Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Álügüdahani burí le hadügübei aliihatiña

Álügüdahani burí le hadügübei aliihatiña

Lúmagiñe ka dan darí ka dan lábugiñe hamá tubafu Babilónia to Wéiriboun lubúeingu Bungiu?

Lábugiñeñanu meha tubafu Babilónia to wéiriboun lumutuniña Bungiu lúmagiñe somu dan lárigiñe irumu 100 darí irumu 1919. Iseriti lafuranguagüdüniwa katei le. Ka uagu ladügǘwa asansiruni le?

Arufudati sun katei furí hamá kristiánugu anuadirúaaña tídangiñe Babilónia to Wéiriboun lidan irumu 1919 ani lúmagiñe lan dan ligía hóundaraguña lan lidan aban damuriguaü harumati. Ida liña wasubudiruni? Samina wamá luagun katei le: Dan le lagumeserunbei Larúeihan Bungiu agumadiha sielu lidan irumu 1914, súfuritiña lubúeingu Bungiu saragu óuchawaguni, ani murusun murusun, aba ígireina hamani afiñeni luma échuni le lídanbei relihión mama inarüniti (Malakíasi 3:1-4). * (Ariha huméi abürüdǘni). Lidan irumu 1919, írida lumuti Hesusu “musu úaraguati ani gunfuranda ligía” lun híchugun ariñahani tídangiñe Lererun Bungiu houn lubúeingu lidan dan (Matéu 24:45-47). Lidanméme irumu ligía aba háfuridun lubúeingu Bungiu tídangiñe Babilónia to Wéiriboun, lidan amu dimurei, lídangiñe relihión burí le mama inarüniti (Arufudúni 18:4). Gama lumoun, lúmagiñe ka dan lábugiñe hamá lubafu relihión mama inarüniti?

Chülǘ lumoun guentó afuranguagüdatiwa luagu redei hamá lubúeingu Bungiu lábugiñe tubafu Babilónia to Wéiriboun luagu murusun dan lúmagiñe irumu 1918. Kei hénpulu, ariñagatu meha garüdia La Atalaya to lánina 15 lidan ǘrüwa-hati irumu 1992: “Ítara kei meha hanügǘn lumutuniña Bungiu adaürǘwa Babilónia luagu somu dan lidan tidaani Bíbülia, lidan irumu 1918, lídanñanu meha tubafu Babilónia to Wéiriboun lumutuniña Bungiu luagu murusun dan”. Gama lumoun, lárigiñe wakutihan saragu, gunfuranda wamaali lábugiñeñanu lan tubafu Babilónia to Wéiriboun lubúeingu Heowá saragu irumu lubaragiñe irumu 1918.

Ariñagati profesía le lídanbei Esekiéli 37:1-14 herederuba lan lubúeingu Bungiu kei adaürǘtiña ani lárigiñe ábame lan halibürerúniwa. Lidan aban arufudúni, arihati Esekiéli aban fulasu wayati buin lau habu gürigia hilaaña. Lidan bérusu 11 afuranguagüdawati luagu “lánigu [lan] Ísüraeli” abun burí ligía. Furumiñe, ayanuhóuati ñein luagu binadu Ísüraeli. Ani lárigiñe luagu “Ísüraeli le lani Bungiu”, o, kristiánugu anuadirúaaña (Galasiana 6:16, TNM; Adügaü 3:21). Ariñagati profesía ábaya lan gabagari lan abun burí ligía ani aban hamá óunwenbu néchani. Katei le larufuduñein meha ida luba lan hesefurún lubúeingu Bungiu tídangiñe Babilónia to Wéiriboun lidan irumu 1919. Gama lumoun, halía san lariñaga profesía le daüwa hamá luagu saragu dan? Ariha waméi.

Luagu aban oubaü ‘mábeihali abun ligía buidu buidu’ (Esekiéli 37:2, 11). Arufudati le lüha lan burí hóunwegun gürigia hagía. Luagu amu oubaü, aba hagumeserun gürigia hagía abagarida murusun murusun, mama sódini. Furumiñe, aba laganbun Esekiéli “aban areinchuni”, ani aba lagumeserun abun ligía adunragua lúmagua. Lárigiñe aba lasaliragun ílagülaü luma ǘgürügü luagu, adouragueina ligía uraü lau. Lárigiñe, aba lagumeserun awaragua ani gumese ligía abagarida. Dan le gabagariyaaña gürigia hagía, aba líchugun Heowá aban fulasu houn lun hawinwandun. Chóuruti barüti lan sun katei le dan (Esekiéli 37:7-10, 14).

Kei aubei lariñagei profeta Esekiéli, barüwatiña meha ísüraelina ha awinwandubaña lidan tidaani Bíbülia adaürǘwa luagu saragu dan. Gumeseti dan ligía lidan irumu 740 lubaragiñe Kristu, dan le hafosurúnwabei diisi türibu lánina larúeihan Ísüraeli lun háfuridun hageiragiñe. Lidan irumu 607 lubaragiñe Kristu, günringua hamuti babilóniana uburugu Herusalén, ani aba giñe hafosurún lílana bián türibu le lábugiñebei larúeihan Hudá lun háfuridun hageiragiñe. Ígiragüdüwatiña lidan irumu 537 lubaragiñe Kristu, dan le hagiribudunbei fiú huríu lunya hábunagunu ténpulu luma lun háhuduragun lun Heowá Herusalén.

Arufudati le mámarügüñein lan lúmagiñe 1918 darí 1919 heredera kristiánugu anuadirúaaña lábugiñe tubafu Babilónia to Wéiriboun. Rédeitiña tidan luagu saragu dan. Ayanuhati giñe Hesusu luagu katei le dan le lariñagunbei laweinamuduba lan ‘türigu’ luma “híduru wuribati” lidan aban, lidan amu dimurei, luagu hamigisiraguba lan “lílana larúeihan Bungiu” hama kristiánugu mama inarünitiña luagu saragu dan (Matéu 13:36-43). Lidan dan ligía fiúrügüñanu meha kristiánugu inarünitiña. Hibe-agei ha meha ariñagubaña kristiánugu hamá aba hagarabaagun lun Heowá, lidan amu dimurei, aba hígiruni inarüni ani aba hánharun lun larufudahan relihión mama inarüniti. Ligía gayara lubéi wariñagun lábugiñeñein lan meha tubafu Babilónia to Wéiriboun damuriguaü kristiánu. Gumeseti katei le asusereda murusun dan lárigiñe irumu 100 ani gumuti dan le larumadahaniña Heowá kristiánugu anuadirúaaña (Adügaü 20:29, 30; 2 Tesalónikana 2:3, 6; 1 Huan 2:18, 19).

Lidan sun irumu burí ligía, busentiña meha lábutigu relihión hama polítiku hakipuruniña sun gürigia lábugiñe habafu. Kei hénpulu, mígiruntiña meha lun ñein tan aban Bíbülia hama gürigia to gayarati haliihanu ani gunfuranda hamóun lidan hañeñe. Ha aliihabarun Bíbülia gudawatiña meha wínwanñu. Ani ha ayanuhabaña wuriba luagu le harufudahabei lábutigu relihión, resibitiña lanarime abeichúni. Hénrenguti meha lafurendeirúniwa o larufudahóun inarüni lidan dan ligía.

Ariñagati giñe Esekiéli lidan aban profesía hawinwandayaba lan lumutuniña Bungiu ani hesefuruba lan luéi relihión mama inarüniti murusun murusun. Ídabuga lagumesera profesía ligía agunfulira ani ida? Ariñagati profesía laganbúba lan meha aban “areinchuni”. Gumeseti katei le asusereda saragu dan lubaragiñe lidaani lagumuchagüle ubóu. Lidan dan ligía, añahein meha fiú wügüriña úaraguatiña áfaaguatiña lun hasubudiruni inarüni ani lun heseriwidun lun Bungiu íbini geyegu liña lan arufudahani mama inarüniti hau. Aturiaha hamutu Bíbülia ani ayanuha hagía houn amu luagu le hafurendeirubei. Ani añahein amu aba háfaagun lun hásügüragüdünu Bíbülia lidoun iñeñein burí le gunfuranda habéi gürigia.

Kéiburi lidoun irumu 1870 aba lasuseredun aba katei le ítarabei kamá hamuga aba lagumeserun abun ligía árügüda ǘgürügü luma uraü. Aba lakutihanu Charles Taze Russell Bíbülia buidu úara hama lumadagu ani aba háfaagun lun heseriwidun lun Heowá. Íderaguatiña giñe amu lun gunfuranda hamanu Bíbülia tau garüdia to luma tau agumeiraguagüdüni. Lun léreduntima hafiñen lubúeingu Bungiu, lidan irumu 1914 aba ladügǘn aban programa gíriti “Foto-Drama de la Creación” ani lidan irumu 1917 aba tadügǘn líburu The Finished Mystery (El misterio terminado). Lidan irumu 1919, ítara liña meha kamá ábaya hawinwandagun lumutuniña Bungiu ani kamá lídanñanu aban iseri ubóu. Lúmagiñe dan ligía, ha hemenigibaña hawinwandun lun súnwandan ubouagu aba hóundarun hamoun kristiánugu anuadirúaaña. Ani guentó, súngubei hagía heseriwiduña lun Heowá, ani ítara haña “kei aban gúlunu súdaragu”, o bandi súdaragu. (Esekiéli 37:10; Sakaríasi 8:20-23). * (Ariha huméi abürüdǘni).

Furanguhali redei hamá lubúeingu Bungiu lábugiñe tubafu Babilónia to Wéiriboun lárigiñe irumu 100, dan le hagarabaagunbei bandi gürigia lun Bungiu. Lidan sun irumu burí ligía hénrenguti meha heseriwidun lun Heowá, ítara kei dan le hanügǘnwabei ísüraelina Babilónioun. Gama lumoun, lapurichihóuña inarüni houn sun gürigia. Gúndaatiwa lau wasubudiruni wawinwanduña lan lidan dan le ídanbei “hámirihaba” lan ha chúbaña au, danme le harumadun saragu, ani ábame hánharun lun relihión le inarüniti (Danieli 12:3, 10).

Dan le lálugunbei Satanási lóuchaguni Hesusu, barǘ lumuti san ténpulurugun? O arufudarügü lumutu ténpulu lun lidan aban arufudúni?

Machoururun wamuti ida liña lan larufudunu Satanási ténpulu lun Hesusu. Ariha waméi ka lan uagu wóunaba ítara.

Dandu Matéu kei Lúkasi afuranguagüda hamuti le ladügübei Satanási lau Hesusu lidan dan ligía. Ariñagati Matéu aba lan “lanügüni” Satanási Hesusu “aba lawariragüdüni tábulugun ténpulu”, lidan amu dimurei, aba líchuguni lidan fulasu le íñutimabei (Matéu 4:5). Ani ariñagati Lúkasi: “Aba lanügüni Mafia [Hesusu] uburugun Herusalén, aba lawariragüdüni tábulugun ténpulu” (Lúkasi 4:9).

Lidan dan le sügühalibei afuranguagüdatu wani agumeiraguagüdüni dan le lan lálugunbei Satanási lóuchaguni Hesusu, siñati lan wasaminarun barǘ lani ténpulurugun. Kei hénpulu, ariñagatu meha garüdia La Atalaya to lánina 15 lidan sedü-hati, irumu 1961 ítara liña lan meha le asuseredubei lidan ókaasion ligía kei dan le lálugunbei Satanási lóuchaguni Hesusu lau larufuduni ‘sun arúeihani le ubouagubei’ lun ligibuagugiñe aban wübü íñuti. Afuranguagüdatu meha garüdia tuguya siñati lan meha aban lan wübü ladüga úati lan ni aban wübü le ñéingiñe lubéi gayara lan larihín sun arúeihani le ubouagubei. Ábati tafuranguagüdün garüdia tuguya garicha lan wasaminarun manügün lumuti lan Satanási Hesusu ténpulurugun. Íbini ítara, afuranguagüda tumuti Garüdia Awisahatu lidan arütíkulu le málügili lúmagiñe láfuridun, lun hamuga lan chubá lan Hesusu tábulugugiñe ténpulu, gayara lan hamuga lounwen.

Añahein ariñagutiña kei lan mama lubéi hádangiñeti ladügawagun Lewí Hesusu, mígirunbei lan meha halurudun huríu lun lamudeirun tábulugun ténpulu. Ligía hariñagubei yusu lan Mafia aban arufudúni lun lálugun lóuchaguni Hesusu. Saragu dan lubaragiñe, barüwati meha profeta Esekiéli tidoun aban ténpulu lidan aban arufudúni (Esekiéli 8:3, 7-10; 11:1, 24; 37:1, 2).

Anhein yusu lubéi meha Satanási aban arufudúni lun lanügüni Hesusu ténpulurugun, gayarati álügüdagua hamá fiú gürigia houngua:

  • Ida liña hamugati aba lan labusenrun Hesusu lachubarun tábulugugiñe ténpulu?

  • Lidan amu óuchawaguni, ariñagati Satanási lun Hesusu lun lan lasaliraguagüdün dübü le inarüniti feinme to inarünitu. Ligíati, ma gayarati giñe tídanñein lan ténpulu Hesusu dan le lariñagunbei Satanási lun lun lachüüragun lungua ñéingiñe?

Gama lumoun, anhein inarüni lubéi barǘ lani Satanási Hesusu ténpulurugun, gayarati álügüdagua hamá fiú gürigia houngua:

  • Dürügua lumuti san Hesusu halurudun huríu lau lawarirun lidoun fulasu le íñutimabei lun sanduariu le ténpulurugubei?

  • Ida liña meha san lachülürün Hesusu lídangiñe fulasu mageirawati chülǘ tidoun ténpulu to Herusalénboun?

Ariha wamá aban katei le lunbei líderaguniwa óunabei bián álügüdahani le.

Según aban sásaamu, dan le layanuhanbei Matéu luma Lúkasi tuagu ténpulu, mama meha hayanuhaña tuágurügü sanduariu, fulasu le ñeinhin lubéi lewitagurügüñanu lan ebelura. Genegeti hayanuhaña lan meha tuagu ténpulu dayarügübei. Ani luagu suru anihein meha aban fulasu le iñutimabei. Gayarati ñeinhin lan lanügei Satanási Hesusu. Lúmagiñe tábulugugiñe sanduariu darí ǘnabun fulasu wayati le gíribei Cedrón, ítara liña liñun kei tiñun aban muna to 40 fuló. Ariñagati aban sásaamu gíriti Josefo iñu lan tábulugu ténpulu, darí lun anhein lan ayarafada aban gürigia ñeinhin ani aba larihin ǘnabu lagiribuduba lan lau. Íbini mama lan meha lewita Hesusu, gayarati meha lawarirun ñeinhin sin híchugun ni aban lidurun.

Gama lumoun, ida luba meha san lachülürün Hesusu lúmagiñe lídangiñe fulasu mageirawati darí ténpulurugu Herusalén? Ibidiñeti woun lau ichouruni. Ariñagarügütu Bíbülia ‘barǘ’ lani Satanási Hesusu Herusaléun. Mariñaguntu anhein yarafa lubéi meha Hesusu lun uburugu o díseti lan, ni átiriñein lan wéiyaasu lálugun Mafia lóuchaguni. Ítarati, gayarati meha lidin Hesusu éibugeina Herusaléun, íbini lanügün saragu dan.

Dan le meha larufudunbalin Mafia sun ‘arúeihani le ubouagubei’ lun Hesusu, háfuga yusu lan aban arufudúni, lugundun úati ni aban wübü íñuti lun larihíniwa sun arúeihani le ubouagubei ñéingiñe. Gayarati konparárua lan le ladügübei Satanási kei dan le barufudun liyawa somu fulasu lun aban gürigia tidan aban bigibigitu. Gama lumoun, íbini hamuga lidan lan arufudúni larufudei Satanási katei burí ligía lun Hesusu, busenti meha lun láhuduragun Hesusu lun (Matéu 4:8, 9). Ligíati, dan le lanügünbalin Satanási Hesusu ténpulurugun, másiñati busenti lan meha lun líchuguni Hesusu libagari lidan peliguru lau lachubarun tábulugugiñe ténpulu. Gama lumoun, máhati Hesusu. Chóuruti ábanbei lan hamuga óuchawaguni wéiritimati lira sügǘ lau lun hamuga ábanrügü lan arufudúni.

Kei aubei warihei, gayarati ñüdün lan Hesusu ténpulurugu ani aba lawarirun lidoun fulasu le íñutimabei tun ténpulu. Gama lumoun, kei aubei wariñagei lidan lagumeseha arütíkulu, machourun wamuti ka lan ladügübei Satanási lun larufudunu ténpulu lun Hesusu. Le chóurubei luagu houcha lan Satanási saragu wéiyaasu lun ladügün Hesusu somu katei le mabuidunti, gama lumoun, méiguadunti Hesusu tidoun ni aban tídangiñe lisadaran.

^ par. 1 Dandu Esekiéli 37:1-14 kei Arufudúni 11:7-12 ayanuhati luagu burí katei le asuseredubei lidan irumu 1919. Ayanuhati profesía le lídanbei Esekiéli 37:1-14 luagu hagiribudun sun lubúeingu Bungiu lidoun áhuduraguni inarüniti lidan irumu 1919 lárigiñe herederun lábugiñe tubafu Babilónia to Wéiriboun luagu saragu dan. Ani ayanuhati Arufudúni 11:7-12 luagu le asuseredubei lidan irumu 1919, dan le meha hagiribudun fiú kristiánugu anuadirúaaña ha adundehabaliña lubúeingu Bungiu lidoun ibagari. Luagu saragu dan migirúnwatiña íbirigu ha lun heseriwidun lun Bungiu.