1, 2. No teaa ra a Paulo i tata ai i tetai reta ki te au Kerititiano Ebera?

I TE mataiti 61, kua rekareka te au putuputuanga i Iseraela i te turanga au. Noatu tei roto te apotetoro ko Paulo i te are tapeka anga i Roma, kua manako aia kia tukuia aia ki vao. Ko tona toko rua tutaka aere ko Timoteo, tei tukuia mai mei te are tapeka anga, kua manakonako atu raua i te atoro i te au taeake i Iudea. (Ebera 13:23) I roto i te rima mataiti, kua anoanoia te au Kerititiano i Iudea, e noo tikai ra i Ierusalema, kia ariu viviki atu. No teaa ra? I mua atu ana, kua akakite a Iesu ki tana au pipi e me kite ratou ia Ierusalema e koropiniia ra e te au vaeau, ka anoanoia ratou kia oro.​—Luka 21:20-24.

² E 28 mataiti i teianei to Iesu oronga anga i te reira akamatakite anga. I taua tuatau ra, kua vai tiratiratu ua te au Kerititiano i Iseraela noatu te takinokino anga e te timata anga maata. (Ebera 10:32-34) Inara kua inangaro a Paulo i te akapapa ia ratou no te tuatau ki mua. Kare e roa atu ana ka kite ratou i te timata anga maata i to ratou akarongo. (Mataio 24:20, 21; Ebera 12:4) Ka anoanoia ratou kia akarongo e te akakoromaki maata e kia aru i te au tuatua a Iesu kia oro, e ora  ai ratou. (E tatau ia Ebera 10:36-39.) No reira kua akauru a Iehova kia tata a Paulo ki taua au taeake e te au tuaine. Kua riro te reira reta, tei kapikiia i teianei e ko te puka a Ebera, ei akamaroiroi ia ratou no te ka tupu mai.

3. No teaa ra tatou ka akamanako ei i te puka a Ebera?

³ I teia rā, ei iti tangata no te Atua, ka tau tatou kia akamanako i te puka a Ebera. No teaa ra? No te mea te aiteite ra to tatou turanga ki to te au Kerititiano i Iudea. Te noo nei tatou i te tuatau “ka tupu te kino maata,” e e manganui tei akakoromaki ma te tiratiratu i te au timata anga pakari e te takinokino anga. (2 Timoteo 3:1, 12) Inara te maata anga ia tatou, te rekareka nei i te turanga au e kare e tupu ana te au takinokino anga. No reira, ka anoanoia tatou kia matakite mei te au Kerititiano rai i to Paulo tuatau. No teaa ra? Kare e roa atu ana, ka kite tatou i te timata anga maata i to tatou akarongo!​—E tatau ia Luka 21:34-36.

4. Eaa te irava mataiti no te 2016, e no teaa te reira i tau ei?

⁴ Eaa te ka tauturu ia tatou kia akapapa no teia tupuanga a te tuatau ki mua? I roto i te puka a Ebera, e maata te au mea ta Paulo i akakite te ka akaketaketa i to tatou akarongo. Tetai akamaara anga puapinga tei roto ia Ebera 13:1. Te akamaroiroi ra ia tatou: “Kia vai marie mairai te aroa taeake.” Kua ikiia teia irava ei irava mataiti no te 2016.

5. Eaa te tu aroa taeake?

⁵ Eaa te tu aroa taeake? Te tuatua Ereni mua ta Paulo i taangaanga, tona aiteanga “te akaperepere i te taeake.” E ketaketa te tu aroa taeake, e te pumaana i rotopu i te ngutuare tangata me kore te au oa piri mou. (Ioane 11:36) Kare tatou i te au taeake e te au tuaine tutu ua. E pirianga aroa tika tikai to tatou. (Mataio 23:8) Kua karanga a Paulo: “Ei kapiti anga aroa mou to kotou ia kotou uaorai, i te aroa taeake ra; i te akangateitei anga tetai ki tetai.” (Roma 12:10) Te akaari maira teia au tuatua i to tatou pirianga aroa ketaketa no to tatou au taeake. Teia tu aroa taeake, pera katoa te aroa tei akatumuia ki runga i te au kaveinga Kerititiano, ka tauturu i te iti tangata o te Atua kia piri vaitata e kia taokotai ei au oa.

6. Akapeea te au Kerititiano mou e mārama ai i te aiteanga o te tu aroa taeake?

⁶ Teia tuatua ko te tu “aroa taeake,” ka kite maataia i roto i te au puka Kerititiano. No te au ngati Iuda i taito, te tuatua “taeake” te taiku ra te reira i tetai mema o tona kopu tangata e tetai taime ki tetai tangata kare e pirianga ki te kopu tangata. Inara kare e kapitiia mai te tangata kare aia i te ngati Iuda. Mari ra, ei au Kerititiano mou, e “taeake” Kerititiano mou aia, noatu te enua i aere mai ei aia. (Roma 10:12) Kua apii a Iehova ia tatou kia aroa atu i tetai e tetai ei au taeake. (1 Tesalonia 4:9) Inara eaa i puapinga ai kia akaari ua rai tatou i te tu aroa taeake?

7. (a) Eaa te tumu puapinga maata no tatou kia akaari i te tu aroa taeake? (e) Oronga akaou mai i tetai tumu i puapinga ai kia akaketaketa i to tatou pirianga aroa no tetai e tetai.

⁷ Te tumu puapinga maata kia akaari i te tu aroa taeake no te mea kua akakite mai a Iehova kia tatou kia rave i te reira. Me kare  tatou e aroa i to tatou au taeake kare i reira tatou e inangaro tikai ra ia Iehova. (1 Ioane 4:7, 20, 21) Tetai tumu, ka anoano tatou i tetai e tetai i te au tuatau ngatā tikai. I te tata anga a Paulo i tana reta ki te au Kerititiano Ebera, kua kite aia kare e roa atu ana ka akaruke tetai pae i to ratou kainga e ta ratou au apinga. Kua akataka mai a Iesu e ka ngatā te reira tuatau. (Mareko 13:14-18; Luka 21:21-23) No reira i mua ake ka tupu ei te reira, ka anoanoia te au Kerititiano kia akaketaketa i to ratou aroa no tetai e tetai.​—Roma 12:9.

8. Eaa te ka anoanoia kia rave i teianei i mua ake ka akamata ai te mate maata?

⁸ Te vaitata mai nei te mate maata. (Mareko 13:19; Apokalupo 7:1-3) Ka anoanoia tatou kia akarongo i te ako: “E aere mai, e taku iti-tangata e, e tomo ki roto i to au pia ra, e topiri marie i toou au pa ia koe: e pipini ei koe i tetai manga tuatau iti kia okotai ake kamoanga mata, kia ngaro ke atu taua riri otooto nei.” (Isaia 26:20) Te “au pia ra,” ko ta tatou putuputuanga ïa. Te ngai teia e akamori ana tatou ia Iehova ma te au taeake e te au tuaine. Inara e maata atu ta tatou ka tau kia rave i te aravei putuputu i te uipaanga. Kua akamaara a Paulo i te au Kerititiano Ebera, kia akamaroiroi ratou i tetai e tetai e kia maata te aroa ma te rave i te meitaki ki tetai e tetai. (Ebera 10:24, 25) I teianei, ka akaketaketa tatou i te tu aroa taeake no te mea ka tauturu ia tatou kia akakoromaki i te au timata anga no te tuatau ki mua.

9. (a) Eaa te au taime tau kia akaari tatou i te tu aroa taeake i teia rā? (e) Oronga mai i te au akaraanga e akapeea te iti tangata o Iehova te akaari anga i te tu aroa taeake.

⁹ I teia rā, e maata to tatou taime i te akaari i te tu aroa taeake, i mua ake ka akamata ai te mate maata. E maata te au taeake e mamae nei no te au ngaruerue enua, te vaipuke, te uriia, te tunami, e tetai atu au kino natura. Te akakoromaki nei te au taeake i te au takinokino anga. (Mataio 24:6-9) E te tupu nei te au taomi anga o te pae oraanga i roto i teia ao kino. (Apokalupo 6:5, 6) Inara, te maata atu o te au manamanata, ko te maata atu ïa te tuatau kia aroa ia ratou. Noatu e kare teia ao e akaari ana i te aroa, ka anoanoia tatou kia akaari ua atu i te tu aroa taeake. (Mataio 24:12) ^[1]​—Akara i te manako poto.

10. Eaa ta tatou ka akara matatio i teianei?

¹⁰ Noatu to tatou au manamanata, akapeea tatou te akaari ua atu anga i te tu aroa taeake? Akapeea te akapapu anga e e tu inangaro taeake to tatou? I muri ake i te tuatua anga e “kia vai marie mairai te aroa taeake,” kua akapapa te apotetoro ko Paulo i te au mataara ka rauka i te au Kerititiano kia rave. Ka akara matatio tatou e ono o teia au mataara.

11, 12. Eaa ra te aiteanga kia akaari i te tu takinga meitaki? (Akara i te tutu mua.)

 ¹¹ “Auraka e akakore i te kite atu i te tangata ke ke ra.” (E tatau ia Ebera 13:2.) Eaa ra te aiteanga o te tuatua “takinga meitaki i te tangata ke ke”? Te aiteanga tikai o ta Paulo tuatua koia oki “kia aroa ua atu i te tangata ke.” Penei ka maara ia tatou i teia tuatua no Aberahama e Lota. Kua akaari teia nga tangata i te tu aroa ua ki te au manuiri tei kare raua i kite. I muri mai, kua kite a Aberahama e Lota e e au angera teia nga tangata ke. (Genese 18:2-5; 19:1-3) Kua riro teia akaraanga ei akamaroiroi i te au Kerititiano Ebera kia akaari i te tu aroa taeake na roto i te au tu meitaki.

¹² Akapeea tatou te akaari anga i te tu takinga meitaki ki tetai? Ka rauka ia tatou i te pati i te au taeake e te au tuaine ki to tatou ngutuare no te kaikai e te akamaroiroi anga. Noatu kare tatou i kite meitaki i to tatou akaaere kotinga e tana vaine, e pati atu tatou ia raua me atoro mai i ta tatou putuputuanga. (3 Ioane 5-8) Kare e anoanoia tetai ākā kai manga e te akapou moni. To tatou akakoro anga kia akamaroiroi i to tatou au taeake, kare kia akapaapaa i ta tatou au apinga. E kare tatou e pati ua i te aronga te ka rauka i te tutaki mai ia tatou. (Luka 10:42; 14:12-14) Te mea puapinga maata kia kore e akangaropoina i te akaari i te tu takinga meitaki!

13, 14. Akapeea tatou ‘te akamanako anga i te aronga i tapekaia’?

¹³ “E akamanako i te aronga i tapekaia ra.” (E tatau ia Ebera 13:3.) I te tata anga a Paulo i teia, te taiku ra aia i te au taeake tei tapekaia no to ratou akarongo. Kua akameitaki a Paulo i te putuputuanga no tei ‘aroa ratou i te aronga i tapekaia.’ (Ebera 10:34) No tetai ā mataiti kua tauturu tetai au taeake ia Paulo i roto i te are tapeka anga, inara tetai pae e mamao te ngai noo anga. Akapeea ratou te tauturu anga ia Paulo? Ka rauka ia ratou i te pure maata atu nona.​—Philipi 1:12-14; Ebera 13:18, 19.

¹⁴ I teia rā, e maata te Au Kite tei tapekaia no to ratou akarongo. Te au taeake e te au tuaine tei noo vaitata kua tauturu atu ia ratou. Inara e maata tatou e noo mamao nei mei te au taeake i roto i te are tapeka anga. Akapeea tatou te tauturu anga ia ratou kia kore e akangaropoinaia? Na te tu aroa taeake e akakeu ia tatou kia pure maata no ratou. Ei akaraanga, ka pure tatou no te au taeake, te au tuaine e pera katoa te au tamariki i roto i te are tapeka anga i Eritrea, kapiti mai te au taeake mei ia Paulos Eyassu, Isaac Mogos, e Negede Teklemariam, tei tapekaia no tetai 20 mataiti.

15. Akapeea tatou te akangateitei anga i to tatou oraanga akaipoipo?

¹⁵ “Kia akameitakiia te akaipoipo i te tangata ravarai.” (E tatau ia Ebera 13:4.) Ka akaari katoa tatou i te tu aroa taeake na roto i te tu tau e te mā. (1 Timoteo  5:1, 2) Ei akaraanga, me rave tatou i te ainga tau kore ki tetai taeake me kore tuaine, ka takino tatou i te reira tangata e tona ngutuare tangata. Ka takinoia te tu irinaki i rotopu i te au taeake. (1 Tesalonia 4:3-8) Akamanako katoa, i tetai vaine tei kite e kua akara ana tana tane i te au tutu ainga viivii. Ka manako ainei aia e te inangaro maira tana tane iaia e te akangateitei ra i te turanga akaipoipo?​—Mataio 5:28.

16. Akapeea te tu merengo ua te tauturu anga ia tatou kia akaari i te tu aroa taeake?

¹⁶ “Kia mareka i ta kotou i rauka ra.” (E tatau ia Ebera 13:5.) Ka riro te tu irinaki kia Iehova ei tauturu ia tatou kia merengo ua i tei rauka ia tatou. Akapeea teia te tauturu anga ia tatou kia akaari i te tu aroa taeake? Me merengo ua tatou, e puapinga maata atu to tatou au taeake e te tuaine Kerititiano, i te moni e tetai ua atu apinga. (1 Timoteo 6:6-8) Kare tatou e kopekope i to tatou au taeake e to tatou turanga i te oraanga. E kare tatou e vareae e te noinoi. Mari ra, me merengo ua tatou, ka oronga ua tatou.​—1 Timoteo 6:17-19.

17. Akapeea te tu “akamaroiroi” te tauturu anga ia tatou kia akaari i te tu aroa taeake?

¹⁷ “Kia akamaroiroi.” (E tatau ia Ebera 13:6.) Ka riro te tu irinaki ia Iehova ei akamaroiroi ia tatou kia akakoromaki i te au timata anga ngatā. Ka riro teia tu maroiroi ua ei akapapu ia tatou. Me e tu papu to tatou, ka rauka i te akaari i te tu aroa taeake na te akamaroiroi anga e te akapumaana anga i to tatou au taeake e te au tuaine. (1 Tesalonia 5:14, 15) Noatu i te tuatau o te mate maata, ka akamaroiroi tatou e te vaitata mai nei te ora.​—Luka 21:25-28.

18. Akapeea tatou te akaketaketa anga i to tatou tu aroa taeake ki te aronga pakari?

 ¹⁸ “E akamanako i to kotou au arataki.” (E tatau ia Ebera 13:7, 17.) I roto i ta tatou putuputuanga te angaanga maata nei te aronga pakari no tatou. Me akamanako tatou i ta ratou e rave ra, ka maata atu to tatou aroa ia ratou. Kare rava tatou e inangaro ia ratou kia maromaroā e kia taitaia. Mari ra, kia puareinga ua tatou i te akarongo. Na roto i teia, “kia maata rava i te akangateitei ia ratou ma te aroa no ta ratou angaanga.”​—1 Tesalonia 5:13.

19, 20. Akapeea tatou te akaari maata atu anga i te tu aroa taeake?

¹⁹ Kua kiteaia te iti tangata o Iehova no to ratou tu aroa taeake. Pera katoa i to Paulo tuatau. Inara kua akamaroiroi a Paulo i te au taeake kia akaari i te tu aroa taeake i tetai atu mataara maata. Karanga aia: “Kia maata ua atu rai.” (1 Tesalonia 4:9, 10) Te taka ua ra, ka rauka ua rai i te akameitaki atu!

²⁰ Ia tatou e akara nei i te irava mataiti i roto i to tatou are Uipaanga Patireia, kia akamanako oonu tatou i teia au uianga: Ka rauka ainei kia akaari maata au i te tu takinga meitaki? Akapeea au te tauturu anga i to tatou taeake i roto i te are tapeka anga? Te akangateitei ainei au i te akanoonooanga a te Atua no te oraanga akaipoipo? Eaa te ka tauturu iaku kia rauka te tu merengo ua? Akapeea au te irinaki maata atu anga ia Iehova? Akapeea au te akarongo maata atu anga ki te aronga pakari? Me angaanga tatou ma te mako i roto i teia au tuanga e ono, ka riro te reira ei akamaara ia tatou kia akarongo i te au tuatua a Paulo: “Kia vai marie mairai te aroa taeake.”​—Ebera 13:1.