Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

Lingani Umambo, Sikuti Bzinthu

Lingani Umambo, Sikuti Bzinthu

‘Pitirizani kulinga Umambo [bwa Mulungu] ndipo bzinthu bzimwebzi bzin’dzathumiziridwa kwa imwepo.’—LUKA 12:31.

NYIMBO: 40, 98

1. Kodi ni kusiyana kuponi komwe kulipo pakati pa bzakusaya bzathu na bzinthu bzomwe timbakhumba?

BZIRIPO bzinthu bzing’ono-ng’ono bzokha bzomwe n’bzakufunikira kuti tikwanise kupitiriza kukhala na moyo. Mwa ciratizo, timbafunikira cakudya, bzakubvala na mbuto yakukhala. Koma bzinthu bzomwe timbakhumba bzimbamala lini. Ndipo wanthu azinji ambazindikira lini kuti pa bzomwe ambakhumba, ni bzinthu lini bzense bzomwe n’bzakufunikiradi.

2. Kodi ni bzinthu bzinango bziponi bzomwe wanthu ambakhumba?

2 Munthu omwe ambakhala mu dziko lakusauka angafune cinthu comwe n’cakusiyaniratu na comwe munthu omwe ambakhala m’dziko lakudala angafune. M’dziko linango, wanthu angafune kukhala na mtedwe wa m’manja, kaphupha ayai mbuto yakukhala. M’mbuto zinango, wanthu ambafuna kukhala na bzakubvala bzizinji bzakuumira, nyumba ikulu ayai kukhala na kanderendere wakuumira. Koma bziribe basa kuti timbakhala kuponi ayai tina kobiri zingasi, tingayambe kukhumba bzinthu bzizinjisa bzomwe mpsakusaya kufunika ayai bzomwe tingakwanise lini kugula.

NGOZI YA KUFUNISISA BZINTHU BZAKUTHUPI

3. Kodi kufunisisa bzinthu bzakuthupi n’ciyani?

3 Kodi kufunisisa bzinthu bzakuthupi n’ciyani? Ni bzicito bza munthu omwe ambasamalira kwene-kwene bzinthu bzakuthupi kuposa uxamwali bwace na Mulungu. Iye ambakomedwa lini kukhala na bzinthu bzokha bzomwe ankufunikiradi, koma nthawe zense ambafuna bzinthu bzizinji. Napo wale omwe alibe kobiri zizinji ayai omwe angakwanise lini kugula bzinthu bzakuumira, angakhale wakufunisisa bzinthu bzakuthupi. Iwo angaleke kuikha bzinthu bza Umambo pa mbuto yakuyamba pa moyo wawo.—Wahebereu 13:5.

4. Kodi Sathani ambaphatisa tani basa ‘cikhumbo ca maso’?

4 Sathani ambafuna kuti tikhulupire kuti tingapfatse na moyo pokha-pokha tikakhala na bzinthu bzizinji. Tenepo iye ambaphatisa basa dziko lace na ‘cikhumbo ca maso’ kuti ayeze kuticitisa kuti nthawe zense timbafune kuthumizira bzinthu. (1 Juwau 2:15-17; Ciyambo 3:6; Mimwani 27:20) Timbawona ayai kubva kawiri-kawiri bzinthu bzomwe bzinkutsatsidwa aciyezera kuticitisa kuti tigule cinthu cipsa. Kodi mudagula kale cinthu cinango kokha thangwe mwaciwona mu loja ayai mwaciwona cinkutsatsidwa? Penu n’tenepo, pinango na kupita kwa nthawe mudazindikira kuti mukhafunikiradi lini kugula cinthu cimweco. Tikambagula bzinthu bzomwe n’bzakusaya kufunikira, timbakhala tinkuboneresa moyo wathu. Bzinthu bzimwebzi bzingatitazise kutumikira bwino Yahova. Mwa ciratizo, tingakhale lini na nthawe yakukwanira kuti tipfunze Bibliya, kukonzekera na kugumanika pa mitsonkhano na kumbayenda mu utumiki nthawe zense. Kumbukirani, mpostolo Juwau adacenjeza kuti: ‘Dziko linkuyenda pabodzi na bzikhumbo bzace.’

5. Kodi n’ciyani comwe cingacitike kuna wale omwe angamale mphanvu zawo ankulinga kukhala na bzinthu bzizinji?

5 Sathani ambafuna kuti tiphatise basa mphanvu zathu kuti tilinge kwene-kwene kobiri na bzinthu m’mbuto mwa kuti ticite bzimwebzi pa kutumikira Yahova. (Mateu 6:24) Koma penu tinkundolinga kukhala na bzinthu kuti bzitidekere, moyo wathu un’dzakhala ulibe thandauzo. Tingadzakhumudwe ayai kugwa m’mangawa. Cakuipiratu, tingaluze cikhulupiro cathu mwa Yahova na Umambo bwace. (1 Timotio 6:9, 10; Cibvumbulutso 3:17) Jezu adalewa kuti ‘bzikhumbo pa bzinthu bzinango bzense’ bziri ninga minga yomwe ingatazise mbewu kukula na kubala bzisapo.—Marko 4:14, 18, 19.

6. Kodi tinkupfunza ciyani kuna Baruke?

6 Kumbukirani bza nthawe yomwe Baruke, munembi wa mpolofeta Jeremiya. Pomwe Baruke adayamba ‘kulinga bzinthu bzikulu-bzikulu’ bzakundomudekera, Yahova adamukumbusa kuti Jeruzalemu angadapfudzidwa tsapanopa. Koma iye adapicira Baruke kuti angadamupulumusa. (Jeremiya 45:1-5) Baruke akhafunika lini kudikhirira kuthumizira bzinthu bzinango pomwe. Yahova angadapfudzambo bzinthu bzomwe wanthu akhanabzo. (Jeremiya 20:5) Tinkukhala mu nthawe yomwe dziko la Sathanili lasala pang’ono kumala. Tenepo, ino ni nthawe lini ya kulinga kukhala na bzinthu bzizinji. Ndipo tin’funika lini kudikhirira kuti pambuyo pa citsautso cikulu, tin’dzapitiriza kukhala na bzinthu bzomwe tinabzo tsapanobzi, napo kuti bzinthubzo n’bzakufunika kwa ife.—Mimwani 11:4; Mateu 24:21, 22; Luka 12:15.

Ino ni nthawe lini ya kupitiriza kulinga bzinthu bzizinjisa bzakundodekera ife

7. Kodi n’ciyani comwe tin’cezerana patsogolopa, ndipo n’thangwe ranyi?

7 Kodi tingabzisamalire tani patekha pabodzi na banja lathu ticipitiriza kunyang’anisisa pa bzinthu bzomwe n’bzakufunika pa moyo? Kodi tingatcenkhe tani kufunisisa bzithu bzakuthupi? Kodi n’ciyani comwe cingatithandize kuleka kukhala na thupo kwene-kwene pa nkhani ya kulinga bzakusaya bzomwe tinkufunikira? Jezu adatipasa cenjezo labwino pa Upalizi bwace Bwapaphiri. (Mateu 6:19-21) Mbatiwerengeni ticicezerana Mateu 6:25-34. Bzimwebzi bzingatipase cikhulupiro cakuti tin’funika kupitiriza kulinga Umambo, si kuti Bzinthu.—Luka 12:31.

YAHOVA AMBATIPASA BZOMWE TINKUFUNIKIRA

8, 9. (a) Kodi n’thangwe ranyi tin’funika lini kukhala na thupo kwene-kwene pa bzakusaya bzathu? (b) N’ciyani comwe Jezu akhadziwa pa kulewa bza wanthu na bzakusaya bzawo?

8 Werengani Mateu 6:25. Jezu akhadziwa kuti anyakupfunza wace akhana thupo na bzomwe angadadya, kumwa na kubvala, tenepo pa upalizi bwace Bwapaphiri, iye adawauza kuti: ‘Lekani kucita thupo bza moyo wanu.’ Jezu akhafuna kuwathandiza kubvesesa kuti n’thangwe ranyi iwo akhafunika lini kukhala na thupo pa bzinthu bzensenebzi. Iye akhadziwa kuti penu iwo angadakhala na thupo kwene-kwene, napo pa bzinthu bzomwe iwo ankufunikiradi, iwo angadayebwa bzinthu bzakufunika pa moyo. Jezu akhana thupo na anyakupfunza wace ndipo adawauza pomwe kanai kense bza ngozi imweyi.—Mateu 6:27, 28, 31, 34.

9 Kodi n’thangwe ranyi Jezu adatiuza kuti tin’funika lini kukhala na thupo pa bzomwe tin’dzadya, kumwa ayai kubvala? Kodi bzinkulewa kuti tin’funika lini bzakudya na bzakubvala? N’bzakuwonekeratu kuti n’bzakufunika! Ndipo tikaleka kukhala na kobiri yakukwana yakugulira bzinthu bzimwebzi, tingakhale na thupo. Jezu akhadziwa bzimwebzi. Iye akhadziwa bzomwe wanthuwo akhafunikira. Ndipo iye akhadziwa kuti ‘mu nsiku zakumalizira,’ anyakupfunza wace angadadzakhala mu nthawe yakunesa kwene-kwene. (2 Timotio 3:1) N’cadidi, wanthu azinji nsiku zino ankugumana lini mabasa ndipo bzinthu bzinkuyenda bziciumira kwene-kwene. M’mbuto zinango, muna wanthu wakusauka kwene-kwene ndipo ana cakudya cakucepa ayai alibiretu cakudya. Koma Jezu akhadziwambo kuti ‘moyo un’posa cakudya, ndipo thupi lin’posa cakubvala.’

Jezu adalewa kuti moyo wa munthu ngwakufunika kwene-kwene ‘kuposa cakudya, ndipo thupi lin’posa cakubvala’

10. Pomwe Jezu adapfunzisa anyakupfunza wace kupemba, n’ciyani comwe iye adalewa kuti cin’funika kukhala cinthu cakufunika kwene-kwene pa moyo wawo?

10 Kumayambiriro, Jezu akhadapfunzisa anyakupfunza wace kuti akakhala ankupemba, akhafunika kumbakumbira Baba wawo wakudzulu kuti awapase bzakusaya bzawo. Iwo angadapemba tenepa: ‘Tipaseni lero cakudya cathu ca lero.’ (Mateu 6:11) Pa nthawe inango iye adawauza kuti ambapembe tenepa: ‘Tipaseni cakudya cathu ca lero, mwakubverana na bzakufunika bzathu bza nsiku na nsiku.’ (Luka 11:3) Koma bzimwebzi bzinkuthandauza lini kuti tin’funika nthawe zense kumbakumbukira pa nkhani ya kulinga bzinthu bzomwe tinkufunikira. Jezu adauza ateweri wace kuti kupembera kuti Umambo bwa Mulungu bubwere n’cinthu cakufunika kwene-kwene kuposa kupembera bzakusaya bzawo. (Mateu 6:10; Luka 11:2) Pa kuthandiza anyakupfunza wace kuti aleke kucita thupo, Jezu adawalimbisa mwa kuwakumbusa momwe Yahova ambasamalirira bzinthu bzense bzomwe iye adalenga.

11, 12. Kodi tingapfunze ciyani na momwe Yahova ambasamalirira mbalame? (Onani cithunzi-thunzi pa tsamba 3.)

11 Werengani Mateu 6:26. Tin’funika ‘kunyang’anisisa mbalame za m’mulengalenga.’ Napo kuti mbalame ni bzakulengedwa bzing’ono-bzing’ono, izo zimbadya kwene-kwene. Kulewa cadidi, bzingadakhala kuti mbalame n’zikulu ninga munthu, zingadadya cakudya cizinji kuposa comwe munthu ambadya. Mbalame zimbadya bzisapo, njere, ntcentce na nkhonye. Koma izo zimbabzala lini mbeu ne kulima cakudya. Yahova ambazipasa bzinthu bzense bzomwe izo zimbafunikira. (Psalymo 147:9) N’cadidi, iye ambacita lini kuziikhira ku mulomo! Izo zimbayenda kukanyang’ana cakudyaco, ndipo zimbakacigumana.

12 Jezu akhapenukira lini kuti penu Baba wace ambasamalira mbalame, iye angadasamalirambo wanthu. [1] (Onani mafala yakuthumizira.) (1 Pedru 5:6, 7) Kulewa cadidi, mwakundendemerana na mbalame, tin’funika lini kukhala atofu. Tin’funika kuphata basa kuti tigumane cakudya ayai kugumana kobiri yakugulira cakudyaco. Nyongo yathu ingasimbidwe Yahova. Ndipo tikakhala tiribe kobiri yakukwanira ayai cakudya, iye angapitirize kutipasa bzomwe tinkufuna. Mwa ciratizo, winango angatipasembo bzomwe anabzo. Yahova ambapasambo mbalame mbuto yakukhala. Iye ambazipasambo luso la kukonza bzitsa ndipo ambazikonzera bzinthu bzomwe mbalamezo zimbaphatisira basa kuti zimangire bzitsabzo. Yahova angatithandizembo kuti tikhale na mbuto yakukhala na banja lathu.

13. Kodi n’ciyani comwe cinkulatiza kuti ifepano ndife wakufunika kwene-kwene kuposa mbalame?

13 Jezu atamala kukumbusa anyakupfunza wace kuti Yahova ambasamalira mbalame, iye adawabvunza kuti: ‘Kodi ndimwe lini wakufunika kwene-kwene kuposa mbalamezo?’ (Ndendemezani na Luka 12:6, 7.) Pomwe Jezu adalewa bzimwebzi, maka-maka akhakumbukira momwe iye angadaperekera moyo wace kuna wanthu wense mwakusaya kucedwa. Inde, Jezu alibe kufera mbalame ayai cirombo. Iye adafera ife na cakulinga cakuti tikhale na moyo wakusaya kumala.—Mateu 20:28.

14. Kodi n’ciyani comwe munthu wa thupo angakwanise lini kucita?

14 Werengani Mateu 6:27. Kodi Jezu akhathandauza ciyani pomwe adalewa kuti tingakwanise lini kutalikisa moyo wathu napo pang’ono pokha mwa kukhala na thupo? Iye akhathandauza kuti tingakwanise lini kucitisa moyo wathu kukhala utali thangwe ra thupo pa bzakusaya bzathu. Kulewa cadidi, tikakhala na thupo kwene-kwene, tingaduwale ayai kufa.

15, 16. (a) Kodi tingapfunze ciyani na momwe Yahova ambasamalalira maluwa ya n’thengo? (Onani cithunzi-thunzi pa tsamba 3.) (b) Kodi ni mibvunzo iponi yomwe tin’funika kubzibvunza, ndipo n’thangwe ranyi?

15 Werengani Mateu 6:28-30. Timbakhala wakukondwa tikakhala na cakubvala cabwino, maka-maka pomwe tinkuyenda mu utumiki ayai ku mitsonkhano ya gwere na ku mitsonkhano ikulu-ikulu. Kodi tin’funika kukhala na ‘thupo na bzakubvala’? Jezu adakumbusa pomwe anyakupfunza wace momwe Yahova ambasamalirira cirengedwe cace. Jezu adaphatisa basa ciratizo ca ‘maluwa ya m’thengo.’ Ndipo ‘maluwaya’ yangakhale ya mitundu yakusiyana-siyana. Palibe maluwa yali-yense yomwe yambabzikonzera bzakubvala. Koma iyo njakudeka kwene-kwene ndipo Jezu adalewa kuti ‘napo Salomau mu umbiri bwace bwense alibe kubvalira ninga libodzi mwa maluwaya’!

16 Kumbukirani bzomwe Jezu adalewa patsogolo pace: ‘Penu Mulungu ambabvazika bzakumera bza m’thengo . . . , kodi iye angaleke kukubvazikani kuposa pamwepo, imwe wacikhulupiro cakucepamwe?’ Kulewa cadidi iye an’dzacitadi bzimwebzo! Koma anyakupfunza wa Jezu akhafunikira cikhulupiro cikulu. (Mateu 8:26; 14:31; 16:8; 17:20) Iwo akhafunika kukhulupira kuti Yahova akhafuna kuwasamalira ndipo iye angadacitadi bzimwebzo. Apa tani bza ifepano? Kodi timbakhulupira kuti Yahova an’dzatisamalira?

Kodi timbakhulupira kuti Yahova an’dzatisamalira?

17. N’ciyani comwe cingadzonge uxamwali bwathu na Yahova?

17 Werengani Mateu 6:31, 32. Wanthu omwe ambadziwa lini Yahova ambalinga kukhala na kobiri ayai bzinthu bzizinji. Koma ife tikacitambo bzimwebzi, tin’dzadzonga mbverano wathu na iye. Timbadziwa kuti Yahova ni Baba wathu na kuti iye ambatifuna. Ndipo tinkutsimikiza kuti penu tinkucita mwakubverana na bzomwe iye ankutikumbira na kuikha Umambo bwace pakuyamba, iye an’dzatipasa cinthu ciri-cense comwe tingafunikire na bzinango bzakuthumizirika. Timbazindikirambo kuti uxamwali bwabwino na Yahova, ni cinthu comwe cin’dzaticitisa kukhaladi wakukondwa, ndipo bzimwebzi bzin’dzatithandiza kukhala wakukomedwa na ‘cakudya na bzakubvala’ bzomwe tinkufunikira.—1 Timotio 6:6-8.

KODI UMAMBO BWA MULUNGU BULI PA MBUTO YAKUYAMBA PA MOYO WANU?

18. Kodi n’ciyani comwe Yahova ambadziwa bza ife patekha ndipo n’ciyani comwe iye an’dzaticitira?

18 Werengani Mateu 6:33. Tikaikha Umambo pa mbuto yakuyamba pa moyo wathu, Yahova an’dzatisamalira bzense bzomwe tingafunikire. Jezu adafotokoza thangwe lomwe tingakhalire na cikhulupiro pa piciro limweri. Iye adati: ‘Baba wanu wa kudzulu ambadziwa kuti mpsakufunikambo kwa imwepo.’ Yahova ambadziwa bzomwe imwepo mumbafuna napo imwepo munati kucita bzomwe munkufuna. (Wafiripo 4:19) Iye ambadziwa bzomwe tin’dzabvala. Iye ambadziwambo cakudya comwe mun’dzafunikira. Iye ambadziwa kuti imwepo na banja lanu mun’funika kukhala na mbuto yakukhala. Yahova an’dzawonesesa kuti imwepo mukhale na bzomwe munkufunikiradi.

19. N’thangwe ranyi tin’funika lini kukhala na thupo na bzomwe bzingadzacitike kutsogolo?

19 Werengani Mateu 6:34. Jezu adauza pomwe anyakupfunza wace kuti: ‘Lekani kukhala na thupo.’ Yahova an’dzatipasa bzakusaya bzathu bza nsiku na nsiku. Tenepo tin’funika lini kukhala na thupo kwene-kwene na bzomwe bzingadzacitike kutsogolo. Pakuti tikacita bzimwebzo, tingayambe kubzithemba, ndipo bzin’dzadzonga uxamwali bwathu na Yahova. M’mbuto mwace, tin’funika kukhulupira na mtima wense Yahova.—Mimwani 3:5, 6; Wafiripo 4:6, 7.

LINGANI CAKUYAMBA UMBAMBO NDIPO YAHOVA AN’DZAKUSAMALIRANI

Kodi mungacepese bzinthu pa moyo wanu kuti mumbaikhe patsogolo bzinthu bza umambo? (Onani ndime 20)

20. (a) Kodi ni cakulinga ciponi comwe mungafune kucikwanisa mu utumiki bwa Yahova? (b) Kodi n’ciyani comwe mungacite kuti mukhale na moyo wakusaya kufuna bzizinji?

20 N’bzakupasa nsisi penu tingamale mphanvu zathu zomwe tingadatumikira nazo Yahova mwakukwanira thangwe ra kuyezera kulinga bzinthu bzizinjisa! M’mbuto mwace, tin’funika kucitira Yahova bzabwino bzomwe tingakwanise. Mwa ciratizo, kodi mungayende kukathandiza gwere lomwe lin’funikira apalizi azinji? Kodi mungacite upainiya? Ayai penu ndimwe kale mpainiya, kodi munkukumbukira bzomwe mungacite kuti mudzapitembo Xikola ya Apalizi wa Umambo? Kodi mungakhale na nsiku zing’ono-ng’ono mkati mwa mdzinga zomwe mungakathandize basa la pa Beteli ayai ku cipinda cakusandulizira? Ayai mungakhale nyakuthandizira wakubzipereka pa mbali ya basa la Depatimenti Yakunyang‘anira bza Mabasa ya Bzakumangamanga ya m’dziko lanu ndipo mungaphatise basa nthawe yanu kuti muthandize kumanga Nyumba za Umambo. Kumbukirani bzomwe mungacite kuti mukhale na moyo wakusaya kufuna bzizinji omwe un’dzakuthandizani kuti mumale nthawe zizinji na mphanvu zanu pakucita mabasa ya Umambo. Kwadru ya msolo wakuti “ Momwe Mungacepesere Bzinthu pa Moyo Wanu” inkupasani malango manango. Kumbirani Yahova mu mpembo kuti akuthandizeni kusankhula bzomwe mun’funa kucita. Mukamala yambani kucinja bzinthu pa moyo wanu.

21. N’ciyani cin’dzakuthandizani kufendererana kwene-kwene na Yahova?

21 Jezu adatipfunzisa kuti tilinge Umambo pakuyamba. Tikacita bzimwebzi, tin’dzatcenkha kukhala na thupo kwene-kwene pa bzakusaya bzathu. Timbafendererana na Yahova thangwe timbakhulupira kuti iye an’dzatisamalira. Timbapfunza kubziretsa na kuleka kundogula cinthu ciri-cense comwe tingacikhumbe ayai ciri-cense comwe dzikoli limbatsatsa, napo kuti tingakwanise kucita bzimwebzo. Tikacepesa bzinthu pa moyo wathu, bzimwebzi bzin’dzatithandiza kupitiriza kukhala wakukhulupirika kuna Yahova na ‘kuphatisisa mwa mphanvu moyo caiwo’ omwe iye adatipicira.—1 Timotio 6:19.

^ [1] (ndime 12) Nthawe zinango atumiki winango wa Yahova ambasaya cakudya cakukwanira cakuti adye. Kuti tibvesese thangwe ranyi Yahova angalekerere kuti bzimwebzi bzicitike, onani “Mibvunzo Yakucokera kwa Anyakuwerenga” mu Nsanja ya Olonda ya Setembro 15, 2014, tsamba 22.