1-3. AD 33, Pentekos ni cu zei thil sining ruangah dah aa thleidan, mah thil sining hna nih Baibal chimchungbia kha zeitindah a tlinter? (A hramthawknak hmanthlak zoh.)

ZARHPI NI zingka suimilam pakua hrawngah a si. Mah ni cu Jerusalem khua mi hna caah a sunglawi tukmi ni a si. Mi pawl cu Pentekos puai an tuah. Mah puai cu rawlṭuan caan aa thawkka ah tuahmi puai a si. Mah zing ah tlangbawi ngan nih a tuah tawn bantukin biakinn ah raithawinak a pek cang. Mah hnuah rawl thar changvut in tuahmi thilnu telhmi changreu pahnih kha Jehovah sinah hninh thawinak a pek. Mah cu AD 33, Pentekos ni ah a si.—Lev. 23:15-20.

² Tlangbawi ngan nih kum fatin hninh thawinak a pekchanhnak hi kum tampi a si cang. Mah pehchanhnak cu AD 33, Pentekos ni ah a cangmi a biapi tukmi thil pakhat he aa pehtlai. Jerusalem i inn pakhat ah Jesuh zultu 120 thla an cam lioah a rak cangmi a si. (Lam. 1:13- 15) Mah thil sining he aa tlaiin profet Joel nih kum zariat hrawng a rak chimchung. (Joel 2:28-32; Lam. 2:16-21) Mah thil sining cu zeicah a biapit tuk?

³ Lamkaltu 2:2-4 rel. AD 33, Pentekos ni ah Pathian nih mah Khrihfa hna kha thiang thlarau in chiti a thuh hna. (Lam. 1:8) Mah tikah an hmuhmi le an theihmi khuaruahhar thil kong kha mi sinah an chim colh. Lamkaltu Piter nih a cangmi thil kong he aa tlaiin a fianter hnuah hitin a ti hna: “Nan sualnak kha ngaihthiam nan si nakhnga nan sualnak khan i mer u law Jesuh Khrih min in tipilnak ing tuah u; cun Pathian laksawng Thiang Thlarau kha nan hmuh lai.” Mah ni ah minung 3,000 hrawng tipil an ing i thiang thlarau an hmu.—Lam. 2:37, 38, 41.

4. (a) Pentekos puai ah a cangmi kong kha zeicah hngalh kan duh awk a si? (b) A luancia kum tampi lio i Pentekos ni ah a biapimi zei thil dah a rak cang kho men? (A tanglei fianternak zoh.)

⁴ Tlangbawi ngan nih ahodah a aiawh? Kum fatin tuahmi Pentekos puai i a pekchanhmi nih tah zeidah a aiawh? Tlangbawi ngan nih Jesuh kha a aiawh. Changreu nih a tlinglomi minung lakin thim a simi chiti thuhmi Jesuh zultu pawl kha a aiawh hna. Pathian nih annih kha a fale in a cohlan hna. “Theitlai hmasa bik” tiah auhmi mah zultu hna cu vancung ah Jesuh he siangpahrang an ṭuanṭi lai. (Jeim 1:18, NW; 1 Pit. 2:9) Jehovah nih nawl ngaimi minung vialte thluachuah pek awkah a Pennak kha a hman lai. Kan i ruahchanmi cu vancung a si ah, vawleicung paradis a si ah AD 33, Pentekos ni ah a cangmi thil cu kan caah a biapi tuk. ^[1]

5. Chiti thuhmi dihlak chiti thuh an sining aa lawh cio lo kha zeitindah kan hngalh?

⁵ Inncung dot ah aa pummi zultu hna nih mah ni kha zeitikhmanh ah an philh kho lai lo. Pakhat cio i an lu cungah meizik he aa lomi lei a chuak. Jehovah nih holh dang in holh khawhnak a pek hna. Thiang thlarau in chiti thuh an si ti cu a fiang ko. (Lam. 2:6-12) Asinain chiti thuhmi Khrihfa dihlak cu, cu bantuk lam in chiti thuh an si dih lo. Tahchunhnak ah, mah ni a donghnaklei i chiti thuh a simi hna lu cungah meizik he aa lomi lei a chuak tiah Baibal nih a chim lo. Annih cu tipil an in lioah chiti thuh an si. (Lam. 2:38) Asinain Khrihfa dihlak cu tipil an in lioah chiti thuh an si dih lo. Samaria mi pawl cu tipil an in hnu caan caankhat ah chiti chuh an si. (Lam. 8:14-17) Asinain aa thleidang ngaimi pakhat cu Kornelias le a chungkhar pawl tu cu tipil an in hlanah chiti thuh an si.—Lam. 10:44-48.

6. Chiti thuhmi dihlak nih zeidah an hmuh, mah nih zeitindah a umter hna?

⁶ Chiti thuhmi dihlak cu chiti thuh an sining aa lo cio lo ti cu a fiang. Cheukhat nih cun Jehovah nih chiti a thuhmi hna kha an hngalh colh. Cheukhat tu nih cu caan tlawmpal a rauh hnuah an hngalh. Zeiti lam in chiti thuh an si hmanhah pakhat cio nih an hmuhmi kha lamkaltu Paul nih hitin a ti: “Khrih kha nan zumh i Pathian nih a ta nan si hmelchunhnak cu nan cungah a khenh, . . . Pathian nih a mi hna bia a kan kamhmi kha kan hmuh hrimhrim lai tinak aamahkhan cu Thlarau hi a si.” (Efe. 1:13, 14) Cucaah Jehovah  nih vancung kai awk in a thimmi hna kha thiang thlarau in a hngalhter hna. Cuticun thiang thlarau cu hmailei an hmuh hngami ro i “aamahkhan” asiloah tehte a hung si.—2 Korin 1:21, 22; 5:5 rel.

7. Chiti chuhmi Khrihfa pakhat cio nih vancung laksawng hmuh awkah zeidah an tuah a herh?

⁷ Khrihfa pakhat cu chiti thuh a si tikah vancung a kai hrimhrim lai tiah chim khawh a si maw? A si lo. Vancung kai dingin sawm a si a fianmi tu a si. Asinain vancung laksawng a hmuh lai le hmuh lai lo cu Jehovah cungah zumhfek tein a umnak cungah aa hngat. Piter nih hitin a fianter: “Cucaah cun ka u le ka nau hna Pathian nih aan thimnak hna le aan kawhnak hna cu nan chungah fehter chinchin ko u; cuti nan tuah ahcun nan tlu bal lai lo. Cuticun kan Bawipa le kan Khamhtu Jesuh Khrih Pennak, zungzal in a hmunmi chungah khan luhnak nawl nan hmu lai.” (2 Pit. 1:10, 11) Cucaah chiti thuhmi Khrihfa pakhat cio nih zumhfek tein um khawh awkah an i zuam a hau. Vancung kai dingin sawm an si ko nain zumhfek tein an um lo ahcun vancung laksawng an hmu lai lo.—Heb. 3:1; Biat. 2:10.

8, 9. (a) Mi pakhat zeitindah chiti thuh a si ti kha Pathian salle tam deuh nih zeicah hngalhthiam an i harh? (b) Mi pakhat nih vancung kai dingin sawm a si kha zeitindah a hngalh?

⁸ Pathian salle tam deuh nih mi pakhat zeitindah chiti thuh a si ti kha hngalhthiam an i harh men ko lai. Mah cu a phung a si ko, zeicahtiah anmah theng chiti thuh an si lo caah a si. Pathian nih minung kha van ah si loin vawlei ah zungzal nun dingin a ser hna. (Gen. 1:28; Salm 37:29) Asinain Jehovah nih mi cheukhat kha vancung ah siangpahrang le tlangbawi ṭuan dingin a thim hna. Cucaah chiti thuh an si tikah an i ruahchanmi le an khuaruahmi aa thleng i vancung nunnak kha an i ngaih.—Efesa 1:18 rel.

⁹ Mi pakhat nih vancung kai dingin sawm a si kha zeitindah a hngalh? Rom khua i chiti thuhmi unau pawl kha Paul nih hitin a ti hna: “Pathian nih aan pekmi hna thlarau cu sal i aan canter ṭhantu hna ding thlarau a si lo, ther lengmang le phang lengmang i nan rak nunning ah aan kalpi ṭhantu hna ding zong a si fawn lo, Pathian fa ah a kan sertu ding tu kha a si i amah nih cun Pathian kha, “Ka Pa, ka Pa,” tiah a kan auhter khawh. Cuti kan aunak ah cun Pathian thlarau le kan thlarau cu hmunkhat ah an i fon i Pathian fa kan si kha tehte an khan.” (Rom 1:7; 8:15, 16) Cucaah Pathian nih mi pakhat kha vancung ah Jesuh he siangpahrang ṭuanṭi dingin sawm a si kha thiang thlarau in a hngalhter.—1 Thes. 2:12.

10. 1 Johan 2:27 ah chiti thuhmi Khrihfa pakhat kha midang nih cawnpiak a hau lo a ti tikah zeidah a chimduhmi a si?

 ¹⁰ Pathian sinin sawmnak a hmumi kha pakhatkhat nih chiti thuh na si tiah chimh a hau lo. Fiang tein an i hngalh nakhnga Jehovah nih a chimh hna. Lamkaltu Johan nih chiti thuhmi Khrihfa hna kha hitin a ti hna: “Nannih cu Khrih nih thiang thlarau kha aan toih hna caah nan dihlak in biatak kha nan hngalh.” Hitin a ti chap: “Nannih cu Khrih nih a thlarau kha aan toih cang hna. A Thlarau nan chung i a um paoh ahcun ahohmanh cawnpiaktu nan herh hna lo. Zeicahtiah a thlarau nih cun zeizong vialte kha aan cawnpiak hna i aan cawnpiakmi hna cu biatak a simi kha a si, a hmaan lomi a si lo. Cucaah thlarau cawnpiaknak kha zul u law Khrih chungah cun um camcin ko u.” (1 Johan 2:20, 27) Chiti thuhmi hna cu a dang Khrihfa hna bantukin Jehovah cawnpiaknak an herh ve. Asinain chiti thuh an simi kha pakhatkhat nih chimh a hau lo. Jehovah nih chiti thuh an simi kha a ṭhawng bikmi a thiang thlarau hmangin a hngalhter hna.

11, 12. Chiti thuhmi pakhat nih zeitindah a ruah khawh men, asinain zei kong dah fiang tein a hngalh?

¹¹ Khrihfa hna cu chiti thuh an si tikah thlennak tampi a um. Mah kha “hrin ṭhan” an si tiah Jesuh nih tahchunhnak in a rak chim. (Johan 3:3, 5) Jesuh nih hitin a ti: “‘Hrin ṭhan na si hrimhrim awk a si,’ ka ti tikah na khuaruahhar hlah. Thlitu cu a duhnak paohah a hrang ko; a thawng cu na theih, sihmanhsehlaw khuazei in dah a rat le khuazei ah dah a kal kha na hngal lo. Thlarau in hrin a simi cu, cu bantuk cun an si ve.” (Johan 3:7, 8) Chiti thuh a si lomi pakhat kha chiti thuhnak kong he aa tlaiin a dikthliar in chimh khawh a si lo. ^[2]

¹² Chiti thuhmi pakhat nih ‘Jehovah nih midang thim loin zeicah keimah hi a ka thim hnga?’ tiah a ruah khawh men. Mah rian he kaa tlak lo ti hmanhin a ruah men lai. Asinain Jehovah nih a sawmmi kha fiang tein a hngalh. Mah sawmnak ruangah aa lawm tuk i Jehovah pekmi laksawng kha a sunsak. Hitin a chimmi Piter bantukin a intuar ve: “Kan Bawipa Jesuh Khrih i a Pathian le a Pa cu lawm ko u sih. Zeicahtiah a zaangfahnak a nganmi ruangah kannih cu Jesuh Khrih thihnak in a thawhternak khan, nunnak thar a kan pek. Cucaah kannih cu zumhnak nung in kan khat i Pathian nih a mi hna caah a chiahmi thluachuah vanluhnak tampi cu co awkah kan i ruahchan. Cu thluachuahnak cu a thu a man kho lomi le a ziam kho lomi an si i Pathian nih vancung ah khin aan chiahpiak hna.” (1 Pit. 1:3, 4) Chiti thuhmi hna nih mah Baibal caang an rel tikah vancung an Pa nih a chawnhmi hna a si kha fiang tein an hngalh.

13. Mi pakhat cu thiang thlarau in chiti thuh a si tikah zeitindah a ruahning aa thlen, zeinihdah cutin a thlenter?

 ¹³ Mah Khrihfa hna cu vancung kai dingin sawm an si hlanah vawlei ruahchannak an ngei. Jehovah nih vawlei kha paradis ah a ser lai caan le ṭhatlonak vialte a hrawh lai caan kha an rak i ngaih. An dawtmi hna an thawhṭhan tikah kan don hna ti hmanhin an mitthlam ah an cuanter men lai. An sakmi inn ah an um lai le an cinmi thingthei an ei lai kha an i ngaih tuk. (Isa. 65:21-23) Asinain an ruahning cu zeicah a hun i thlen? An lung a dongh ruang asiloah harnak tampi an ton ruangah maw a si? Vawleicung ah zungzal nun cu mi a nor lai tiah an ruah caah vancung kai an hun duhmi maw a si? Asiloah vancung nunnak zeidah a lawh ti hngalh an duh caah maw a si? A si lo. Pathian nih a sawm hna tikah a hmanmi thiang thlarau nih an ruahmi le an i ruahchanmi kha a thlen.

14. Chiti thuhmi hna nih atu lio vawleicung an nunnak he aa tlaiin zeitindah an ruah?

¹⁴ Mah cu chiti thuhmi hna nih thih an duh tinak a si maw? Lamkaltu Paul nih minung pum kha “thlam” he a tahchunh i hitin a chim: “Hi vawleicung thlam chung i kan um lioah hin cun hremnak ing lengmang in kan hrum kan ai; hi vawleicung pum hi hlawt kan duh ti a si lo, sihmanhsehlaw vancung pum kha hun kan hruk hna sehlaw ti kha kan duh i thih thiammi hi nunnak nih dolh sehlaw ti kha kan duh.” (2 Kor. 5:4) Chiti thuhmi hna nih thih an duh lo. Nunnak ah an i nuam i an chungkhar le an hawile he nifate Jehovah rian ṭuan kha an duh. Asinain zei an tuah hmanhah Pathian nih a kamhmi hna vancung ruahchannak kha an i cinken zungzal.—1 Kor. 15:53; 2 Pit. 1:4; 1 Johan 3:2, 3; Biat. 20:6.

15. Mi pakhat chiti thuh a si ti kha zeinihdah a langhter lo?

¹⁵ Vancung kai awkah Jehovah nih a ka sawm maw tiah na ruah men lai? Cutin na ruah ahcun a biapimi mah biahalnak hna hi ruat: Phungchim rian ah ka lung a tho tuk tiah na ruat maw? Baibal le “Pathian nih aa tinhmi a thukmi” kong cawn kha na duh maw? (1 Kor. 2:10) Phungchim rian na ṭuannak ah Jehovah nih khuaruahhar lam in ṭhancho awkah a ka bawmh tiah na ruat maw? Thil dang vialte nakin Jehovah duhnak kha tuah na duh deuh maw? Midang kha Pathian rianṭuan dingin bawmh awkah rian ka ngei tiah na ruat maw? Na nunnak ah Jehovah nih khuaruahhar lam in aan bawmh ti a langhtermi thil a um maw? Mah biahalnak hna kha a si tiah na leh ahcun vancung kai awkah sawm na si tinak a si maw? A si lo. Zeicah? Chiti thuhmi an si ah, vawlei ruahchannak a ngeimi an si ah, Pathian salle dihlak nih cutin an ruah caah a si. An i ruahchanmi cu zei a si hmanhah Jehovah nih a salle dihlak kha a thiang thlarau a pek hna. Vancung kai awkah sawm ka si maw timi ruahnak na ngeih ahcun sawm na si lo tinak a si. Jehovah nih a sawmmi hna nih cun sawm ka si maw, si lo timi lunghrinnak an ngei lo. Sawm an si kha fiang tein an hngalh.

16. Pathian thiang thlarau a hmumi vialte cu vancung kai awkah sawm an si lo ti kha zeitindah kan hngalh?

 ¹⁶ Baibal ah Jehovah thiang thlarau a hmu ko nain vancung a kai lomi zumhfekmi hna kong tampi kan hmuh. Mah lakah pakhat cu Tipil petu Johan a si. Jesuh nih Johan tlukin a nganmi ahohmanh an um lo tiah a ti nain Johan cu vancung ah uktu a ṭuan lai lo tiah a ti. (Matt. 11:10, 11) David zong thiang thlarau nih lam a rak hruai. (1 Sam. 16:13) A thukmi Jehovah kong hngalhthiam awk le Baibal ṭial awkah thiang thlarau nih lam a hruai. (Mar. 12:36) Asinain lamkaltu Piter nih “David cu vancung ah a kai ṭung lo” tiah a rak ti. (Lam. 2:34) Jehovah nih khuaruahhar thil tuah khawh awkah annih kha a thiang thlarau a pek ko hna nain vancung kai awkah a sawm hna lo. Mah cu vancung kai awkah an i tlak lo asiloah sining an tlinh lo tinak a si maw? A si lo. Jehovah nih vawleicung Paradis ah a nunter ṭhan hna lai ti cu a fiang ko.—Johan 5:28, 29; Lam. 24:15.

17, 18. (a) Tuchan Pathian salle tam deuh nih zei ruahchannak dah an ngeih? (b) A hnu capar ah zei kong hna dah kan i ruah lai?

¹⁷ Tuchan Pathian salle tam deuh cu van kai dingin sawm an si lo. Annih cu Abraham, David, tipil petu Johan le Baibal chan i zumhfekmi hna bantukin Pathian pennak nih a uk tikah vawleicung ah nun dingin an i ruahchan. (Heb. 11:10) 144,000 cu vancung ah Jesuh he uktu an ṭuanṭi lai. Chiti thuhmi hna lak i “a taang rihmi” hna cu donghnak caan ah vawleicung ah an um rih lai tiah Baibal nih a ti. (Biat. 12:17) 144,000 lak i tam deuh cu an thi cang i van ah an kai cang.

¹⁸ Vancung ruahchannak ka ngei ti a chimmi hna kha vawleicung ruahchannak a ngeimi hna nih zeitindah kan hmuh hna awk a si? Nan Khrihfabu chung i pakhatkhat nih Ruahnolhnak ah mitsurhang le changreu a hun hman tikah zeitindah na pehtlaih awk a si? Chiti thuh ka si tiah aa timi an tam deuh thluahmah tikah lungretheih awk a si maw? Mah kong hna kha a hnu capar ah kan i ruah hna lai.