Aam­ma silarsuarmi peq­quserlut­tulior­tar­nerit kingunerisaan­nik ul­luin­nar­ni aningaasaqar­niar­neq ilungersunar­tuuvoq. (Saq­q 6:5, 6) Taamaat­toq pis­sutsit ajorsiar­tor­til­lugit qatan­ngutitsin­nut asan­nin­nitsin­nik ersersitsinis­satsin­nut periarfis­saqar­nerulersar­pugut. ‘Asan­nin­neq amerlaner­ni nil­ler­tun­ngoraluar­toq’ uagut qatan­ngutigiit­tut asaqatigiit­tuar­tariaqar­pugut. – Mat­t 24:12. ^[1]

10. Suut maan­na misis­sus­savavut?

¹⁰ Unam­miniagaqaraluarluta qanoq qatan­ngutigiit­tut asaqatigiit­tuarsin­naavugut? Qanoq up­per­narsarsin­naavar­put  qatan­ngutitsin­nut tun­niusimasuul­luta? Apustili Paulusi al­lak­kamini ‘qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­nermik atat­tuin­nar­titseq­qusil­luni’ kajumis­saarereerluni eq­qaavai qanoq as­sigiin­ngitsutigut taamaaliorsin­naasut. Taak­kua ilaat arfinil­lit misis­soriar­tigit.

11, 12. Qanoq inoroorsaar­toqarsin­naava? (Al­laaserisap aal­laq­qaataani as­seq takuuk).

¹¹ “Inoroorsaartarnissarsi puioqinasiuk.” (Hebræerit 13:2 atuaruk). Oqaaseq ‘inoroorsaar­neq’ Paulusip uani atugaa toq­qaan­nar­tumik nutserlugu isumaqar­poq: “Takor­nar­tanut inus­siar­nisaar­neq.” Im­maqa Aaperaat Lotilu eq­qaavatit. Angutit taak­kua marluk tikeraat ilisarisiman­ngisatik inus­siar­nisaarfigaat. Kingor­na Aperaap Lotil­lu paasivaat takor­nar­tat taak­ku in­ngiliusut. (1 Mos 18:2-5; 19:1-3) Oqalut­tuat taak­ku kristumiut hebræeriusut inoroorsaar­nik­kut qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­nermik ersersitsisar­nis­samin­nut kajumis­sis­sutigaat.

¹² Qanoq inoroorsaar­tuusin­naavugut? Qiim­mas­saqatigiin­nis­sar­put siuner­taralugu qatan­ngutivut qaaq­qusin­naavavut neriar­toq­qul­lugil­luun­niit. Ilagiin­nik nak­kutil­liisoq nulialu ilisarisimaval­laan­ngik­kaluarlugit tikeraar­neran­ni qaaq­qusin­naavavut. (3 Joh 5-8) Nerisas­sar­pas­sualior­tariaqan­ngilagut aningaasar­pas­suar­nil­luun­nit atuisariaqar­nata. Qanoq peqar­tiginitsin­nik usorsisimaar­niar­nata qatan­ngutitsin­nik qiim­mas­saanis­saq siuner­taris­savar­put. Aam­ma uagutsin­nik akil­luta qaaq­qusisin­naasuin­nar­nik qaaq­qusisas­san­ngilagut. (Luk 10:42; 14:12-14) Tamat­ta ulapit­tuugaluarluta inoroorsaar­tuunis­sat­ta eq­qaamajuar­nis­saa pingaaruteqarluin­nar­poq.

13, 14. Par­naarus­saaq­qasut qanoq eq­qaamajuarsin­naavavut?

¹³ “Eqqaamasarniarsigit parnaarussaasut.” (Hebræerit 13:3 atuaruk). Uani Paulusip qatan­ngutit up­per­ner­tik pis­sutigalugu par­naarus­saaq­qasut eq­qarsaatigai. Paulusip nam­mineq ukiuni sisamani par­naarus­saaq­qanermini oqaatsit taak­ku al­lap­pai. (Fil 1:12-14) Paulusip ilagiit ‘par­naarus­saasunik naal­lioqatigin­nit­tar­nerat’ pil­lugu nersor­pai. (Hebr 10:34) Qatan­ngutit ilaasa Paulusi par­naarus­saaq­qanerani or­nil­lugu ikior­tar­paat. Kristumiul­li hebræeriusut Paulusimit ungasis­sumi najugal­lit qanoq taan­na ikiorsin­naavaat? Qaman­nga pisumik qin­nut­tar­neratigut. – Hebr 13:18, 19.

¹⁴ Ul­lumik­kut nalunaajaasor­pas­suit up­per­ner­tik pis­sutigalugu par­naarus­saaq­qap­put. Qatan­ngutit taak­kunun­nga qanit­tumi najugal­lit pisariaqar­titaan­nik ikiorsin­naavaat. Amerlaner­paasugul­li par­naarus­siviit ungasil­lugit najugaqar­pugut. Taavami qatan­ngutivut qanoq ikiorsin­naavavut? Qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­neq kajumis­sis­sutigalugu qaman­nga pisumik qin­nut­tarsin­naavavut. As­sersuutigalugu Eritreami qatan­ngutivut angutit, ar­nat al­laal­lumi meeq­qat par­naarus­saaq­qasut qin­nut­tarsin­naavavut – qatan­ngutivut Paulos Eyas­su, Isaac Mogos aam­ma Negede Teklemariam ukiut 20-t sin­nerlugit par­naarus­saaq­qasut ilan­ngul­lugit.

15. Aap­pariin­nermik ataq­qin­nin­ner­put qanoq ersersis­sin­naavar­put?

 ¹⁵ “Aappariinneq tamanit ataqqineqassaaq.” (Hebræerit 13:4 atuaruk). Aam­ma ileq­qus­satigut minguitsuunitsigut qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­ner­put ersersis­sin­naavar­put. (1 Tim 5:1, 2) As­sersuutigalugu qatan­ngut angut ar­narluun­niit kinguaas­siuutitigut as­suar­nar­tuliorfigigutsigu taan­na kan­ngunarsas­savar­put. Qatan­ngutigiit­tut tatigeqatigiin­ner­put ajoquser­neqas­saaq. (1 Th 4:3-8) Aam­ma eq­qarsaatigiuk nuliaasup uini por­nografiinik isigin­naar­tar­toq paasiguniuk nuliaasoq qanoq misigis­sasoq. Misigis­sava uimi asagaani aap­pariin­ner­til­lu ataq­qigaa? – Mat­t 5:28.

16. Pigisatsin­nik naam­magin­nin­ner­put qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­nitsin­nut qanoq iluaqutaas­sava?

¹⁶ ‘Pigisasi naammagisigit.’ (Hebræerit 13:5 atuaruk). Jehovamik tatigin­nin­ner­put pigisatsin­nik naam­magin­nin­nis­satsin­nut iluaqutigisin­naavar­put. Taman­nalu qanoq qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­nermut iluaqutaas­sava? Pigisavut naam­magigutsigit up­peqativut aningaasanit pigisanil­luun­niit pingaar­nerutis­savavut. (1 Tim 6:6-8) Qatan­ngutivut inuunermiluun­niit atuk­kavut naam­magit­taal­liutigis­san­ngilavut. Aam­ma al­lat sin­ngagis­san­ngilavut piumatuujunataluun­niit. Aap, pigisavut naam­magigutsigit tunisiumatuujus­saagut. – 1 Tim 6:17-19.

17. ‘Isumal­luar­tuuneq’ qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­nermut qanoq iluaqutigisin­naavar­put?

¹⁷ ‘Isumalluartuugitsi.’ (Hebræerit 13:6, NW, atuaruk). ^[2] Jehova tatigigutsigu qanorluun­niit unam­miniagaqaraluarluta isumal­luar­tumik isigin­nit­taaseqarsin­naavugut. Isumal­luar­tuugut­talu qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­ner­put  up­peqatitsin­nik qiim­mas­saasar­nitsigut tup­pal­lersaasar­nitsigul­lu ersersis­sin­naavar­put. (1 Th 5:14, 15) An­nikil­lior­nar­tus­sarsuaq nal­liup­pat isumal­luarsin­naavugut ilisimagatsigu aniguisitaanis­sar­put qanil­lisoq. – Luk 21:25-28.

18. Utoq­qaaner­tanut asan­nin­ner­put qanoq nakus­satsis­sin­naavar­put?

¹⁸ “Eqqarsaatiginiarsigit siulersortisi.” (Hebræerit 13:7, 17 atuakkit). Utoq­qaaner­tat ilagiin­niit­tut ilungersorlutik sul­lin­niarluta pif­fis­sar­tik ator­tar­paat. Uagut pil­luta suliar­pas­sui eq­qarsaatigisarutsigit taak­kunun­nga asan­nin­ner­put qujamasun­ner­pul­lu al­liar­tus­saaq. Iliuuserisimasavut pis­sutigalugit nuan­naarun­naarsik­kusun­nagil­lu isumatsatsik­kusun­ngilagut. Kajumil­luta naalak­kusup­pavut. Taamaalior­nitsigut ersersis­savar­put ‘taak­ku suliaat pil­lugit asangaarlutigit.’ – 1 Th 5:13.

19, 20. Qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­ner­put suli an­nerusumik qanoq ersersit­tuarsin­naavar­put?

¹⁹ Jehovap in­nut­taasa qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­ner­tik ilisar­naatigaat. Aam­ma Paulusip nalaani taamaap­poq. Paulusil­li qatan­ngutit kajumis­saar­pai ‘suli an­nerusumik taamaalior­taq­qul­lugit’. (1 Th 4:9, 10) Tas­sa an­nerusumik asan­nit­tulior­nis­samut periarfis­saqar­tuaan­nar­poq!

²⁰ Ukioq man­na naalagaaf­filersaarfim­mi ukiumut al­las­simaf­fik takugaangatsigu apeq­qutit uku eq­qarsaatigisar­tigit: Inoroorsaar­tuunerusin­naavunga? Qatan­ngutit par­naarus­sivim­miit­tut qanoq ikiorsin­naavak­ka? Guutip aap­pariin­nermik aaq­qis­suus­saanik ataq­qin­nit­tuuvunga? Pigisan­nik naam­magin­nit­tuunis­san­nut suna iluaqutigis­savara? Jehova qanoq tatiginerusin­naavara? Utoq­qaaner­tanut qanoq naalan­nerusin­naavunga? Sam­misavut arfinil­lit taak­ku sulis­sutigiuarutsigit ukiumut al­las­simaf­fik iik­kami kusas­saataagin­narani Paulusip oqaasiisa ukua naalan­nis­saan­nut eq­qaasitsisuus­saaq: “Qatan­ngutigiit­tut asaqatigiin­nersi atat­tuin­nar­tis­siuk.” – Hebr 13:1.