1-3. I vyani vyacitike pa Pentekositi ivyalenzile ukuti uwanda uwa uye uiyele, nupya ivyacitike vyafikilizye uli vino malembelo yalanzile mpiti? (Lolini icikope cakutandikilako.)

WALI u wanda uiyele nupya uwa nsansa. Paali a pa Mulungu katondo umu Yelusalemu. Antu yazevyanga icimulo ca Pentekositi, kuli kuti ukuzevya ukucindame sana kuno yazevyanga lino yatandika ukuzombola ingano. Uwanda uwa katondo, apa ng’anda yakupepelapo, simapepo mukalamba wapeezile impolelwa, ndi vino yacitanga lyonsi. Lyene lino cafisile 9 koloko, simapepo wapeezile imikate iili kuli Yeova iyalimo icitutumusi ino yapanzile ukuomvya ingano zino yatandikilepo ukuzombola, nanti ivizao vya nkolelo. Simapepo mukalamba watozile imikate iyo azulunzya pakuti apeele kuli Yeova. Ukuzevya kuu kwaliko umu mwaka wakwe 33.—Aina Levi 23:15-20.

² Apa myaka 4, cila mwaka simapepo wapeelanga impolelwa ii iya mikate. Impolelwa yakoline sana ni cintu cimwi icicindame  icacitike pa Pentekositi umu mwaka wakwe 33. Nupya icintu cii cacitike uku yasambi yakwe Yesu 120 aapepelanga capamwi umu muputule wa papela umu Yelusalemu. (Milimo 1:13-15) Imyaka 800 ukucisila ala cii citali cicitike, kasema Yoweli walemvile ukuti icintu cii cali nu kucitika. (Yoweli 2:28-32; Milimo 2:16-21) I cani icacitike icali icicindame sana?

³ Welengini Milimo 2:2-4. Apa Pentekositi uwa mu 33, Leza wapeezile Aina Klistu umupasi wa muzilo, iyaya apakwe. (Milimo 1:8) Lyene maumba ya antu yakolongine, na asambi yatandike ukulanda ivintu visuma cuze vino yaweni nu kuvwa. Umutumwa Petulo walondolwile icacitike nu mulandu uno cintu cico cacindamile. Petulo wanenyile antu ati: “Zenzukini, cila muntu, muwatiziwe mwi zina lyakwe Yesu, pakuti maifyo inu yelelwe. Alino mulapokelela uwila uno Leza walaya.” Uwanda uwa antu umupipi na 3,000 yawatiziwe, nupya nayo kwene yapokelile umupasi wa muzilo.—Milimo 2:37, 38, 41.

4. (a) U mulandu ci uno ivyacitike pa Pentekositi vyacindamila kuli sweswe? (b) I vyani vyuze ivicindame vino limwi vyacitikanga apa wanda wa Pentekositi apa myaka ingi ukucisila? (Lolini amazwi pa mpela ya cipande.)

⁴ Uzye simapepo mukalamba alino ni mpolelwa ino wapeelanga lyonsi lino kwayanga ukuzevya kwa Pentekositi, vimililangako cani? Simapepo mukalamba wimililangako Yesu. Imikate imililangako asambi yakwe Yesu apakwe. Asambi yaaya yasoolwilwe ukufuma umu yantunze ayembu, nupya yakaamwa ukuti “vizao vyankolelo.” (Yakobo 1:18) Leza wapokelela antu yaa ukuya ana yakwe nupya wayasoolola ukuti yakaye ya kateeka pamwi na Yesu ukwiyulu umu Wene Wakwe Leza. (1 Petulo 2:9) Yeova alaomvya Uwene wakwe pakuti akapolelele antunze yonsi aacuvwila. Fwandi nanti cakuti tulikala ukwiyulu nanti umu Paladaise pano nsi, ukuzevya kwa Pentekositi wa mu mwaka wakwe 33 kwacindama cuze. ^[1] —Lolini amazwi pa mpela ya cipande.

5. Twamanya uli ukuti asi yonsi aakapakwa umu nzila ili imwi?

⁵ Asambi aali umu muputule wa papela yatali nu kwilila uwanda uwa. Cila muntu wakweti icalolekanga wa kambilimbili pa mutwe wakwe. Yeova wayapeezile amaka ya kulandila umu ndimi zyuze. Yasininkizye ukuti yapasilwe nu mupasi wa muzilo. (Milimo 2:6-12) Lelo ivintu vii ivya kuzungusya visicitika uku Ina Klistu yonsi ndi cakuti yapakwa. Baibo italandapo ukuti cintu cimwi icali wa kambilimbili, calolike pa mitwe ya antu aizile yakongana umu Yelusalemu apa nsita yuze. Yene izile yapakwa lino yawatiziwa. (Milimo 2:38) Alino nupya asi Aina Klistu yonsi akapakwa lilyo kwene sile lino yawatiziwa. Aina Samaliya yapasilwe ala yaawatiziwa mpiti. (Milimo 8:14-17) Nupya, Konelio na amu ng’anda yakwe izile yaya apakwe ala yatali yawatiziwe.—Milimo 10:44-48.

6. I cani cino apakwe yonsi yakapokelela, nupya cii cikayazwa uli?

⁶ Fwandi ukwaula nu kutwisika, Aina Klistu yakamanya ukuti yatiyapakwa umu nzila izupusanepusane. Limwi yamwi yamanyile papo kwene sile ukuti Yeova watayapaka. Yauze nayo yamanyile ukuti  yatiyapakwa lino papisile insita. Lelo umutumwa Paulo walondolwile ivikacitika kuli yonsi. Walanzile ati: “Caleka mwatamwa ni nsimbi yakwe Leza pa kumupeela mupasi wamuzilo uno walavile kunomuli kuti alange vino mwemwe yakwakwe. Mupasi wamuzilo ali cisininkizyo cakuti tulapokelela vintu vino Leza walaya antu yakwe.” (Efeso 1:13, 14) Fwandi Yeova akaomvya umupasi wakwe uwa muzilo ukwazwa Aina Klistu ukuti yasininkizye ukuti yasoololwa ukuya ukwiyulu. Acino tungati umupasi wa muzilo ali “cisininkizyo,” cakuti ukunkolelo yaliikala ukwiyulu amanda pe, asi pano nsi foo.—Welengini 2 Kolinto 1:21, 22; 5:5.

7. I cani cino Umwina Klistu umupakwe wensi alinzile ukucita pakuti akapeelwe icilambu ukwiyulu?

⁷ Uzye ndi cakuti Umwina Klistu wapakwa, ala cikupiliula ukuti wene ala casila alapeelwa icilambu? Awe. Akamanya ukuti wasoololwa ukuya ukwiyulu. Lelo cilambu cene alapeelwa ndi cakuti watwalilila ukuya uwa cisinka kuli Yeova. Petulo walondolwile ati: “Caleka, inane ezyini na maka kucita consi icingalanga ukuti Leza wamwama nupya wamusoolola. Ndi mwatwalilila kucita ci, ale lyene mutalatala mupone mu utailo winu. Mu musango kwene uu, wene alamuyulila mulyango wakwingila mu Wene wa manda pe, uwa Mwene na Katuula witu Yesu Klistu.” (2 Petulo 1:10, 11) Fwandi Umwina Klistu umupakwe atalinzile ukuleka iciliconsi ukulenga ate ukuombela Yeova. Nanti cakuti wasoololwa ukuya ukwiyulu, ndi cakuti atatwalilile kuya na ucisinka kuli Yeova, atalapokelela icilambu.—Ayebulai 3:1; Umbwilo 2:10.

8, 9. (a) U mulandu ci uno cikatalila uku yantu aingi ukumanya vino cikaya ndi cakuti umwi wapakwa? (b) Uzye umuntu akamanya uli ukuti Leza wamwama ukwiyulu?

⁸ Aomvi yakwe Leza aingi ndakai cingayatalila ukumanya vino cikaya ndi cakuti Leza wapaka umwi. Avino cifwile sile ukuya, pano yene ala yatapakwa. Leza waumvile antu ukuti yaikala pano nsi, asi ukwiyulu foo. (Utandiko 1:28; Masamu 37:29) Lelo Yeova wasoolola yamwi ukuya yakateeka nupya yasimapepo ukwiyulu. Fwandi ndi cakuti yapakwa, upaalilo wao, alino ni myelenganyizizye yao vikasenuka, icakuti yakatandika ukwelenganya vino yalaikala ukwiyulu.—Welengini Efeso 1:18.

⁹ Nomba uzye umuntu akamanya uli ukuti Leza wamwama ukwiyulu? Lolini vino Paulo wanenyile aina apakwe ali umu Loma, yano yamilwe ukuti, yaye antu yakwe Leza “amuzilo.” Wayanenyile ati: “Mupasi uno Leza wamupeela asi umupasi wakumucita azya nu kumucita intete. Lelo umupasi ukamucita ukuya ana yakwe Leza nga nu kupitila mu maka yakwe. Tukalilila Leza tuti, “Tata, Tata!’ Mupasi wakwe Leza ukatulenga kuti cumi tuye sweswe  ana yakwe Leza.” (Loma 1:7; 8:15, 16) Leza akaomvya umupasi wakwe uwa muzilo, ukwazwa umwi ukusininkizya ukuti Leza wamwama ukwiyulu ukuyateeka na Yesu.—1 Tesalonika 2:12.

10. Uzye ilembelo lyakwe 1 Yoane 2:27 likapiliula cani vino likalanda ukuti umwina Klistu umupakwe asilondekwa uwakumusambilizya?

¹⁰ Yonsi yano Leza akaama yasiloleela ukuti umwi ayanene ukuti yapakwa. Yeova aliwe akalenga yasininkizye ukuti yapakwa. Umutumwa Yoane wanenyile Aina Klistu apakwe ati: “Lelo Klistu wene wamupolelile pa kumupongolwela umupasi wamuzilo. Acino mwensi kwene mwamanya icumi.” Walanzile nu kuti: “Lelo mwemo . . . umupasi wakwe wikala munomuli, nupya citakulondekwa ukuti umuntu umwi amusambilizya. Umupasi wamuzilo uliwo ukamusambilizya vyonsi. Vino ukamusambilizya ivya cumi visi vyaufi. Caleka mulinzile kuyela usambilizyo wa mupasi wamuzilo nga nu kwikalilila mu utandano na Klistu.” (1 Yoane 2:20, 27) Aina Klistu apakwe yakalondekwa ukusambiliziwa na Yeova wakwe vino caya kuli yonsi. Lelo yasilolela ali wensi ukuti aliwe ayanene ati yapakwa. Yeova akaomvya amaka yakwe kuli kuti umupasi wa muzilo, ukuyazwa ukusininkizya ukuti yasoololwa!

11, 12. I vyani vino umwina Klistu umupakwe angaelenganya, lelo icani cino asitwisika?

¹¹ Lino Aina Klistu yapakwa nu mupasi wa muzilo, yakasenuka sana. Yesu walanzile nu kuti ‘yakavyalwa iila lyakwe ciili.’ (Yoane 3:3, 5) Lyene walondolwile ati: “Utazunguka pano nakunena vino mwensi kwene mulinzile muvyalwe iila lyakwe ciili. Umuza ukapungila kuno ukasi, nga nawe ukauvwa ciunda cauko, lelo utangamanya kuno ukufuma na kuno ukuya. Avino cikaya kuli wensi wino wavyalwa uku mupasi wamuzilo.” (Yoane 3:7, 8) Fwandi tutanga tulondolole ningo uku muntu aatapakwa vino cikauvwika umwi ndi wapakwa. ^[2]—Lolini amazwi pa mpela ya cipande.

¹² Umuntu uwapakwa angaelenganya ukuti u mulandu ci uno Yeova wasoolwela sile nene kwene wasya yauze?’ Angatandika ukwelenganya ndi cakuti watalinga ukuomba umulimo uu. Nomba asitwisika ukuti Yeova wamusoolola. Lelo akaazanga nupya akaataizya api syuko lilyo. Apakwe yakauvwa wakwe vino Petulo uvwile lino walanzile ati: “Lekini tutaizye Leza Isi wa Mwene witu Yesu Klistu! Wene watupeela umi upya pa mulandu wa mizu yakwe akulu cuze. Wene wacisile amizu akulu cuze. Wene wacisile cii lino walenzile kuti Yesu azyukuke kufuma ku afwe. Wene watupeela umi upya nga nu upaalilo uno usyasila. Caleka tukulolela kupokelela ukama wa upolelelo uno Leza wasungila antu yakwe  .  mwiyulu, nupya kutangaola nanti kononeka nanti kulowa.” (1 Petulo 1:3, 4) Ndi cakuti apakwe yawelenga mazwi yaa, yakamanya ukwaula nu kutwisika ukuti Yeova aliwe akuyavwanzya.

13. Uzye imyelenganyizizye ya muntu ikasenuka uli ndi cakuti wapakwa nu mupasi wa muzilo, nupya i cani cikalenga asenuke vii?

 ¹³ Lino Yeova atali asoolole antu yaa ukuya ukwiyulu, yaakweti upaalilo wa kwikala pano nsi amanda pe. Yelenganyanga vino cilaya lino Yeova alazifya insi ukuya paladaise nu kufumyamo uyi onsi. Limwi yelenganyanga na vino yalazengela lupwa wao nanti cuza wao umwi uwafwa. Nupya yelenganyanga na vino yalakuula ing’anda yao nu kwikalamo nanti ukulema imiti nu kulyako ivizao. (Ezaya 65:21-23) Nomba u mulandu ci uno yakatandika ukwelenganya umunzila ipusaneko? Uzye a pa mulandu wakuti limwi yakasakamala sana nanti yakaacula? Uzye yelenginye sile ukuti ukwikala pano nsi amanda pe kulafuula nupya yatalaya ni nsansa pano nsi? Nanti uzye yakalonda sile ukuvwa vino cikauvwika ukwikala ukwiyulu? Awe foo. Leza aliwe akasoolola ukuti avino ciye. Lino Yeova wayasoolola, akaomvya umupasi wakwe ukusenula imyelenganyizizye yao nu kuta ukwelenganya pa cilambu cino yelenganyangapo.

14. Uzye apakwe yakauvwa uli lino yakwikala pano nsi?

¹⁴ Nomba uzye tungati apakwe yakalonda ukufwa? Paulo walondolwile vino apakwe yakauvwa. Wakolinye imili yao uku “mutanda” lino walanzile ati: “Swemuno tuli mu mutanda uu tukanyomelwa nupya tukateta. Tusyalonda kusya imili ino ilafwa, lelo tukalonda kuzwalilapo yuze ino italatala ifwe. Pakuti icikafwa cizimiwe ni cisyafwa.” (2 Kolinto 5:4) Aina Klistu apakwe yasilonda ukufwa. Yakaipakizya umi nupya yakalonda ukutwalilila ukuombela Yeova pamwi nu ulupwa lwao ni vyuza. Lelo asi mulandu na vino yakaomba, yakaiusya ukuti Leza wayalaya icilambu ukunkolelo.—1 Kolinto 15:53; 2 Petulo 1:4; 1 Yoane 3:2, 3; Umbwilo 20:6.

15. I vyani ivisilangilila ukuti umuntu wapakwa nu mupasi wa muzilo?

¹⁵ Limwi mukatwisika ndi cakuti Yeova wamwama ukwiyulu. Ndi cakuti mukayuvwa ukuti limwi Leza wamwama, mwelenganye pa mauzyo yaa acindame aakuti: Uzye mukayuvwa ukuti mukaombesya sana umu mulimo wa kusimikila? Uzye mukauvwa ningo ukuwelenga Baibo nu kusambilila “vizike vya mapange yakwe Leza”? (1 Kolinto 2:10) Uzye mukayuvwa ukuti Yeova wamwazwa ukuzana ivisuma umu mulimo wa kusimikila? Uzye mukalonda sana ukucita vino Yeova akalonda ukuluta cintu cili consi? Uzye mwatemwa sana antu yauze nupya mukayuvwa ukuti mulinzile ukuyavwa pakuti yaombela Yeova? Uzye mwakwata usininkizyo wakuti Yeova wamwazwa sana umu umi winu? Ndi cakuti mwazumila amauzyo yonsi yaa, uzye cikupiliula ukuti Yeova wamwama ukwiyulu? Awe, asi vino cikupiliula. U mulandu ci? Pano aomvi yakwe Leza yonsi yangayuvwa vikwene, usi mulandu yapakwa nanti foo. Nupya Yeova angaomvya umupasi wakwe, ukupeela aomvi yakwe aliyonsi amaka aliyamwi nanti cakuti upaalilo wao wapusana. Alino ndi mukutwisika ukuti limwi mulaya ukwiyulu, ale cikupiliula ukuti Leza atamwama. Yano Yeova wasoolola yasitwisika! Yamanya ukuti yasoololwa!

16. Twamanya uli ukuti asi yonsi apokelile umupasi wa muzilo yano Leza wama ukwiyulu?

 ¹⁶ Muli Baibo mwaya malyasi pa yantu aali nu utailo, aapokelile umupasi wa muzilo, lelo yataile ukwiyulu. Wenga pali yaayo a Yoane Kawatizya. Yesu walanzile ukuti kutali umuntu uwalusile Yoane, lelo Yesu walanzile ukuti Yoane atali nu kuya ukwiyulu. (Mateo 11:10, 11) Davidi nawe kwene watungulwilwe nu mupasi wa muzilo. (1 Samweli 16:13) Umupasi wa muzilo wamwavwile ukuvwikisya ivintu ivizike pali Yeova nupya Yeova wamwavwile ukulemba viputulwa vimwi vyakwe Baibo. (Mako 12:36) Lelo nanti cali vivyo, Davidi ataile “ukwiyulu.” (Milimo 2:34) Yeova waomvizye umupasi wa muzilo ukwazwa antu yaa ukucita vintu vya kuzunguka, lelo ataomvizye umupasi uwo ukuyama ukwiyulu. Uzye cii cikupiliula ukuti yataali nu utailo sana nanti yatalinzile ukuya ukwiyulu? Awe. Cikupiliula sile ukuti Yeova alayatuutulula nu kuyapeela umi umu Paladaise pano nsi.—Yoane 5:28, 29; Milimo 24:15.

17, 18. (a) I cilambu ci cino aomvi yakwe Leza aingi ndakai yakaloleela? (b) A mauzyo ci yano tulaasuka umwisambililo ililondelilepo?

¹⁷ Aomvi yakwe Yeova aingi alipo ndakai yatalaya ukwiyulu. Wakwe vino Abulaamu, Davidi, Yoane Kawatizya, alino na yauze aonsi na anaci alembwa muli Baibo yaakweti upaalilo wa kwiza ikala pano nsi, avino na aomvi yakwe Leza aingi ndakai yakwata upaalilo wa kwizaikala pano nsi lino uteeko wakwe Leza ulaateeka insi yonsi. (Ayebulai 11:10) Aalateeka na Yesu ukwiyulu yalaya 144,000. Lelo Baibo ikalanda pa “ana ya mwanaci” kuli kuti apakwe acili pano nsi umu manda yaa aakusyalikizya. (Umbwilo 12:17) Fwandi aingi pali ya 144,000 yafwa mpiti nupya yali ukwiyulu.

¹⁸ Uzye aakwata upalilo wakwikala pano nsi yalinzile ukuvwa uli ngi cakuti umwi walanda ukuti u mupakwe? Uzye ndi cakuti umwi umu cilongano cinu watandika ukulyako umukate nu kumwako waini pa Ciusyo mulinzile ukumulola uli? Nga ndi cakuti impendwa yako yaayo aakati aapakwe ikuya ikukulilako, uzye mulinzile ukusakamala? Tulaasuka amauzyo yaa umwisambililo ililondelilepo.