Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

¿Tiʼ in bʼant tuʼna tuʼn tel tnikʼa tiʼj tiʼ kbʼantel tuʼna?

¿Tiʼ in bʼant tuʼna tuʼn tel tnikʼa tiʼj tiʼ kbʼantel tuʼna?

«Kukx tzʼok tilel kyuʼne tuʼn tel kynikʼe tiʼj alkye tajbʼil Jehová» (EFESIOS 5:17TNM).

BʼITZ: 11 EX 22

1. a) ¿Alkye junjun kawbʼil tkuʼx toj Tyol Dios? b) ¿Tiʼ tbʼanel jaku tzaj qe qa ma chex qbʼiʼn qe tkawbʼil Jehová?

IN CHE kanet nim tkawbʼil Jehová quʼn toj Tyol tuʼntzun tel qnikʼ tiʼj tiʼ tajbʼil tuʼn tbʼant quʼn. Jun techel, in tzaj tqʼamaʼn qe qa nya bʼaʼn tuʼn qkʼulin kywitz tilbʼilal, tuʼn qelqʼan, tuʼn t-xi qkʼaʼn nim qʼeʼn ex tuʼn miʼn qyaẍin (1 Corintios 6:9, 10). Ax ikx, xi tqʼamaʼn Jesús kawbʼil lu kye t-xnaqʼtzbʼen: «Kyjaʼtzun kyxiʼye, kymanxe kye xjal tuʼn kyok te nxnaqʼtzbʼene kyuj kykyaqil nasyon, ex tuʼn kybʼyan kyuʼne tuj tbʼi Dios Mambʼaj, ex tuj nbʼiye aqine Kʼwaʼlbʼaj, ex tuj tbʼi Xewbʼaj Xjan; kyqʼonxe xnaqʼtzbʼil kye tuʼn tjapun kyuʼn tkyaqilju ma txi nmaʼne kyeye. Ex lu qine chin tele kyukʼile tkyaqil qʼij akutzun in japun bʼaj mankbʼil tqʼijlalil» (Mateo 28:19, 20). Tkyaqilju in tzaj tqʼamaʼn Jehová ex Jesús qe, in tzaj kyqʼamaʼn jlu tuʼnju tbʼanel jaku tzʼela toj qanqʼibʼil. In qo tzaj kyxnaqʼtzaʼn tkawbʼil Jehová tuʼn tok qxqʼuqin qibʼ, tuʼn kyok qxqʼuqin qe toj qja, tuʼn qtzalaj ex tuʼn miʼn ttzajxix qyabʼ. Ex aju mas nim toklen, aju qa ma txi qnimen qe tkawbʼil Jehová ik tzeʼn tuʼn qpakbʼan, in tzalaj Jehová qiʼj ex in qo tzaj tkʼiwlaʼn.

2, 3. a) ¿Tiquʼn mintiʼ in tzaj tqʼoʼn Tyol Dios jun kawbʼil tiʼj teyele junjun tiʼchaq in kubʼ qximen tuʼn tbʼant quʼn? b) ¿Alkyeqe xjel che xeʼl tzaqʼwet toj xnaqʼtzbʼil lu? (Qʼonka twitza tiʼj tnejel tilbʼilal).

2 Noqtzun tuʼnj, mintiʼ in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jun kawbʼil tiʼ kbʼantel quʼn toj tkyaqil ambʼil. Jun techel, mintiʼ in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jun kawbʼil alkye qxbʼalun kʼokel qqʼoʼn. A jlu in tzaj tyekʼun qa at nim tnabʼil Jehová. ¿Tiquʼn? Tuʼnju junxitl kyxbʼalun xjal in najbʼen twitz tkyaqil Txʼotxʼ ex in chʼexpaj junjun kyxbʼalun xjal, atzunte Tyol Dios mintiʼ in chʼexpaj. Ax ikx mintiʼ in tzaj tqʼoʼn Tyol Dios nim kawbʼil tiʼj aqʼuntl ex kyiʼj alkye saqchbʼil qo saqchal tiʼj, ex mintiʼ in tzaj tqʼamaʼn alkye qʼanbʼil kxel qkʼaʼn. Tuʼn jlu in tzaj tqʼoʼn Jehová ambʼil kye mambʼaj ex te teyele junjun xjal tuʼn tkubʼ kyximen tiʼ kbʼantel kyuʼn.

3 Tuʼntzunju, aj tkubʼ qximen jun tiʼ tuʼn tbʼant quʼn ex nim toklen jlu toj qanqʼibʼil, ex mintiʼ in kanet jun kawbʼil quʼn toj Tyol Dios, jaku kubʼ qxjelin jlu: «¿Atpe toklen toj twitz Jehová aju kbʼel nbʼinchaʼne? Qa ma che japun tkyaqil tkawbʼil wuʼne, ¿okpe ktzalajel tiʼjju kbʼel nbʼinchaʼne? ¿Alkye tten jaku tzʼel nnikʼe tiʼj qa ktzalajel Jehová tiʼjju kbʼantel wuʼne?».

NIM TOKLEN TOJ QWITZ EX TOJ KYWITZ TXQANTL AJU KBʼANTEL QUʼN

4, 5. ¿Tiquʼn nim toklen toj qwitz ex toj kywitz txqantl aju kbʼantel quʼn?

4 Ateʼ junjun xjal in kubʼ kyximan qa jaku kubʼ kybʼinchaʼn alkyexku kyajbʼil. Atzun qe, qajbʼil tuʼn ttzalaj Jehová quʼn. Tuʼntzunju, naʼmxtoq tkubʼ qbʼinchaʼn jun tiʼ, il tiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj tiʼ in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios ex kxel qbʼiʼn. Jun techel, in tzaj tqʼamaʼn Xjan Uʼj tiʼ t-ximbʼetz Jehová at tiʼj chikʼ. Ex in xi qbʼiʼn aju in tzaj tqʼamaʼn Tyol (Génesis 9:4; Hechos 15:28, 29). Jaku t-xi qqanin te Jehová tuʼn qtzaj tonin tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn aju in tzalaj tiʼj.

5 Nim toklen toj qwitz aju kbʼantel quʼn. Qa ma kubʼ qbʼinchaʼn aju tbʼanel, jaku tzʼonin qiʼj tuʼn qok laqʼeʼ mas ttxlaj Jehová. Qatzun ma kubʼ qbʼinchaʼn aju nya bʼaʼn, jaku naj qamiwbʼil at tukʼil. Nya oʼkxju, ax ikx at toklen kyukʼil txqantl aju kbʼel qximen tuʼn tbʼant quʼn. Qa ma kubʼ qbʼinchaʼn jun nya bʼaʼn, jaku kubʼ kynaʼn txqantl jun nya bʼaʼn tuʼn moqa jaku chewix kyokslabʼil tuʼn. Ex nya qajbʼil tuʼn ttzaj jun nya bʼaʼn kyxol erman. Tuʼntzunju, nim toklen tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn aju tbʼanel (kjawil uʼjit Romanos 14:19 ex Gálatas 6:7).

6. ¿Tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn tjaw qjyoʼn aju mas bʼaʼn?

6 Qa mintiʼ in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios tiʼ kbʼantel quʼn, ¿tiʼ kʼonil qiʼj tuʼn tjaw qjyoʼn aju mas bʼaʼn? Nya oʼkx kbʼel qbʼinchaʼn aju bʼaʼn in nela toj qwitz, sino bʼaʼn tuʼn tel qpaʼn ambʼil tuʼn qximen tiʼj ex tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn aju in tzalaj Jehová tiʼj. Iktzun tten jaku tzʼok qʼuqeʼ qkʼuʼj tiʼj qa kʼonil Jehová qiʼj ex qa tbʼanel kʼelel aju in kubʼ qbʼinchaʼn toj twitz (kjawil uʼjit Salmo 37:5).

¿TIʼ TAJBʼIL JEHOVÁ TUʼN TBʼANT WUʼNE?

7. Qa mintiʼ in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jun kawbʼil tiʼjju qajbʼil tuʼn tbʼant quʼn, ¿tiʼ kbʼantel quʼn?

7 ¿Alkye tten jaku tzʼel qnikʼ tiʼj tiʼ in tzalaj Jehová tiʼj? In tzaj tqʼamaʼn Tyol jlu: «Kukx tzʼok tilel kyuʼne tuʼn tel kynikʼe tiʼj alkye tajbʼil Jehová» (Efesios 5:17TNM). Tuʼn jlu in nel qnikʼ tiʼj qa mintiʼ in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jun kawbʼil tiʼjju qajbʼil tuʼn tbʼant quʼn, il tiʼj tuʼn tok tilil quʼn tuʼn tel qnikʼ tiʼj alkye tajbʼil Jehová tuʼn tbʼant quʼn. ¿Alkye tten jaku bʼant jlu quʼn? Il tiʼj tuʼn qnaʼn Dios ex tuʼn qok lepeʼ tiʼj onbʼil in tzaj tqʼoʼn xewbʼaj xjan.

8. ¿Alkye tten kubʼ tyekʼun Jesús qa el tnikʼ tiʼj tiʼ tajbʼil Jehová tuʼn tbʼant tuʼn? Qʼamantza jun techel.

8 Toj tkyaqil ambʼil el tnikʼ Jesús tiʼj alkye tajbʼil Jehová tuʼn tkubʼ tbʼinchaʼn. Jun techel, kyoj kabʼe ambʼil tej ttzaj waʼyij kyiʼj xjal, ok ten Jesús naʼl Dios ex bʼant jun milagr tuʼn tuʼntzun t-xi tqʼoʼn kywa nim xjal (Mateo 14:17-20; 15:34-37). Noqtzun tuʼnj, tej ttzaj waʼyij tiʼj toj tzqij txʼotxʼ, xi tqʼamaʼn Tajaw il te tuʼn tok tqʼoʼn qe abʼj te pan, mintiʼ kubʼ tbʼinchaʼn Jesús aju milagr lu (kjawil uʼjit Mateo 4:2-4). ¿Tiquʼn? Tuʼnju otoq tzʼok tojtzqiʼnxix Jesús Ttat ex tuʼntzunju el tnikʼ tiʼj qa nya tajbʼil Jehová tuʼn tajbʼen xewbʼaj xjan tuʼn, tuʼn tkubʼ tbʼinchaʼn tex tajbʼil. Ok qeʼxix tkʼuʼj tiʼj qa tzultoq tyekʼun Ttat tbʼe ex qa tzultoq tqʼoʼn twa toj jun ambʼil mas bʼaʼn.

9, 10. ¿Ti kʼonil qiʼj tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn aju mas bʼaʼn? Qʼamantza jun techel.

9 Ik tzeʼn te Jesús, ax ikx qe jaku kubʼ qbʼinchaʼn aju mas bʼaʼn qa ma txi qqʼoʼn ambʼil te Jehová tuʼn ttzaj tyekʼun qbʼe. In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jlu: «Qeʼk tkʼuʼja tiʼj Qman tuʼn tkyaqil tanmiya ex mya tuʼn tok qeʼ tkʼuʼja tiʼj texa tnabʼla. Naʼntza Qman tiʼj tkyaqilju kbʼantel tuʼna, ex a Qman kxel ẍaqlun teya tuj bʼe jiqun tiʼj. Miʼn jaw tniman tibʼa qa at nim tnabʼla; nimana te Qman ex paʼn el tibʼa tiʼj mya bʼaʼn» (Proverbios 3:5-7). Qa in qo xnaqʼtzan tiʼj Tyol Jehová, kʼelel qnikʼ tiʼj alkye t-ximbʼetz at ex alkye tajbʼil tuʼn tbʼant quʼn. Ex qa mas ma tzʼel qnikʼ tiʼj alkye t-ximbʼetz at, mas nya kwest kʼelel toj qwitz tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn aju in tzalaj Jehová tiʼj. Iktzun tten ktel jun qanmi «akʼaj ex bʼaʼn niman», moqa toj juntl yol, kxel qnimen tuʼn tkyaqil qkʼuʼj aju in tzaj tqʼamaʼn Jehová (Ezequiel 11:19).

10 Jun techel, qa ma txi jun xuʼj o kubʼ mojeʼ loqʼel ex qa ma tzʼok tqʼoʼn twitz tiʼj jun par xjabʼ tgan tiʼj, noqtzun tuʼnj, nim kywiʼ. Maske mintiʼ tchmil tukʼil, ojtzqiʼn tuʼn tiʼ kbʼel t-ximen tchmil qa ma kubʼ tnajsaʼn nim pwaq. ¿Tiquʼn ojtzqiʼn jlu tuʼn? Tuʼnju ma bʼet chʼin ambʼil kykubʼlen mojeʼ ex ojtzqiʼn tuʼn tzeʼn tajbʼil tchmil tuʼn tajbʼen kypwaq. Ax ikx, aj in nel qnikʼ tiʼj tiʼ t-ximbʼetz Jehová at ex tiʼjju o bʼant tuʼn kyoj junjuntl ambʼil, kʼelel qnikʼ tiʼj tiʼ tajbʼil tuʼn tbʼant quʼn aj tkubʼ qbʼinchaʼn jun tiʼ.

¿TZEʼN JAKU TZʼEL QNIKʼ TIʼJ TIʼ TAJBʼIL JEHOVÁ TUʼN TBʼANT QUʼN?

11. ¿Alkyeqe xjel bʼaʼn tuʼn kykubʼ qxjelin akux in qo xnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios? (Qʼonka twitza tiʼj recuadro, « Aj t-xnaqʼtzana tiʼj Tyol Dios, bʼaʼn tuʼn tkubʼ t-xjelina jlu»).

11 ¿Alkye tten jaku tzʼel qnikʼ tiʼj alkye tajbʼil Jehová tuʼn tbʼant quʼn? Aju mas nim toklen tuʼn tbʼant quʼn aju tuʼn kukx quʼjin ex tuʼn qxnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios. Akux in bʼant jlu quʼn, jaku kubʼ qxjelin jlu: «¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil in tzaj tyekʼun jlu weye tiʼj Jehová? ¿Tiquʼn bʼant jlu tuʼn?». Bʼaʼn tuʼn t-xi qqanin te Jehová tuʼn qtzaj tonin tuʼn tel mas qnikʼ tiʼj ik tzeʼn te David tej tqʼama jlu: «Nman, yekʼuntza qe tbʼeya weye; ex chin t-ẍaqlunxa kyuj qe; chin t-ẍaqlunxa tuʼn tyola axix tok, ex chin t-xnaqʼtzama, porque aya Ndiose ex klol weye. Oʼkx tiʼja qʼuql nkʼuʼje tkyaqil qʼij» (Salmo 25:4, 5). Aj tel qnikʼ tiʼj juntl akʼaj xnaqʼtzbʼil tiʼj Jehová, bʼaʼn tuʼn qximen tiʼj toj alkye ambʼil jaku tzʼajbʼen quʼn. Bʼaʼn tuʼn tkubʼ qxjelin jlu: «¿Jakupe tzʼajbʼen xnaqʼtzbʼil lu wuʼne kyukʼil toj njaye, toj aqʼuntl, toj tja xnaqʼtzbʼil ex qa toj pakbʼabʼil?». Qa ma qo ximen tiʼj jun kyxol qeju tiʼchaq lu, mas nya kwest kʼelel qnikʼ tiʼj alkye tten tajbʼil Jehová tuʼn tajbʼen xnaqʼtzbʼil quʼn.

Kʼelel qnikʼ tiʼj alkye t-ximbʼetz Jehová at qa kukx in qo uʼjin ex in qo xnaqʼtzan tiʼj Tyol

12. ¿Alkye tten jaku che onin qe uʼj ex qe chmabʼil qiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj tiʼ t-ximbʼetz Jehová at?

12 Juntl tten tuʼn tel qnikʼ tiʼj tiʼ t-ximbʼetz Jehová at, aju qa ma tzʼok qqʼoʼnxix qwiʼ tiʼj xnaqʼtzbʼil in tzaj tqʼoʼn ttnam qe tiʼj Tyol. Jun techel, aj tkubʼ qximen tuʼn tbʼant jun tiʼ quʼn, jaku che onin uʼj qiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj tiʼ t-ximbʼetz Jehová at. Ik tzeʼn aju Índice de las publicaciones Watch Tower, aju at toj kastiy ex aju uʼj Onbʼil tuʼn kyxnaqʼtzan testigos de Jehová. Ax ikx jaku che onin chmabʼil qiʼj qa ma tzʼok qqʼoʼn qwiʼ kyiʼj chikʼbʼabʼil, qa ma txi qqʼoʼn qyol kyoj ex qa ma qo ximen tiʼjju in nel qnikʼ tiʼj. Aʼye jlu che onil qiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj tiʼ t-ximbʼetz Jehová at. Aju tbʼanel tzul tuʼn jlu, jaku kubʼ qbʼinchaʼn aju bʼaʼn ex tzul tkʼiwlaʼn Jehová aju kbʼantel quʼn.

NAʼMXTOQ TKUBʼ TBʼINCHAʼNA JUN TIʼ, XIMANA TNEJEL TIʼ T-XIMBʼETZ JEHOVÁ AT TIʼJ

13. Qʼamantza jun techel tiʼj alkye tten jaku tzʼonin qojtzqibʼil tiʼj Jehová tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn aju mas bʼaʼn.

13 Qa ojtzqiʼn quʼn tiʼ t-ximbʼetz Jehová at ex qa ma qo ximen tiʼj, jaku tzʼonin qiʼj tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn aju mas bʼaʼn. ¿Alkye tten jaku tzʼonin qiʼj? Jun techel, qa qaj tuʼn qok te precursor. Olo kubʼ qchʼixpuʼn junjun tiʼchaq toj qanqʼibʼil tuʼn tten mas ambʼil qiʼj toj pakbʼabʼil. Noqtzun tuʼnj, kukx in qo ximen tiʼj qa qo tzalajel tukʼil chʼin qpwaq ktel ex kyiʼj nya nim tiʼchaq ktel qe. Ax tok, mintiʼ in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa il tiʼj tuʼn qok te precursor tuʼntzun qajbʼen te Jehová. Kukx jaku qo ajbʼen te Jehová ik tzeʼn jun pakbʼal. Noqtzun tuʼnj, ax ikx kyaj tqʼamaʼn Jesús qa in che tzaj tkʼiwlaʼn Jehová qeju xjal in nok tilil kyuʼn tuʼn tbʼant mas kyuʼn tiʼj Kawbʼil (kjawil uʼjit Lucas 18:29, 30). Ax ikx in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa in tzalaj Jehová aj in nok tilil quʼn tuʼn tjaw qnimsaʼn te. Tajbʼil tuʼn qajbʼen te tukʼil tzalajbʼil (Salmo 119:108; 2 Corintios 9:7). Qa ma qo naʼn Dios kyiʼj qe tiʼchaq lu ex qa ma qo ximen kyiʼj, jaku jaw qjyoʼn aju mas bʼaʼn ex qo tzajel tkʼiwlaʼn Jehová tiʼjju kbʼantel quʼn.

14. ¿Alkye tten jaku tzʼel qnikʼ tiʼj qa in tzalaj Jehová tiʼj qxbʼalun?

14 Qo ximen tiʼj juntl techel. Qa qgan jun xbʼalun, noqtzun tuʼnj, ojtzqiʼn quʼn qa ateʼ junjun erman nya toj tumel kʼelel toj kywitz, ex mintiʼ in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jun kawbʼil tiʼjju xbʼalun qgan. ¿Tzeʼn jaku tzʼel qnikʼ tiʼj tiʼ t-ximbʼetz Jehová at? In tzaj tqʼamaʼn Xjan Uʼj jlu qe: «Ikx qe xuʼj, waje tuʼn miʼn tjaw kyniman kyibʼ tuj kyxbʼalun tbʼanilxix, tuʼntzun miʼn tok bʼaj kywitz xjal kyiʼj, bʼaʼn tuʼn tbʼaj kybʼinchan kyibʼ, pero miʼn che ikʼ tibʼaj ok tbʼaj kyxebʼan kywiʼ, ex miʼn tzʼok kyqʼoʼn qʼan pwaq kyiʼj ex qa tal abʼj wiʼyilxix perla tbʼi, ex mya tuʼn tok kyqʼoʼn kyxbʼalun wiʼyilxix. Noq oʼkx tuʼn kybʼinchante aju bʼaʼn, atzunte jlu bʼaʼn kye qe xuʼj kyajbʼil tuʼn kynimante Dios» (1 Timoteo 2:9, 10). Kye kykyaqil tmajen Jehová in tzaj qʼoʼn nabʼil lu ex nya oʼkx kye ermana. Qa mintiʼ in jaw qnimsan qibʼ, qo ximel tiʼj tiʼ kbʼel kyximan txqantl tiʼjju qxbʼalun kʼokel qqʼoʼn. Ex tuʼnju kʼujlaʼn qe qerman quʼn, mlay kubʼ qbʼinchaʼn jun tiʼj aju nya bʼaʼn kʼelel toj kywitz (1 Corintios 10:23, 24; Filipenses 3:17). Qa ma qo ximen tiʼj tiʼ in tzaj tqʼamaʼn Xjan Uʼj ex tiʼ t-ximbʼetz Jehová at, jaku kubʼ qbʼinchaʼn qe tiʼchaq in tzalaj tiʼj.

15, 16. a) ¿Tiʼ in kubʼ tnaʼn Jehová qa in qo ximen kyiʼj nya bʼaʼn tiʼchaq? b) ¿Tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj alkyeqe saqchbʼil jaku jaw qskʼoʼn? c) ¿Tiʼ jaku bʼant quʼn aj tkubʼ qximen jun tiʼ nim toklen?

15 In nel qnikʼ tiʼj toj Tyol Dios qa in tzaj tbʼis Jehová aj tkubʼ kybʼinchaʼn ex aj tkubʼ kyximen xjal nya bʼaʼn (kjawil uʼjit Génesis 6:5, 6). Tuʼn jlu in nel qnikʼ tiʼj qa nya tajbʼil Jehová tuʼn qximen kyiʼj tiʼchaq nya bʼaʼn in bʼant kyuʼn xinaq kyukʼil xuʼj. Nya oʼkxju, qa kukx ma qo ok ten ximel kyiʼj nya bʼaʼn, jaku kubʼ qbʼinchaʼn. Kyaj ttzʼibʼin jun t-xnaqʼtzbʼen Jesús aju Santiago tbʼi qa aju ojtzqibʼil in tzaj tqʼoʼn Jehová, «tnejelxix saq taʼ [...], ex mintiʼ in qʼojin, ex mejor tmod, ex kuyin tuʼn tuʼn t-xi tbʼiʼn; at tqʼaqʼbʼil tkʼuʼj ex bʼaʼn tbʼinchbʼen, mintiʼ in jawjeʼ tkʼuʼj, ex mya xmletzʼ» (Santiago 3:17). In tzaj t-xnaqʼtzaʼn Tyol Dios qe tuʼn tel qikʼun alkyexku saqchbʼil aju jaku kubʼ qximen moqa jaku tzaj qajbʼil tuʼn, tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn jun nya bʼaʼn. Qa ma tzʼelxix qnikʼ tiʼj alkyeqe tiʼchaq kʼujlaʼn tuʼn Jehová ex alkyeqe in nel tikʼun, kʼonil jlu qiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj alkye película ex alkye saqchbʼil kjawil qskʼoʼn. Tuʼn jlu, nya il tiʼj tuʼn t-xi qqanin kye txqantl tiʼ il tiʼj tuʼn tbʼant quʼn.

16 Aj in kubʼ qximan tuʼn tbʼant jun tiʼ quʼn, nim maj jaku kubʼ qbʼinchaʼn aju in tzalaj Jehová tiʼj. Noqtzun tuʼnj, aj tkubʼ qximen tuʼn tbʼant jun tiʼ nim toklen, mas bʼaʼn qa ma txi qqanin qnabʼil te jun ansyan, te jun erman moqa te jun ermana ya at tnabʼil (Tito 2:3-5; Santiago 5:13-15). Nya a t-xilen jlu qa il tiʼj tuʼn ttzaj tqʼamaʼn erman qe tiʼ kbʼel qbʼinchaʼn. Aju in bʼant quʼn, in nel qpaʼn ambʼil tuʼn qximen tiʼjju ojtzqiʼn quʼn tiʼj Tyol Dios ex tuʼn tok tilil quʼn tuʼn tel qnikʼ tiʼj tiʼ kbʼel qbʼinchaʼn (Hebreos 5:14). Tqʼama apóstol Pablo jlu: «Teyle junjun tuʼn t-xi tiqan tex tiqatz» (Gálatas 6:5).

17. ¿Tiʼ tbʼanel jaku tzaj qa ma kubʼ qbʼinchaʼn qe tiʼchaq in tzalaj Jehová tiʼj?

17 Aj tkubʼ qbʼinchaʼn qe tiʼchaq in tzalaj Jehová tiʼj, in qo ok laqʼeʼ mas ttxlaj ex in qo tzaj tkʼiwlaʼn (Santiago 4:8). Ex tuʼn jlu in chʼiy mas qʼuqbʼil qkʼuʼj tiʼj. Tuʼntzunju, qo ximen tiʼjju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios tuʼntzun tel qnikʼ tiʼj alkye t-ximbʼetz Jehová at. Kukx jaku tzʼel mas qnikʼ tiʼj Jehová (Job 26:14). Noqtzun tuʼnj, qa ma tzʼok tilil quʼn tuʼn tel qnikʼ tiʼj toj ambʼil jaʼlo, ktel mas qnabʼil ex kbʼel qbʼinchaʼn aju tbʼanel (Proverbios 2:1-5). Aju in kubʼ kyximen xjal tuʼn tbʼant kyuʼn, in chʼexpaj, atzun te Jehová mintiʼ in chʼexpaj. Tqʼama jun aj bʼitzil jlu: «Atzunju ximamaj tuʼn Qman in kyaj ten te jumajx» (Salmo 33:11). A jlu in tzaj tyekʼun qe qa jaku kubʼ qbʼinchaʼn aju mas bʼaʼn ex aju in tzalaj Jehová tiʼj qa ma tzʼel qnikʼ tiʼj tiʼ t-ximbʼetz Jehová at.