Skip to content

Skip to table of contents

Ino Musala Buti Zintu Zyakucita?

Ino Musala Buti Zintu Zyakucita?

“Amuzumanane kumvwisya ncayanda Jehova.”​—BAEFESO 5:17.

NYIMBO: 69, 57

1. Ino milawo nzi imwi iijanika mu Bbaibbele, alimwi ino kwiitobela kutugwasya buti?

MU BBAIBBELE, Jehova wakatupa milawo iitwaambila cakusalazya zintu nzyanda kuti tucite. Mucikozyanyo, utwaambila kuti tatweelede kukomba mituni, kubba, kukolwa, naa kucita bwaamu. (1 Bakorinto 6:9, 10) Alimwi Mwana wa Jehova, Jesu, wakapa mulawo kuli basikumutobela wakuti: “Kamuya mukayiisye bantu bazisi zyoonse kuti babe basikwiiya, akubabbapatizya muzina lya Taata alya Mwana alya muuya uusalala, mukabayiisye kutobela zintu zyoonse nzyondakamulailila. Alimwi amubone! Ndilaandinywe mazuba oonse mane kusikila kumamanino aabweende bwazintu.” (Matayo 28:19, 20) Zyoonse nzyatwaambila Jehova a Jesu kuti tucite zigwasya ndiswe. Milawo ya Jehova ituyiisya mbotukonzya kupona kabotu antoomwe amikwasyi yesu alimwi akutugwasya kuba abuumi buli kabotu bwalukkomano. Iciyandika kapati ncakuti, ciindi notumvwida milawo ya Jehova, kubikkilizya amulawo wakukambauka, ulatukkomanina akutulongezya.

2, 3. (a) Nkaambo nzi Bbaibbele ncolitatupi milawo iigaminide mubukkale buli boonse? (b) Ino mibuzyo nzi itiilangwe-langwe mucibalo eeci? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)

2 Ibbaibbele talitupi milawo kujatikizya bukkale buli boonse mubuumi. Mucikozyanyo, kunyina malailile aagaminide mu Bbaibbele aamba nzyotweelede kusama. Eeci citondezya mbwali musongo Jehova. Nokuba kuti mafasyoni aazisani alacinca kwainda ciindi akuti bantu munyika balasama zisani zisiyene-siyene, Bbaibbele lyalo talicinci pe. Alimwi talijisi milawo minji kujatikizya milimo naa zyakulikondelezya nzyotweelede kusala naa nzyotweelede kucita kutegwa tupone kabotu. Jehova wabalekela bantu alimwi abasilutwe bamikwasyi kulisalila mumakani aaya.

3 Aboobo ciindi notuyandika kusala cintu ciyandika kapati iciyoobujatikizya buumi bwesu pele kakunyina mulawo wamu Bbaibbele uugaminide, tulakonzya kulibuzya kuti: ‘Sena Jehova ulakukkomanina kusala kwangu? Sena uyookukkomanina kusala kuli koonse nkondicita kufwumbwa buyo kuti kanditatyoli mulawo wamu Bbaibbele? Ino inga ndasinizya buti kuti uyoozikkomanina nzyondisala?’

NZYOTUSALA ZILATUJATIKIZYA SWEBO ALIMWI ABANTU BAMWI

4, 5. Ino nzyotusala inga zyatujatikizya buti alimwi abantu bambi?

4 Bantu bamwi bayeeya kuti balakonzya kucita kufwumbwa nzyobayanda. Pele swebo tuyanda kucita zimukkomanisya Jehova. Aboobo katutanasala cakucita, tweelede kuyeeya kujatikizya Bbaibbele ncolyaamba mpoonya akulitobela. Mucikozyanyo, Ibbaibbele lilatwaambila Leza mbwalimvwa kujatikizya mbobweelede kubelesyegwa bulowa, aboobo tweelede kutobela ncolyaamba. (Matalikilo 9:4; Milimo 15:28, 29) Tulakonzya kupaila kuli Jehova kutegwa atugwasye kusala zintu zimukkomanisya.

5 Nzyotusala zilatujatikizya. Kusala kabotu kulakonzya kutugwasya kuba balongwe ba Jehova. Kutasala kabotu kulakonzya kunyonganya cilongwe cesu anguwe. Kunze lyaboobo, kusala kwesu kulakonzya kubajatikizya bantu bambi. Tatuyandi kucita cintu cili coonse icikonzya kunyemya bakwesu naa kubapa kuti lusyomo lwabo luceye. Alimwi tatuyandi kupa kuti kube manyongwe akati kabakwesu mumbungano. Aboobo cilayandika kapati kusala kabotu.—Amubale Baroma 14:19; Bagalatiya 6:7.

6. Ncinzi ceelede kutusololela notusala zyakucita?

6 Ciindi Bbaibbele nolitaambi cacigaminina ncotweelede kucita, ino mbuti mbotukonzya kusala kabotu? Muciindi cakucita nzyotuyanda, tweelede kuyeeya kabotu kujatikizya bukkale bwesu akusala zintu zikkomanisya Jehova. Ikuti twacita oobo tulakonzya kuba masimpe kuti uyootugwasya kuzwidilila.—Amubale Intembauzyo 37:5.

INO JEHOVA UYANDA KUTI NDICITE NZI?

7. Ikuti kakunyina mulawo wamu Bbaibbele uugaminide, ino inga twazizyiba buti zintu nzyayanda Jehova kuti tucite mubukkale bumwi?

7 Pele ino inga twazizyiba buti zintu zimukkomanisya Jehova? Lugwalo lwa Baefeso 5:17 lutwaambila kuti: “Amuzumanane kumvwisya ncayanda Jehova.” Ikuti kakunyina mulawo uugaminide wamu Bbaibbele, tweelede kubona, naa kumvwisya zintu nzyayanda Jehova kuti tucite mubukkale motubede. Ino inga twacita buti oobo? Tweelede kupaila kuli nguwe akuzumizya muuya wakwe uusalala kuti utusololele.

8. Ino Jesu wakali kuzyiba buti Jehova ncaakali kuyanda kuti acite? Amupe cikozyanyo.

8 Jesu lyoonse wakali kuzyiba nzyaakali kuyanda Jehova kuti acite. Mucikozyanyo, ziindi zyobilo ciindi bantu nobakafwide nzala, Jesu wakapaila akubasanina kwiinda mumaleele. (Matayo 14:17-20; 15:34-37) Pele ciindi naakafwa nzala munkanda alimwi a Diabolosi naakali kuyanda kuti asandule mabwe kuba cinkwa, Jesu wakakaka. (Amubale Matayo 4:2-4.) Wakalibazyi kabotu Bausyi, aboobo wakalizyi kuti Jehova takonzyi kuyanda kuti muuya uusalala aubelesye munzila yakuligwasya mwini. Wakalizyi kuti Bausyi bakali kukonzya kumusololela akumupa cakulya ikuti naa kwayandika.

9, 10. Ino ncinzi ciyootugwasya kusala kabotu? Amupe cikozyanyo.

9 Mbubwenya mbuli Jesu, tulakonzya kusala kabotu ikuti twasyoma Jehova kuti atusololele. Ibbaibbele lyaamba kuti: “Kosyoma Jehova amoyo wako woonse, utasyomi maano aako omwini pe. Munzila zyako zyoonse kolanga kulinguwe, eelyo walo ulalulamika nzila zyako. Utabi musongo mumeso aako omwini. Koyoowa Jehova akutantamuka cibi.” (Tusimpi 3:5-7) Ikuti twaiya Bbaibbele akuzyiba mbwayeeya Jehova, tuyoomvwisya ncayanda kuti tucite mubukkale bumwi abumwi. Alimwi mbotuyaabwiiya zinji kujatikizya Jehova mbwayeeya, ciyootuubaubila kusala zintu izimukkomanisya. Munzila eeyi, tuba bantu ‘babikkila maano kutobela busolozi bwa Leza.’—Ezekiele 11:19, bupanduluzi buyungizidwe.

10 Amweezyeezye buyo kuti mukaintu uukwetwe uyaabuula zintu, mpoonya wabona mabbusu mabotu. Pele mabbusu aaya aladula kapati. Nokuba kuti tali antoomwe abalumi bakwe, ulizyi mbobakonzya kuyeeya ikuti naa wabelesya mali manji boobu kuula mabbusu. Ino wazyiba buti? Bakakwatana kaindi, aboobo ulizyi mulumaakwe mbwayanda kuti kabaabelesya mali ngobajisi. Mbubwenya buyo, ciindi notwiiya kujatikizya Jehova mbwayeeya alimwi anzyaakacita kaindi, tuyoozyiba ncayanda kuti katucita mubukkale busiyene-siyene.

INO INGA MWAZYIBA BUTI JEHOVA NZYAYEEYA?

11. Ino mibuzyo nzi njotukonzya kulibuzya ciindi notubala naa kwiiya Bbaibbele? (Amubone kabbokesi kakuti, “ Ciindi Nomubala Bbaibbele, Amulibuzye Kuti.”)

11 Ino inga twazyiba buti Jehova nzyayeeya? Cintu ciyandika kapati ncotukonzya kucita, nkubala akwiiya Bbaibbele lyoonse. Notucita boobu, tulakonzya kulibuzya kuti: ‘Ino eeci cindiyiisya nzi kujatikizya Jehova? Ino nkaambo nzi ncaakacitila boobu?’ Alimwi mbubwenya mbuli Davida, tweelede kumulomba Jehova kuti atugwasye kumuzyiba kabotu. Davida wakalemba kuti: “Kondipa kuzyiba nzila zyako, O Jehova; kondiyiisya nzila zyako. Kondipa kweenda mukasimpe kako alimwi kondiyiisya, nkaambo ndonduwe Leza walufwutuko lwangu. Nduwe ngondisyoma buzuba boonse.” (Intembauzyo 25:4, 5) Ikuti kuli nzyotwaiya kujatikizya Jehova, tweelede kuyeeya bukkale motukonzya kuzibelesya nzyotwaiya. Sena inga twazibelesya notukomba mumukwasyi, kumilimo, kucikolo naa mubukambausi? Ikuti twayeeya bukkale bumwi bugaminide, cilakonzya kuubauba kuzyiba Jehova mbwayanda kuti tuzibelesye nzyotwaiya.

Kutegwa tuzyibe mbwayeeya Jehova, tweelede kubala akwiiya Bbaibbele lyoonse

12. Ino mabbuku eesu alimwi amiswaangano yesu inga zyatugwasya buti kuzyiba mbwayeeya Jehova muzintu ziindene-indene?

12 Nzila aimbi mbotukonzya kuzyiba mbwayeeya Jehova nkwiinda mukubikkila maano kuzintu mbunga yakwe nzyolituyiisya kuzwa mu Bbaibbele. Mucikozyanyo, ciindi notuyanda kusala cakucita, bbuku lyakuti Watch Tower Publications Index alimwi a Bbuku Ligwasya Kuvwuntauzya lya Bakamboni ba Jehova alakonzya kutugwasya kuzyiba Jehova mbwayeeya. Alimwi tulakonzya kugwasyigwa amiswaangano ya Bunakristo ciindi notuswiilila cakubikkila maano akwiingula mpoonya akuzinzibala kuyeeya nzyotwaiya. Eeci ciyootugwasya kwiiya kuyeeya mbuli mbwayeeya Jehova. Akaambo kaceeci, tuyoocikonzya kusala zintu iziyoomukkomanisya alimwi uyoozilongezya.

AMUZINZIBALE KUYEEYA KUJATIKIZYA MBWAYEEYA JEHOVA KAMUTANASALA CAKUCITA

13. Amupe cikozyanyo citondezya mbotukonzya kusala kabotu ciindi notuzyiba mbwayeeya Jehova.

13 Atulange-lange cikozyanyo citondezya mbotukonzya kusala kabotu ciindi notulanga-langa mbwayeeya Jehova. Ambweni muyanda kucita bupainiya. Mwabambulula bukkale bwanu kutegwa mube aciindi cinji mubukambausi. Pele muladooneka naa muyookkomana ncobeni kamujisi mali masyoonto buyo azintu zisyoonto. Bwini mbwakuti, Ibbaibbele talyaambi kuti tweelede kuba bapainiya buya kutegwa tumubelekele Jehova. Tulakonzya kuzumanana kumubelekela cakusyomeka katuli basikumwaya. Nokuba boobo, Jesu wakaamba kuti Jehova ulabalongezya aabo ibalyaaba akaambo ka Bwami. (Amubale Luka 18:29, 30.) Bbaibbele alimwi lyaamba kuti Jehova ulakkomana ciindi notulyaaba cakumaninina kutegwa tumutembaule, alimwi uyanda kuti katukkomene notumukomba. (Intembauzyo 119:108; 2 Bakorinto 9:7) Kwiinda mukupaila kujatikizya zintu eezyi, alimwi akuzinzibala kuziyeeya, tulakonzya kusala kabotu kweelana abukkale bwesu alimwi Jehova uyookulongezya kusala kwesu.

14. Ino inga twazyiba buti kuti zisani zimwi mbozisumidwe zilamukkomanisya Jehova?

14 Nceeci cikozyanyo acimbi: Kuli cakusama ncomuyanda kapati pele mulizyi kuti bamwi mumbungano balakonzya kutyompwa ikuti naa mwacisama cisani eeco. Bbaibbele talyaambi cacigaminina kujatikizya mbocisumidwe cisani eeco. Aboobo ino inga mwazyiba buti Jehova mbwayeeya? Ibbaibbele litwaambila kuti: “Bamakaintu beelede kulisakatizya kwiinda mukusama kabotu, cabulemu alimwi acakulibatamika, ikutali kwiinda mukoosa masusu munzila zigambya amukusama ngolida, naa ngale naa zisani zidula kapati, pele munzila yeelede bamakaintu balyaamba kuti balilyaabide kuli Leza, nkokuti kwiinda mukucita milimo mibotu.” (1 Timoteyo 2:9, 10) Inzya, boonse babelesi ba Jehova, kubikkilizya abamaalumi balakonzya kwiiya kumajwi aaya. Ikuti katuli babombe, tunoobikkila maano mbobalimvwa bamwi kujatikizya zisani nzyotusala kusama. Alimwi akaambo kakuti tulabayanda bakwesu, tatuyandi kubanyemya naa kubatyompya. (1 Bakorinto 10:23, 24; Bafilipi 3:17) Ikuti twalanga-langa Bbaibbele ncolyaamba alimwi akuzyiba mbwayeeya Jehova, tulakonzya kusala munzila iimukkomanisya.

15, 16. (a) Ino Jehova ulimvwa buti kuti twazumanana kuyeeya zintu ziletela muzeezo wakoonana (b) Ciindi notusala zyakulikondelezya, mbuti mbotukonzya kuzyiba zintu zimukkomanisya Jehova? (c) Ino zyakusala zipati zyeelede kucitwa buti?

15 Mu Bbaibbele, twiiya kuti Jehova cilamucisa kapati alimwi ulausa ciindi bantu nobayeeya akucita zintu zibi. (Amubale Matalikilo 6:5, 6.) Cilisalede kuti Jehova tayandi kuti katuyeeya zintu ziletela muzeezo wakoonana. Mubwini, ikuti naa twazumanana kuyeeya zintu zili boobu, tulakonzya kuzicita buya. Muciindi caboobo, Jehova uyanda kuti katuyeeya zintu zisalala alimwi zibotu. Sikwiiya Jakobo wakalemba kuti busongo bwa Jehova “ikusaanguna bulasalala, mpoonya buleta luumuno, bulanyoneka, bulilibambilide kumvwida, bulizwide luse amicelo mibotu, tabusalululi naa kuupaupa ameso.” (Jakobo 3:17) Aboobo Bbaibbele lituyiisya kuti tweelede kutantamuka kulikondelezya kuli koonse ikukonzya kutupa kutalika kweezyeezya naa kulombozya zintu zitasalali alimwi zibyaabi. Alimwi ikuti naa twazimvwisya kabotu zintu Jehova nzyayanda alimwi anzyasulide, ciyakutuubaubila kuzyiba mabbuku, mafilimu, naa zisobano nzyotweelede kusala. Tatukayandiki kubuzya bamwi kuti batwaambile ncotweelede kucita.

16 Ciindi notuyanda kusala cintu cimwi, kanji-kanji kulaba zintu zinji nzyotukonzya kusala izikonzya kumukkomanisya Jehova. Pele ciindi notuyanda kusala cintu cipati, cilakonzya kugwasya kubuzya mwaalu naa mukwesu umwi naa mucizyi uusimide kutegwa atupe mizeezo iikonzya kutugwasya kusala kabotu. (Tito 2:3-5; Jakobo 5:13-15) Pele tatweelede kulomba muntu ooyo kuti atusalile cakucita. Muciindi caboobo, tweelede kuyeeyesya kujatikizya nzyotwakaiya mu Bbaibbele mpoonya akulisalila tobeni. (Bahebrayo 5:14) Mwaapostolo Paulo wakati: “Umwi aumwi weelede kunyamuna mukuli wakwe uumugeme.”—Bagalatiya 6:5.

17. Ino mbubotu nzi mbotujana ciindi notusala zintu zimukkomanisya Jehova?

17 Ciindi notusala zintu zimukkomanisya Jehova, tulaswena kulinguwe alimwi tulakkomaninwa anguwe akulongezyegwa. (Jakobo 4:8) Mpoonya lusyomo lwesu muli Jehova lulayuma. Aboobo atuzinzibale kuyeeya nzyotubala mu Bbaibbele kutegwa tuzyibe mbwayeeya. Masimpe, lyoonse tunoojisi zintu zipya izyakwiiya kujatikizya Jehova. (Jobu 26:14) Pele ikuti twabeleka canguzu kwiiya kujatikizya nguwe lino, tuyooba basongo alimwi akucikonzya kusala kabotu. (Tusimpi 2:1-5) Mizeezo yabantu alimwi amakanze aabo zilacinca, pele Jehova tacinci pe. Sintembauzyo wakaamba kuti: “Makanze aa Jehova anooliko lyoonse mane kukabe kutamani; nzyayeeya mumoyo zinooliko kuzyalani limwi alimwi.” (Intembauzyo 33:11) Cilisalede kuti, tulakonzya kusala kabotu ciindi notwiiya kuyeeya mbwayeeya Jehova mpoonya akucita zintu zimukkomanisya.

Kuvwuntauzya, naa kumvwisya, mbwayeeya Jehova alimwi azintu zimukkomanisya. Eeci cilayandika ikapati ciindi nokunyina mulawo uugaminide wamu Bbaibbele. Tweelede kupaila akuzinzibala kuyeeya nzyotwaiya kujatikizya Jehova, zintu nzyayanda alimwi anzyasulide, alimwi azintu nzyaakacita kaindi