1. ¿Imatan necesitanchis kausanapaq? ¿May tukuymi kanman imapas munasqanchiskuna?

¿IMAKUNALLATAN runakuna necesitanchis kausananchispaq? Mijunata, p’achata, maypi tiyanallatawanmi ¿riki? Ichaqa mana tukurikuqraqmi kanman imaymana munasqanchiskunaqa. Chaytan askha runakuna mana reparakunkuchu.

2. ¿Imakunayoq kaytan runakuna munanku?

² Wajcha runakunaqa yaqapaschá munanku celularniyoq kayta, otaq moto rantikuyta, otaq allpa rantikuyta. Qhapaq runakunan ichaqa jujkunata munanku. Paykunaqa p’achanku kanña chaypas, aswan munay p’achakunatan munanku; wasinku kanña chaypas, aswan jatuntan munanku; carronkupas kanña chaypas, aswan valeqtan munanku. Noqanchispas mana cuidakusunchu chayqa, mana necesitasqanchis  nishu valeq cosaskunatan munapayasunman.

3. ¿Imaynan kanku imaymanayoq kayta munaqkuna?

³ ¿Imaynan kanku imaymanayoq kayta munaqkuna? Paykunaqa Dioswan amigo kanankumantaqa imaymana cosaskunamantan masta preocupakunku, chaymi mana contentakunkuchu imachus kapuqninkuwan, aswanpas astawanmi imatapas munanku. Wajchakunapas, valeq cosaskunata mana rantikuqkunapas chhaynamanmi tukupunkuman manachus Diospa gobiernonta ñaupaqta maskhankuman chayqa (Heb. 13:5).

4. ¿Imaynatan Satanás utilizan ‘ñawiq rikusqan millay munapakuykunata’?

⁴ Satanaspa nisqanman jinaqa, imaymanayoq kaspallas kusisqa kausasunman. Chaypaqmi payqa ‘ñawiq rikusqan millay munapakuykunawan’ imaymana cosaskunata antojachiwanchis (1 Juan 2:15-17; Gén. 3:6; Prov. 27:20). Chaymi sapa kutillan propagandakunawan imaymanata munapayachiwanchis. Wakinqa chaykunata qhawaspa otaq tiendakunapi imatapas rikuspan mana necesitasqanku cosaskunata rantikunku, chaymantataq mana chaykunawan ima ruwaytapas atinkuchu. Chhaynapi tarikusunman chayqa, manapaschá tiemponchis kanmanñachu Bibliata leenapaq, juñunakuyman jamunapaq, predicacionman lloqsinapaqpas. Chaychá apóstol Juanqa niran: “Kay pachaqa tukukapushanmi, tukuy imaymana mana chanin munayninkunapiwan”, nispa.

5. ¿Iman pasawasunman qolqe maskhayllapi kasunman chayqa?

⁵ Saqraqa maytachá munanman Jehová Diosta qonqapuspa qolqe maskhayllapiña kananchista (Mat. 6:24). Chayrayku cuidakunanchis ama imaymana cosaskunata munapayananchispaq, mana chayqa manan kusikuyta tarisunchu, aswanpas qolqe manun rikukusunman, manataq imanakuytapas atisunmanchu. Chaymantapas manañan Jehová Diospi iñisunmanchu (1 Tim. 6:9, 10; Apo. 3:17). Jesuspa nisqan jina, ‘imaymana munapayaykunaqa’ kiskakuna jinan Diospa siminta p’ampapunman (Mar. 4:14, 18, 19).

6. ¿Imatan yachasunman Barucmanta?

⁶ Yachasunchis Jeremiaspa secretarion Barucmanta. Kay pachapi ‘allin kaqkuna’ maskhayta qallariqtinmi paytaqa Jehová Dios yuyarichiran Jerusalén llaqta thunichisqa kananpaqña kashasqanta, jinaspa prometeran vidallanta salvananpaq (Jer. 45:1-5). Chaytan Barucqa allinta yachanan karan. Jehová Diosqa manan Barucpa cosasninkunataqa salvananchu karan (Jer. 20:5). Chayraykun noqanchispas mana imaymana cosaskunatachu maskhashananchis. Yachasqanchis jina, tukukuy p’unchayqa cercallapiñan kashan. Chaypiqa tukuy imanchispas  chinkapunqan, ancha valorniyoqña chaykuna kanman chaypas (Prov. 11:4; Mat. 24:21, 22; Luc. 12:15).

7. ¿Imatan qatimuq parrafokunapi yachasunchis? ¿Imapaqmi chay yanapawasun?

⁷ Chhaynaqa, ¿imaynatan familianchista mantenesunman, Diospa gobiernontapas ñaupaqta maskhasunman? ¿Imaynapin mana qolqe sonqo kayman urmasunmanchu? ¿Imatan ruwasunman ama nishuta imamantapas llakipakunanchispaq? Chaypaq yuyarisunchis orqopi kashaspa Jesuspa wakin yachachikuyninkunata (Mat. 6:19-21). Chaymi tarikun Mateo 6:25-34 textopi. Chayta estudiaymi allinta kallpachawasun Diospa gobiernonta ñaupaqta maskhananchispaq (Luc. 12:31).

8, 9. a) ¿Imanaqtinmi mana nishuta imamantapas llakikunanchischu? b) ¿Imakunatan Jesús allinta yacharan?

⁸ Leey Mateo 6:25. Señor Jesusqa yacharanmi discipulonkuna imaymanamanta llakipakuq kasqankuta, chaymi paykunata niran: “Aman kausayniykichismanta llakipakunkichischu”, nispa. Paypa discipulonkunaqa manan mijunamanta, ujanamanta, p’achamanta, juj cosaskunamantapas nishuta llakikushanankuchu karan, mana chayqa qonqapunkumanmi karan imachus aswan importante karan chayta. Chayraykun Jesusqa tawa kutitawan paykunata kamachiran ama imamantapas llakipakunankupaq (Mat. 6:27, 28, 31, 34).

⁹ Ichaqa normalmi qolqenchis pisiruqtin mijunamanta, ujanamanta, p’achamantapas juj chikanta preocupakuyqa. Jesuspas yacharanmi chaytaqa, yachallarantaqmi ‘tukukuy qaylla p’unchaykunapi’ sasa tiempokuna kanantapas (2 Tim. 3:1). Chay sasa tiempokunapin kunanqa kausashanchis, chaymi askha runakuna mana llank’anayoq tarikushanku, imaymana cosaskunaq valorninpas astawanmi wichapushan. Wakin runakunaqa sinchi wajchan kanku, chaymi mayninqa mana mijusqa kanku. Chaywanpas, Jesuspa nisqan jina, “kausaymi astawan valen mijunamantaqa, cuerpopas astawan valen p’achamantaqa”.

10. Jesuspa nisqan jina, ¿iman noqanchispaq aswan importante kanan?

¹⁰ Juj kutinmi Jesusqa discipulonkunata yachachiran imachus necesitasqankuta janaq pachapi kaq Yayankumanta mañakunankupaq, chaypin yachachiran: “Sapa p’unchay t’antaykuta qowayku” nispa mañakunankupaq (Mat. 6:11). Juj kutipipas yachachiranmi “sapa p’unchaypaq t’antaykuta qoykuwayku necesitasqaykuman jina” nispa mañakunankupaq (Luc. 11:3, NM). Ichaqa manan chayraykuchu sapa kutilla piensashananchis  imachus necesitasqanchispi. Jesuspa nisqan jina, ima necesitasqanchismantapas Diospa gobiernon jamunanpaq mañakuymi aswan importanteqa (Mat. 6:10; Luc. 11:2). Chaymantan Jesusqa discipulonkunaman willaran imaynatachus Jehová Dios kamasqankunata qhawarin chayta.

11, 12. ¿Imatan yachasunman urpikunata Diospa cuidasqanmanta? (3 paginapi fotota qhaway.)

¹¹ Leey Mateo 6:26. Jesuspa nisqan jina, allintan qhawarinanchis urpikunata. Urpikunaqa juch’uylla kanku chaypas, askhatan mijunku. Runa sayay kankuman chayqa, lliumantapas astawanmi mijunkuman. Urpikunaqa mujukunata, frutakunata, kurukunata iman mijunku, ichaqa manan tarpunankuchu nitaq chay kurukunatapas uywanankuchu mijunankupaq. Paykunamanqa Jehová Diosmi mijuchin (Sal. 147:9). Ichaqa manayá simichankumanchu Diosqa mijunata churan. Urpikunaqa paykuna kikinkun maskhananku Diospa kamasqan mijunata.

¹² Diosqa urpikunatapas cuidan chayqa, astawanraqmi noqanchistaqa cuidawasun ^[1] (qhaway 9 paginapi willakuyta) (1 Ped. 5:6, 7). Chaypaqmi ichaqa urpichakuna jina allin llank’aq kananchis. Yachananchismi chajra llank’ayta otaq qolqe ganaytapas. Chaypaqmi Jehová Diosqa yanapawasunchis. Pisichikuypi tarikuqtinchispas payqa yanapawasunmanmi jujkunawan. Chaymantapas imaynan urpichakunamanpas yachayta qoran q’esachankuta ruwakunankupaq, chhaynallataqmi noqanchistapas familianchistapas yanapawasunchis wasita tarinanchispaq.

13. ¿Iman rikuchin lliu urpikunamantapas aswan valorniyoq kasqanchista?

¹³ Urpikunamanta rimayta tukuspan Señor Jesusqa discipulonkunata niran: “¡Qankunaqa phalaq animalkunamantapas aswan chaniyoqmi kankichis!”, nispa (tupachiy Luc. 12:6, 7). Chayta nispaqa runakunarayku wañunanpin piensashanman karan. Payqa manan urpikunaraykuchu wañunan karan, aswanpas noqanchisraykun wañunan karan (Mat. 20:28).

14. ¿Imanaqtinmi mana nishuta imamantapas llakikunanchischu?

¹⁴ Leey Mateo 6:27, NM. Jesuspa nisqan jina, manan pipas llakipakusqanrayku juj chikallantawanpas kausayta atinmanchu, aswanpas sinchita llakipakuspaqa uma nanayta, onqoyta, wañuyta iman tarinman.

15, 16. a) ¿Imatan yachasunman Jehová Dios t’ikakunata imayna cuidasqanmanta? (3 paginapi fotota qhaway.) b) ¿Ima tapuypin allinta piensananchis?

¹⁵ Leey Mateo 6:28-30, NM. Juñunakuyman jamunapaq, asambleakunaman rinapaq, predicacionman lloqsinapaq, maytaña rinapaqpas allin p’achasqan riyta munanchis ¿riki? Ichaqa manan p’achamantaqa llakipakunanchischu. Chaymi Jesusqa campopi kaq t’ikakunapi piensaspa discipulonkunata niran: “Allinta qhawariychis campopi lirio t’ikakunaq imayna wiñasqanta; chay t’ikakunaqa manan llank’ankupaschu ni puskankupaschu; ichaqa niykichismi: Salomonpas ancha qhapaqña kashaspapas manan chay jujnin t’ika jinallapas p’achakuranchu”, nispa.

¹⁶ Chaymantataq Jesusqa niran: “Chhaynatan Diosqa campopi plantakunata  p’achachin [...], ¿chaychu qankunata mana p’achachisunkichisman, pisi iñiyniyoq runakuna?”, nispa. Paypa discipulonkunaqa pisi iñiyniyoqmi kasharanku (Mat. 8:26; 14:31; 16:8; 17:20). Chaymi astawan Jehová Diospi confiananku karan. Noqanchisri, ¿tukuy sonqochu paypi confiashanchis?

17. ¿Imaynapin manaña Diospa amigonchu kasunman?

¹⁷ Leey Mateo 6:31, 32. Jehová Diosta mana serviq runakunaqa yaqa llapankun qolqe maskhayllapi kanku. Sichus noqanchis chhayna kasunman chayqa, manañan Diospa amigonchu kasunman. Chayraykun mana qonqananchischu Yayanchis Jehová Dios anchata munakuwasqanchista. Paypa gobiernonta ñaupaqta maskhasunchis chayqa, manan ima necesitasqanchispas faltawasunchu. Chaymantapas paywan amigontin kaspallan kusikuytaqa tarisunman, contentakusuntaq imachus kapuqnillanchiswan (1 Tim. 6:6-8).

18. ¿Imakunatan Jehová Dios yachan noqanchismanta? ¿Imatan noqanchispaq ruwapuwasun?

¹⁸ Leey Mateo 6:33. Diospa gobiernonta ñaupaqta maskhasunchis chayqa, tukuy ima necesitasqanchistan Jehová Diosqa qowasunchis. Payqa yachanmi tukuy ima necesitasqanchista, manaraq reparakushaqtinchispas payqa yachanñan lliuta (Filip. 4:19). Chaymi Jesusqa niran: “Janaq pacha Yayaykichisqa yachanmi tukuy chaykuna necesitasqaykichista”, nispa. Diosqa yachanñan jayk’aqchus ima p’achatapas ima mijunatapas necesitasunchis chayta. Yachallantaqmi may wasipichus tiyasunman chaytapas. Chaymi tukuy necesitasqanchista payqa qowasun.

19. ¿Imanaqtinmi mana nishutachu paqarin p’unchaymanta llakikunanchis?

¹⁹ Leey Mateo 6:34. Jesusqa nillarantaqmi: “Ama llakipakuychischu paqarinmantaqa”, nispa. Chhaynaqa tukuy sonqonchiswanmi Jehová Diospi confiananchis, payqa sapa p’unchaymi imachus necesitasqanchista qowasun. Nishuta llakikuspaqa noqallanchispin confiakushasunman, chhaynapitaq manaña Diospa amigonchu kasunman (Prov. 3:5, 6; Filip. 4:6, 7).

20. a) ¿Imaynatan Jehová Diosta astawan serviwaq? b) ¿Imaynatan pisi cosaskunallawan kausawaq?

²⁰ Ancha llakikuymi kanman imaymanata maskhasqanchisrayku Jehová Diosta mana tukuy kallpanchiswanchu servishasunman chayqa. Noqanchisqa tukuy imanchiswanmi Jehová Diosta servinanchis. Chhaynaqa, ¿astakusunmanchu maypichus predicaqkunata  necesitakushan chayman? ¿Kallpachakusunmanchu precursor kanapaq, Diospa gobiernonmanta willaqkunapaq escuelaman rinapaqpas? ¿Yanapakusunmanchu wakin p’unchaykuna Betel wasipi otaq qelqanchiskuna t’ijrasqanku wasipipas? ¿Kallpachakusunmanchu juñunakuy wasi ruwaypi? Chaymantapas kallpachakusunmanmi pisi cosaskunallawanña kausananchispaq, chhaynapi astawan Diosta servinanchispaq. “ Pisi cosaskunallawan kausay” nisqa recuadropi willakushan imakunatas chaypaq ruwasunman chayta. Chayta leespan Jehová Diospa yanapayninta mañakunanchis allinta imatapas decidinanchispaq.

21. ¿Imakunan yanapawasun Jehová Diosman k’askakunanchispaq?

²¹ Jesusmi niran: ‘Diospa gobiernonta ñaupaqta maskhaychis’, nispa. Chaypaqmi  mana nishutachu preocupakunanchis ima necesitasqanchismantapas. Aswanpas Jehová Diospin confiananchis, chhaynapin payta kusichisunchis. Chaymantapas yachananchismi cuerponchis kamachiyta, chhaynapi ama imaymanata rantikushananchispaq. Qolqeyoqña kasunman chaypas, manan lliu munasqanchistachu rantikushananchis. Aswanpas pisi cosaskunallawanmi kausananchis, chhaynapin aswan fácil kanqa Diosman jap’ipakuy, “cheqaq kausayman” jap’ipakuypas (1 Tim. 6:19).