1-3. Nkia mambu mamfunu mavangama muna lumbu kia Pentikosti? Aweyi mambu mama malungisila ungunza wa Nkand’a Nzambi? (Tala fwaniswa va ntandu.)

KIA LUMINGU kiakala muna mene. Lumbu kiamfunu ye kiakiese muna Yerusaleme. O nkangu wakembelanga nkinzi a Pentikosti owu wavangamanga kuna lubantiku lwa nsungi a nkutik’a masa. Muna mene wauna, o ngang’ambuta wakela yimenga. I bosi muna ola yavua, watambika mbolo zole zalembi siwa mfuna zavangilwa muna mfumfu a masa mantete yovo ntomoni. O ngang’ambuta wazunganisanga e mbolo mu tambika zo se lukau kwa Yave. Mawonso mama mavangama muna nkinzi a Pentikosti ya mvu wa 33.​—Fuka 23:15-20.

² Mu kolo kia mvu miayingi, o ngang’ambuta watambikanga lukau lwalu lwanzungani konso mvu. O lukau lwalu lwafwanana ye diambu diamfunu diavangama kina kia Pentikosti ya mvu wa 33. E diambu diadi diavangamena kuna  Yerusaleme vava 120 ma alongoki a Yesu basambanga muna suku diantandu. (Mavangu 1:13-15) Vitila nkama nana za mvu, Yoele wa ngunza wasakula diambu diadi. (Yoele 2:28-32; Mavangu 2:16-21) Nkia diambu diamfunu diavangama mu lumbu kiakina?

³ Tanga Mavangu 2:2-4. Muna lumbu kia Pentikosti ya mvu wa 33, Nzambi wavana Akristu awaya o mwand’andi avelela yo kubakusa. (Mavangu 1:8) I bosi, o nkangu wayiza vana bakala. Alongoki bayantika kubasamunwina mambu masivi bamona yo wá. Petelo wa ntumwa wabazayisa dina diavangama ye kuma diakadila diamfunu. I bosi, wavovesa nkangu vo: “Nuviluka e ntima, yambula konso muntu mu yeno kavubilwa muna nkumbu a Yesu Kristu muna luloloko lwa masumu meno, nutambula lukau lwa ngovo lwa mwand’avelela.” Muna lumbu kiakina, tezo kia 3.000 ma wantu bavubwa. Oyau mpe batambula mwand’avelela.​—Mavangu 2:37, 38, 41.

4. (a) Ekuma tufwete zayila e nsas’a mana mavangama muna lumbu kia Pentikosti? (b) Muna mvu miavioka, nkia mambu mankaka mamfunu mateka vangama muna lumbu kiaki? (Tala mvovo kuna nsuk’a longi.)

⁴ O ngang’ambuta ye tukau katambikanga konso lumbu kia Pentikosti nani twasunzulanga? O ngang’ambuta, Yesu kasunzulanga. Vo i mbolo, alongoki a Yesu ana bakuswa muna mwanda zasunzulanga. Alongoki awaya besolwanga vana vena wantu alembi lunga. Beyikilwanga vo “ntomoni.” (Yakobo 1:18) Nzambi wabatonda se wan’andi yo kubasola kimana bayala kumosi yo Yesu kuna zulu muna Kintinu kia Nzambi. (1 Petelo 2:9) Yave osinga sadila Kintinu kiandi mu sambula alembami awonso. Muna kuma kiaki, kiakala vo ku zulu tuvuila moyo a mvu ya mvu yovo muna paradiso ova ntoto, mana mavangama muna lumbu kia Pentikosti ya mvu wa 33 mamfunu kikilu kwa yeto. ^[1]​—Tala mvovo kuna nsuk’a longi.

5. Aweyi tuzayidi wo vo Akristu akuswa ke mu mpila mosi ko bekusilwanga?

⁵ Alongoki bakala kuna suku diantandu ke basidi vilakana ko mana mabwa mu lumbu kiakina. Vana ntandu a ntu a konso muntu muna yau, vakala ye lekwa nze nlaku a tiya. Yave wabavana e ngangu za vovela muna ndinga za kinzenza. Ke bakala ye lukatikisu ko vo bakusilu muna mwand’avelela. (Mavangu 2:6-12) Kansi, masivi mama ke mevangamanga kwa Akristu awonso ko vava bekuswanga muna mwanda. Kasikil’owu, Nkand’a Nzambi ke uvovanga ko vo lekwa kiakala nze nlaku a tiya kiamoneka vana ntandu a ntu mia mazunda ye mazunda ma wantu bakala muna Yerusaleme ana bakuswa muna lumbu kiakina. Wantu awaya bakuswa muna mwanda vava bavubwa. (Mavangu 2:38) Ke Akristu awonso ko bekuswanga muna mwanda mu lumbu kia luvubu lwau. Esi Samaria bakuswa muna mwanda ku nim’a luvubu lwau. (Mavangu 8:14-17) O Koneleo ye esi nzo andi bakuswa muna mwanda vitila nkutu bavubwa. Kansi, ediadi diatutu kikilu.​—Mavangu 10:44-48.

6. Nki betambulanga Akristu awonso akuswa? Nkia ziku ukubavananga?

⁶ Elo, Akristu ke mpila mosi ko bezayilanga  vo bakusilu muna mwanda. Akaka nanga bazaya wo vana vau vo Yave ubakusidi muna mwanda. Akaka bazaya wo una vavioka kolo kiayingi. Kansi, Paulu wa ntumwa wayika dina dibwilanga konso muntu muna yau. Wavova vo: “Vava nwakwikila, nwasiwa e dimbu kia mwand’avelela una nwasilwa o nsilu muna yandi, owu wateka vewa se lusikidisu lwa vua dieto.” (Efeso 1:13, 14) Muna kuma kiaki, Yave osadilanga mwand’andi avelela mu sadisa Akristu awaya mu kala ye ziku vo wabasola mu kwenda kuna zulu. Ozevo, o mwand’avelela i “lusikidisu” yovo ziku bekalanga kiau vo kuna zulu besinga vuila moyo a mvu ya mvu, ke va ntoto ko.​—Tanga 2 Korinto 1:21, 22; 5:5.

7. Adieyi Nkristu akuswa kafwete vanga mu tambula nsendo andi kuna zulu?

⁷ Vava Nkristu kekuswanga muna mwanda, nga disongele vo otambula kikilu o nsendo andi? Ve. Kanele vo Nkristu una ye ziku vo mboka ya kwenda kuna zulu katambula, osinga vua kaka nsendo wau avo osikidi ye kwikizi muna Yave. Petelo wasong’e ziku kia diambu diadi, oku vo: “Dianu vo, ampangi nutoma sia sungididi nwasikila muna mboka ye nsolw’eno, kadi avo nukwamanana vanga mambu mama, ke nufunga nkutu ko. Muna mpila yayi, nusambulwa kikilu yo kota muna Kintinu kia mvu ya mvu kia Mfumu eto yo Mvuluzi Yesu Kristu.” (2 Petelo 1:10, 11) Muna kuma kiaki, konso Nkristu akuswa kafwete yambula konso diambu ko diankakidila mu sadila Yave. Kana una vo watambula mboka ya kwenda kuna zulu, avo kasikidi ye kwikizi ko, ke tambula nsendo ko.​—Ayibere 3:1; Lusengomono 2:10.

8, 9. (a) Ekuma dikadilanga diampasi kwa wantu ayingi mu bakula una muntu kemonanga avo okusilu muna mwanda? (b) Aweyi muntu kezayilanga vo ku zulu kekwenda?

⁸ O unu, dilenda kala diampasi kwa selo yayingi ya Nzambi mu bakula una kemonanga o muntu avo Nzambi unkusidi muna mwanda. Ediadi divangamanga kadi ke akuswa ko. Nzambi wavanga wantu kimana bazinga yakwele mvu ova ntoto, ke ku zulu ko. (Etuku 1:28; Nkunga 37:29) Kansi, Yave wasola akaka kimana bakala atinu ye nganga kuna zulu. Muna kuma kiaki, vava kekubakusanga muna mwanda, e vuvu ye ngindu zau zisobanga kimana bakala ye tima dia kwenda zingila kuna zulu.​—Tanga Efeso 1:18.

⁹ Kansi, aweyi muntu kezayilanga vo ku zulu kekwenda? Badika dina Paulu kavova kwa mpangi zakuswa kuna Roma, ana ‘babokelwa mu kala aveledi.’ Wabavovesa vo: “Ke nutambwidi mwand’a ubundu ko una umwesa diaka wonga, kansi mwand’a Nzambi kaka, una kanutambwidi se wan’andi, muna mwanda wau i tukazidi vo: ‘Aba, e Tata!’ O mwanda wau kibeni yo mwand’eto  usianga umbangi vo, tu wan’a Nzambi.” (Roma 1:7; 8:15, 16) Nzambi osadilanga mwand’andi avelela mu sadisa muntu mu kala ye ziku vo osolelo mu kwenda yala yo Yesu kuna zulu.​—1 Tesalonika 2:12.

10. Ekuma e sono kia 1 Yoane 2:27 kivovelanga vo Akristu akuswa ke bevavanga ko vo muntu ankaka kabalonga?

¹⁰ Awana betambulanga mboka yayi kwa Nzambi ke bevavanga ko vo muntu ankaka kabazayisa vo bakusilu muna mwanda. Yave yandi kibeni okubavananga e ziku kiaki. Yoane wa ntumwa wavovesa Akristu akuswa vo: “Oyeno nwakuswa kwa ndiona wavauka, yeno awonso luna yo zayi.” Wakudikilanga vo: “Vo i yeno, e nkuswa ina nwatambula kwa yandi, ina kaka omo yeno, ke nuvuidi mfunu wa longwa kwa muntu ankaka ko; kadi e nkuswa ina nwatambula kwa yandi ikunulonganga mambu mawonso, kadi yaludi ke yaluvunu ko. Nze una ikunulonganga, nukalanga e ntwadi yo yandi.” (1 Yoane 2:20, 27) Nze Akristu awonso, divavanga mpe vo akuswa balongwa kwa Yave. Kansi, ke bevavanga ko vo muntu ankaka kabavovesa vo bakusilu muna mwanda. Yave osadilanga mwand’andi avelela una vo i nkuma usundidi mu nsema wawonso, mu kubakwikidisa vo Akristu akuswa kikilu.

11, 12. Adieyi Nkristu akuswa kalenda kiyuvula? Kansi, nkia ziku kekalanga kiau?

¹¹ Nsobani ampwena ivangamanga vava Akristu bekuswanga muna mwand’avelela. Yesu wavova vo ‘bewutulukanga’ yovo ‘wutuka kuna ntandu.’ (Yoane 3:3, 5) I bosi wavova vo: “Kusiviki ko wau ivovese vo: Nufwete wutuluka. E tembwa kivevomoka konso oku kizolèle, o mazu mandi owidi mo, kansi kuna kitukidi kuzeye ko ko, ngatu kuna kikwenda. I wau una konso ona wawutwa kwa mwanda.” (Yoane 3:7, 8) Kieleka, ke dilendakana ko mu sasila una Nkristu akuswa kemonanga kwa muntu una vo ke kuswa ko. ^[2]​—Tala mvovo kuna nsuk’a longi.

¹² O Nkristu wakuswa muna mwanda olenda kiyuvula: ‘Ekuma Yave kansolele vana fulu kia sola muntu ankaka?’ Olenda nkutu kuyimwena vo kafwana ko mu tambula lau diadi. Kana una vo i wau, ke kalanga ye lukatikisu ko vo Yave wansola. Kiese kiayingi kekalanga kiau yo tonda Nzambi mu kuma kia lau diadi. Akristu akuswa bemonanga nze una Petelo kamona vava kasoneka vo: “Okembelwa o Nzambi wa Se dia Mfumu eto Yesu Kristu, kadi muna ulolo wa nkenda zandi, watuwutulwila muna vuvu kiamoyo muna lufuluku lwa Yesu Kristu muna mafwa, muna vua dilembi wolakana, ngatu safuka yo vempoka. Dianulundilwa kuna zulu.” (1 Petelo 1:3, 4) Vava Akristu akuswa betanganga mvovo miami, bekalanga ye ziku vo Se diau okubavovesanga.

13. Aweyi ngindu za muntu zisobelanga avo okusilu muna mwand’avelela? Adieyi dikubafilanga mu soba ngindu?

 ¹³ Vitila Yave kakusa Akristu awaya yo kubavana mboka ya kwenda kuna zulu, bakala ye vuvu kia zingila yakwele mvu ova ntoto. Bavingilanga e ntangwa ina Yave kekitula ntoto se paradiso yo sukisa umpumbulu wawonso. Nanga bayindulanga ekolo badi tambula yitu yovo akundi au ana bafwa. Bavingilanga e ntangwa badi tunga e nzo yo zingila mo yovo kuna nti yo dia bundu yandi. (Yesaya 65:21-23) Ozevo, ekuma e vuvu kiau kiasobela? Nga mu kuma kia lukendalalu yovo mpasi zasaka? Nga basoba e vuvu kiau wau vo ke bazolele diaka zingila yakwele mvu ko va ntoto? Nga beyindulanga vo e zingu ova ntoto ke kikala kiakiese ko wau vo mambu mau mamosi kaka bekala vanga? Nga bazolele kwenda zaya una ukalanga e zingu kuna zulu? Ve. Basoba e vuvu kiau kadi Nzambi yandi kibeni wabaka e nzengo zazi. Vava kekusanga wantu, osadilanga mwand’andi avelela mu soba ngindu ye vuvu bakala kiau.

14. Aweyi Akristu akuswa bebadikilanga e zingu kiau ova ntoto?

¹⁴ Nga diadi disongele vo Akristu akuswa luzolo lwa fwa bekalanga lwau? Paulu wayika una Akristu akuswa bemonanga. Watezanesa e nitu au ya kimuntu ye saba yo vova vo: “Oyeto tuna mu saba kiaki tubumanga ye zitu, e kuma kadi ke tuzolele kio vula ko, kansi tuzolele vuata kiankaka, kimana kina kiamfwe kiavua o moyo.” (2 Korinto 5:4) Akristu awaya ke bazolele fwa ko. Beyangalelanga e zingu ova ntoto ye bazolele sadila Yave lumbu ke lumbu kumosi ye yitu ye akundi au. Kansi, kiakala nkia salu besalanga, besungamenanga o nsendo una Nzambi kabasila o nsilu.​—1 Korinto 15:53; 2 Petelo 1:4; 1 Yoane 3:2, 3; Lusengomono 20:6.

15. Nkia mambu ke mesonganga ko vo muntu wakuswa muna mwand’avelela?

¹⁵ Nanga okukiyuvulanga kana vo Nzambi wasola mu kwenda kuna zulu. Avo oyindulanga vo Nzambi wabokela, badika yuvu eyi yamfunu: Nga vema kwayingi okalanga kwau muna salu kia umbangi? Nga oyangalelanga longoka Nkand’a Nzambi yo fimpa mambu “masina ma Nzambi”? (1 Korinto 2:10) Nga Yave osambulanga e salu kiaku kia umbangi? Nga osianga luzolo lwa Yave vana fulu kiantete ke mu konso diambu ko? Nga osonganga o zola mun’akaka yo kubasadisa bakwamanana sadila Yave? Nga Yave okusadisanga mu mambu mayingi ma zingu kiaku? Avo e mvutu zaku muna yuvu yayi elo, nga disongele vo mboka watambula ya kwenda kuna zulu? Ve, ke wau ko. Ekuma? E kuma kadi e mambu mama mevangamanga kwa selo yawonso ya Yave, kiakala vo Akristu akuswa yovo ve. Vana ntandu, Yave olenda sadila mwand’andi avelela mu vana nkuma kwa konso selo kiandi, kiakala nkia vuvu kena kiau. Muna kuma kiaki, avo lukatikisu una lwau kana vo ku zulu okwenda, disongele vo kwavewa mboka ko. Awana basolwa kwa Yave, ke bekalanga ye lukatikisu ko. Batomene wo zaya!

16. Aweyi tuzayidi wo vo ke awonso ko betambulanga mwand’avelela bekwenda kuna zulu?

¹⁶ Muna Nkand’a Nzambi, muna ye nona yayingi ya selo yakwikizi ya Yave ana batambula  mwand’avelela kansi ke bayenda ku zulu ko. Mosi muna yau i Yoane wa Mvubi. Yesu wavova vo ke vakala muntu ko wasunda Yoane o nene, kansi wakudikila vo Yoane ke kwenda ku zulu ko mu yala se ntinu. (Matai 11:10, 11) Davidi mpe wafilwanga kwa mwand’avelela. (1 Samuele 16:13) O mwand’avelela wansadisa mu bakula mambu masina mu kuma kia Yave. Wansadisa mpe mu soneka miaka nkanda mia Bibila. (Maku 12:36) Kana una vo i wau, Petelo wa ntumwa wavova vo Davidi “katomboka ku zulu ko.” (Mavangu 2:34) Yave wasadila mwand’andi avelela mu vana wantu awaya o nkuma wa vanga mambu mayingi manene, kansi kasadila wo ko mu kubabokela kimana benda kuna zulu. Nga disongele vo ke bakala ye lukwikilu lwafwana ko mu kwenda yala kuna zulu? Ve. Ediadi disongele vo Yave osinga kubafula kimana bazingila muna Paradiso ova ntoto.​—Yoane 5:28, 29; Mavangu 24:15.

17, 18. (a) Nkia vuvu bena kiau ayingi muna selo ya Nzambi o unu? (b) Nkia yuvu tubakila e mvutu muna longi dilanda?

¹⁷ Ayingi muna selo ya Nzambi mu lumbu yeto ke bekwenda ku zulu ko. Nze Abarayama, Davidi, Yoane wa Mvubi ye akaka kuna nz’ankulu, bena ye vuvu kia zingila ova ntoto vava beyalwa kwa Kintinu kia Nzambi. (Ayibere 11:10) Wantu 144.000 kaka besinga yala yo Yesu kuna zulu. Kansi, Nkand’a Nzambi usonganga vo vena ye “nsadiswa” ya Akristu akuswa bakinu ova ntoto mu lumbu yayi yambaninu. (Lusengomono 12:17) Muna kuma kiaki, ayingi muna buka kia 144.000 bafwa kala yo kwenda kuna zulu.

¹⁸ Kansi, avo mpangi ovovele vo wakuswa muna mwanda, aweyi awana bena ye vuvu kia zingila ova ntoto bafwete kumbadikila? Avo mpangi muna nkutakani eno oyantikidi dia mbolo yo nua vinyo, aweyi ofwete kadila yandi? Adieyi tuvova wau vo lutangu lw’awana bekuyibadikilanga vo Akristu akuswa mu wokela kaka lwina? Nga diadi difwete kututokanesa? Tubak’e mvutu za yuvu yayi muna longi dilanda.