Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

Jiñi xpejcaya juñob miʼ cʼajtibeñob i bʌ

Jiñi xpejcaya juñob miʼ cʼajtibeñob i bʌ

¿Cʼʌlʌl baqui ora cʌchʌl tsaʼ ajñi i wiñicob Dios ti jiñi Ñuc bʌ Babilonia?

Jiñi i wiñicob Dios cʌchʌlob tsaʼ ajñi tiʼ tojlel jiñi Ñuc bʌ Babilonia cheʼ ñumeñix jiñi jabil 100 cʼʌlʌl cheʼ ti 1919. Ili jiñʌch tsijiʼ bʌ i tsictesʌntel. ¿Chucoch yom miʼ tsijib tsictesʌntel?

Miʼ chʼʌmbentel isujm chaʼan jiñi bombiloʼ bʌ ti espíritu libre tsaʼ loqʼuiyob tiʼ tojlel Ñuc bʌ Babilonia cheʼ ti 1919, i cʼʌlʌl ti jiñi bʌ ora tsaʼ cajiyob ti tempʌntel ti sʌc bʌ congregación. ¿Bajcheʼ la cujil? Laʼ lac ñaʼtan: Cheʼ bʌ tsaʼ caji ti eʼtel (troñel) i Yumʌntel Dios ti panchan cheʼ ti 1914, jiñi i wiñicob Dios tsaʼ ñojpiyob, i xucʼu xucʼul tsaʼ caji i cʌyob jiñi ñopbalʌl yicʼot i melbal tac jiñi mach bʌ isujmic ñopbalʌl (Malaquías 3:1-4). * (Qʼuele jiñi nota). Cheʼ ti 1919, Jesús tsiʼ waʼchoco jiñi «xucʼul bʌ xʼeʼtel am bʌ cabʌl i ñaʼtʌbal» chaʼan miʼ yʌqʼueñob «i bʌl i ñʌcʼ [...] cheʼ tiʼ yorajlel» jiñi sʌcobix bʌ i wiñicob Dios (Mateo 24:45-47). Ti jiñi jach bʌ jabil, libre tsaʼ loqʼuiyob ti Ñuc bʌ Babilonia, yom i yʌl, jiñi mach bʌ isujmic ñopbalʌl tac (Apocalipsis 18:4). Pero ¿baqui ora tsaʼ ochiyob ti xcʌjchelob ti jiñi Ñuc bʌ Babilonia?

Cʼʌlʌl wʌle tsictesʌbil chaʼan jumucʼ jach cʌchʌl tsaʼ ajñiyob tiʼ tojlel jiñi Ñuc bʌ Babilonia cheʼ ti 1918. Jumpʼejl ejemplo, jiñi revista La Atalaya 15 i chaʼan marzo, 1992, tsiʼ yʌlʌ: «Cheʼ bajcheʼ jumucʼ jach tsaʼ chujquiyob majlel ti Babilonia i tejclum Dios ti wajali, jiñi i wiñicob Jehová jumucʼ jach tsaʼ ajñiyob jaʼel tiʼ tojlel jiñi Ñuc bʌ Babilonia cheʼ ti 1918». Pero tsaʼix ñumen qʼuejli, i tsaʼ cʼoti c ñumen chʼʌmben lojon isujm chaʼan cabʌl to jab cheʼ maxto cʼoti 1918 cheʼ bʌ jiñi i wiñicob Dios tsaʼ ochiyob tiʼ tojlel jiñi Ñuc bʌ Babilonia.

Ti Ezequiel 37:1-14 tsaʼ ajli chaʼan mi caj i cʌjchel i wiñicob Dios, i ti wiʼil miʼ chaʼ cojlelob. Ezequiel tsiʼ qʼuele tiʼ ñajal jumpʼejl joctʌl butʼul bʌ ti cabʌl i bʌquel xchʌmelob. Ti versículo 11 miʼ yʌl chaʼan jiñi bac «jiñobʌch israelob». Ili jiñʌch woli (choncol) i taj ti tʼan jiñi tejclum Israel ti wajali yicʼot jiñi israel «i chaʼañoʼ bʌ Dios», yom i yʌl, jiñi bombiloʼ bʌ ti espíritu (Gálatas 6:16; Hechos 3:21). Yaʼ ti profecía, tiʼ pejtelel jiñi bac tsaʼ chaʼ cuxtʌyi i cabʌl tsaʼ tempʌyiyob. Ili miʼ pʌs bajcheʼ tsaʼ cojliyob loqʼuel ti Ñuc bʌ Babilonia jiñi i wiñicob Dios cheʼ ti 1919. Pero ¿baqui miʼ yʌl ti ili profecía chaʼan cabʌl ora cʌchʌl tsaʼ ajñiyob? Laʼ laj qʼuel.

Ti ñaxan, tiʼ pejtelel jiñi bac wen «tiquinix» (Ezequiel 37:2, 11). Ili yom i yʌl chaʼan cabʌlix ora i chʌmelob. Yambʌ, jiñʌch cheʼ mach ti orajic tsaʼ cuxtʌyiyob, xucʼu xucʼul tsaʼ ujti. Ezequiel ñaxan tsiʼ yubi «juʼucña» bʌ tsaʼ caji i sub i bʌ, i jiñi bac tsaʼ caji i ñijcan i bʌ yicʼot i tempan i bʌ. Ti wiʼil tsaʼ caji ti loqʼuel i chijil yicʼot i bʌcʼtal, i tsaʼ loqʼui i pʌchʌlel. Cheʼ jiñi tsaʼ ochi icʼ tiʼ tojlelob i «tsaʼ chaʼ cuxtʌyiyob». Cheʼ bʌ chaʼ cuxulobix, Jehová tsiʼ yʌqʼueyob i lum chaʼan miʼ chaʼ chumtʌlob. Tiʼ pejtelel iliyi, machʌch ti orajic tsaʼ waʼ ujti (Ezequiel 37:7-10, 14).

Cheʼ bajcheʼ tsiʼ wʌn alʌ Ezequiel, jiñi israelob cabʌl jabil cʌchʌl tsaʼ ajñiyob. Ili tsaʼ tejchi ti jabil 740 cheʼ bʌ maxto tilemic Cristo (m.t.C), cheʼ bʌ jiñi 10 tribu i chaʼan jiñi yumʌntel Israel tsaʼ xijqʼuiyob loqʼuel tiʼ tejclum. Ti jabil 607 m.t.C., Babilonia tsiʼ jisa Jerusalén, i jiñi chaʼmojt tribu i chaʼan i yumʌntel Judá tsaʼ xijqʼuiyob loqʼuel tiʼ tejclum jaʼel. Tsaʼ coltʌntiyob cheʼ ti jabil 537 m.t.C., cheʼ bʌ alʌ junmojt judíojob tsaʼ chaʼ sujtiyob ti Jerusalén chaʼan miʼ chaʼ tojʼesañob jiñi templo yicʼot miʼ chʼujutesañob Jehová.

Tiʼ pejtelel iliyi miʼ pʌs chaʼan mach cojach ti 1918 cʼʌlʌl ti 1919 cʌchʌl tsaʼ ajñiyob ti Ñuc bʌ Babilonia jiñi xñoptʼañob bombiloʼ bʌ ti espíritu. Ñumen jal tsaʼ ajñiyob. Cheʼʌch tsiʼ pʌsʌ Jesús jaʼel cheʼ tsiʼ yʌlʌ chaʼan jiñi «trigo» xʌbʌl mi caj i colel yicʼot jiñi «jam mach bʌ wenic», yom i yʌl chaʼan jiñi «i yalobilob i yumʌntel Dios» xʌbʌl mi caj i yajñelob ti cabʌl ora yicʼotob jiñi mach bʌ isujmic xñoptʼañob (Mateo 13:36-43). Ti jiñi bʌ ora mach wen cabʌlobic isujm bʌ xñoptʼañob. Jiñi xñoptʼañoʼ bʌ tsiʼ lon alʌyob i bʌ, tsiʼ cʌyʌyob i sujmlel yicʼot tsiʼ jacʼʌyob jiñi cʌntesa tac mach bʌ isujmic. Jin chaʼan, jiñi congregación i chaʼan bʌ xñoptʼañob cʌchʌl tsaʼ ajñi ti jiñi Ñuc bʌ Babilonia. Ili tsaʼ tejchi cheʼ bʌ ñumeñix jiñi jabil 100, i tsaʼ ujti cheʼ tsaʼ sʌqʼuesʌnti jiñi chʼujul bʌ i templo Dios tiʼ yujtibal qʼuin (Hechos 20:29, 30; 2 Tesalonicenses 2:3, 6; 1 Juan 2:18, 19).

Ti jiñi jabil tac tsaʼ bʌ ñumi, jiñi ñaxañoʼ bʌ ti ñopbalʌl tac yicʼot añoʼ bʌ i yeʼtel ti política, tsiʼ ñopoyob i chʼʌm tiʼ wenta tiʼ pejtelel wiñicob xʼixicob (quixtañujob). Jumpʼejl ejemplo, maʼañic tsiʼ yʌcʼʌyob chaʼan añob i Biblia jiñi quixtañujob mi chaʼañic miʼ mejlel i pejcañob ti jumpʼejl tʼan muʼ bʌ mejlel i chʼʌmbeñob isujm. Jiñi tsaʼ bʌ i ñopo i bajñel pejcañob jiñi Biblia cuxul tsaʼ pujliyob. I jiñi tsaʼ bʌ i cʌyʌyob i cʌntesa tac jiñi ñaxañoʼ bʌ ti ñopbalʌl tsaʼ wen ticʼlʌntiyob. Ti jiñi bʌ ora wen wocol chaʼan mi laj cʌn o mi lac chaʼlen cʌntesa chaʼan bʌ i sujmlel.

Ezequiel tsiʼ yʌlʌ jaʼel chaʼan mi caj i chaʼ cuxtʌyel i tejclum Dios yicʼot xucʼu xucʼul mi caj i cojlel loqʼuel ti jiñi mach bʌ isujmic ñopbalʌl. ¿Jalix yicʼot bajcheʼ tsaʼ caji ti tsʼʌctiyel? Jiñi profecía tsiʼ yʌlʌ chaʼan mi caj i yubintel «juʼucna» bʌ. Ili tsaʼ tejchi cheʼ anto yom chaʼan miʼ tejchel jiñi cojix bʌ qʼuin. Ti jiñi bʌ ora, an xucʼul bʌ wiñicob tsaʼ bʌ caji i sʌclañob i sujmlel yicʼot i melbeñob i yeʼtel Dios anquese joyolob ti mach bʌ isujmic cʌntesa tac. Tsiʼ wen qʼueleyob jiñi Biblia yicʼot tsiʼ sube yañoʼ bʌ chuqui woli (yʌquel) i cʌñob. An tsaʼ bʌ i chaʼleyob wersa i chaʼleñob ti traducir jiñi Biblia ti tʼan tac yujil bʌ jiñi quixtañujob.

Ti jiñi jab 1870 an chuqui tsaʼ ujti lajal bʌ bajcheʼ tsaʼ caji ti loqʼuel i bʌcʼtal yicʼot i pʌchʌlel jiñi bac tac. Charles Taze Russell yicʼot i yamigojob tsiʼ ñumen qʼueleyob jiñi Biblia yicʼot tsiʼ chaʼleyob wersa chaʼan miʼ melbeñob i yeʼtel Jehová. Cheʼ jaʼel, tsiʼ coltayob yañoʼ bʌ chaʼan miʼ chʼʌmbeñob isujm jiñi Biblia baqui tsiʼ cʼʌñʌyob revista tac bajcheʼ ili yicʼot yan tac bʌ jun. Chaʼan miʼ ñumen pʼʌtʼañob i ñopoñel (chʼujbiya) ti Dios, ti 1914 tsaʼ loqʼui jiñi «Foto-Drama de la Creación», jumpʼejl programa baqui miʼ pʌs dibujo tac cabʌl bʌ i colorlel, muʼ bʌ i sub i bʌ yicʼot miʼ pʌs video, i cheʼ ti 1917 tsaʼ loqʼui jiñi libro The Finished Mystery (El misterio terminado). Cheʼ ti 1919, jiñi i tejclum Dios lajal bajcheʼ tsaʼ chaʼ cuxtʌyi yicʼot lajal bajcheʼ añix ti tsijiʼ bʌ pañimil (mulawil). Cʼʌlʌl ti jiñi bʌ ora, jiñi añoʼ bʌ i pijtaya wʌʼ ti Pañimil tsiʼ temeyob i bʌ yicʼot jiñi bombiloʼ bʌ ti espíritu. Ili ora juntemel woliʼ melbeñob i yeʼtel Jehová, i «wen cabʌlob» (Ezequiel 37:10; Zacarías 8:20-23). * (Qʼuele jiñi nota).

Jin chaʼan, jiñi i wiñicob Dios tsaʼ cʌjchiyob ti jiñi Ñuc bʌ Babilonia cheʼ bʌ ñumeñix jiñi jabil 100, cheʼ cabʌl tsiʼ cʌyʌyob jiñi isujm bʌ ñopbalʌl. Wen wocol tiʼ melol i yeʼtel Jehová ti jiñi jabil tac, lajal cheʼ baqui ora tsaʼ cʌjchiyob ti Babilonia jiñi israelob. Pero ili ora woliʼ sujbel jiñi i sujmlel tiʼ pejtelel quixtañujob. Mi lac taj lac tijicñʌyel cheʼ chumulonla ti ili qʼuin baqui tsʼʌylaw mi caj i yajñel «jini añoʼ bʌ i ñaʼtʌbal», cheʼ bʌ cabʌl mi caj i «sʌqʼuesʌntelob», «mi caj i melob i bʌ ti utsʼat» yicʼot mi caj i jacʼob jiñi isujm bʌ ñopbalʌl (Daniel 12:3, 10).

Cheʼ bʌ Satanás tsiʼ ñopo Jesús, ¿tsaʼ ba i yoque pʌyʌ majlel yaʼ ti templo? ¿O cheʼ jach ba bajcheʼ jumpʼejl ñajal tsiʼ pʌsbe?

Maʼañic miʼ mejlel lac wen ñaʼtan bajcheʼ Satanás tsiʼ pʌsbe Jesús jiñi templo. Laʼ laj qʼuel chucoch.

Mateo yicʼot Lucas tiʼ tsictesayob chuqui tsiʼ mele Satanás tiʼ tojlel Jesús ti jiñi bʌ ora. Mateo tsiʼ yʌlʌ chaʼan tsaʼ caji i «pʌy majlel» ti Jerusalén i yaʼʌch «tsiʼ pʌyʌ ti waʼtʌl tiʼ pam i jol Templo», yaʼʌch baqui ñumen chan (Mateo 4:5). Lucas tsiʼ yʌlʌ jaʼel chaʼan jiñi Diablo «tsiʼ pʌyʌ majlel Jesús yaʼ ti Jerusalén. Yaʼ tsiʼ pʌyʌ majlel ti waʼtʌl tiʼ pam i jol Templo» (Lucas 4: 9).

Ti wajali, ti lon c jun tac tsictesʌbil chaʼan cheʼ bʌ Satanás tsiʼ ñopo Jesús, maʼañic tsiʼ yoque pʌyʌ majlel yaʼ ti templo. Jumpʼejl ejemplo, yaʼ ti revista La Atalaya 15 i chaʼan julio, 1961, tsiʼ yʌlʌ chaʼan jiñi tsaʼ bʌ ujti ti jiñi bʌ ora lajal cheʼ bʌ tsiʼ pʌsbe tiʼ «pejtelel i yumʌntel tac jini yumʌlob ti pañimil» tiʼ pam jumpʼejl chan bʌ wits. Jiñi revista tiʼ tsictesa chaʼan mach jumpʼejlic wits muʼ bʌ i mejlel lac yoque qʼuel ti lac wut come maʼañic jumpʼejl wits baqui miʼ mejlel laj qʼuel tiʼ pejtelel tejclum am bʌ ila ti pañimil (mulawil). Jin chaʼan, tsiʼ yʌlʌ chaʼan muʼ bʌ mejlel lac ñaʼtan jiñʌch chaʼan Satanás maʼañic tsiʼ yoque pʌyʌ majlel Jesús yaʼ ti templo. Pero jiñi revista La Atalaya an i tsictesa ti tsijib temaj tac loqʼuem jaxto bʌ chaʼan Jesús tiʼ tsʌnsa i bʌ cheʼ tsaʼic tsiʼ choco i bʌ ti templo.

An muʼ bʌ i yʌlob chaʼan Jesús maʼañic miʼ mejlel ti letsel cʼʌlʌl ti jiñi chʼujul bʌ ajñibʌl yaʼ ti templo come mach levitajic, i jiñi i mandar judíojob ticʼbil i chaʼan. Jin chaʼan, miʼ yʌlob chaʼan Satanás tsiʼ ñopo Jesús ti jumpʼejl ñajal. Cheʼ cabʌl to jabil yom chaʼan miʼ yujtel jiñi, Ezequiel tsaʼ pʌjyi majlel ti templo jaʼel ti jumpʼejl ñajal (Ezequiel 8:3, 7-10; 11:1, 24; 37:1, 2).

Mi Satanás tsiʼ cʼʌñʌ jumpʼejl ñajal chaʼan miʼ pʌy majlel Jesús yaʼ ti templo, tajol an muʼ bʌ i cʼajtibeñob i bʌ:

  • Cheʼ jiñi, ¿bajcheʼ tsaʼ ñojpi Jesús chaʼan miʼ choc i bʌ ti templo?

  • Ti yambʌ ora, Satanás tsaʼʌch i sube Jesús chaʼan miʼ sujtesan ti caxlan waj jiñi yoque xajlel (tun) tac yicʼot chaʼan miʼ yoque chʼujutesan. Jin chaʼan, ¿mach ba yaʼʌch ti yoque templo muʼ bʌ mejlel laj qʼuel baqui Satanás tsiʼ sube i choc i bʌ Jesús?

Pero mi Satanás tsaʼʌch i yoque pʌyʌ majlel Jesús yaʼ ti templo, tajol an muʼ bʌ i cʼajtibeñob i bʌ:

  • ¿Tsaʼ ba i ñusa ti pʼis Jesús jiñi i mandar judíojob i tsaʼ letsi majlel tiʼ pam jiñi chʼujul bʌ ajñibʌl yaʼ ti templo?

  • Pero mi Jesús an tiʼ tiquiñal bʌ pañimil, ¿bajcheʼ tsaʼ cʼoti yaʼ ti templo am bʌ ti Jerusalén?

Laʼ laj qʼuel junchajp muʼ bʌ caj i coltañonla lac jacʼ ili chaʼpʼejl cojix bʌ cʼajtiya.

Juntiquil wen yujil bʌ miʼ yʌl chaʼan cheʼ bʌ Mateo yicʼot Lucas tsiʼ yʌlʌyob chaʼan jiñi templo, mach cojach tsiʼ tajayob ti tʼan jiñi chʼujul bʌ ajñibʌl, baqui cojach miʼ mejlelob ti ochel jiñi levitajob. Tsaʼ bʌ i tajayob ti tʼan yubil jiñʌch tiʼ pejtelel i joytʌlel jiñi templo. Tiʼ xujc jiñi templo tiʼ tsʼejtal baqui miʼ pasel jiñi qʼuin, yaʼʌch baqui ñumen chan bʌ jumpʼejl i lejchʼ. Tajol yaʼʌch baqui Satanás tsiʼ pʌyʌ majlel Jesús. I chañelal iliyi cʼʌlʌl tiʼ yebal jiñi joctʌl i cʼabaʼ Cedrón, lajalʌch bajcheʼ i chañelal jumpʼejl colem otot am bʌ i chaʼan 40 piso. Jiñi yujil bʌ chaʼan historia i cʼabaʼ Josefo tsiʼ yʌlʌ chaʼan wen chan yaʼi, i mi an majqui miʼ letsel i miʼ qʼuel jubel tiʼ yebal, miʼ mejlel ti jʌjmel i jol yicʼot i bʌcʼñʌyel. Anquese Jesús mach levitajic, tsaʼʌch mejli ti letsel yaʼi cheʼ maʼañic miʼ ñusan ti pʼis jiñi mandar, mi cheʼʌch tsaʼ ujti.

Pero mi Jesús an tiʼ tiquiñal bʌ pañimil, ¿bajcheʼ tsaʼ cʼoti yaʼ ti templo am bʌ ti Jerusalén? Mach wen la cujilic. Cojach miʼ yʌl jiñi Biblia chaʼan Satanás «tsiʼ pʌyʌ majlel» ti Jerusalén. Maʼañic miʼ yʌl mi lʌcʼʌl an Jesús yaʼ ti tejclum o maʼañic, mi muqʼuic i yʌl bajcheʼ jalel ora tsaʼ ñojpi. Tajol Jesús tsiʼ xʌñʌ majlel ti Jerusalén, anquese tajol tsaʼʌch jalʼa.

Cheʼ bʌ Satanás tsiʼ pʌsbe Jesús tiʼ «pejtelel i yumʌntel tac jini yumʌlob ti pañimil», tajol tsiʼ mele ti jumpʼejl ñajal, come ti jiñi bʌ ora maʼañic jumpʼejl wits baqui miʼ mejlel ti qʼuejlel jiñi tejclum tac am bʌ ti pañimil. Pero anquese Satanás tsiʼ cʼʌñʌ jumpʼejl ñajal, yomʌch tsiʼ yʌlʌ chaʼan Jesús miʼ yoque ñoctʌl tiʼ tojlel i miʼ chʼujutesan (Mateo 4:8, 9). Jin chaʼan, cheʼ bʌ tsiʼ pʌyʌ majlel Jesús yaʼ ti templo, tajol tsaʼʌch i mulaj chaʼan Jesús miʼ junyajlel choc i bʌ yaʼ ti templo. Pero Jesús maʼañic tsiʼ jacʼʌ. Tajol iliyi, machʌch jumpʼejlic jach ñajal.

Ti tsʼitaʼ bʌ tʼan, Jesús tajol tsajñiyʌch yaʼ ti Jerusalén yicʼot tsaʼʌch letsi tiʼ pam jiñi templo. Pero bajcheʼ tsaʼ laj cʌlʌ tiʼ tejchibal, mach wen ñaʼtʌbilic bajcheʼ tsiʼ mele Satanás chaʼan miʼ pʌsben Jesús jiñi templo. La cujil bʌ jiñʌch chaʼan Satanás mach junyajl jach tsiʼ ñopo Jesús chaʼan miʼ mel mach bʌ weñic, pero Jesús maʼañic tsiʼ jacʼʌ.

^ parr. 2 Qʼuele jiñi revista La Atalaya 15 i chaʼan julio, 2013, i yopol 10 cʼʌlʌl ti 12, párrafo 5 cʼʌlʌl ti 8 yicʼot 12.

^ parr. 2 Ti Ezequiel 37:1-14 yicʼot ti Apocalipsis 11:7-12 miʼ taj ti tʼan tsaʼ bʌ ujti ti 1919. Jiñi profecía chaʼan Ezequiel 37:1-14 miʼ taj ti tʼan cheʼ bʌ tsaʼ chaʼ sujtiyob tiʼ pejtelel i wiñicob Dios tiʼ sujm bʌ chʼujutesaya ti 1919, cheʼ bʌ tsaʼix cojliyob. Pero ti Apocalipsis 11:7-12 miʼ taj ti tʼan tsaʼ bʌ ujti cheʼ ti 1919, cheʼ bʌ tsaʼ chaʼ cuxtʌyi jiñi alʌ junmojt bombiloʼ bʌ ti espíritu añoʼ bʌ tiʼ wenta miʼ qʼuel jiñi i wiñicob Dios. Ili hermanojob cabʌl ora maʼañic tsaʼ mejli i melbeñob i yeʼtel Dios.