Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Bɛzi Kpɔkɛ Kɛ ‘Bɛbahɔ Zo Bɛahulo Bɛ Nwo Kɛ Mediema’!

Bɛzi Kpɔkɛ Kɛ ‘Bɛbahɔ Zo Bɛahulo Bɛ Nwo Kɛ Mediema’!

“Bɛhɔ zo bɛhulo bɛ nwo ngoko ngoko kɛ mediema.”​—HIBULUMA 13:1.

EDWƐNE: 72, 119

1, 2. Nzɔne ati a Pɔɔlo hɛlɛle kɛlata hɔmaanle Hibulu Kilisienema ne ɛ?

WƆ ƐVOLƐ 61 ne anu, asafo mɔɔ wɔ Yizilayɛ la amuala nyianle anzodwolɛ ekyi. Ɛnee ɛzoanvolɛ Pɔɔlo la efiade wɔ Wulomu ɛdeɛ, noko ɛnee ɔ nye la kɛ ɔnrɛhyɛ, bɛbaye ye. Bɛyele ɔ gɔnwo Temɔte mɔɔ ɔ nee ye tu adenle la bɛvile efiade la ɛtɛkyɛle, na ɛnee bɛ nye la kɛ bɛbahɔkpɔla mediema mɔɔ bɛwɔ Dwudiya la. (Hibuluma 13:23) Noko wɔ ɛvolɛ nnu anu, ɛnee ɔwɔ kɛ Kilisienema mɔɔ bɛwɔ Dwudiya, titili bɛdabɛ mɔɔ bɛde Gyɛlusalɛm la fi sua ne azo ndɛndɛ. Nzɔne ati ɔ? Ɛnee Gyisɛse ɛlimoa ɛha ɛhile ye ɛdoavolɛma kɛ, saa bɛnwu kɛ sogyama ɛbɔ ɛyia Gyɛlusalɛm ala a, bɛnriandi bɛvi ɛkɛ.​—Luku 21:20-24.

2 Gyisɛse hanle edwɛkɛ ɛhye hilele ye ɛdoavolɛma ne la, ye ɛvolɛ 28 ɛne. Wɔ zɔhane mekɛ ne anu, Kilisienema mɔɔ bɛwɔ Yizilayɛ la lile nɔhalɛ ɔnva nwo ɛkpɔlɛ nee sɔnea dɔɔnwo mɔɔ bɛyiale la. (Hibuluma 10:32-34) Noko ɛnee Pɔɔlo kpondɛ kɛ ɔsiezie bɛ ɔmaa mɔɔ bazi kenle bie la. Ɛnee ɔka ekyi bɛyia bɛ diedi ne anwo sɔnea mɔɔ le kpole kpalɛ la. (Mateyu 24:20, 21; Hibuluma 12:4) Ɛnee ɔwɔ kɛ bɛnyia diedi kpole na bɛgyinla kpundii kpalɛ amaa bɛahola bɛali Gyisɛse kɔkɔbɔlɛ ne azo na bɛanyia ngoane. (Kenga Hibuluma 10:36-39.) Yemɔti Gyihova maanle Pɔɔlo hɛlɛle zɔhane mediema ne mɔ kɛlata. Bɛhɛlɛle zɔhane kɛlata ne mɔɔ yemɔ a le Hibuluma buluku ne la kɛ ɔziezie bɛ ɔmaa mɔɔ ɔbazi la.

3. Nzɔne ati a ɔwɔ kɛ yɛmaa yɛ nye die Hibuluma buluku ne anwo a?

3 Kɛ Nyamenle menli la, ɔwɔ kɛ yɛmaa yɛ nye die Hibuluma buluku ne anwo. Nzɔne ati ɔ? Ɔluakɛ yɛ tɛnlabelɛ ne le kɛ Dwudiya Kilisienema ne ɛdeɛ ne la. Yɛde mekɛ mɔɔ “anwongyelelɛ dɔɔnwo” wɔ nu la anu, na menli dɔɔnwo ɛva nɔhalɛlilɛ ɛgyinla sɔnea anzɛɛ ɛkpɔlɛ mɔɔ anu yɛ se la anloa. (2 Temɔte 3:1, 12) Noko yɛ nuhua dɔɔnwo de anzodwolɛ nu yɛɛ yɛtɛyiale ɛkpɔlɛ. Yemɔti ɔwɔ kɛ yɛmaa yɛ nye da ɛkɛ kɛ mɔɔ Kilisienema mɔɔ ɛnee de aze wɔ Pɔɔlo mekɛ zo la yɛle la. Nzɔne ati ɔ? Ɔluakɛ ɔnrɛhyɛ, yɛbayia yɛ diedi ne anwo sɔnea mɔɔ anu yɛ se kpalɛ la!​—Kenga Luku 21:34-36.

4. Yɛ 2016 ɛvolɛ edwɛkɛ ne a le boni, na nzɔne ati a ɔfɛta a?

4 Nzɔne a baboa yɛ yeamaa yɛaziezie yɛ nwo yɛamaa edwɛkɛ ɛhye mɔɔ bazi kenle bie la ɛ? Wɔ Hibuluma buluku ne anu, Pɔɔlo hanle ninyɛne dɔɔnwo mɔɔ ɔbamaa yɛ diedi nu amia la anwo edwɛkɛ. Ngakyelɛ ko mɔɔ hyia kpalɛ la wɔ Hibuluma 13:1. Ɔka ɔkile yɛ kɛ: ‘Bɛhɔ zo bɛhulo bɛ nwo kɛ mediema.’ Zɔhane tɛkese ne a le 2016 ɛvolɛ edwɛkɛ ne a.

Yɛ 2016 ɛvolɛ edwɛkɛ ne a le: ‘Bɛhɔ zo bɛhulo bɛ nwo kɛ mediema.’​—Hibuluma 13:1

NZƆNE A LE MEDIEMA ƐLƆLƐ?

5. Nzɔne a le mediema ɛlɔlɛ?

5 Nzɔne a le mediema ɛlɔlɛ? Giliki edwɛkɛkpɔkɛ mɔɔ Pɔɔlo vale lile gyima la kile “ɛlɔlɛ mɔɔ bɛda ye ali bɛkile bɛ diema.” Mediema ɛlɔlɛ anu yɛ se, na yemɔ a mbusuafoɔ anzɛɛ agɔnwolɛma kpalɛ da ye ali kile bɛ nwo a. (Dwɔn 11:36) Yɛnyɛ yɛ nwo kɛ asɛɛ yɛle mediema ala. Yɛle mediema mrenyia nee mraalɛ. (Mateyu 23:8) Pɔɔlo hanle kɛ: “Bɛva mediema ɛhulolɛ bɛhulo bɛ nwo ngoko kɛ bɛle Kelaese ɛdoavolɛma, na bɛbɔ mɔdenle bɛpele bɛbu bɛ gɔnwo mɔ kpalɛ kpalɛ.” (Wulomuma 12:10) Zɔhane edwɛkɛ ne maa yɛnwu kɛzi ɛlɔlɛ mɔɔ yɛlɛ yɛmaa yɛ mediema la anu yɛ se la. Mediema ɛlɔlɛ ɛhye nee ɛlɔlɛ mɔɔ gyi Baebolo ngyinlazo zo la boa Nyamenle menli ɔmaa bɛfa bɛ nwo agɔnwolɛ na bɛtɛnla koyɛlɛ nu.

6. Nwane mɔ a nɔhalɛ Kilisienema da mediema ɛlɔlɛ ali kile bɛ a, na nzɔne ati ɔ?

6 Yɛta yɛnwu edwɛkɛkpɔkɛ “mediema ɛlɔlɛ” wɔ yɛ mbuluku nu. Saa tete Dwuuma ka “adiema” a, ɔyɛ a ɔkile bɛ busuanli anzɛɛ awie mɔɔ ɔnle bɛ abusua ne anu la. Noko saa ɛnle Dwuunli a, bɛmbu wɔ kɛ ɛle bɛ diema. Noko kɛ nɔhalɛ Kilisienema la, nɔhalɛ Kilisienenli biala le yɛ “diema,” ɔnva nwo maanle mɔɔ ahenle vi nu la. (Wulomuma 10:12) Gyihova ɛhilehile yɛ kɛ yɛhulo yɛ nwo ngoko kɛ mediema. (1 Tɛsalonaekama 4:9) Noko nzɔne ati a ɔhyia kɛ yɛkɔ zo yɛkulo yɛ mediema ɛ?

NZƆNE ATI A ƆHYIA KƐ YƐKƆ ZO YƐKULO YƐ NWO KƐ MEDIEMA Ɛ?

7. (a) Deɛmɔti ɔhyia kpalɛ kɛ yɛbala mediema ɛlɔlɛ ali la a le boni? (b) Ka debie bieko mɔɔ ɔti ɔwɔ kɛ yɛmia ɛlɔlɛ mɔɔ yɛlɛ yɛmaa yɛ mediema anu la.

7 Deɛmɔti ɔhyia kɛ yɛda mediema ɛlɔlɛ ali la a le kɛ Gyihova se yɛyɛ ye zɔ. Yɛnrɛhola yɛnrɛhulo Gyihova wɔ mekɛ mɔɔ yɛngulo yɛ mediema la. (1 Dwɔn 4:7, 20, 21) Debie bieko a le kɛ yɛhyia yɛ mediema nwo, titili wɔ ngyegyelɛ mekɛ nu. Mɔɔ Pɔɔlo hɛlɛle ye kɛlata ne hɔmaanle Hibulu Kilisienema la, ɛnee ɔze kɛ ɔnrɛhyɛ bie mɔ bavi bɛ azua nu na ninyɛne mɔɔ bɛlɛ la avi bɛ sa. Ɛnee Gyisɛse ɛha kɛzi ninyɛne nu bayɛ se la anwo edwɛkɛ. (Maake 13:14-18; Luku 21:21-23) Yemɔti kolaa na zɔhane mekɛ ne adwu la, ɛnee ɔwɔ kɛ zɔhane Kilisienema ne mia ɛlɔlɛ mɔɔ bɛlɛ bɛmaa bɛ nwo la anu.​—Wulomuma 12:9.

Ɔwɔ kɛ yɛmia ɛlɔlɛ mɔɔ yɛlɛ yɛmaa yɛ mediema la anu kɛkala, ɔluakɛ ɔbaboa yɛ yeamaa yɛagyinla sɔnea biala mɔɔ yɛbayia ye kenle bie la anloa

8. Nzɔne a ɔwɔ kɛ yɛyɛ ye kɛkala kolaa na anwongyelelɛ kpole ne abɔ ɔ bo a?

8 Ɔnrɛhyɛ, anwongyelelɛ mɔɔ anu yɛ ɛzulolɛ mɔɔ bie ɛtɛsile ɛlɛ la bara. (Maake 13:19; Yekile 7:1-3) Yemɔti ɔbahyia kɛ yɛbadie folɛdulɛ ɛhye: “Me menli, bɛrɛla, bɛwolo bɛ azua ne mɔ anu na bɛtoto bɛ nwo nlenkɛ nu. Bɛvea bɛ nwo ekyii kɔkpula kɛ ɛya ne kɛdwo la.” (Ayezaya 26:20) Zɔhane “azua ne mɔ” bahola ayɛ yɛ asafo ne mɔ. Ɛkɛ ne a yɛ nee yɛ mediema bɔ nu sonle Gyihova a. Noko saa yɛ nee yɛ mediema kɔ debiezukoalɛ dahuu a, ɛnee yɛtɛwiele. Pɔɔlo hakyele Hibulu Kilisienema kɛ bɛsosɔ bɛ nwo ngoko ngoko, bɛla ɛlɔlɛ ali na bɛyɛ nyele. (Hibuluma 10:24, 25) Ɔwɔ kɛ yɛmia yɛ mediema ɛlɔlɛ ne anu kɛkala, ɔluakɛ ɔbaboa yɛ yeamaa yɛagyinla sɔnea biala mɔɔ yɛbayia ye kenle bie la anloa.

9. (a) Nwolɛ adenle boni mɔ a yɛlɛ mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛdua zo yɛda mediema ɛlɔlɛ ali ɛnɛ a? (b) Maa neazo ngakyile mɔɔ kile kɛzi Gyihova menli ɛla mediema ɛlɔlɛ ali la.

9 Kolaa na anwongyelelɛ kpole ne abɔ ɔ bo la, yɛlɛ nwolɛ adenle dɔɔnwo mɔɔ yɛbahola yɛalua zo yɛala mediema ɛlɔlɛ ali ɛnɛ a. Yɛ mediema dɔɔnwo ɛlɛnwu amaneɛ ɔlua azɛlɛ ɛkpusulɛ, azuyilɛ, ahumuakyima, nyevile mɔɔ tu ba sua zo anzɛɛ esiane gyɛne mɔɔ sisi la ati. Mediema dɔɔnwo ɛlɛyia ɛkpɔlɛ. (Mateyu 24:6-9) Eza kɛmɔ yɛde ɛtane ewiade nu la ati, yɛ nwo kyele yɛ wɔ ezukoa afoa nu. (Yekile 6:5, 6) Kɛmɔ yɛ mediema ɛlɛyia ngyegyelɛ dɔɔnwo la ati, yɛnyia nwolɛ adenle dɔɔnwo kɛ yɛbahile kɛ yɛkulo bɛ. Ɔnva nwo kɛ bɛnla ɛlɔlɛ ali wɔ ewiade ye anu la, ɔwɔ kɛ yɛkɔ zo yɛda mediema ɛlɔlɛ ali. (Mateyu 24:12) [1]​—Nea awieleɛ edwɛkɛ ne.

KƐ ƆKƐYƐ NA YƐAMAA YƐ MEDIEMA ƐLƆLƐ NE AHƆ ZO Ɛ?

10. Nzɔne a yɛbazuzu nwo kɛkala a?

10 Ɔnva nwo ngyegyelɛ mɔɔ yɛlɛyia la, kɛ ɔkɛyɛ na yɛahɔ zo yɛala mediema ɛlɔlɛ ali ɛ? Kɛ ɔkɛyɛ na yɛahile kɛ yɛlɛ ɛlɔlɛ ɛhye bie yɛmaa yɛ mediema ɛ? Mɔɔ ɛzoanvolɛ Pɔɔlo hanle kɛ “bɛhɔ zo bɛhulo bɛ nwo ngoko ngoko kɛ mediema” ɔwiele la, ɔdiedianle ndenle ngakyile mɔɔ Kilisienema bahola alua zo ayɛ ɛhye la. Bɛmaa yɛzuzu nuhua nsia anwo.

11, 12. Kɛ ɔkɛyɛ na yɛalie awie mɔ ɛyɛvolɛ ɛ? (Nea mɔlebɛbo nvoninli ne.)

11 “Bɛhakye kɛ bɛkɛlie nyɛvolɛ wɔ bɛ azua nu.” (Kenga Hibuluma 13:2.) Bie a zɔhane edwɛkɛ ne maa yɛkakye Ebileham nee Lɔɔto. Menli nwiɔ zɔhane liele nyɛvolɛ mɔɔ ɛnee bɛnze bɛ la. Nzinlii, Ebileham nee Lɔɔto nwunle kɛ amuanrɛɛ zɔhane nyɛvolɛ ne mɔ le anwumabɔvolɛma. (Mɔlebɛbo 18:2-5; 19:1-3) Neazo ɛhye mɔ maanle Hibulu Kilisienema nwunle kɛ ɔwɔ kɛ bɛdua nyɛvolɛlielɛ zo bɛda mediema ɛlɔlɛ ali.

12 Kɛ ɔkɛyɛ na yɛalie awie mɔ ɛyɛvolɛ ɛ? Yɛbahola yɛamaa yɛ mediema ara yɛ sua nu arali aleɛ anzɛɛ yɛamaa yɛ nwo anwosesebɛ. Bie a yɛnze yɛ maangyebakyi zo neavolɛ ne nee ɔ ye kpalɛ ɛdeɛ, noko saa bɛbakpɔla yɛ asafo ne a, yɛbahola yɛado ɛsalɛ yɛavɛlɛ bɛ wɔ yɛ sua nu. (3 Dwɔn 5-8) Ɔngyia kɛ yɛbado aleɛ sosɔɔ anzɛɛ yɛbazɛkye ezukoa dɔɔnwo. Yɛ bodane a le kɛ yɛmaa yɛ mediema anwosesebɛ na tɛ kɛ yɛmaa bɛanwu kɛ ninyɛne wɔ yɛ nwo. Eza tɛ menli mɔɔ bɛbahola bɛayɛ bie bɛadua ɔ bo zo la a ɔwɔ kɛ yɛto ɛsalɛ yɛfɛlɛ bɛ a. (Luku 10:42; 14:12-14) Mɔɔ hyia kpalɛ la a le kɛ yɛnrɛyɛ yɛ nwo kɛ yɛnlɛ alagye fee na yɛ rɛle avi kɛ yɛkɛlie nyɛvolɛ!

13, 14. Kɛ ɔkɛyɛ na ‘yɛahakye bɛdabɛ mɔɔ bɛgua bɛ efiade la’ ɛ?

13 “Bɛhakye bɛdabɛ mɔɔ bɛgua bɛ efiade la.” (Kenga Hibuluma 13:3.) Mɔɔ Pɔɔlo hɛlɛle edwɛkɛ ɛhye la, ɛnee ɔlɛka mediema mɔɔ bɛ diedi ti bɛgua bɛ efiade la anwo edwɛkɛ. Pɔɔlo hanvole asafo ne ɔluakɛ “bɛ nee menli mɔɔ bɛguale bɛ efiade la lile nyane.” (Hibuluma 10:34) Mɔɔ bɛdole Pɔɔlo efiade ɛvolɛ nna la, mediema bie mɔ boale ye, noko ɛnee bie mɔ de moa moa. Kɛ ɔkɛyɛ na bɛaboa Pɔɔlo ɛ? Bɛbahola bɛahɔ zo bɛazɛlɛ bɛamaa ye.​—Felepaema 1:12-14; Hibuluma 13:18, 19.

Yɛbahola yɛazɛlɛ yɛamaa mediema mrenyia, mraalɛ nee ngakula bɔbɔ mɔɔ bɛgua bɛ efiade wɔ Eritrea la

14 Alasevolɛ dɔɔnwo gua efiade ɛnɛ wɔ bɛ diedi ati. Mediema mɔɔ de bikye bɛ la bahola ayɛ ninyɛne bie mɔ aboa bɛ. Noko yɛ nuhua dɔɔnwo ɛmbikye bɛdabɛ mɔɔ bɛgua bɛ efiade la. Kɛ ɔkɛyɛ na yɛahakye bɛ na yɛaboa bɛ ɛ? Mediema ɛlɔlɛ bamaa yɛavi yɛ ahonle nu yɛazɛlɛ yɛamaa bɛ kpalɛ. Kɛ neazo la, yɛbahola yɛazɛlɛ yɛamaa mediema mrenyia, mraalɛ nee ngakula bɔbɔ mɔɔ bɛgua bɛ efiade wɔ Eritrea, yɛɛ yɛ mediema Paulos Eyassu, Isaac Mogos, nee Negede Teklemariam mɔɔ ɛvolɛ 20 ɛpɛ nu noko bɛtɛgua efiade la.

15. Kɛ ɔkɛyɛ na yɛahile ɛbulɛ wɔ yɛ agyalɛ nu ɛ?

15 “Ɔwɔ kɛ bɛbu agyalɛ bie kpalɛ kpalɛ.” (Kenga Hibuluma 13:4.) Yɛbahola yɛala mediema ɛlɔlɛ ali ɔlua yɛ nwo mɔɔ yɛbamaa yeade wɔ ɛbɛlabɔlɛ nu la azo. (1 Temɔte 5:1, 2) Kɛ neazo la, saa yɛ nee adiema nrenyia anzɛɛ raalɛ bie bɔ nla nu ɛbɛlatane a, yɛbagyegye ahenle nee ye abusua ne. Ɔnrɛmaa yɛ mediema ɛnrɛnyia yɛ nu anwodozo bieko. (1 Tɛsalonaekama 4:3-8) Eza dwenle kɛzi saa yelɛ bie nwu kɛ ɔ hu nea nlanwonvoninli a ɔbade nganeɛ la anwo nea. Asoo ɔbade nganeɛ kɛ ɔ hu kulo ye na ɔbu agyalɛ ngyehyɛleɛ ne ɔ?​—Mateyu 5:28.

16. Saa yɛ kunlu dwo yɛ nwo a, kɛzi ɔbaboa yɛ yeamaa yɛala mediema ɛlɔlɛ ali ɛ?

16 “Bɛmaa bɛ kunlu ɛdwo mɔɔ bɛlɛ ye la anwo.” (Kenga Hibuluma 13:5.) Saa yɛnyia Gyihova anu anwodozo a, ɔbamaa yɛ kunlu adwo mɔɔ yɛlɛ la anwo. Kɛzi ɛhye bamaa yɛala mediema ɛlɔlɛ ali ɛ? Saa yɛ kunlu dwo yɛ nwo a, yɛbahakye kɛ yɛ mediema Kilisienema anwo hyia tɛla ezukoa anzɛɛ ninyɛne. (1 Temɔte 6:6-8) Yɛnrɛdendɛ yɛnrɛtia yɛ mediema anzɛɛ yɛnrɛha tɛnlabelɛ mɔɔ yɛwɔ nu la anwo edwɛkɛ soma soma. Eza yɛ nye ɛnrɛbolo awie mɔ anzɛɛ yɛnrɛyɛ angomedi. Noko saa yɛ kunlu dwo yɛ nwo a, ɔbamaa yɛayɛ nyele.​—1 Temɔte 6:17-19.

17. Saa yɛnyia akɛnrasesebɛ a, kɛzi ɔbamaa yɛala mediema ɛlɔlɛ ali ɛ?

17 ‘Bɛzi bɛ kɛnra.’ (Kenga Hibuluma 13:6.) Saa yɛnyia Gyihova anu anwodozo a, ɔmaa yɛnyia akɛnrasesebɛ yɛgyinla sɔnea mɔɔ anu yɛ se la anloa. Akɛnrasesebɛ ɛhye boa yɛ maa yɛnyia adwenle kpalɛ. Saa yɛlɛ adwenle kpalɛ a, yɛbahola yɛala yɛ mediema ɛlɔlɛ ali ɔlua mediema mɔɔ yɛbamaa bɛ anwosesebɛ na yɛakyekye bɛ rɛle la azo. (1 Tɛsalonaekama 5:14, 15) Wɔ anwongyelelɛ kpole ne anu bɔbɔ, yɛbahola yɛanyia akɛnrasesebɛ ɔluakɛ yɛze kɛ yɛ ngoanelielɛ ɛbikye.​—Luku 21:25-28.

Yɛbahola yɛanyia akɛnrasesebɛ ɔluakɛ yɛze kɛ yɛ ngoanelielɛ ɛbikye

18. Kɛ ɔkɛyɛ na yɛamia yɛ mediema ɛlɔlɛ mɔɔ yɛlɛ yɛmaa yɛ mgbanyima ne mɔ la anu ɛ?

18 “Bɛhakye bɛ mgbanyima ne mɔ.” (Kenga Hibuluma 13:7, 17.) Mgbanyima mɔɔ bɛwɔ yɛ asafo ne anu la fa bɛ mekɛ yɛ gyima ɛsesebɛ maa yɛ. Saa yɛdwenle mɔɔ bɛyɛ bɛmaa yɛ la amuala anwo a, ɛlɔlɛ nee ɛbulɛ mɔɔ yɛlɛ yɛmaa bɛ la yɛ kpole. Ɔnle kɛ yɛmaa yɛ nyɛleɛ maa anyelielɛ mɔɔ bɛlɛ la sɛkye anzɛɛ ɔmaa bɛ sa nu to. Emomu, yɛkpondɛ kɛ yɛfi yɛ ahonle nu yɛtie bɛ. Ɛhye bamaa yɛali ‘bɛ eni kpole na yɛahulo bɛ wɔ bɛ gyima ne mɔɔ bɛyɛ la ati.’​—1 Tɛsalonaekama 5:13.

Asoo ɛ nye sɔ gyima mɔɔ asafo nu mgbanyima ne mɔ yɛ maa yɛ la ɔ? (Nea ɛdendɛkpunli 18)

BƐYƐ YE ZƆHANE KPALƐ DAHUU

19, 20. Kɛ ɔkɛyɛ na yɛahɔ zo yɛala yɛ mediema ɛlɔlɛ ne ali kpole ɛ?

19 Bɛze Gyihova menli kɛ bɛkulo bɛ mediema. Zɔhane ala a ɛnee ɔde wɔ Pɔɔlo mekɛ zo a. Noko Pɔɔlo maanle mediema ne mɔ anwosesebɛ kɛ bɛmaa bɛ ɛlɔlɛ ne ɛla ali kpalɛ. Ɔhanle kɛ: “Bɛyɛ ye zɔhane kpalɛ dahuu.” (1 Tɛsalonaekama 4:9, 10) Ɔda ali kɛ yɛbahola yɛanyia anyuhɔlɛ mekɛ biala!

20 Yemɔti wɔ ɛvolɛ ɛhye anu, saa yɛ nye bɔ yɛ ɛvolɛ edwɛkɛ ne mɔɔ bɔ yɛ Belemgbunlililɛ Asalo ɛkɛ la azo a, bɛmaa yɛbiza yɛ nwo kɛ: Asoo mebahola meabɔ mɔdenle wɔ nyɛvolɛlielɛ nu ɔ? Kɛ ɔkɛyɛ na meaboa yɛ mediema mɔɔ bɛgua efiade la ɛ? Asoo mebu agyalɛ ngyehyɛleɛ ne mɔɔ Nyamenle ɛyɛ la? Nzɔne a baboa me yeamaa me kunlu adwo me nwo a? Kɛ ɔkɛyɛ na meanyia Gyihova anu anwodozo kpalɛ ɛ? Kɛ ɔkɛyɛ na meadie menli mɔɔ li yɛ nyunlu la kpalɛ ɛ? Saa yɛbɔ mɔdenle kɛ yɛbanyia anyuhɔlɛ wɔ ndenle nsia ɛhye azo a, ɛvolɛ edwɛkɛ ne ɛnrɛyɛ debie mɔɔ beta bane ne anwo ala; emomu ɔbamaa yɛali Pɔɔlo edwɛkɛ ne azo: “Bɛhɔ zo bɛhulo bɛ nwo ngoko ngoko kɛ mediema.”​—Hibuluma 13:1.

^ [1] (ɛdendɛkpunli 9) Saa ɛkpondɛ neazo ngakyile mɔɔ kile kɛzi Gyihova Alasevolɛ da mediema ɛlɔlɛ ali wɔ esiane mekɛ nu la a, nea July 15, 2002, Watchtower, mukelɛ 8-9, yɛɛ Nyamenle Belemgbunlililɛ Di Tumi!, tile 20.