1. Kana una vo Yave i Mpungu-ngolo, nkia lau kevananga kw’akaka?

YAVE i Mpungu-ngolo. Wasema lekwa yawonso. E ngangu ye nkum’andi ke una nsuka ko. Vava kasadisa Yobi mu bakula e diambu diadi, Yobi wavova kwa Yave vo: “Nzeye vo mambu mawonso melendakan’oko wina, ke vena lukanu luaku ko luna lukakilwa.” (Yobi 42:2) Yave olenda vanga konso diambu kazolele kondwa lusadisu lwa muntu. Kansi, osonganga o zola muna vana akaka e lau dia sala yandi muna lungisa e kani diandi.

2. Nkia salu kiamfunu Yave kavana kwa Yesu?

² Nzambi wasema Mwan’andi Yesu vitila kasema wantu ye lekwa yankaka. I bosi, Yave wayambula vo Mwan’andi kansadisa muna sema lekwa yawonso. (Yoane 1:1-3, 18) Paulu wa ntumwa wasoneka mu kuma kia Yesu vo: “Muna yandi i mwasemenwa lekwa yawonso kuna zulu y’ova ntoto, ina  imonekanga ye ina ilembi monekanga, kana kunda ya kintinu, kana umfumu, kana tuyalu yovo wisa. Lekwa yawonso muna yandi yasemenwa ye mu kuma kiandi.” (Kolosai 1:15-17) Yave kavana kaka Mwan’andi salu kiamfunu ko, kansi wazayisa mpe kw’akaka dina o mwan’andi kavanga. Ekwe lau diampwena kamvana!

3. Nkia salu Yave kavana kwa Adami? Ekuma?

³ Yave wavana mpe lau kwa wantu mu sala yandi kumosi. Kasikil’owu, wayambula vo Adami kavana e nkumbu kwa bulu yawonso. (Etuku 2:19, 20) Yindula e kiese Adami kamona muna sala e salu kiaki! Watoma fimpanga e zingu kia konso bulu, i bosi wabavanang’e nkumbu. Wau vo Yave wavanga e bulu yawonso, wafwana kubavan’e nkumbu yandi kibeni. Kansi, wasonga o zola kwa Adami muna yambula vo kavan’e nkumbu kwa bulu yawonso. Nzambi wavana mpe Adami e salu kia kitula e nza yawonso se paradiso. (Etuku 1:27, 28) Kansi kuna kwalanda, Adami wayambula sala kumosi yo Nzambi. Muna kuma kiaki, wayantika mona e mpasi kumosi ye mbongo andi yawonso.​—Etuku 3:17-19, 23.

4. Aweyi akaka basadila kumosi yo Nzambi muna lungisa kani diandi?

⁴ Kuna kwalanda, Nzambi wavana wantu akaka e lau dia sala yandi. Noa watunga e nzaza ina kavulukila muna Kizalu kumosi y’esi nzo andi. Mose wakûla zula kia Isaele kuna Engipito. Yosua wakotesa Aneyisaele muna Nsi a Nsilu. Solomo watunga tempelo muna Yerusaleme. Maria wawuta Yesu. Selo yayi yawonso yakwikizi ye akaka basala kumosi yo Yave muna lungisa kani diandi.

5. Nkia salu tulenda sala? Ekuma Yave katuvanina e salu kiaki? (Tala e fwaniswa kuna lubantiku lwa longi.)

⁵ O unu, Yave okutuvananga e lau dia vanga mawonso tulenda muna yikama Kintinu kiandi. Vena ye mpila zayingi tulenda sadila Nzambi. Kana una vo yeto awonso ke tulendi kunsadila mu tezo kimosi ko, konso muntu mu yeto olenda samuna e nsangu zambote za Kintinu. Yave wafwana sala e salu kiaki yandi kibeni. Wafwana mokena yo wantu ova ntoto tuka kuna zulu. Yesu wavova vo Yave wafwana sadila matadi mu samuna kwa wantu e nsangu za Ntinu a Kintinu kiandi. (Luka 19:37-40) Kansi, Yave okutuvananga e lau dia kala “asadi kumosi” yo yandi. (1 Korinto 3:9) Paulu wa ntumwa wasoneka vo: “Wau tusalanga yandi kumosi, tunuwondelele nwalembi tambula e nsambu za Nzambi nkatu-nkatu.” (2 Korinto 6:1) Lau diampwena kikilu tuna diau dia sala kumosi yo Nzambi. Yambula twafimpa e kuma o sala kumosi yo Nzambi dikututwasilanga kiese kiayingi.

6. Adieyi Mwan’antete a Nzambi kavova mu songa una kamonanga vava kasalanga kumosi yo Se diandi?

⁶ O sala kumosi yo Yave kiese kiayingi ditwasanga kwa selo yandi. Una kayizidi ko ova ntoto, Mwan’antete a Nzambi wavova vo: “O Yave wamvanga, i lubantiku lua nzil’andi . . . Ngina vana ndambu, i mbuta mbangu: Yakala s’eyangi diandi lumbu ya lumbu, yakembelang’oku ndose andi ntangwa zawonso.” (Ngana 8:22, 30) Vava Yesu kasalanga yo Se diandi, wavanganga wo ye kiese kiawonso kadi salu  kiayingi kasala. Wazaya wo mpe vo Yave zola kikilu kanzolanga. Adieyi tuvova mu kuma kieto?

7. Ekuma e salu kia samuna e nsangu zambote kikututwasilanga e kiese?

⁷ Yesu wavova vo kiese kiayingi ditwasanga vava tukayilanga akaka yovo vava tutambulanga. (Mavangu 20:35) Kiese twamona vava twatambula yovo zaya e ludi. Kansi, ekuma tukadilanga ye kiese vava tuzayisanga e ludi kiaki kw’akaka? E kuma kadi tumonanga e kiese bekalanga kiau vava bebakulanga dina Nkand’a Nzambi kelonganga yo vanga kikundi yo Nzambi. Tuyangalalanga vava tumonanga e nsobani bevanganga muna ngindu ye mavangu mau. E salu kia samuna e nsangu zambote i salu kisundidi o mfunu muna salu yawonso tulenda sala. I salu mpe kitoma kututwasilanga e kiese. Kiziulanga e nzil’a moyo a mvu ya mvu kw’awana bekitukanga akundi a Nzambi.​—2 Korinto 5:20.

8. Adieyi mpangi zankaka bavova mu kuma kia kiese bemonanga wau besalanga kumosi yo Yave?

⁸ Vava tusadisanga akaka mu longoka oma ma Nzambi, Yave tuyangidikanga. Tuzeye wo vo ke vilakananga ko e ngolo tuvanganga muna kunsadila. Ediadi mpe kiese dikututwasilanga. (Tanga 1 Korinto 15:58.) Mpangi Marco ozingilanga kuna Itália wavova vo: “Kiese kiayingi ngina kiau wau nzeye vo ivanganga mawonso muna sadila Yave vana fulu kia sadila muntu ona olenda vilakana mu nzaki mana ivanganga.” Mpangi Franco mpe ona ozingilanga kuna Itália wavova vo: “Muna lusadisu lwa Diambu diandi ye malongi kekutuvananga, Yave okutusungamesanga lumbu yawonso vo zola kekutuzolanga. Mawonso tuvanganga mu kuma kiandi mfunu mena, kana nkutu tumwene vo ke mena mfunu ko. Kiaki i kuma o sala kumosi yo Nzambi dikuntwasilanga kiese yo mona o mfunu wa zingu kiame.”

9. Nkia ngwizani ina vana vena Yave yo Yesu? Ekuma?

⁹ Vava tusalanga kumosi ye wantu tuzolanga, e kikundi kieto kiwokelanga. Tutoma kubazayanga. Tuzayanga fu yau, makani mau ye dina bevanganga mu lungisa mo. Yesu wasala kumosi yo Yave mu mazunda ye mazunda ma mvu. O zola ye kikundi kiau kiawokela. Ke vena diambu ko dilenda fwasa kikundi kiau. Yesu wasonga e ngwizani kena yau yo Se diandi vava kavova vo: “Omono yo Se diame tu mosi.” (Yoane 10:30) Ngwizani ambote kikilu bakala yau kadi basadisanga muntu yo nkwandi ekolo basalanga.

10. Ekuma o samuna nsangu zambote dikutufinamesanga yo Nzambi ye mpangi zeto?

¹⁰ Yesu walomba kwa Yave vo katanina alongoki andi. Ekuma? Yesu wasamba vo: “Kimana bakala mosi wauna oyeto twinina mosi.” (Yoane 17:11) Vava tulemvokelanga nkanikinu mia Nzambi yo samuna e nsangu zambote, tutoma bakulanga e fu ya Yave. Tuzayanga e kuma dinina diangangu mu kumbund’e vuvu yo landa luludiku lwandi. Avo tufinamene Nzambi, oyandi mpe okutufinama. (Tanga Yakobo 4:8.) Tufinamanga mpe mpangi zeto kadi mpasi zau i mpasi zeto, e kiese kiau mpe i kiese kieto. Kani dimosi tuna diau yo yau. Tusalanga kumosi, tuyangalalanga kumosi yo zizidila kumosi. Mpangi ankento Octavia ona ozingilanga kuna Grã-Bretanha wavova vo: “O sala kumosi yo Yave dikumfinamesanga ye mpangi zame.” Wasasila vo diadi divangamanga kadi yandi ye akundi andi “kani dimosi bena diau ye nsiku mimosi belandanga.” Kieleka, yeto mpe i wau tumonanga. Vava tumonanga e ngolo bevanganga mpangi zeto muna yangidika Yave, dikutufilanga mu kubafinama.

11. Adieyi dikutufila mu finama Yave ye mpangi zeto muna nz’ampa?

¹¹ Kana una vo owau zola kwasikila tuna kwau muna Nzambi ye muna mpangi zeto, o zola kwaku kukwamanana wokela muna nz’ampa. Yindula salu kiakiese tukala kiau muna nz’ampa! Tutambula awana befuluka yo kubalonga oma ma Yave. Tusala mpe entwadi mu kitula ntoto se paradiso. Kiese tukala kiau mu sala kumosi ekolo tukituka malembe-malembe se wantu alunga muna luyalu lwa Kristu. Wantu awonso befinama muntu yo kwandi yo finama Yave, ona ‘olungisa e zolela ya vangwa yawonso yamoyo.’​—Nkunga 145:16.

12. Aweyi e salu kia samuna e nsangu zambote kikututaninanga?

¹² Diamfunu kikilu mu tanina ngwizani eto yo Yave. Wau vo mu nza ya Satana tuzingilanga  ye tu wantu alembi lunga, diasazu mu yantika yindula yo vanga mambu nze wantu a nza yayi. Dina nze yeto tusiensianga mu nkoko una ye nkukwila yo kutufila kuna sambu ke tuzolele kwenda ko. Muna kuma kiaki, tufwete sia ngolo za siensa kimana twalwaka kuna sambu tuzolele kwenda. Diau dimosi, tufwete sia e ngolo kimana twalembi vukumunwa kwa nza ya Satana. Aweyi e salu kia samuna e nsangu zambote kikututaninanga? Vava tuzayisanga akaka oma ma Yave ye Nkand’a Nzambi, tusianga sungididi mu mambu mamfunu ye mambote, ke mu mambu malenda yoyesa lukwikilu lweto ko. (Filipi 4:8) E salu kia samuna e nsangu zambote kikumikanga lukwikilu lweto kadi kikutusungamesanga e nsilu mia Nzambi ye nkanikinu miandi. Kikutusadisanga mpe mu yima e fu tuvuidi o mfunu kimana twayitanina vana moko ma Satana ye nz’andi.​—Tanga Efeso 6:14-17.

13. Aweyi mpangi mosi kuna Austrália kemonanga mu kuma kia salu kia umbangi?

¹³ Vava tukuyivananga muna salu kia umbangi, longoka Nkand’a Nzambi yo sala salu yankaka muna nkutakani, dikututaninanga kadi ke tukalanga ye ntangwa ko ya tokana kwayingi mu kuma kia mpasi zeto. Mpangi Joel, ona ozingilanga kuna Austrália wavova vo: “O samuna e nsangu zambote dikunsadisanga mu kala yo nyindu asikila mu kuma kia mambu ma zingu. Dikunsungamesanga e mpasi benuananga zau o wantu ye nluta itambulanga wau isadilanga e nkanikinu mia Nkand’a Nzambi muna zingu kiame. O samuna e nsangu zambote dikunsadisanga mu kala nlembami, dikumpananga lau dia bunda e vuvu muna Yave ye muna mpangi zame.”

14. Aweyi luzindalalu lweto muna salu kia umbangi lusongelanga vo mwand’a Nzambi ukutusadisanga?

¹⁴ O samuna e nsangu zambote dikutukwikidisanga mpe vo tuna yo mwand’a Nzambi. Muna bong’e nona: Yindula vo bavene e salu kia kayanesanga e mbolo kwa esi belo kiaku. Ke bavene nzimbu ko mu sala e salu kiaki, ofwete kio sadila muna nzimbu za ngeye kibeni. Wantu ayingi ke bazolele tambula mbolo ko. Akaka nkutu bayantikidi kumenga wau okubatwasilanga e mbolo. Lumbu kwa okwamanana sala e salu kiaki? Nanga ke vevioka lumbu yayingi ko, oyoya yo yambula kio sala. Kansi, ndonga mu yeto tukwamanananga samuna e nsangu zambote mu mvu miayingi, kana una vo divavanga vo twasadila ntangwa ye nzimbu za yeto kibeni. Wantu akaka nkutu bekutusevanga yo kutufungila makasi. Ekiaki i ziku kisonganga vo mwand’a Nzambi ukutusadisanga.

15. Aweyi e salu kia samuna e nsangu zambote kinina ngwizani ye kani dia Nzambi mu kuma kia wantu?

¹⁵ Aweyi e salu kia samuna e nsangu zambote kinina e ngwizani ye kani dia Yave  mu kuma kia wantu? E kani dia Nzambi diakala vo wantu bazinga yakwele mvu. E kani diandi ke diasoba ko vava Adami kasumuka. (Yesaya 55:11) Nzambi wavanga nkubika kimana twavevolwa muna sumu ye lufwa. Mu nkia mpila? Yesu wayiza ova ntoto yo vana moyo andi se kimenga. Kansi muna vua nluta mia kimenga kiaki, divavanga vo wantu balemvokela Nzambi. Muna kuma kiaki, Yesu walonganga wantu dina Nzambi kevavanga kwa yau yo kanikina alongoki andi mu vanga diau adimosi. Vava tusamunanga e nsangu zambote yo sadisa akaka bakituka akundi a Nzambi, tusalanga kumosi yo Nzambi muna nkubik’andi ya vuluza wantu muna sumu ye lufwa.

16. Aweyi e salu kia samuna e nsangu zambote kinina e ngwizani ye nkanikinu a Nzambi wasonama muna Matai 22:37-39?

¹⁶ Vava tusadisanga wantu mu solola e nzila ifilanga ku moyo a mvu ya mvu, tukubasonganga zola. Tusonganga mpe zola muna Yave ona “ozolele vo wantu a mpila zawonso bavuluzwa yo vua zayi wasikila wa ludi.” (1 Timoteo 2:4) Vava Mfarisi kayuvula Yesu kana nkia nkanikinu a Nzambi usundidi o nene, Yesu wavutula vo: “‘Zola Yave wa Nzambi aku muna nsi a ntim’aku yawonso, muna kiwuntu kiaku kiawonso ye muna nyindu aku wawonso.’ I wau wuwu i nkanikinu anene, ye wantete mpe. Owu wanzole ufwanane y’owu wantete, i wau wuwu: ‘Zola nkw’aku wauna okuyizolelanga.’” (Matai 22:37-39) Nkanikinu wau tulemvokelanga vava tusamunanga e nsangu zambote.​—Tanga Mavangu 10:42.

17. Aweyi omonanga mu kuma kia lau tuna diau dia samuna e nsangu zambote?

¹⁷ Ekwe lau diampwena tuna diau! Yave watuvana salu kikututwasilanga e kiese, kikutufinamesanga yo yandi ye mpangi zeto yo tanina e ngwizani eto yo yandi. Kikutuvananga mpe e lau dia songa zola kweto muna Nzambi ye muna wantu. Mazunda ye mazunda ma wantu besadilanga Yave omu nza yawonso. E zingu kia konso muntu kiaswaswana. Kansi twakala aleke yovo ambuta, amvuama yovo asukami, twakala yo vimpi wambote yovo tu ambevo, tuvanganga mawonso tulenda mu zayisa oma ma lukwikilu lweto kw’akaka. Tumonanga mpe nze una wamona mpangi Chantel, ona ozingilanga kuna França. Wavova vo: “O Muntu osundidi e nkuma omu nsema wawonso, wa Nsemi a lekwa yawonso ye Nzambi a kiese, okumpovesanga vo: ‘Wenda samuna! Wenda samuna e nsangu zame ye kiese kiawonso. Ivene nkuma, Diambu diame, ambasi, akundi a salu, luludiku ye malongi mekusadisa mu lungisa e salu kiaki.’ Ekwe lau diampwena tuna diau dia sala e salu katuvana o Yave yo sala kumosi yo Nzambi eto!”