1-3. (1) ¿Imanasqataq 33 kaq watapi pentecostes punchawqa kusikunapaq sumaq punchaw karqa? (2) ¿Ñawpaqmantaraq pipa hinaspa ima willakusqantaq pasakurqa? (Qaway kay paginapi kaq dibujota).

JERUSALEN llaqtapim 33 kaq watapi pentecostes fiestata ruwarqaku. Chay punchawqa kusikunapaq sumaq punchawmi karqa. Sapa watam trigo rutuy qallariyta chay fiestata ruwaqku. Chay punchaw qallariytam templopi sacerdotekunapa jefenqa altarpi ofrendakunata churaq. Chaymantañataqmi ofrendata quq trigopa punta rurunkunamanta ruwasqa tantata. Chay tantakunata Jehova Diospa qayllanpi churananpaqmi sacerdotekunapa jefenqa puntata kuyutyachiq kayman-wakman (Lev. 23:15-20).

² Unay watakuna ñawpaqmantaraqmi chaytaqa ruwaqku. Chay ruwasqankuqa qawayllam qawachichkarqa hamuq tiempopi ima pasakunanmanta. Chaymi tupan 33 kaq watapi pentecostes fiestapi pasakusqanwan. Chay punchawmi Jesuspa  120 qatiqninkuna huk cuartopi huñunasqa kachkarqaku Jehova Diosta mañakustin (Hech. 1:13-15). Chaypi pasasqanqa 800 wata ñawpaqtaraq Diosmanta willakuq Joelpa nisqanman hinam karqa (Joel 2:28-32; Hech. 2:16-21). ¿Imataq chaypi pasakurqa?

³ (Leey Hechos 2:2-4). Chay punchawpim Jehova Diosqa chuya espiritunwan huntaykurqa Jesuspa 120 qatiqninkunata (Hech. 1:8) (qaway “¿Ima ninantaq?”, niq yachachikuyta). Chay punchawllataqmi paykunapa kasqankuman achka runakuna chayarurqaku, hinaptinmi Jesuspa qatiqninkunaqa tukuy ima qawasqankumantawan uyarisqankumanta willakuyta qallaykurqaku. Apostol Pedroñataqmi chaypi kaq lliw runakunaman willarqa ima pasakusqanmanta hinaspam nirqa imanasqa tukuy chaykuna ancha allin kasqanmanta. Hinaspapas nirqam: ‘Huchaykichikmanta wanakuspaykichik Jesucristopa sutinpi bautizachikuychik Dios pampachasunaykichikpaq, chaynapim chuya espiritutapas qusunkichik’, nispa (Hech. 2:37, 38, 41).

4. (1) ¿Imanasqam yachananchik 33 kaq watapi pentecostes punchawpi ima kasqanmanta? (2) ¿Imataq chay punchawpiqa karqa, ñawpaq watakunapi hina? (Qaway 19 kaq paginapi willakuyta).

⁴ ¿Imakunawantaq tupan sacerdotekunapa jefen hinaspa pentecostes punchawpi Diosman qusqanku tantakunaqa? Sacerdotekunapa jefenqa tupan Jesuswanmi. Pentecostes punchawpi iskay tantakunañataqmi tupan hanaq pachapi kawsakunankupaq akllasqakunawan. Paykunaqa pantaq runakunamanta akllasqam karqaku. Bibliapim niwanchik, paykunaqa “punta cosechapa” rurunkuna hina kasqankuta (Sant. 1:18). Jehova Diosqa paykunatam churinta hina chaskiykun hinaspam Jesuswan kuska hanaq pachamanta kamachimunankupaq akllaykun (1 Ped. 2:9). Jehova Diosmi paykunata valekuspan tukuy imata ruwanqa kasukuq runakuna kusisqa kawsakunankupaq. Chaymi hanaq pachapi utaq kay pachapi kawsakunanchik kaptinpas, allinta yachananchik 33 kaq watapi pentecostes punchawpi ima kasqanmanta ^[1] (qaway 19 kaq paginapi willakuyta).

5. ¿Qallariypi 120 kaq akllasqakunata hinachu wakiqnintapas Diosqa chuya espiritunwan akllan?

⁵ Jesuspa 120 qatiqninkunaqa manam iskayrayarqakuchu chay punchawpi Jehova Dios chuya espiritunwan huntaykusqanmantaqa. Llapankupa umankupim karqa lenguachkaq nina hina. Hinaspapas achka rimaykunapi rimaytam qallaykurqaku (Hech. 2:6-12). Ichaqa manam sapa kutichu pitapas chuya espiritunwan akllaykuptinqa ima milagrokunapas kanman. ¿Imanasqam chaynata ninchik? Chay punchawllapitaqmi achka waranqa runakunatapas Jehova Diosqa akllaykurqa, ichaqa manam bibliapi ninchu paykunapa umanpipas nina lenguachkaq hina kasqanmantaqa. Jehova Diosqa bautizakuruptinkum paykunataqa akllaykurqa (Hech. 2:38). Manataqmi chayllachu bautizakuruptinkuqa akllan. Samaria lawpi kaq iñiqkunataqa bautizakusqankumanta qipa punchawkunapiñam chuya espiritunwan akllaykurqa (Hech. 8:14-17). Corneliotawan wasinpi kaqkunatañataqmi manaraq bautizakuchkaptinku akllaykurqa (Hech. 10:44-48).

6. (1) ¿Imatam hanaq pachapaq lliw akllasqakuna chaskinku? (2) ¿Imaynam tarikunku chuya espirituta chaskisqankuwan?

 ⁶ Wakinkuqa chayllam musyakunku hanaq pachapi kawsakunankupaq Jehova Dios akllaykusqanta, wakinkuñataqmi as-asmanta. Ichaqa llapankum chuya espiritutaqa chaskinku. Chaymanta willaspanmi apostol Pablo nirqa: “Iñiruspaykichikmi prometesqa chuya espirituwan Cristorayku sellowan sellasqa karqankichik. Chuya espirituwanqa manam iskayrayanchikchu herencia chaskinanchikmantaqa”, nispa (Efes. 1:13, 14, NM). Kaypi nisqanman hinaqa, chuya espiritu chaskisqankuwanmi mana iskayrayankuchu, hanaq pachapiña kawsakunankupaq akllasqa kasqankumantaqa (leey 2 Corintios 1:21, 22; 5:5).

7. ¿Imatam hanaq pachapaq akllasqakunaqa sapakama ruwananku hanaq pachaman rinankupaq?

⁷ Hanaq pachapaq Jehova Dios akllaykusqanmantaqa manam iskayrayankuchu. Ichaqa manam chayraykuchu ninmanku “risaqpunim”, nispaqa. ¿Imanasqa? Pedrom nirqa: ‘Diospuni qayasuchkaptikichikqa hinaspa akllasuptikichikqa qaqa hina sayanaykichikpaqyá kallpanchakuychik. Chaynata ruwaspaykichikqa manam haykapipas urmankichikchu. Chaynapim salvakuq señorninchik Jesucristopa wiña-wiñaypaq munaychakusqanman kusikuyllawanña yaykunkichik’, nispa (2 Ped. 1:10, 11). Chaynaqa, sapakamam hanaq pachapaq akllasqakunaqa kallpanchakunanku Jehova Diosta kasukunankupaq. Akllasqa kaspankupas rinqakuqa, iñiyninkupi qaqa hina takyaspallankum (Heb. 3:1; Apoc. 2:10).

8, 9. (1) ¿Imanasqataq yaqa lliw iñiqmasinchikkuna mana yachankuchu hanaq pachapaq akllasqakuna, akllasqa kasqankumantapacha imayna tarikusqankuta? (2) ¿Imaynatam pipas yachanman hanaq pachapaq akllasqa kasqanta?

⁸ Yaqa lliw iñiqmasinchikkunam mana yachankuchu, hanaq pachapaq akllasqa kaqkuna chuya espirituta chaskiruspanku imayna tarikusqankumanta. ¿Imanasqa? Hanaq pachapaq mana akllasqa kaqkunaqa manam chaytaqa yachanmankuchu. Jehova Diosqa kay pachapi kawsakunapaqmi lliw runata unanchawarqanchik (Gen. 1:28; Sal. 37:29). Ichaqa Jehova Diosmi wakinta akllan hanaq pachapi sacerdotekuna kanankupaq hinaspa chaymanta kamachimunankupaq. Chuya espiritunwan Jehova Dios akllaykuptinqa manañam hamuq tiempopi kay pachapi kawsakuytañachu piensanku astawanqa hanaq pachapi kawsakuytañam (leey Efesios 1:18).

⁹ Ichaqa, ¿imaynatam pipas yachanman hanaq pachapaq akllasqa kasqanta? Roma nacionpi kaq iñiqmasinkunaman Pablopa nisqanpi yuyaymanasun. Paymi nirqa: ‘Chuya espiritutaqa chaskirqankichik manam sirvientekuna hina manchakuqllaña kanaykichikpaqchu aswanqa Diospa churinña kanaykichikpaqmi chaymi Diosta ninchik: “Taytalláy”, nispa. Hina chuya espiritutaqmi sunqunchikpi willawaspanchik Diospa churinña kasqanchikta yachachiwanchik’, nispa (Rom. 1:7; 8:15, 16). Jehova Diosmi chuya espiritunta qun, Jesuswan kuska hanaq pachamanta kamachimunankupaq akllasqa kasqankumanta mana iskayrayanankupaq (1 Tes. 2:12).

10. ¿Ima niytam munachkan hanaq pachapaq akllasqakunataqa: ‘Manam necesitankichikchu runakuna yachachisunaykichiktaqa’, nispan?

 ¹⁰ Hanaq pachapaq akllasqakunataqa manam pipas ninanraqchu akllasqa kasqanmantaqa. Jehova Diospunim chuya espiritunta quspan chayta willan. Apostol Juanmi chayna akllasqakunaman qillqaspan nirqa: ‘Qamkunamanmi ichaqa Cristo qusurqankichik chuya espirituta, chaymi tukuy chaykunataqa yachankichik’, nispa. Chaymantapas nirqam: ‘Qamkunapim kachkan [...] qususqaykichik chuya espiritu chaymi mana necesitankichikchu runakuna yachachisunaykichiktaqa’, nispa (1 Juan 2:20, 27). Llapanchikmá kachkanchik Jehova Dios yachachiwananchikpaq, hanaq pachapaq akllasqa kaqkunapas. Ichaqa manam hanaq pachapaq akllasqakunataqa pipas ninanraqchu hanaq pachapaq Jehova Dios akllaykusqanmantaqa. Akllasqa kasqankumanta yachanankupaqmi Jehova Diosqa chuya espiritunta quspan chaynintakama willan.

11, 12. (1) ¿Imatam hanaq pachapaq huk kaqnin akllasqa iñiqmasinchik ichapas tapukunman? (2) ¿Imamantam hanaq pachapaq akllasqakunaqa mana iskayrayankuchu?

¹¹ Jesuspa nisqanman hinam hanaq pachapaq akllasqa karuspankuqa, musuqmanta nacechkaq hinaña kanku (Juan 3:3, 5). Jesusqa nirqataqmi: ‘Amayá admirakuychu “musuqmantam nacenayki” nisqaywanqa. Wayraqa may lawmantapas wayramunmi chaymi uyarinki qaparisqanta, ichaqa manam yachankichu maymanta hamusqantapas nitaq mayman risqantapas, chaynam espiritumanta llapallan nacemuqkunaqa’, nispa (Juan 3:7, 8). Hanaq pachapaq akllasqa kaqkunaqa manamá atinkuchu imayna tarikusqankumanta mana akllasqakunaman willaytaqa. ^[2]

¹² Yaqapaschá huk kaqnin akllasqa iñiqmasinchik tapukunman imanasqa Jehova Dios payta akllaykusqanmanta. Ichapas ninman: Manapas atirusaqchu kay kamachiwasqan ruwaytaqa, nispan. Ichaqa manam iskayrayanchu hanaq pachapi kawsananpaq Jehova Dios akllaykusqanmantaqa. Chayraykum ancha kusisqa tarikun. Hanaq pachapaq akllasqakunaqa Pedropa nisqanman hinam tarikunku, paymi nirqa: ‘Diostayá alabasunchik. Señorninchik Jesucristopa taytan Diosmi hatun kuyapayakuyninman hina musuqmanta nacechiwarqanchik, Jesucristopa kawsarimusqanwanmi confianzawan kawsachiwanchik. Chaynapim qamkunapas chaskinkichik Diospa hanaq pachapi waqaychasqan herenciata, chayqa manam tukunqachu nitaqmi qachachakunqachu, manataqmi waytakuna hinaqa chakinqachu’, nispa (1 Ped. 1:3, 4). Kaykunata ñawinchaspankum hanaq pachapaq kaqkunaqa mana iskayrayankuchu kay nisqankuna paykunapaq kasqanmanta.

13. (1) Pi iñiqmasinchiktapas hanaq pachapaq Jehova Dios akllaykuptinqa, ¿imaynatañam piensayta qallaykun? (2) ¿Imanasqataq ñawpaqpi piensasqanman hinaqa manaña piensanchu?

¹³ Pi iñiqmasinchiktapas hanaq pachapaq Jehova Dios chuya espiritunwan akllaykuptinqa manam puntata hinañachu piensan. Manaraq akllasqa kachkaspanqa kay pachapi wiñaypaq kawsakuytam munarqa. Kay allpa pacha sumaq huertayachisqa kananta hinaspa tukuy mana allinkuna chinkachisqa  kanan punchawtapas qawaytachá munarqa. Ichapas huk kaqnin ayllunwan utaq amistadninwan kawsarimuptin tupaykuyta munarqa. Munarqapaschá chay musuq pachapi wasin ruwayta hinaspa kikin tarpukusqan sachapa rurunkuna mikuytapas (Is. 65:21-23). Ichaqa hanaq pachaman rinanpaq Jehova Dios akllaykuptinmi chayna piensasqankunataqa saqirunña. ¿Imanasqa? Manam llumpay llakisqa utaq hukmanyasqa tarikusqanraykuchu. Nitaq qunqayllamanta kay pachapi wiñaypaq kawsayta mana munasqanraykuchu, manataqmi hanaq pachapi kawsakuy imayna kasqanmanta yachayta munaspanchu. Aswanqa Jehova Dios chuya espiritunta quykusqanraykum. Akllaykuspanmi Jehova Diosqa chuya espirituntakama willan hanaq pachapaq akllasqa kasqanmanta chaymi manaña ñawpaqta hinañachu hamuq tiempomantaqa piensan.

14. Hanaq pachapaq akllasqakunaqa, ¿wañukuytañachu icha kawsakuytaraqchu munanku?

¹⁴ Hanaq pachapaq akllasqakunaqa, ¿wañukuytañachu munachkanku hanaq pachaman chaylla ripukunankupaq? Manam. Pablom willakurqa imayna tarikusqankumanta. Paymi nin: “Kay wasipi kaqkunaqa ñakarispanchikmi ‘¡ay!’, ‘¡ay!’ nichkanchik, ñuqanchikqa manam munanchikchu kay wasita pachata hina hurqukuruytaqa, aswanqa munanchikmi hanaq pacha wasi chaskiyta. Chaynapi wañuruqlla kaqpa rantinpi kawsakuyña kananpaq”, nispa (2 Cor. 5:4, NM). ‘Wasimanta’ rimaspanqa, hanaq pachapaq akllasqakunapa cuerponmantam Pabloqa rimachkarqa. Chay ‘wasita pachata hina hurqukuruyta’ mana munasqankumanta rimaspanñataqmi, mana wañuy munasqankumanta rimachkarqa. Paykunaqa kawsakuytaraqmi munanku chaynapi ayllunkuwan hinaspa amistadninkunawan kuska Jehova Diosta yupaychanankupaq. Imata ruwaspankupas manam qunqankuchu hanaq pachapaq akllasqa kasqankutaqa (1 Cor. 15:53; 2 Ped. 1:4; 1 Juan 3:2, 3; Apoc. 20:6).

15. ¿Imakuna ruwaytam atinchik hanaq pachapaq akllasqakuna utaq mana akllasqakunapas Diospa chuya espiritun quwasqanchikrayku?

¹⁵ Ichapas qamqa tapukunki: ¿Hanaq pachaman rinaypaq akllasqachu kani?, nispa. Chaynata piensaspaqa kay tapukuykunapi yuyaymanay: ¿Tukuy sunquywanchu Jehova Diosmanta willakuni? ¿Llumpaytachu bibliamanta yachayta munani, hinaspa sasa entiendenapaq kaqkunamantapas? (1 Cor. 2:10). ¿Musyakunichu Diosmanta willakusqaypi Jehova Dios chuya espiritunwan yanapawasqanta? ¿Tukuy sunquywanchu Jehova Diospa munasqan ruwayta munani? ¿Anchatachu iñiqmasiykunata kuyani hinaspa Diosta yupaychanankupaq yanapaytapas munani? ¿Qawarqanichu sasachakuypi tarikuptiy Jehova Dios imayna yanapawasqanta? Sichum kay tapukuykunamanta arí nispaykiqa, ¿niwaqchu hanaq pachapaq akllasqa kasqaykita? Manam. Jehova Diosqa llapanchikmanmi chuya espiritunta quwanchik, hanaq pachapaq akllasqakunamanpas chaynataq kay pachapi kawsakuy suyaqkunamanpas, chaynapi kallpanchawananchikpaq hinaspa yanapawananchikpaq. ¿Hanaq pachapaq akllasqachu kani icha manachu?, nispaqa, manam hanaq pachapaq akllasqachu kanki. ¿Imanasqa? Hanaq pachapaq akllasqakunaqa  manam imaniraqllatapas iskayrayankuchu akllasqa kasqankumantaqa.

16. ¿Imaynanpim yachanchik Diospa chuya espiritun chaskiqkunaqa mana llapankuchu hanaq pachapaq akllasqa kasqankuta?

¹⁶ Bibliapim willawanchik Diospa chuya espiritunta chaskichkaspapas hanaq pachaman mana riq achka runakunamanta. Hukninmi karqa bautizaq Juan. Paymantam Jesusqa allinkunata rimarqa, ichaqa nirqam hanaq pachamanqa mana rinanmanta (Mat. 11:10, 11). Hukñataqmi karqa David. Paytapas Diospa chuya espiritunmi tukuypi yanaparqa (1 Sam. 16:13). Chayraykum payqa Jehova Diosmanta alli-allinta yacharqa hinaspam bibliapa wakin partenkunatapas qillqarqa (Mar. 12:36). Ichaqa apostol Pedrom nirqa: ‘Davidqa manam hanaq pachaman huqarisqachu karqa’, nispa (Hech. 2:34, CQ12). Jehova Diosqa kay runakunamanmi chuya espiritunta qurqa tukuy imata ruwanankupaq ichaqa manam hanaq pachaman rinankupaqqa akllarqachu. ¿Chayraykuchu nichwan Diosman sunqu mana kasqankuta, utaq hanaq pachapaq hina mana kasqankuta? Manam. Jehova Diosqa kay pacha sumaq huertayachisqa kaptinmi paykunataqa kaqmanta kawsarichinqa (Juan 5:28, 29; Hech. 24:15).

17, 18. (1) ¿Maypi kawsakuytam suyachkanku Jehova Diosta kay tiempopi yaqa lliw yupaychaqkunaqa? (2) ¿Imakunamantam qatiqninpi yachasun?

¹⁷ Jehova Diosta kay tiempopi yupaychaqkunaqa yaqa llapankum hanaq pachamanqa mana rinqakuchu. Paykunaqa Abrahan, David, Juan hinaspa Diosman sunqu wakin runakuna hinam Jesucristo kamachimuptin kay pachapi kawsakuyta suyachkanku (Heb. 11:10, CQ12). Hanaq pachamantaqa 144.000 akllasqakunam Jesuswan kuska kamachimunqaku. Ichaqa bibliapim niwanchik tukupay punchawkunapiqa chay akllasqakunamanta asllaña kay pachapi ‘puchunankumanta’ (Apoc. 12:17, NM). Chaynaqa 144.000 akllasqakunamantaqa yaqa llapankuñam wañukunku hinaspam hanaq pachapiña kachkanku.

¹⁸ Pipas hanaq pachapaq akllasqa kasqanta niptin hinaspa Jesuspa wañukusqanta yuyarinapaq huñunakuypi tantata mikuptin chaynataq vinota tomaptinqa, ¿imatam ruwananku kay pachapi kawsakuyta suyaqkunaqa? ¿Hukmanyananchikchu hanaq pachapaq akllasqam kani niqkunata yupasqanchik astawan yapakuptin? Qatiqnin yachachikuypim kaykunamanta yachasun.