1. Mashiko muka amo a mu Mbimbiliya, cho kuwononoka kutukwatha vati?

MU MBIMBILIYA mwakala mashiko anatwana Yehova aje amwetha vyashaka ngwendi tulinge. Chakumwenako, atuleka ngwendi kethi tulemethe tumponya nambe kwiva nambe kupenda nambe kulinga vupangala. (1 Kolinte 6:9, 10) Yesu Muna Yehova, washikile vaka-kumukavangeya ngwendi: Pwitheni vanu kupwa “vandondongethi vange, vambwitikeni mu lithzina lya Tate na Mwana na Mundthzindthzime [sipilitu] wa kujela. Cho valongetheni kwononoka vyuma vyoshe vije vinjamishiki. Cho anukeni ngweni njikakala neni matangwa oshe noho ha kukotoka kwa kaye.” (Mateo 28:19, 20) Vyoshe vyatuleka Yehova na Yesu vitukwatha. Mashiko a Yehova akatukwatha tulinyunge yetu vavenya na vinanga vyetu, cho akatulingitha tupwe va kulikangula na kuvwahelela. Cho lalo nga twononoka mashiko a Yehova, maneneni lya kwambulula, avwahelela na kutuvethzikitha.

2, 3. (a) Mwafwa vika mu Mbimbiliya kumwakele mashiko a vyuma vyoshe? (b) Vihula muka vivakumbulula omu mu chilongetha? (Kengeni chikupulo chili ha liputa. 18)

² Mu Mbimbiliya kumwakele mashiko a vyuma vyoshe vya mu kuyoya. Chakumwenako, kumwakele mashiko amwetha chifwa cha vuthzalo vutunapande kuthzala. Echi chimwetha mana a Yehova.  Nameme vyuma mu kaye vili na kutenguluka thimbu yoshe, cho vanu vakathzala vuthzalo vwa kulithethzathethza, oloni Mbimbiliya ikeyo kuyethi kutenguluka. Cho lalo kumwakele mashiko aje amwetha chipangi nambe vyakulivwaheleletha navyo vitunapande kwangula nambe vyuma vitunapande kulinga mangana tupwe va kulikangula. Yehova natavetha vanu na mitwe ya vinanga valyangwile vyakulinga mu vyuma evi.

³ Ngechi, nga tushaka kwangula chuma chakama cha kulinga mu kuyoya, oloni kukwethi mashiko a mu Mbimbiliya endeka ha chuma ocho, tunatha kwihula ngwetu: ‘Evi vinjitonda kwangula kulinga vithzivitha Yehova kuvwaha ndi? Vyuma vinjangula kulinga kuvipokola mashiko a mu Mbimbiliya, cho vyatha kumuthzivitha kuvwaha ku mbunge ndi? Njatha kuthzivuka vati ngwange vyuma vinjinangula kulinga vimuthzivitha kuvwaha ku mbunge?

4, 5. Vitwangula kulinga vitukundama vati na kukundama vakwetu?

⁴ Vanu vamo vakathinganyeka ngwavo vatha kulilingila vyoshe vivashaka kulinga. Oloni tushaka kuthzivitha Yehova kuvwaha. Ngechi, thimbu kanda twangule vyakulinga, tunapande tahi kuthinganyeka viyendeka Mbimbiliya na kuvyononoka. Chakumwenako, Mbimbiliya yatuleka omwo Njambi mwakamwena maninga, cho chachivwa kukavangeya viyendeka. (Kushangumuka 9:4; Vilinga 15:28, 29) Tunapande kulomba Yehova mangana atukwathe kwangula kulinga vyuma vije vimuthzivitha kuvwaha ku mbunge.

⁵ Vitwangula kulinga vitukundama. Nga twangula kulinga vyavivwa, cho tupwa vavuthamba va Yehova. Oloni nga twangula kulinga vyavivi, cho vuthamba vwetu nendi vuthsa. Vitwangula kulinga lalo vyatha kukundama vakwetu. Kutushaka kulinga vyuma vije vyatha kuluvaletha vandolome vetu nambe kuthzeyetha likulahelo lyavo. Kutushaka lalo kunena vijokojoko kuli vandolome mu chikungulukilo. Ngechi kwapwa kwa theho kwangula kulinga vyuma vyavivwa.—Tandeni Loma 14:19; Ngalatiya 6:7.

6. Vika vyatha kutukwatha mu kwangula vya kulinga?

⁶ Twatha kwangula vati mwamuvwa vyakulinga nga kukwethi lishiko lya mu Mbimbiliya lituleka vyakulinga? Kethi tulinge lika vitushaka, oloni tunapande kuthinganyeka mwamuvwa na kwangula vije vithzivitha Yehova kuvwaha. Cho atukwatha kwangula kulinga vyuma vije vitunenela vuvwa.—Tandeni Myatho 37:5.

7. Nga kukwethi lishiko lya mu Mbimbiliya litukwatha ha chuma chitutonda kwangula kulinga, twatha kuthzivuka vati vyashaka Yehova?

⁷ Twatha kuthzivuka vati vije vithzivitha Yehova kuvwaha ku mbunge? Ku Efeso 5:17 vatuleka ngwavo: “Lingeni vije vyashaka Mwene [Yehova] ngechi muvilinge.” Nga kukwethi lishiko lya mu Mbimbiliya litukwatha ha chuma chitutonda kwangula kulinga, tunapande kwanuka vithinganyeka vya Yehova ha chuma ocho. Twatha kulinga vati ngocho? Tunapande kulombela kuli ikeye na kutavetha sipilitu yendi ya kujela itutwamenene.

8. Yesu walingile vati vyuma mwaya chithzango cha Yehova? Endekeni chakumwenako.

⁸ Thimbu yoshe Yesu walingile vyuma mwaya chithzango cha Yehova. Chakumwenako, vithimbu vivali mbunga muyathsile njala, Yesu walombelele na kuvana vyakulya kupangetha chikomoketho. (Mateo 14:17-20; 15:34-37) Oloni omwo Yesu wathsile njala mu mambo, Liyavolo wamulekele ashike mamanya emuke likende, oloni wavyanene. (Tandeni Mateo 4:2-4.) Wathzivukile Ishe mwamuvwa, ngechi wathzivukile ngwendi Yehova kashakele apangethe sipilitu ya kujela mu kukutitha vithzango vyendi. Wathzivukile ngwendi Ishe ikeye wakele na kumutwamenena cho amwana vyakulya ha thimbu yavitonda.

9, 10. Vika vitukwatha kwangula mwamuvwa vya kulinga? Endekeni chakumwenako.

 ⁹ Netu twatha kwangula mwamuvwa vya kulingwa ngwe Yesu nga tukulahela kutwamenena kwa Yehova. Mbimbiliya ngwayo: “Kulahela kuli Shukulu Kalunga na mbunge yove yoshe. Kethi ujendamene ku mana ove vavenya. Thimbu yoshe tava Shukulu kulunga ngechi akutwamenene, cho akumwetha vingila vya vuthunga. Kethi ulimone ngwe u muka-mana embwe, oloni komoka Shukulu Kalunga, tunda ku vuvi.” (Vithimo 3:5-7) Omwo tulilongetha Mbimbiliya na kuthzivuka mwakathinganyekela Yehova, cho tuthzivithitha mwamwenamo chuma chitushaka kulinga. Cho lalo nga twathzivuka mwakathinganyekela Yehova, cho kuchitukaluwila kwangula kulinga vije vimuthzivitha kuvwaha. Oku kukekwo kukala na “vimbunge vya kwononoka” kuli Njambi.—Ezekiyele 11:19.

10 Chakumwenako, munakathzi wa kushomboka uje nayi na kulanda vyuma, amona viñaku vyavivwa. Oloni vya ndando ya helu manene. Nameme ali likalyendi, athzivuka vyanatha kulinga munalume wendi nga alanda vije viñaku. Athzivuka vati? Athzivuka mwafwa natumbama nendi thimbu yailaha, cho athzivuka vithinganyeka vyendi ha vimbongo. Mu ngila imo lika, omwo tuthzivuka mwakathinganyekela Yehova novyo vyalingile kuthañulu, cho chipwa chachathi kuthzivuka vyashaka ngwendi tulinge na mu vifwa vyeka.

11. Vihula muka vitwatha kulihula omwo tutanda nambe kulilongetha Mbimbiliya? (Kengeni chipalo cha “Omwo Mulilongetha Mbimbiliya, Lihuleni Ngweni.”)

¹¹ Twatha kuthzivuka vati mwakathinganyekela Yehova? Chuma chakama chitunapande kulinga chinapu kutanda na kulilongetha Mbimbiliya thimbu yoshe. Omwo tutanda na  kulilongetha, tulihuleni ngwetu: ‘Evi vinjinatanda vinjilongetha vika hali Yehova? Mwafwa vika walingile ngachije?’ Cho lalo tunapande kulomba Yehova atukwathe tumutanekeye mwamuvwa, ngechi mwa Ndaviti. Ndaviti wathonekele ngwendi: “Njilongethe vingila vyove yove Shukulu Kalunga, ngechi njivithzivuke. Njitwamenene mu vuthunga vwove na kunjilongetha, omwo yove wapwa Njambi yange muka-kunjamena. Kuli yove lika njinakulahela matangwa oshe. (Myatho 25:4, 5) Omwo tulilongetha vya Yehova, twatha kuthinganyeka noho hatwatha kupangethela vitunalilongetha. Tunatha kuvipangetha mu nanga nambe ku chipangi nambe ku sikola nambe mu lihya. Omwo tumona mutunapande kupangethela vitunalilongetha, cho tuthzivuka mwashakela Yehova ngwendi tuvipangethele.

12. Mavulu na viwano vyetu vyatha kutukwatha vati kuthzivuka vithinganyeka vya Yehova ha viñanda vyavingi?

¹² Ngila ikwavo itwatha kuthzivukilamo mwakathinganyekela Yehova inapu kutolilila ku vyuma vyatuleka ndungo wa mana kutunda mu Mbimbiliya. Chakumwenako, omwo twangula vyakulinga, livulu lya Watch Tower Publications Index na Buka ya Lipatisiso, lyatha kutukwatha tuthzivuke mwakathinganyekela Yehova. Cho lalo viwano vyetu vaka-Kilisitu vyatha kutukwatha nga tutolilila mwamuvwa na kukumbulula na kuthinganyeka ha vyuma vivalongetha. Evi vitukwatha tuthzivuke mwakathinganyekela Yehova. Nga tulinga ngocho, cho twangula kulinga vyuma vije vimuthzivitha kuvwaha, cho lalo atuvethzikitha.

13. Endekeni chakumwenako chije chimwetha omwo mutwatha kwangwila mwamuvwa vyakulinga nga tuthzivuka vithinganyeka vya Yehova.

¹³ Tuchithimutwiyeni ha mwanja uje umwetha omwo kukala na vithinganyeka vya Yehova kutukwathela kwangula mwamuvwa vyakulinga. Mpamo mushaka kulinga vupainiya. Cho mutengululako vimo mu kuyoya kweni, mangana muwaneko thimbu yaingi ya kupanga mu lihya. Oloni mwalijakamena vya kuyoya kweni omwo mukala na vimbongo na vikwata vyavindondo. Mbimbiliya kuyendekele ngwavo kupangela Njambi kunemana ha kulinga vupayiniya. Twatha kutwalelelelaho kumupangela mu kulongwa ha kupwa muka-kwambulula. Oloni Yesu wendekele ngwendi Yehova akavethzikitha vaje valyana kupanga vipangi vya Vumwene. (Tandeni Luka 18:29, 30.) Mbimbiliya yendeka lalo ngwavo Yehova akavwahelela nga tulinga mwoshe mutwathela mangana twathe kumulemetha, cho lalo ashaka tupwe va kuvwahelela mu kumupangela. (Myatho 119:108; 2 Kolinte 9:7) Nga tulomba ha vyuma evi na kuvithinganyeka, twatha kwangula kulinga vyuma vyavivwa vije vyaatha kuvethzikitha Yehova.

14. Mwatha kuthzivuka vati thzlethi ije ithzivitha Yehova kuvwaha?

¹⁴ Chakumwenako chikwavo echi: Kuli vuthzalo vumo vumwathzema manene, oloni muthzivuka ngweni nga muvuthzala, cho vanu vamo mu chikungulukilo vanatha kulithziva mwamuvi. Mu Mbimbiliya kumwakele lishiko limwetha ngwavo munapande kuthzala ovwo vuthzalo indi embwe. Mwatha kuthzivuka vati vithinganyeka vya Yehova mu ñanda oyo? Mbimbiliya ngwayo: “Vanakathzi vapwe vaka-kumwetha kulikehetha na mana avo a vuthzalo vwavo, cho vanapande kuthzala mwamuvwa, kethi na viñambu vya kuvinda mweka na mweka, nambe na ngolinde nambe na vuvwa vweka, nambe na makwalale a kuvwaha manene nambe na vinanga vya ndando yakama, oloni na vilinga vyavivwa, ngwe muchinapande kuli vanakathzi vaje vanapu vaka-kukulahela.” (1 Timateo 2:9, 10) Vangamba va Yehova voshe, kwambatethelela na vanalume, vatha kulilongethako vimo ku majwi awa. Nga tuvakulikehetha, cho tuthinganyeka muvatha kulithzivila vakwetu ha vuthzalo vutushaka kuthzala. Cho tujenjuka kuthzala vyuma vije vyatha kuluvaletha nambe kutanwitha vandolome vetu mwafwa twavathzema. (1 Kolinte 10:23, 24; Filipu 3:17) Nga  tuthinganyeka viyendeka Mbimbiliya na vithinganyeka vya Yehova, cho twatha kwangula vyuma vije vimuthzivitha kuvwaha.

15, 16. (a) Yehova akalithzivi vati nga tulinga vyuma vije vishangathzala vupangala? (b) Twatha kuthzivuka vati vyuma vithzivitha Yehova kuvwaha omwo twangula vyakulivwaheleletha navyo? (c) Twatha kulinga vati nga twangula kulinga vyuma vyakama?

¹⁵ Mbimbiliya itulongetha ngwavo Yehova akaluvala na kuthziva kuvihya ku mbunge nga amona vanu valinga na kuthinganyeka vyavivi. (Tandeni Kushangumuka 6:5, 6.) Tuthzivuka ngwetu Yehova kashaka ngwendi tulinge vyuma vishangathzala vupangala. Mwafwa nga tutwalelelelaho kuthinganyeka vyuma vyavivi, cho twatha kuvilinga. Yehova ikeye ashaka ngwendi tuthinganyeke vyuma vyavivwa. Ndongethi Yakomba wathonekele ngwendi mana a Yehova “ha kulivanga apwa a kujela, cho apwa a kwoloka na vuvwa na vuthamba, ashula na mema ku mbunge, cho akasholola kuteja kwakuvwa kwa vilinga vyavivwa, cho kuwakele na chithzindo nameme na chivembulu.” (Yakomba 3:17) Ngechi Mbimbiliya itulongetha ngwavo tunapande kujenjuka kulivwaheleletha kuje kwatha kutulingitha tuthinganyeke nambe kushwungwiya vyuma vyavivi. Nga tuthzivuka mwamuvwa vyathzema Yehova na vyathzinda, cho chitupwila chachathi kwangula mavulu amavwa na vifilimu nambe vweho vunapande. Kutwihula vakwetu vitunapande kulinga.

¹⁶ Nga tushaka kwangula vyakulinga, kuli vingila vimo nawa vitwatha kupangetha vije vithzivitha Yehova kuvwaha. Oloni nga tushaka kulinga chuma chimo cha theho, cho tunatha kwihula vakulunu nambe vandolome nambe vandokathzi vaje vanakolo ku sipilitu mangana vatukwathe. (Tito 2:3-5; Yakomba 5:13-15) Oloni kutwapandele kuleka munu atwangwile vyakulinga. Tunapande kuthinganyeka mwamuvwa ha vyuma vitunalilongetha mu Mbimbiliya, na kulyangwila vyakulinga yetu vavenya. (VaHevelu 5:14) Kapositolo Paulu wendekele ngwendi: “Munu na munu alyambatele chitele chendi vavenya.”—Ngalatiya 6:5

17. Vuvwa muka vutuwana nga twangula kulinga vyuma vije vithzivitha Yehova kuvwaha?

¹⁷ Nga twangula vyakulinga vije vithzivitha Yehova kuvwaha, tushwenya kuyehi nendi cho atuvethzikitha. (Yakomba 4:8) Cho lalo likulahelo lyetu kuli Yehova likanyama. Ngechi tunapande kuthinganyekethetha ha vyuma vitutanda mu Mbimbiliya mangana tuthzivuke mwakathinganyekela Njambi. Tutwalelelaho kulilongetha vyuma vyaviha hali Yehova. (Yombi 26:14) Oloni nga tupanga na ndthzili mu kulilongetha vyendi thimbu ino, cho twatha kwangula kulinga vyavivwa na kukala na mana. (Vithimo 2:1-5) Vithinganyeka vya vanu vikatenguluka, oloni Yehova kethi kutenguluka. Muka-kwimba wendekele ngwendi: “Mana a shukulu Kalunga akala ku myaka yoshe, viyongola vya mu mbunge yendi vyakala ku myaka yoshe.” (Myatho 33:11) Twatha kwangula vyakulinga vyavivwa nga tuthzivuka mwakathinganyekela Yehova na kulinga vije vimuthzivitha kuvwaha.