1-3. Cinshi cacitike icalengele ubushiku bwa Pentekoste ukuba ubwaibela, kabili cafikilishe shani ifyasobelwe mu Malembo? (Moneni icikope pa muulu.)

CALI ni pa Mulungu ulucelo pa bushiku bwa Pentekoste mu mwaka wa 33. Ubu bushiku bwali ubwaibela kabili abantu mu Yerusalemu bali ne nsansa. Balesefya umutebeto wa mushilo uwa Pentekoste uwalebako lyonse abantu nga batendeka ukuseepa ingano. Pali bulya bushiku ulucelo, shimapepo mukalamba pe tempele alituulile amalambo ayo aletuula lyonse pali ubu bushiku. Ilyo inshita yali 9 koloko, alituulile imikate ibili iyatutumuka iyo bapangiile ne ngano isho babalilepo ukuseepa. Pa kutuula imikate kuli Yehova, shimapepo mukalamba alesunsha imikate uku no ku.—Ubwina Lebi 23:15-20.

² Pa myaka iingi, shimapepo mukalamba aletuula uyu mutuulo wa kusunsha cila mwaka. Ifyo alecita pa kutuula uyu  mutuulo fyalipalene sana ne cintu icacindama nga nshi icali no kucitika pa Pentekoste mu mwaka wa 33. Ici, cacitike ku basambi ba kwa Yesu abali 120 abalepepa mu muputule wa pa muulu mu Yerusalemu. (Imilimo 1:13-15) Imyaka 800 ilyo ici cishilacitika, kasesema Yoele alisobele icali no kucitika pa Pentekoste mu mwaka wa 33. (Yoele 2:28-32; Imilimo 2:16-21) Cinshi icacindama sana icacitike pali ubu bushiku?

³ Belengeni Imilimo 2:2-4. Pa bushiku bwa Pentekoste mu mwaka wa 33, Lesa alipeele umupashi wakwe uwa mushilo ku Bena Kristu abalongene, kabili balisubilwe. (Imilimo 1:8) Pa numa, abantu abengi balilongene no kushinguluka abasambi, e ico abasambi batendeke ukweba abantu pa fintu ifisuma ifyo bamwene no kumfwa. Umutumwa Petro alilondolwele icacitike no mulandu cacindamine. E ico aebele abantu ukuti: “Lapileni no kubatishiwa mwi shina lya kwa Yesu Kristu pa kuti mwelelwe imembu shenu, e lyo mwalapokelela umupashi wa mushilo, uwa bupe fye.” Pali bulya bushiku, abantu nalimo 3,000 balibatishiwe, kabili nabo bene balipokelele umupashi wa mushilo.—Imilimo 2:37, 38, 41.

4. (a) Mulandu nshi uo tulingile ukubikila amano ku fyacitike pa Pentekoste? (b) Cinshi na cimbi icacindama icacitike nalimo pa bushiku bumo bwine imyaka iingi ku numa? (Moneni ifyebo na fimbi.)

⁴ Bushe shimapepo mukalamba e lyo ne mikate iyo aletuula lyonse pa bushiku bwa Pentekoste fyaleimininako finshi? Shimapepo mukalamba aleimininako Yesu. Imikate yaleimininako abasambi ba kwa Yesu abasubilwe no mupashi wa mushilo. Aba abasambi bafumine mu bantunse abashapwililika, kabili betwa ukuti “aba ntanshi ukusalwa.” (Yakobo 1:18) Lesa alipokelela aba abasubwa ukuba abana bakwe kabili alibasala ukuba ishamfumu ishikateka pamo na Yesu ku muulu mu Bufumu bwa kwa Lesa. (1 Petro 2:9) Yehova akabomfya Ubufumu bwakwe ku kupaala abantunse bonse abamumfwila. Kanshi nampo nga tukekala ku muulu pamo na Yesu nelyo nga tukekala pano isonde mu paradaise, ifyacitike pa bushiku bwa Pentekoste mu mwaka wa 33 fyalicindama sana kuli ifwe. ^[1] —Moneni ifyebo na fimbi.

5. Twaishiba shani ukuti bonse abasubilwe tabapokelele umupashi wa mushilo mu nshila imo ine?

⁵ Abasambi abalongene mu muputule wa pa muulu mu Yerusalemu bafwile tabalabile icacitike pa bushiku bwa Pentekoste. Pa mitwe yabo pali indimi ishapala umulilo kabili Yehova alibapeele amaka ya kulandila mu ndimi shimbi. E ico aba abasambi tabaletwishika ukuti balisubilwe no mupashi wa mushilo. (Imilimo 2:6-12) Ifyacitike pali bulya bushiku te fyalecitika ku Bena Kristu bonse abo Lesa alesuba no mupashi wa mushilo. Ku ca kumwenako, pali bulya bwine ubushiku, abasambi bambi abengi nga nshi mu Yerusalemu balisubilwe no mupashi wa mushilo, lelo Baibolo tayalanda ukuti nabo balipokelele indimi ishapala umulilo pa mitwe yabo. Aba bena basubilwe no mupashi ilyo babatishiwe. (Imilimo 2:38) Na lyo line, te Bena Kristu bonse abasubilwe no mupashi wa mushilo ilyo babatishiwe fye. Abena Samaria basubilwe no mupashi ninshi balibatishiwa kale. (Imilimo 8:14-17) E  lyo nga ni Korneli ena na ba mu ng’anda yakwe basubilwe no mupashi ninshi tabalabatishiwa no kubatishiwa.—Imilimo 10:44-48.

6. Cinshi ico Lesa apeela abasubwa bonse, kabili cilenga baishiba cinshi?

⁶ Abena Kristu beshiba ukuti balisubwa no mupashi mu nshila ishalekanalekana. Bamo nalimo beshiba ukuti balisubwa ilyo line fye Yehova abasala, lelo bambi palapita inshita pa kuti bashininkishe ukuti balisubwa. Na lyo line, umutumwa Paulo alilandile ifyo ciba pa kuti umuntu asubwe, atile: “Ilyo mwatetekele Kristu, Lesa amupeele umupashi wa mushilo uo bamulaile, icishibilo ca kulanga ukuti muli bantu ba kwa Lesa. Umupashi wa mushilo e cikatilo icilenga tushininkishe ukuti Lesa akatupeela ico atulaya ukupyana.” (Abena Efese 1:13, 14) Kanshi Yehova abomfya umupashi wa mushilo ku kulenga aba Abena Kristu bashininkisha ukuti alibasala ukuya ku muulu. E ico umupashi wa mushilo ‘e cikatilo icilenga bashininkisha,’ nelyo e cishibilo ca kuti ku ntanshi bakekala umuyayaya ku muulu te pano isonde iyo.—Belengeni 2 Abena Korinti 1:21, 22; 5:5.

7. Cinshi Umwina Kristu uwasubwa alingile ukucita pa kuti akapokelele icilambu ca ku muulu?

⁷ Bushe Umwina Kristu nga asubwa ninshi calala capwa akapokelela icilambu ico Lesa alaya abasubwa? Awe iyo. Uwasubwa alashininkisha ukuti Yehova alimusala ukuya ku muulu, lelo akapokelela fye icilambu nga ca kuti atwalilila ukuba uwa cishinka kuli ena. Petro alandile ukuti: “E ico, mwe bamunyinane, bombesheni pa kutila mwipanya ubwite bwenu no kusalwa kwenu; pantu nga mulecita ifi fintu tamwakafilwe nakalya. Na kuba, e lyo bakamusengela pa kwingila mu bufumu bwa muyayaya ubwa kwa Shikulwifwe kabili Umupusushi Yesu Kristu.” (2 Petro 1:10, 11) Kanshi Umwina Kristu uwasubwa talingile ukuleka icintu nangu cimo ukulenga aleka ukubombela Yehova. Nangu ca kuti Lesa alimusala ukuya ku muulu, nga tatwalilile ukuba uwa cishinka, takapokelele icilambu.—AbaHebere 3:1; Ukusokolola 2:10.

8, 9. (a) Mulandu nshi cafisha ku bantu abengi ukwishiba ifyo ciba pa kuti umuntu asubwe no mupashi? (b) Bushe umuntu eshiba shani ukuti Lesa namusala ukuya ku muulu?

⁸ Ababomfi ba kwa Lesa abengi cilabafya ukwishiba ifyo ciba pa kuti umuntu asubwe no mupashi wa mushilo, pantu bena tabasubwa no mupashi. Lesa abumbile abantu ukuti baleikala umuyayaya pano isonde, te ku muulu iyo. (Ukutendeka 1:28; Amalumbo 37:29) Lelo Yehova alisala bamo ukuti bakabe ishamfumu kabili bashimapepo ku muulu. Kanshi nga abasuba, isubilo bakwata ne fyo batontonkanya filaaluka, batendeka ukutontonkanya pa bumi bakakwata ku muulu.—Belengeni Abena Efese 1:18.

⁹ Nomba bushe umuntu eshiba shani ukuti Lesa namusala ukuya ku muulu? Moneni ifyo Paulo aebele aba bwananyina abasubilwe no mupashi mu Roma, ‘abaitilwe ukuba  aba mushilo.’ Abebele ukuti: “Tamwapokelele umupashi wa busha uulenga umwenso, lelo mwapokelele umupashi wa kuba abana, uyu mupashi wine e utulenga ukubilikisha atuti: ‘Abba, Tata!’ Umupashi wa kwa Lesa ulashimika ubunte no mupashi wesu ukuti tuli bana ba kwa Lesa.” (Abena Roma 1:7; 8:15, 16) Kanshi Lesa abomfya umupashi wa mushilo ku kulenga umuntu ashininkisha ukuti alisalwa ukuba imfumu pamo na Yesu ku muulu.—1 Abena Tesalonika 2:12.

10. Bushe amashiwi ya kuti Umwina Kristu uwasubwa no mupashi takabila uwa kumusambilisha ayaba pali 1 Yohane 2:27 yalola mwi?

¹⁰ Abo Lesa asala tabakabila uwakubeba ukuti balisubwa no mupashi. Yehova e ulenga bashininkisha ukuti balisubwa. Umutumwa Yohane aebele Abena Kristu abasubilwe no mupashi ati: “Imwe mwasubwa ku wa mushilo; imwe bonse mwalishiba icine.” Na kabili abebele ukuti: “Imwe, Lesa amusubile no mupashi wakwe uwaikalilila muli imwe, kabili tamukabila uwa kulamusambilisha; lelo ukusuba uko Lesa amusubile kwa cine, te kwa bufi, kabili kulemusambilisha fyonse. Filya fine kwamusambilisha, e fyo mwikalilile muli ena.” (1 Yohane 2:20, 27) Abena Kristu basubwa balingile ukusambilila kuli Yehova nga filya fine fye bonse tulingile ukusambilila kuli ena. Lelo tabakabila uwakubeba ukuti Lesa alibasuba no mupashi. Yehova abomfya umupashi wakwe uwa mushilo ku kulenga bashininkisha ukuti balisubwa!

11, 12. Finshi Umwina Kristu uwasubwa nalimo engayipusha, lelo cinshi ico ashitwishika?

¹¹ Abena Kristu nga basubwa no mupashi wa mushilo, balaaluka sana. Na kuba Yesu alandile ukuti ‘balafyalwa libili.’ (Yohane 3:3, 5) Yesu alandile no kuti: “Wipapa ifi nakweba, ati, Mufwile ukufyalwa libili. Umwela upuupila uko utemenwe, kabili ulomfwa uko ulepuupa, lelo tawishiba uko ulefuma no ko ulelola. E fyo ciba na kuli onse uwafyalwa ku mupashi.” (Yohane 3:7, 8) Kanshi calyafya ku wasubwa ukulondolwela umuntu uushasubwa ifyo cumfwika ukusubwa no mupashi. ^[2]—Moneni ifyebo na fimbi.

¹² Uwasubwa nalimo kuti alayipusha ukuti, ‘Mulandu nshi Yehova asalile ine mu nshita ya kusala abantu bambi?’ Nalimo kuti alatwishika nga ca kuti alilinga ukusubwa. Lelo ico ashitwishika ca kuti, Yehova alimusala. Alaba ne nsansa nga nshi kabili alatasha sana Lesa pa kumusuba. Abasubwa bomfwa nga filya Petro aumfwile ilyo atile: “Abe uwacindikwa Lesa kabili Wishi wa kwa Shikulwifwe Yesu Kristu, pantu pa kubuusha Yesu Kristu ku bafwa, Lesa atukwatile uluse ulukalamba no kutufyala cipya cipya. E lyo ici calenga ukuti tukwate isubilo ilyafikapo, ilya kupyana icishingabola kabili icishakowela kabili icishingakota. Ubu bupyani bwaba mu muulu kabili bwasungilwa imwe.” (1 Petro 1:3, 4) Abasubwa nga babelenga aya mashiwi,  tabatwishika no kutwishika ukuti Shibo, e ulelanda nabo.

13. Bushe ifyo umuntu atontonkanya fyaluka shani nga asubwa no mupashi wa mushilo, kabili cinshi cilenga ukuti aaluke?

¹³ Ilyo aba Abena Kristu bashilasubwa, bakwete isubilo lya kwikala umuyayaya pano isonde. Balefwaisha ukwisamona uko Yehova akalenga isonde ukuba paradaise na uko akafumyapo ububifi bonse. Nalimo baleelenganya ifyo bakapokelela lupwa wabo nelyo cibusa wabo uwafwa. Balefwaisha ukukuula ing’anda no kwikalamo nelyo ukubyala imiti no kulya ifisabo. (Esaya 65:21-23) Cinshi cilenga baleka ukutontonkanya pe subilo lya kwikala pano isonde? Bushe icilenga ni co balasakamikwa sana nelyo balacula sana? Bushe baletontonkanya ukuti pa calo tapakawame ukwikalapo umuyayaya kabili tabakabe ne nsansa? Nelyo bushe balefwaya fye ukwishiba ifyo cumfwika ukwikala ku muulu? Awe iyo. Ni Lesa e ulenga ukuti baleke ukutontonkanya pe subilo lya kwikala pano calo. Ilyo abasalile ukuya ku muulu, abomfeshe umupashi wa mushilo ukwalula ifyo baletontonkanya e lyo no kwalula isubilo bakwete ilya kwikala pano calo.

14. Bushe pali nomba abasubwa bomfwa shani ukuba pano calo?

¹⁴ Bushe kuti twatila abasubwa balafwaisha ukufwa? Paulo alilondolwele ifyo abasubwa bomfwa. Alingenye umubili wabo kwi “tenti” kabili atile: “Na kuba, ifwe fwe bali muli ili tenti tulateta, pa mulandu wa kuti twalifinininwa; te pa kuti tulefwaya ukulifuula iyo, lelo tulefwaya ukufwalako lilya limbi, pa kutila pali ili tenti ilifwa pakapyane ilya mweo.” (2 Abena Korinti 5:4) Kanshi aba Abena Kristu tabafwaya ukufwa bwangu pantu balomfwa bwino ukuba pa calo e lyo no kubombela Yehova pamo na balupwa wabo ne fibusa. Nangu ca kuti balabomba imilimo iyalekanalekana, balatwalilila ukutontonkanya pa fyo Lesa abalaya ukubacitila ku ntanshi.—1 Abena Korinti 15:53; 2 Petro 1:4; 1 Yohane 3:2, 3; Ukusokolola 20:6.

15. Finshi ifyo umuntu ashilingile ukwishibilako ukuti alisubwa no mupashi wa mushilo?

¹⁵ Nalimo mulatwishika nga ca kuti Yehova alimusala ukuya ku muulu. Nga ca kuti mumona kwati alimusala, tontonkanyeni pali aya amepusho: Bushe mulabombesha mu mulimo wa kubila imbila nsuma? Bushe mulatemwa ukusambilila Baibolo no kusambilila “ifyashika ifya kwa Lesa”? (1 Abena Korinti 2:10) Bushe mumona ukuti Yehova alamwafwa ukusambilisha abantu abengi icine? Bushe mulafwaisha ukucita ifyo Yehova afwaya ukucila ukucita ifintu fimbi? Bushe mwalitemwa sana abantu ica kuti mulabafwa pa kuti nabo balebombela Yehova? Bushe kwaliba ifyacitika ifilanga ukuti Yehova alamwafwa mu fintu ifingi? Nga mwayasuka ukuti ee kuli aya amepusho, bushe ninshi Lesa alimusala ukuya ku muulu? Nakalya. Mulandu nshi? Pantu ababomfi ba kwa Lesa bonse nampo nga balisubwa nelyo iyo kuti bayasuka ukuti ee kuli aya mepusho. Yehova alapeela ababomfi bakwe bonse umupashi wa mushilo te mulandu ne subilo bakwata. Na kuba, nga ca kuti mulatwishika nampo nga Lesa alimusala nelyo iyo, ninshi tamwasalwa ukuya ku muulu. Abo Yehova asala tabatwishika nangu panono ukuti bakaya ku muulu! Balishininkisha!

16. Twaishiba shani ukuti te bonse abapokelela umupashi wa kwa Lesa abakaya ku muulu?

 ¹⁶ Baibolo yalilanda pa bantu abengi abali aba cishinka kuli Yehova abapokelele umupashi wa mushilo lelo abashaya ku muulu. Umo pali aba, ni Yohane Kabatisha. Yesu alandile ukuti tapatalile apaba uwacila pali Yohane, lelo alandile ukuti Yohane takabe imfumu ku muulu. (Mateo 11:10, 11) Davidi na o aletungululwa no mupashi wa mushilo. (1 Samwele 16:13) Umupashi wa mushilo walimwafwile ukwishiba ifyashika pali Yehova kabili walimwafwile no kulemba amabuuku yamo aya mu Baibolo. (Marko 12:36) Nangu ca kuti ifi e fyo cali, umutumwa Petro alandile ukuti Davidi “taninine mu muulu.” (Imilimo 2:34) Umupashi wa mushilo uo Yehova abapeele walengele ukuti babombe imilimo iikalamba, lelo Yehova tabasalile ukuti bakaye ku muulu. Bushe ifi ashabasalile, calola mu kuti tabaali aba cishinka sana kuli ena nelyo tabafikilepo ukuba ishamfumu ku muulu? Awe. Nangu ca kuti tabaya ku muulu, Yehova akababuusha kabili bakekala muli Paradaise pano calo.—Yohane 5:28, 29; Imilimo 24:15.

17, 18. (a) Cilambu nshi ico Lesa akapeela ababomfi bakwe abengi nga nshi aba muno nshiku? (b) Mepusho nshi ayo tukalandapo mu cipande icikonkelepo?

¹⁷ Ababomfi ba kwa Lesa abengi aba muno nshiku tabakaye ku muulu. Bakwata isubilo lya kwikala pano isonde ilyo Ubufumu bwa kwa Lesa bukalateka, isubilo limo line ilyo na Abrahamu, Davidi, Yohane Kabatisha e lyo na baume na banakashi abengi aba ku kale bakwete. (AbaHebere 11:10) Na lyo line, kwaliba abakateka na Yesu ku muulu, aba, baba 144,000. Baibolo ilanga no kuti muli shino nshiku sha kulekelesha, kwaliba abasubwa ‘abashalapo’ abacili pano calo. (Ukusokolola 12:17) Kanshi abengi abasubwa balifwa kabili baliya ku muulu.

¹⁸ Finshi abakwata isubilo lya kwikala pano calo bengacita nga baumfwa ukuti umo nasubwa? Finshi mwingacita nga umo mu cilonganino mwaba atendeka ukulya umukate no kunwa umwangashi pa Cibukisho? Bushe mulingile ukusakamikwa nga mwamona impendwa ya basubwa ilekulilako? Aya amepusho yakasukwa mu cipande icikonkelepo.