1. ¿Kenke nopa tlamantli tlen moneki tijpiasej amo sanse ika katli san tijnekij tijpiasej?

ONKA se keski tlamantli tlen moneki tijpiasej uan sekinok katli san tijnekij tijpiasej. ¿Kenke ni ome tlamantli amo sanse? Pampa uelis tiitstosej san ika se keski tlamantli tlen nelia moneki, kej tlakualistli, yoyomitl uan se kali kampa tiitstosej. Uan tlen san tijnekij tijpiasej uelis nelia miak tlamantli. Miakej maseualmej tlauel kinekij tlapijpiasej maske nopa tlamantli tlen kinekij amo nelia moneki.

2. ¿Tlake kinekij se keskij maseualmej?

² Uelis katli itstokej ipan altepemej kampa amo tlatominpiaj amo kinekij sanse tlamantli kej katli itstokej kampa kena tlatominpiaj. Ipan se keski altepemej, sekij maseualmej kinekij se celular, se motocicleta o se tlali kampa mochantisej. Uan kanajya sekij kinekij mokouisej ininyoyo tlen tlauel patiyo, kipiasej se ueyi kali o se carro tlen tlauel patiyo. Maske kampa ueli tiitstokej o amo tijpiaj miak tomij, nochi uelis tijnekisej tijpiasej miak tlamantli tlen amo moneki o tlen amo uelis tijkouasej.

3. ¿Tlake kichiua katli kineki tlapijpias?

³ Kema se akajya kineki tlapijpias, tlauel kipatiita nopa tlamantli tlen kineki kipias uan ayokmo tlauel kipatiita kuali mouikas iuaya Jehová. Ayokmo yolpaki itstos san ika tlamantli tlen nelia moneki. Maske se akajya amo tlatominpia, nojkia uelis peuas kinekis tlapijpias o kinekis mokouis tlamantli tlen pajpatiyo. Katli kiampa kichiuaj ayokmo tlauel kipatiitaj kitekipanosej Jehová (Heb. 13:5).

4. ¿Tlake kineki Satanás ma tijchiuakaj ika “nochi tlen tikitaj”?

⁴ Satanás kineki ma timoiljuikaj tlauel tiyolpakisej tlaj tijpiasej miak tlamantli. Yeka ika “nochi tlen tikitaj” kineki ma tijnekikaj titlapijpiasej (1 Juan 2:15-17; Gén. 3:6; Prov. 27:20). Pampa kinekij ma titlakojkouakaj, kampa ueli kinextiaj o kiijtouaj nochi tlamantli tlen yajyankuik kistok. ¿Tijkojtok se tlamantli san pampa tikixtokak o pampa tikitak ya nopa tlen yankuik kistok? Tlaj ipa mitspanotok, uelis teipa tikitak nopa tlamantli amo monekiyaya tijkouas. Tlaj nochipa tijkojtinemij tlen amo moneki, teipa uelis kichiuas ma tijpiakaj kuesoli. Nojkia uelis kichiuas ayokmo kuali ma tijtekipanokaj Jehová. Uelis pampa tlauel timotekiuijtosej, ayokmo tijpouasej Biblia, ayokmo timomachtisej tlen moixtoma ipan tlanechikoli, ayokmo timonechikosej uan ayokmo nochipa titlajtolmoyauasej. Yeka, tlauel moneki tikilnamikisej tlen apóstol Juan kiijtok: “Panoti ni Tlaltipaktli uan nochi tlen itstokej ipani, uan nochi nopa tlamantli tlen yajuantij kinekij”.

5. ¿Tlake techpanoskia tlaj tijnekiskiaj titlapijpiasej?

⁵ Satanás kineki ma tijchiuakaj kampeka titlatominpiasej uan ma tijkouakaj miak tlamantli. Ya amo kineki ma tijchiuakaj kampeka tijtekipanosej Jehová (Mat. 6:24). Tlaj san tijnekiskiaj titlapijpiasej, amo kuali tiitstoskiaj. Uelis tlauel timotekipachosej o titetlauikilisej tomij. Uan nojkia ayokmo titlaneltokaskiaj ipan Jehová yon tijpaleuiskiaj iTlanauatijkayo (1 Tim. 6:9, 10; Apoc. [Rev.] 3:17). Jesús kiijtok “nochi ni tlamantli” kejuak eliskia uitstli tlen amo kikaua se xinachtli ma moskalti uan ma temaka itlajka (Mar. 4:14, 18, 19).

6. ¿Tlake techmachtia tlen kipanok Baruc?

⁶ Ma tikitakaj tlake kipanok Baruc, katli eliyaya Jeremías itlapaleuijka. Kema Baruc pejki kitemoua “uejueyi tlamantli”, Jehová kiiljuik nechka kitsontlamiltiskia Jerusalén uan kiiljuik kimanauiskia (Jer. 45:1-5). Baruc amo kinamikiyaya moiljuis Jehová kimanauiskia nochi tlen kipixtoya, pampa kimajtoya ya kitsontlamiltiskia nochi nopa tlamantli (Jer. 20:5). ¿Tlake techmachtia tlen kipanok Baruc? Ipan ni tonali Jehová nojkia nechka kitsontlamiltis nochi tlen Satanás kinauatia. Yeka amo ma tijnekikaj titlapijpiasej o tijkojtinemisej miak tlamantli. Amo kinamiki timoiljuisej nojua tijpixtosej nopa tlamantli kema mochiuas ueyi tlaijiyouilistli maske uelis tlauel tijpatiitaj (Prov. 11:4; Mat. 24:21, 22; Luc. 12:15).

7. ¿Tlake tikixtomasej ipan ni tlamachtili, uan kenke?

⁷ Uajka, ¿kenijkatsa uelis tikinmakasej tochampoyouaj tlen ika mopanoltisej uan nojkia tijtekipanojtosej Jehová? ¿Tlake techpaleuis amo ma tijnekikaj titlapijpiasej? ¿Tlake techpaleuis amo tlauel timotekipachosej tlen ika timopanoltisej? Ipan nopa Sermón del Monte, Jesús kuali kiijtok tlake techpaleuiskia (Mat. 6:19-21). Ma tijpouakaj uan ma tikixtomakaj Mateo 6:25-34. Ni techpaleuis nojua ma tijtekipanojtokaj Jehová uan amo ma tijnekikaj titlapijpiasej (Luc. 12:31).

8, 9. 1) ¿Kenke amo kinamiki tlauel timotekipachosej tlen ika timopanoltisej? 2) ¿Tlake kimajtoya Jesús?

⁸ (Xijpoua Mateo 6:25). Jesús kimatiyaya  itokilijkauaj kintekipachouayaya tlake kikuaskiaj uan tlake mokentiskiaj. Yeka kiniljuik: “Amo ximokuesokaj”. Kinekiyaya kinnextilis kenke amo kinamikiyaya motekipachosej. Maske nopa tlamantli monekiyaya, tlaj tlauel motekipachoskiaj ueliskia kichiuas ayokmo tlauel kuali ma kitekipanokaj toTeotsij. Jesús kinekiyaya kuali ma itstokaj, yeka najpa kiniljuik kenke amo kinamikiyaya tlauel motekipachosej (Mat. 6:27, 28, 31, 34).

⁹ ¿Kenke Jesús kiijtok amo ma timotekipachokaj ika tlen tijkuasej uan tlen timokentisej? ¿Amo moneki nopa tlamantli? Kena moneki, uan nochi timotekipachouaj kema amo tijpiaj tomij tlen ika timotlakouisej. Jesús kimajtoya nopa, uan nojkia kimatiyaya itokilijkauaj tlauel ouij itstoskiaj ipan “itlamia tonali” (2 Tim. 3:1). Ipan ni tonali miakej maseualmej amo kipiaj tekitl, uan tlauel patiyo nochi tlen moneki. Uan kanajya miakej maseualmej tlauel kentsi tlen ika mopanoltiaj o amo kipiaj tlen kikuasej. Maske kiampa pano, Jesús kimajtoya inemilis se maseuali ya nopa tlen tlauel ipati uan amo tlen kikuas, uan tlauel ipati itlakayo uan amo tlen mokentis.

10. Kema Jesús kinmachtik itokilijkauaj, ¿tlake kiniljuik ma tlajtlanikaj achtoui?

¹⁰ Jesús kinmachtijtoya itokilijkauaj ma kitlajtlanikaj toTeotsij nochi tlen moneki kema momaijtoskiaj. Kiniljuik ma kiijtokaj ni: “Xitechmaka nopa tlakualistli tlen moneki mojmostla” (Mat. 6:11). Uan seyok tonali nojkia kiniljuijtoya: “Xitechmaka mojmostla nopa tlakualistli tlen moneki ipan se tonali” (Luc. 11:3, TNM). Ni amo kiijtosneki nochipa san timoiljuijtosej kenijkatsa tijpiasej tlen ika timopanoltisej. Jesús kinmachtik itokilijkauaj achtoui ma tlajtlanikaj ma tekichiua toTeotsij iTlanauatijkayo uan teipa tlajtlaniskiaj nopa tlamantli tlen moneki (Mat. 6:10; Luc. 11:2). Jesús amo kinekiyaya itokilijkauaj tlauel ma motekipachokaj, yeka kinilnamikilik kenijkatsa Jehová kimokuitlauia nochi tlen kichijchijtok.

11, 12. ¿Tlake tijyekouaj kema tikitaj kenijkatsa Jehová kinmokuitlauia totomej? (Xikita nopa achtoui tlaixkopinkayotl).

¹¹ (Xijpoua Mateo 6:26). Ma timoiljuikaj ipan nopa “totomej tlen patlantinemij”. Maske amo uejueyij, tlauel tlakuaj. Tlaj se piltototsi iuexka eliskia kej se maseuali, tlauel tlakuaskia uan amo kej tojuantij. Maske totomej kikuaj kuauitl itlajka, kuauitl iyolo, piltlapialtsitsij uan pilokuiltsitsij, inijuantij amo tokaj pampa Jehová kinmaka nochi tlen moneki (Sal. 147:9). Ni amo kiijtosneki yaya kinuikilia tlen kikuasej, pampa totomej moneki kitemosej. Tlaj kiampa kichiuasej, nochipa kipantisej tlakualistli.

¹² Jesús kimajtoya tlaj Jehová kinmokuitlauia totomej, uajka nojkia kinmokuitlauis maseualmej (1 Ped. 5:6, 7) ^[1] (xikita nopa nota kampa tlami ni tlamachtili). Kej totomej, moneki amo titlatsiuisej. Moneki titekitisej tlaj tijnekij tijtokasej tlen tijkuasej o tijtlanisej tomij tlen ika timotlakouisej. Jehová techteochiuas tlaj kiampa tijchiuasej. Tlaj amo tijpiaj miak tomij o tlakualistli, ya uelis techmakas tlen moneki. Uelis kichiuas sekinok ma techmakakaj tlen kipiaj. Jehová nojkia kinmaka totomej kampa itstosej, yeka kinchijki ma uelikaj kichijchiuakaj inintepasol uan ma onka tlamantli tlen ika totomej ueliskia motepasoltisej. Uajka, Jehová nojkia uelis techpaleuis ma tijpantikaj kanke timochantisej ininuaya tochampoyouaj.

13. ¿Tlake kinextia totomej amo tlauel ininpati kej tojuantij?

¹³ Kema Jesús kinixtomilijtoya itokilijkauaj kenijkatsa Jehová kintlamaka totomej, nojkia kiniljuik ni: “ToTeko nojkia inmechtlamakas pampa más inmopati iixtla que totomej” (Lucas 12:6, 7 nojkia kiijtoua ni tlamantli). Kema kiniljuik nopa, uelis nojkia kiilnamiktoya kenijkatsa temakaskia inemilis. Jesús amo mijki pampa kinekiyaya kinmakixtis totomej, kinekiyaya techmakixtis tojuantij uan  kiampa ueliskia timotemachisej nochipa tiitstosej (Mat. 20:28).

14. ¿Tlake kipanos katli tlauel motekipachos?

¹⁴ (Xijpoua Mateo 6:27). ¿Tlake kiijtosnejki Jesús kema kiijtok tlen ijkuilijtok ipan ni texto? Kinekiyaya kiijtos amo aka uelis kichiuas ma itsto seyok kentsi san pampa tlauel kitekipachoua ika tlake mopanoltis. Tlaj tlauel motekipachos, uelis mokokos o mikis.

15, 16. 1) ¿Tlake techmachtia kema tikitaj kenijkatsa Jehová kimokuitlauia “xochitl”? (Xikita nopa achtoui tlaixkopinkayotl). 2) ¿Tlake kinamiki timotlajtlanisej, uan kenke?

¹⁵ (Xijpoua Mateo 6:28-30). Nochi tojuantij techpaktia kuali timoyoyontisej, uan uelis tlauel tijnekij kuali tinesisej kema tiauij titlajtolmoyauaj, kema tiauij ipan tlanechikoli uan ipan uejueyi tlanechikolistli. Uajka, ¿kinamiki tlauel timotekipachojtosej pampa amo tijpiaj miak yoyomitl? Jesús nojkia kinixtomilik itokilijkauaj kenijkatsa Jehová nochipa kimokuitlauia tlen kichijchijtok. Kiniljuik: “Xijtlachilikaj xochitl tlen moskaltiaj kampa ueli”. Kema kiijtok ni uelis kiilnamiktoya se keski xochitl, kej gladiolas, jacintos uan tulipanes. Nochi nopa xochitl tlauel yejyektsitsij nesij maske amo moneki moyoyonchiuilisej. Yeka Jesús kiijtok yon “tlanauatijketl Salomón ika nochi iueyitilis axkema kipixki iyejyejka keja nopa xochitl”.

¹⁶ Ma tikitakaj tlake nojkia kiijtok Jesús: “Nochi xochitl toTeko kinmakatok ininyejka  [...]. Uajka miak más inmechyoyontis inmojuantij, yonke ouij inkineltokasej para inmechmakas tlen inmechpoloua”. Kena, Jehová kinmakaskia Jesús itokilijkauaj tlen ika moyoyontiskiaj. San monekiyaya nojua kuali tlaneltokasej (Mat. 8:26; 14:31; 16:8; 17:20). Monekiyaya motemachisej Jehová kinmokuitlauiskia uan amo kema kintlauelkauaskia. Yeka, tojuantij nojkia kinamiki ma timotlajtlanikaj: “¿Nelia nimotemachia Jehová nochipa nechmokuitlauis?”.

17. ¿Tlake tlamantli uelis kichiuas ayokmo kuali ma timouikakaj iuaya Jehová?

¹⁷ (Xijpoua Mateo 6:31, 32). Miakej maseualmej katli amo kiixmatij toTeotsij san mosentlaliaj kitlanisej miak tomij uan kikouasej miak tlamantli. Tlaj tojuantij nojkia kiampa tijchiuaskiaj, ayokmo kuali timouikaskiaj iuaya Jehová. Tojuantij tijmatij yaya toTata katli tlauel techiknelia. Timotemachiaj ya nochipa techmakas tlen moneki tlaj tijchiuasej tlen technauatia uan tlaj tijtekipanouaj ika nochi toyolo. Nojkia tijmatij tlauel kuali tiitstosej tlaj nochipa kuali timouikasej iuaya Jehová. Uan nojkia techpaleuia ma tipaktokaj san ika “tlen tijkuasej uan tlen timokentisej” (1 Tim. 6:6-8).

18. ¿Tlake kimati Jehová, uan tlake kichiuas?

¹⁸ (Xijpoua Mateo 6:33). Tlaj ika tlen  tijchiuaj tijnextiaj san toTeotsij iTlanauatijkayo tijpatiitaj, toTeotsij nochipa techmakas tlen moneki. ¿Kenke temachtli tijmatij Jehová kiampa kichiuas? Ipan Mateo 6:32, Jesús kiijtok: “InmoTata tlen itstok nepa iluikak, ya kimati moneki nochi ni tlamantli para ika inpanosej”. Maske tojuantij ayamo tijmatij, Jehová ya kimati tlake techpolos (Filip. 4:19). Kimati tlake yoyomitl tlen tijpiaj nechka tsayanis. Nojkia kimati tlake tlakualistli techpolos. Uan kimati ajkia inijuantij kinpoloua ininchaj. Ya kichiuas ma tijpiakaj tlen nelia techpoloua.

19. ¿Kenke amo kinamiki timotekipachosej kenijkatsa tiitstosej ualmostla?

¹⁹ (Xijpoua Mateo 6:34). Jesús sampa kiniljuik itokilijkauaj: “Amo [kema] ximokuesokaj”. Jehová mojmostla techmakatias tlen techpolos. Yeka amo kinamiki tlauel timotekipachosej kenijkatsa tiitstosej ualmostla. Tlaj tlauel timotekipachoskiaj, ueliskia kichiuas ayokmo ma timotemachikaj ipan Jehová, uan ayokmo kuali timouikaskiaj iuaya. Yeka, nochipa ma timotemachikaj ipan Jehová (Prov. 3:5, 6; Filip. 4:6, 7).

20. 1) ¿Tlake uelis timosentlalis tijchiuas uan kiampa nojua tijtekipanojtos Jehová ika nochi moyolo? 2) ¿Tlake mitspaleuis tijpias san tlen nelia moneki?

²⁰ Tlauel amo kuali tlaj ayokmo tijtekipanoskiaj Jehová ika nochi toyolo san pampa tlauel tijnekij titlapijpiasej. Kinamiki tijtekipanosej Jehová ika nochi toyolo. Yeka, ¿uelis tiasej titlapaleuitij ipan seyok tlanechikoli kampa amo itstokej miakej tlajtolmoyauanij? ¿Uelis titlatekipanosej kej precursores? Uan tlaj titlatekipanouaj kej precursores, ¿uelis timosentlalisej tiasej Kampa kinmachtiaj tlajtolmoyauanij? ¿Uelis titlapaleuisej se keski tonali ipan Betel o kampa itstokej katli kitlajtolkuepaj amatlajkuiloli? ¿Uelis tikinpaleuisej katli kiitaj kenijkatsa mochijchiuas se kali kampa timosentilisej, uan nojkia titlapaleuisej kema mochijchiuas? Kuali ma tikitakaj tlake uelis tijchiuasej uan kiampa uelis tijpiasej tonali uan chikaualistli kema titlapaleuisej. Nopa recuadro “ Tlen mitspaleuis tijpias san tlen nelia moneki” kiijtoua se keski tlamantli tlen uelis tijchiuasej. Ma timomaijtokaj uan ma tikiljuikaj Jehová ma techpaleui kuali tijtlapejpenisej tlake tijchiuasej, uan teipa ma tijchiuakaj tlen moneki.

21. ¿Tlake techpaleuis ma tijnechkauikaj Jehová?

²¹ Jesús techmachtik tlauel moneki achtoui tijtekipanosej Jehová. Tlaj kiampa tijchiuasej, uajka amo tlauel timotekipachojtosej ika tlake timopanoltisej. Uan techpaleuis ma timotemachikaj Jehová nochipa techmokuitlauis. Nojkia tijyekojtiasej amo kinamiki tijkouasej nochi tlamantli tlen tijnekiskiaj tijpiasej, maske kemantika kena tijpiaj tomij tlen ika tijkouasej. Tlaj tijchiuasej ni, uajka nojua tijnechkauisej Jehová. Tlaj amo tlauel titlapijpiasej techpaleuis nochipa kuali ma tijtekipanojtokaj Jehová, uan teipa uelis tijpiasej “nopa yolistli tlen nelnelia kuali” (1 Tim. 6:19).