Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Baebolo Ne Tɛkakyi Wɔ Ɛbɛlabɔlɛ Ɔ?

Baebolo Ne Tɛkakyi Wɔ Ɛbɛlabɔlɛ Ɔ?

“Bɛmaa Nyamenle ɛhakyi bɛ adwenle bɔkɔɔ.”​—WULOMUMA 12:2.

EDWƐNE: 61, 52

1-3. (a) Nzenzaleɛ boni mɔ a ɔbahola yeayɛ se kɛ yɛbayɛ wɔ yɛ ɛzɔnenlɛ ne anzi a? (b) Saa ɔyɛ se kɛ yɛbanyia anyuhɔlɛ a, kpuya boni mɔ a bie a ɔbamaa yɛabiza yɛ nwo a? (Nea mɔlebɛbo nvoninli ne mɔ.)

KEVIN ɛva ɛvolɛ dɔɔnwo ɛdo kyakya, ɛnlo sigalɛte, nza dɔɔnwo nee nyile ɛtane. [1] (Nea awieleɛ edwɛkɛ ne.) Akee ɔzukoale Gyihova anwo debie na ɔhulole kɛ ɔbayɛ ɔ gɔnwo. Noko ɛnee ɔwɔ kɛ ɔyɛ nzenzaleɛ mgbole wɔ ye ɛbɛlabɔlɛ nu amaa yeahola yeayɛ zɔ. Ɔlua Gyihova moalɛ nee tumi mɔɔ wɔ Ye Edwɛkɛ ne anu la ati, ɔholale ɔyɛle ye zɔ.​—Hibuluma 4:12.

2 Bɛzɔnenle Kevin la, ɛnee eza ɔwɔ kɛ ɔkakyi ye subane amaa yeayɛ Kilisienenli kpalɛ. (Ɛfɛsɛsema 4:31, 32) Kɛ neazo la, ɛnee ɔfa ɛya ndɛndɛ. Ɛnee ɔnde ɔ bo kɛ ɔngola ɔngomo ye ɛya ne azo la. Kevin hanle kɛ ɔholale ɔgyakyile ninyɛndane mɔɔ ɛnee ɔyɛ kolaa na bɛazɔne ye la ndɛndɛ ɔdɛlale kɛzi ɔbahomo ye ɛya zo la! Noko kɛmɔ ɔzɛlɛle Gyihova kɛ ɔboa ye na ɔzukoale Baebolo ne kpalɛ la ati, ɔholale ɔhakyile.

3 Kolaa na bɛazɔne yɛ la, ɛnee ɔwɔ kɛ yɛ nuhua dɔɔnwo yɛ nzenzaleɛ amaa yɛabɔ yɛ ɛbɛla kɛ mɔɔ Baebolo ne ka la. Noko kɛkala bɔbɔ, yɛnwu kɛ ɔwɔ kɛ yɛyɛ nzenzaleɛ ngyikyingyikyi bie mɔ amaa yɛayɛ kɛ Nyamenle nee Kelaese la. (Ɛfɛsɛsema 5:1, 2; 1 Pita 2:21) Kɛ neazo la, bie a yɛtendɛ yɛ nzo abo somaa anzɛɛ yɛta yɛye awie mɔ anwo ndɛne na yɛka bɛ nwo edwɛkɛ ɛtane. Anzɛɛ ɔyɛ a yɛsulo kɛ bie a awie mɔ badwenle anzɛɛ baha kɛ yɛnyɛ mɔɔ le kpalɛ la. Bie a yɛbɔ mɔdenle ɛvolɛ dɔɔnwo kɛ yɛbahakyi, noko yɛtɛyɛ nvonleɛ ko ne ala. Yemɔti bie a yɛbabiza yɛ nwo kɛ: ‘Duzu ati a ɔyɛ se kɛ mebayɛ nzenzaleɛ ngyikyingyikyi ɛhye ɛ? Duzu a ɔwɔ kɛ meyɛ amaa meava mɔɔ Baebolo ne ka la meali gyima na meahɔ zo meanyia subane kpalɛ a?’

ƐBAHOLA WƆAYƐ MƆƆ SƆ GYIHOVA ANYE

4. Duzu ati a yɛngola yɛnyɛ mɔɔ sɔ Gyihova anye la dahuu a?

4 Yɛkulo Gyihova yɛɛ yɛkulo kɛ yɛfi yɛ ahonle nu yɛyɛ mɔɔ sɔ ɔ nye la. Noko kɛmɔ yɛtɔ sinli la ati yɛngola yɛnyɛ mɔɔ sɔ ɔ nye la dahuu. Dahuu yɛte nganeɛ kɛ ɛzoanvolɛ Pɔɔlo mɔɔ hanle kɛ: “Me kunlu a anrɛɛ meyɛ kpalɛ, noko mengola menyɛ” la.​—Wulomuma 7:18; Gyemise 3:2.

5. Nzenzaleɛ boni mɔ a yɛyɛle kolaa na bɛazɔne yɛ a, na ninyɛne boni mɔ a kola kɔ zo gyegye yɛ a?

5 Kolaa na yɛara asafo ne anu la, ɛnee ɔwɔ kɛ yɛgyakyi ninyɛne mɔɔ Gyihova kyi la. (1 Kɔlentema 6:9, 10) Noko yɛtɛtɔ sinli. (Kɔlɔsaema 3:9, 10) Yemɔti ɔnva nwo kɛ bie a bɛzɔnenle yɛ la ɛhyɛ la, yɛfo. Ɔyɛ a yɛnyia atiakunluwɔzo nee nganeɛdelɛ ɛtane, anzɛɛ bie a ɔyɛ se kɛ yɛbali yɛ subane ɛtane bie azo. Bie a ɔwɔ kɛ yɛfa ɛvolɛ dɔɔnwo yɛko yɛtia zɔhane bɛtɛɛyɛlɛ ne.

6, 7. (a) Ɔnva nwo kɛ yɛtɔ sinli la, duzu a maa yɛkola yɛfa Gyihova agɔnwolɛ a? (b) Kɛmɔti a ɔnle kɛ yɛgyakyi kɛ yɛbazɛlɛ ɛtanefakyɛ yɛavi Gyihova ɛkɛ ɛ?

6 Ɔnva nwo kɛ yɛtɔ sinli la, yɛkola yɛyɛ Gyihova agɔnwo na yɛsonle ye. Kakye kɛzi ɛlimoale ɛrayɛle Gyihova agɔnwo la dahuu. Ɔnwunle kpalɛ mɔɔ wɔ wɔ nu la, na ɛnee ɔkulo kɛ ɛnwu ye. (Dwɔn 6:44) Eza ɔnwunle kɛ ɛtɔ sinli yemɔti ɛbayɛ nvonleɛ. Noko ɛnee ɔkulo kɛ ɛyɛ ɔ gɔnwo.

7 Kɛmɔ Gyihova kulo yɛ la ati, ɔhyɛle yɛ debie mɔɔ sonle bolɛ la. Ɔzoanle ɔ Ra ne wɔ azɛlɛ ye azo amaa yeava ye ngoane yeamaa kɛ yɛ ɛtane ne mɔ anwo ɛkpɔnedeɛ. (Dwɔn 3:16) Saa yɛfo a, yɛbahola yɛazɛlɛ ɛtanefakyɛ yɛavi Gyihova ɛkɛ. Na ɔlua ɛkpɔnedeɛ ne ati, yɛlɛ anwodozo kɛ ɔbava yɛ ɛtane yeahyɛ yɛ na yeahɔ zo yeayɛ yɛ gɔnwo. (Wulomuma 7:24, 25; 1 Dwɔn 2:1, 2) Kakye kɛ Gyisɛse wule maanle ɛtanevolɛma mɔɔ bɛnlu bɛ nwo la. Yemɔti saa yɛte nganeɛ kɛ yɛ ɛtane ne le kpole somaa bɔbɔ a, ɔnle kɛ yɛgyakyi kɛ yɛbazɛlɛ ɛtanefakyɛ. Saa yɛanzɛlɛ ɛtanefakyɛ a, ɔle kɛ asɛɛ yɛ sa anwo ɛyɛ evinli na yɛse yɛnrɛkpuda la. Nea kɛzi yɛ nye die kɛ Gyihova maa yɛfa ye agɔnwolɛ ɔnva nwo kɛ yɛtɔ sinli la!​—Kenga 1 Temɔte 1:15.

Saa yɛkpondɛ kɛ yɛbikye Gyihova a, ɔwɔ kɛ yɛbɔ mɔdenle yɛsukoa ɔ nee ɔ Ra ne

8. Duzu ati a ɔnle kɛ yɛbu yɛ nye yɛgua yɛ bɛtɛɛyɛlɛ ne mɔ azo ɛ?

8 Yɛnrɛhola yɛnrɛhoati yɛ sinlidɔlɛ ne mɔ yɛɛ yɛnrɛhola yɛnrɛva edwɛkɛ bie mɔ yɛnrɛyeye yɛ nloa. Gyihova ɛha menli holɛ mɔɔ ɔkpondɛ kɛ bɛyɛ ɔ gɔnwo mɔ la. (Edwɛndolɛ 15:1-5) Yemɔti saa yɛkpondɛ kɛ yɛbikye ye a, ɔwɔ kɛ yɛbɔ mɔdenle yɛsukoa ɔ nee ɔ Ra ne. Eza ɔwɔ kɛ yɛbɔ mɔdenle yɛdi yɛ atiakunluwɔzo ɛtane ne mɔ azo na yɛkola yɛtu bie mɔ bɔbɔ abo. Ɔnva nwo mekɛ tendenle mɔɔ bɛzɔnenle yɛ la, ɔwɔ kɛ yɛkɔ zo yɛnyia anyuhɔlɛ wɔ subane kpalɛ nu.​—2 Kɔlentema 13:11.

9. Kɛzi yɛkola yɛnwu kɛ yɛbahola yɛahɔ zo yɛawula su fofolɛ ne ɛ?

9 Ɛzoanvolɛ Pɔɔlo zele Kilisienema kɛ: “Zɔhane ati, bɛdu bɛ su dɛba ne mɔɔ manle bɛbɔle ɛbɛla mɔɔ bɛdabɛ bɛkulo na ɔvale ye atiakunluwɔzo ɛtane ne ɔzɛkyele bɛ la bɛgua. Bɛnyia subane fofolɛ. Bɛva bɛ su fofolɛ ne mɔɔ Nyamenle ɛbɔ ye kɛ ɔdaye ye ɛsaso na ɔkile ɔ nwo wɔ nɔhalɛ ɛbɛla mɔɔ tenrɛ na ɔle nwuanzaanwu la anu la bɛwula.” (Ɛfɛsɛsema 4:22-24) Ɛhye kile kɛ ɔwɔ kɛ yɛmia yɛ nwo kɛ yɛbahakyi na yɛava “su fofolɛ ne” yɛawula. Yemɔti ɔnva nwo mekɛ tendenle mɔɔ yɛva yɛzonle Gyihova la, yɛbahola yɛazukoa ye subane ne mɔ anwo ninyɛne dahuu. Baebolo ne noko bahola aboa yɛ yeamaa yɛayɛ nzenzaleɛ na yɛayɛ kɛ ɔdaye la.

DUZU ATI A ƆYƐ SE A?

10. Saa Baebolo ne baboa yɛ yeamaa yɛayɛ nzenzaleɛ a, duzu a ɔwɔ kɛ yɛyɛ a, na kpuya boni mɔ a yɛbahola yɛabiza a?

10 Yɛ muala yɛkulo kɛ yɛdi mɔɔ Baebolo ne ka la azo. Noko saa yɛkulo kɛ yɛkakyi a, ɔwɔ kɛ yɛmia yɛ nwo kpalɛ. Duzu ati ɔ? Asoo Gyihova ɛnrɛhola ɛnrɛmaa yɛnrɛyɛ mɔɔ le kpalɛ la wɔ adenle sikalɛ zo ɔ?

11-13. Duzu ati a Gyihova anye la kɛ yɛbabɔ mɔdenle yɛali yɛ bɛtɛɛyɛlɛ zo ɛ?

11 Saa yɛdwenle anwuma nee aze nee ninyɛne mɔɔ wɔ nu la kɔsɔɔti anwo a, yɛdie yɛdi kɛ Gyihova lɛ tumi yɛ debie biala. Kɛ neazo la, yeyɛ ewia ne mɔɔ ye tumi ne bo zolɛ la. Ewia ne maa wienyi nee wuluwulu kpole kpalɛ wɔ kɛkɛ ko biala anu, noko nuhua ekyi bie a yɛhyia na yɛadɛnla ngoane nu a. (Edwɛndolɛ 74:16; Ayezaya 40:26) Eza Gyihova maa ye azonvolɛ mɔɔ bɛwɔ azɛlɛ ye azo la anwosesebɛ wɔ mekɛ mɔɔ bɛhyia la. (Ayezaya 40:29) Nɔhalɛ nu, saa Gyihova kulo a, ɔbahola yeamaa yɛali yɛ bɛtɛɛyɛlɛ nee yɛ atiakunluwɔzo ɛtane zo na yɛagyakyi mɔɔ yɛnvɛ nwolɛ fee a. Noko kɛmɔti a ɔnyɛ ɛ?

12 Gyihova ɛmaa yɛ adenle mɔɔ yɛkola yɛkpa mɔɔ yɛkulo. Yemɔti yemaa yɛ adenle kɛ yɛkpa kɛ yɛbadie ye anzɛɛ yɛnrɛdie ye. Saa yɛkpa kɛ yɛbadie ye na yɛmia yɛ nwo kpalɛ yɛyɛ ye ɛhulolɛdeɛ a, yɛmaa ɔnwu kɛ yɛkulo ye yɛɛ yɛkpondɛ kɛ yɛyɛ mɔɔ sɔ ɔ nye la. Seetan se Gyihova ɛnlɛ adenle ɛnli tumi. Noko saa yɛtie Gyihova a, yɛmaa ɔnwu kɛ yɛkulo kɛ ɔnea yɛ nwo zo. Ɛhye maa yɛnyia anwodozo kɛ yɛ ɛlɔlɛ Selɛ ne anye die mɔdenle biala mɔɔ yɛbɔ kɛ yɛtie ye la anwo. (Dwobu 2:3-5; Mrɛlɛbulɛ 27:11) Ɔnva nwo kɛ ɔnla aze kɛ yɛbali yɛ bɛtɛɛyɛlɛ zo la, saa yɛmia yɛ nwo yɛyɛ ye zɔ a, ɛnee yɛlɛdi nɔhalɛ yɛamaa Gyihova yɛahile kɛ yɛkulo kɛ ɔyɛ yɛ Tumivolɛ.

13 Gyihova se yɛmia yɛ nwo kpalɛ na yɛahola yɛazukoa ye subane ne mɔ. (Kɔlɔsaema 3:12; kenga 2 Pita 1:5-7.) Eza ɔkpondɛ kɛ yɛmia yɛ nwo kpalɛ yɛdi kɛzi yɛdwenle nee yɛ nganeɛdelɛ zo. (Wulomuma 8:5; 12:9) Saa ɔwɔ kɛ yɛyɛ nzenzaleɛ bie na yɛyɛ a, ɔmaa yɛ nye die kpole kpalɛ.

MAA NYAMENLE EDWƐKƐ NE ƐHƆ ZO ƐHAKYI WƆ

14, 15. Kɛ ɔkɛyɛ na yɛanyia subane kpalɛ mɔɔ Gyihova kulo la ɛ? (Nea ɛlɛka “ Baebolo Ne Nee Asɔneyɛlɛ Hakyile Bɛ Ɛbɛlabɔlɛ.”)

14 Duzu a ɔwɔ kɛ yɛyɛ na yɛanyia subane mɔɔ Gyihova kulo la ɛ? Ɔwɔ kɛ yɛmaa Nyamenle kile yɛ adenle. Wulomuma 12:2 ka kɛ: “Bɛmmamaa ewiade amaamuo di bɛ adwenle. Bɛmaa Nyamenle ɛhakyi bɛ adwenle bɔkɔɔ, na bɛahola bɛanwu Nyamenle ɛhulolɛdeɛ kpalɛ ne mɔɔ le kpalɛ, ɔsɔ ɛnyelɛ, na ɔdi munli la.” Yemɔti amaa yɛanwu mɔɔ Gyihova kpondɛ la, ɔwɔ kɛ yɛfa moalɛ mɔɔ ɔfa ɔmaa yɛ la yɛdi gyima. Ɔwɔ kɛ yɛkenga Baebolo ne dahuu, yɛdwenledwenle mɔɔ yɛkenga la anwo na yɛsɛlɛ Gyihova kɛ ɔva ye sunsum nwuanzanwuanza ne ɔmaa yɛ. (Luku 11:13; Galeehyeama 5:22, 23) Gyihova bahola alua ndenle ɛhye mɔ azo yeamaa yɛanwu mɔɔ sɔ ɔ nye la na yɛadwenle kɛ ɔdaye la. Ɛhye bamaa Gyihova anye alie mɔɔ yɛdwenle nwolɛ, mɔɔ yɛka nee mɔɔ yɛyɛ la anwo na yɛali yɛ bɛtɛɛyɛlɛ zo. Noko ɔwɔ kɛ yɛkɔ zo yɛko yɛtia yɛ bɛtɛɛyɛlɛ ne mɔ.​—Mrɛlɛbulɛ 4:23.

Fa edwɛkɛ mɔɔ wɔ yɛ mbuluku ne mɔ anu anzɛɛ ngɛlɛlera mɔɔ baboa wɔ yeamaa wɔali wɔ bɛtɛɛyɛlɛ zo la sie na kenga nuhua bieko dahuu (Nea ɛdendɛkpunli 15)

15 Yɛkenga Baebolo ne dahuu, noko ɔwɔ kɛ yɛdua Ɛzinzalɛ Arane ne nee Awake! ne azo yɛsukoa ye kpalɛ. Magazine ɛhye mɔ anu edwɛkɛ dɔɔnwo maa yɛnwu kɛzi yɛbazukoa Gyihova subane ne mɔ na yɛali yɛ bɛtɛɛyɛlɛ zo la. Bie a yɛbanwu edwɛkɛ bie mɔ anzɛɛ ngɛlɛlera bie mɔ mɔɔ baboa yɛ kpalɛ kpalɛ la. Yɛbahola yɛava ngɛlɛlera nee edwɛkɛ ɛhye mɔ yɛazie na yɛagenga nuhua bieko dahuu.

16. Saa yɛngola yɛnyɛ nzenzaleɛ ndɛndɛ a, duzu ati a ɔnle kɛ yɛmaa yɛ sa nu to a?

16 Gyihova subane ne mɔ mɔɔ yɛsukoa la ɛnle kenle ko debie. Yemɔti saa ɛte nganeɛ kɛ ɛtɛkolale ɛtɛyɛle nzenzaleɛ dɔɔnwo kɛ mɔɔ ɛkpondɛ la a, nyia abotane. Bie a mɔlebɛbo ne ɔbahyia kɛ ɛmia ɛ nwo kpalɛ na wɔahola wɔayɛ mɔɔ Baebolo ne ka la. Noko mekɛ mɔɔ ɛlɛdwenle na wɔayɛ wɔ ninyɛne kɛ mɔɔ Gyihova kpondɛ la, ɔnrɛyɛ se kɛ ɛbadwenle kɛ ɔdaye la na wɔayɛ mɔɔ le kpalɛ la.​—Edwɛndolɛ 37:31; Mrɛlɛbulɛ 23:12; Galeehyeama 5:16, 17.

DWENLE YƐ KENLE BIE MƆƆ YƐ ANYELIELƐ LA ANWO

17. Saa yɛdi nɔhalɛ yɛmaa Gyihova a, kenle bie mɔɔ yɛ anyelielɛ la boni a yɛbahola yɛanlea ye ade a?

17 Yɛ nye la mekɛ mɔɔ yɛbali munli na yɛazonle Gyihova dahuu la ade. Mekɛ zɔhane, ɔnrɛhyia kɛ yɛbaho yɛatia yɛ bɛtɛɛyɛlɛ yɛɛ ɔnrɛyɛ se fee kɛ yɛbazukoa Gyihova. Noko kɛkala bɔbɔ, kɛmɔ Gyihova ɛva ɛkpɔnelɛ ahyɛlɛdeɛ ne ɛmaa yɛ la ati, yɛkola yɛsonle ye. Yɛnli munli ɛdeɛ, noko saa yɛmia yɛ nwo yɛyɛ nzenzaleɛ na yɛdi mɔɔ ɔkilehile yɛ wɔ Baebolo ne anu la azo a, yɛbahola yɛayɛ mɔɔ sɔ ɔ nye la.

18, 19. Kɛ ɔkɛyɛ na yɛanwu ye wienyi kɛ Baebolo ne lɛ tumi kola kakyi yɛ ɛbɛlabɔlɛ dahuu ɛ?

18 Kevin yɛle biala mɔɔ ɔbahola la lile ye ɛya ne azo. Ɔdwenledwenlenle mɔɔ ɔgengale wɔ Baebolo ne anu la anwo na ɔbɔle mɔdenle ɛsesebɛ ɔyɛle nzenzaleɛ. Eza ɔvale ɔ gɔnwo mɔ Kilisienema folɛdulɛ ɔlile gyima. Ɔhyɛle ekyi na Kevin anyia anyuhɔlɛ ɛdeɛ, noko nzinlii ɔrayɛle asafo nu sonvolɛ. Kɛkala yeyɛ asafo nu kpanyinli ɛvolɛ 20. Noko ɔze kɛ ɔwɔ kɛ ɔkɔ zo ɔko ɔtia ye bɛtɛɛyɛlɛ ne.

19 Yɛbahola yɛanyia anyuhɔlɛ kɛ Kevin la. Saa yɛyɛ ye zɔ a, yɛbabikye Gyihova dahuu. (Edwɛndolɛ 25:14) Eza saa yɛyɛ mɔɔ yɛbahola biala la kɛ yɛkakyi na yɛayɛ mɔɔ sɔ ɔ nye la a, ɔbaboa yɛ yeamaa yɛali konim. Akee yɛbahola yɛanyia anwodozo kɛ Baebolo ne baboa yɛ yeamaa yɛayɛ nzenzaleɛ.​—Edwɛndolɛ 34:8.

^ [1] (ɛdendɛkpunli 1) Tɛ ye duma kpalɛ ɔ.