Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Mígira wamá lun leferidiruni wáhabu lere

Mígira wamá lun leferidiruni wáhabu lere

“Manufudedabá [...], mígirun buguyame lun leferidiruni búhabu lere” (SOFONÍASI 3:16).

UREMU 54, 32

1, 2. a) Ka turóbuli úmabei hagagibudagua saragu gürigia uguñe weyu, ani ka gayarabei lasuseredun lau lásügürün dan? b) Ka ichouruni líchugubei Isaíasi 41:10, 13 woun?

ANUHEIN aban íbiri teseriwiduña kei prekursora ani maríeitu luma aban wéiyaali lidan afiñeni. Ariñagatu: “Íbini teni nan lun neseriwidun lun Heowá buidu, barühadina saragu irumu asufurira lanarime idiheri. Dagati marumuguni nuagu, wuribati nátuadi ani anihein dan nóuseruniña amu gürigia wuriba. Anihein dan aba lan labuchadun nuagu áfaagua”.

2 Gayarati san gunfuranda wamani ida liña lan tasandiragun íbiri to tungua? Híruti wawinwanduña lan lidan aban ubóu wuribati. Ligía gibe lubéi waturóbulin. Gayarati ladügün idiheri lun weferidiruni waguraasun, kamá hamuga aban waporu lautu óunguru le mígirunbei lun tánhingichun (Ariñawagúni 12:25). Ka burí katei gayarabei ladügün lun wasandirun saragu idiheri? Háfuga nidiheri wamá luagu lounwen somu waduhe. Háfuga wéiriti wasandi o wasufuriruña lan éibaahouni. O háfuga wáfaaguña lun wíchuguni le hemegeirubei waduheñu houn ladüga hénrenguti libihín seinsu uguñe weyu. Lau lásügürün dan, gayarati ladügün idiheri lun weferidiruni were luma wagundan. Gama lumoun rutu Lererun Bungiu ichouruni woun luagu aranseñu liña lan Heowá lun líchugun aban úhabu woun luma lun líderaguniwa (aliiha huméi Isaíasi 41:10, 13).

3, 4. a) Ka mini lubéi dan le tayanuhan Bíbülia luagu úhabu? b) Ka gayarabei ladügün lun lábürühan warüna?

3 Anihein dan tayusurun Bíbülia somu lumegegun úgubu lun tayanuhan luagu ligaburi somu gürigia o luagu katei le ladügübei. Kei hénpulu, ayanuhatu luagu úhabu saragu wéiyaasu. Dan le tariñagun Bíbülia rúwati lan erei lun lúhabu aban gürigia, mini lan resibi lan gürigia ligía gurasu luma erei, ani luagu aranseeli lan lun ladügün somu katei (1 Samueli 23:16; Ésüdürasi 1:6). Háfuga mini lan giñe buidu lan ligaburi gürigia ligía ani luagu hemenigi lan lubá ámuñegü.

4 Anihein dan ayanuha tan Bíbülia luagu lábürühan larüna gürigia. Mini lan le maguraasun lan gürigia ligía o féridi laali lan lemenigin (2 Krónikasi 15:7; Ebüréu 12:12). Dan le wadiheridun saragu o dan le labuchadun wawagu, o dan le wasandirun luagu lagadeiruña lan wamadagua luma Heowá, gayarati ladügün katei ligía lun weferidiruni waguraasun. Ka gayarabei líchugun erei woun lun wawandun ani lun wakipuruni wagundan?

“MALOUGUADUNGILI LUBAFU BUNGIU”

5. a) Dan le gaturóbulin wamá, ida liña wasandiragun woungua, ani ka lunbei waritaguni? b) Kaba wariha lidan arütíkulu le?

5 (Aliiha huméi Sofoníasi 3:16, 17). Dan le gaturóbulin wamá, moun lumuti wanufudedun ni lun weferidiruni waguraasun. Ladüga ítara liña hamuga lira kei wígirun lun lábürühan warüna. Haritagua waméi Heowá lan Wáguchibei, ani hínsiñetiwa lun saragu. Busenti lun wígiruni sun wadiheri lúhaburugu (1 Féduru 5:7). Ani góunigi lumutiwa ítara kei meha lóunigiruniña ísüraelina. Ariñagatu Bíbülia: “Malouguadungili lubafu Bungiu lun mesefuhanhaali lan”. Mini lan le aranseñu liña lan Bungiu lun lesefuruniña lubúeingu ha úaraguabaña lun (Isaíasi 59:1). Lidan arütíkulu le warihiba ǘrüwa hénpulu tídangiñeti Bíbülia. Wafurendeiruba luagu busén lan Heowá líchugun erei houn lubúeingu ani gayara lan ladügün lun hadügüni lugundan, íbini wéinamu lan haturóbulin. Warihibei giñe ida liña lan gayara lan líchugun hénpulu burí ligía erei woun.

6, 7. Ka wafurendeirubei lídangiñe hagañeiruniña ísüraelina amaléküna?

6 Murusun dan lárigiñe háfuridun ísüraelina Ehiptugiñe, aba hábürühan amaléküna hawagun. Ariñagati Moisesi lun aban wügüri ganigiti gíriti Hosué lun lan lalidihaniña ísüraelina lidan wuribu. Lárigiñe, aba lamudeirun Moisesi luagun aban fulasu íñuti luma Aarón, le líbugaña, luma amu wügüri gíriti Uru. Lúmagiñe ñéingiñe harihei wuribu ligía. Hanurahaña san ladüga hanufude? Uá.

7 Le linarün katei, lasaminaruña meha Moisesi ladügün aban katei lun gayara lan hagañeiruniña ísüraelina amaléküna. Aba lárügüdüni luewen Bungiu le inarüniti ani aba liñuruni sielun. Sun dan le laubei lúhabu Moisesi iñun, aba líchugun Heowá erei houn ísüraelina lun hagañeiruniña háganiñu. Gama lumoun, dan le labuchadun luagu Moisesi ani aba larariragüdüni lúhabu, aba meha hagañeiruni áganiñu wuribu. Ligía aba lubéi híderaguni Aarón luma Uru Moisesi lau lóufudagun. Ariñagatu Bíbülia: “Aba hanügün aban dübü, aba híchuguni lábugiñe, lun lañuurun luagu. Ábati hágüdahani Aarón luma Uru larüna, aban luéigiñe aban oubaü, aban luéigiñe le aban. Ítara liña iñurañu lan larüna Moisesi darí lumoun lálüdün weyu”. Ítara liña hagañeiruniña ísüraelina háganiñu lau lanarime lubafu Heowá (Áfuriduni 17:8-13).

8. a) Ka ladügübei urúei Asá dan le hábürühanbei etiopíana hawagu lílana Hudá? b) Ida luba wáyeihani lani Asá hénpulu?

8 Aranseti meha giñe Heowá lun layusuruni lúhabu le gabafubei lun líderaguniña lumutuniña lidan lidaani urúei Asá. Mosu meha lageindagun urúei ligía luma Sera le etiopíana, le gíbetimabei lisudaranigu lidan dan ligía según tariñaguni Bíbülia. Ábanñanu meha míñunu lisudaranigu Sera ha subudihabúbaña lun wuribu. Ani gíbetimatiña lisudaranigu sügǘ hawéi lisudaranigu Asá. Ka ladügübei Asá? Aba san leferidiruni luguraasun o aba lanufudedun? Uá. Amuriahati ídemuei luma Heowá lau lóufudagun. Furumiñeguarügü súdara lariñaguña hamuga meha siñati lan hagañeirúniwa súdaragu etiopíana. Gama lumoun, ariñagatu Bíbülia ‘gayara lumuti lan Bungiu sun katei adüga’ (Matéu 19:26). Yusu lumuti Bungiu lubafu lun ‘lagañeiruniña etiopíana’. Ani seriwiti urúei Asá lun Heowá tau sun lanigi lidan sun libagari (2 Krónikasi 14:8-13; 1 Urúeigu 15:14).

9. a) Dan le meha lachülürünbei Neemíasi Herusaléun, ka larihibei ñein, ani ka ladügübei? b) Ida liña lóunabuni Heowá lafurieidun Neemíasi?

9 Guentó ariha waméi lani Neemíasi hénpulu. Dan le meha lídinbei Herusaléun, aba larihin hanufudehañanu lan lílana amu ageiraü huríu lun masigirun hamá ábunaguei lubarieirun Herusalén. Mabarieirúnti meha uburugu, ani féridi hamaali meha huríu haguraasun. Ida liña meha san lasandiragun Neemíasi lungua? Féridi lumuti san luguraasun? Uá. Héchuti meha amuriaha ídemuei luma Heowá, kei meha ladüga Moisesi, Asá hama amu lubúeingu Bungiu ha úaraguabaña lun. Lidan dan ligía, amuriahati giñe Neemíasi ídemuei luma Bungiu. Furíeiti lun, ani aba lóunabuni Heowá lafurieidun. Ida? Aba layusuruni ‘lueirin lubafu’ lun líchugun erei houn huríu (aliiha huméi Neemíasi 1:10; 2:17-20; 6:9). Afiñetiwa san yusu lani giñe Heowá ‘lueirin lubafu’ lun líchugun erei woun uguñe weyu?

LÍCHUGUBA HEOWÁ EREI WOUN

10, 11. a) Ka ladügübei Mafia lun gayara lan lábürühan warüna? b) Ida liña líchugun Heowá erei woun? c) Ka buiti hasagarubei lídangiñe larufudahan Heowá?

10 Gayarati wachoururuni mígiragüdün lubéi lan Satanási larüna. Lasigiruba lau burí iyeeni luma hasiadihan gumadimatiña, lábutigu relihión hama gürigia ha agarabaagubaña lun Bungiu lun hararamuni wawadigimari keisi kristiánugu. Ka labusenrubei libihin? Busenti lun masigirun wamá apurichihei uganu luagu Larúeihan Bungiu. Gama lumoun gayarati ani busenti Heowá líderaguniwa. Ruti erei woun lau lani sífiri sandu (1 Krónikasi 29:12). Anhein busén wabéi wageindagun kóntüra Satanási ani ageindagua wagíame luma ubóu wuribati le, súdiniti lun wamuriahan sífiri sandu luma Bungiu (Sálumu 18:39; 1 Korintuna 10:13). Ruti giñe Heowá erei woun tau Lererun, ani seremei wamuti saragu. Samina wamá giñe luagun sun le wafurendeirubei sagü hati tidan burí wani agumeiraguagüdüni. Ani haritagua waméi le lariñagubei Sakaríasi 8:9, 13 (aliiha huméi). Ariñawagúati meha dimurei burí le dan le tábunawagunbei ténpulu to Herusalénboun, gama lumoun gayaragili líchugun erei woun.

Lun wageindagun kóntüra Satanási luma kóntüra ubóu le, súdiniti lun wamuriahan sífiri sandu luma Bungiu

11 Ruti giñe Heowá erei woun lau wadamuridagun, lau adamurini luma tau fiú leskuela kristiánu. Le wafurendeirubei ñein íderagua lumutiwa lun weseriwidun lun keisi lubudubu, lun wasaminarun kaba lan wadüga ámuñegü luma lun wetenirun lun wani buligasion keisi kristiánugu (Sálumu 119:32). Wayusurubei san erei le líchugubei Heowá woun?

12. Ka lunbei wadügüni lun derebugu wamá lidan wafiñen?

12 Kei aubei warihei, íderagua lumutiña meha Heowá lubúeingu lun hagañeiruniña amaléküna hama etiopíana. Ani ruti giñe erei lun Neemíasi luma houn huríu lunya hábunaguni lubarieirun Herusalén. Ítarameme, líchuguba Bungiu erei woun lun wasigirun apurichiha lau sun nidiheri wamá ani éibaahoua wagía o íbini meberesen hamá gürigia lau wapurichihan (1 Féduru 5:10). Furanguti madügünbei lan Heowá aban milaguru lun maturobulin wamá. Anhein busén wabéi wakipuruni were, lunti wáfaagun. Ida? Mosu waliihanu Bíbülia sagü weyu, waranserun lubá wadamuridagun luma lun woudin adamuridagua sagü dimaasu, lunti giñe waturiahanu Bíbülia wábuguarügü luma hama waduheñu, ani amuriaha wagíame ídemuei luma Heowá. Mígira wamá lun ladügün amu katei lun masagarun wamá buiti lídangiñe le líchugubei Heowá woun lun líderaguniwa. Danme le wasaminarun luagun fiú katei le wadügübei lidan weseriwidun lun Bungiu ani aba warihin weferidiruñein lan waguraasun, amuriaha wamá ídemuei luma Bungiu. Warihibei ida liña lan líchugun sífiri sandu erei woun ani adüga ligíame lun busén wamá wadügüni lugundan Bungiu (Filipuna 2:13). Gama lumoun, gayaraati san wíchugun erei houn amu?

“RU HUMÁ [...] ISERI EREI LUN HARÜNA LE BUCHAALIBEI UAGU”

13, 14. a) Ka íderagubalin aban íbiri dan le tóunwenbei lani weiriou? b) Ka gayarabei wadügüni lun wíchugun erei houn amu?

13 Ruti Heowá saragu íbirigu woun lidan sun ubóu ha hínsiñehabutiña woun ani gayarati híchugun gurasu woun. Ariñagati apostolu Pábulu: “Ru humá [...] iseri erei lun harüna le buchaalibei uagu lárigi asufuriruni, luma lun burí higachürügü le débilihalibei; ani áluaha huméi üma le surubei lun hugudi” (Ebüréu 12:12, 13). Resibitiña furumiñetiña kristiánugu ídemuei libe burí le hámagiñe íbirigu. Ani uguñe weyu susereti aban katei ítarati. Ariha waméi hénpulu lani aban íbiri le eferidirubarun lani weiriou lidan óunweni súfuri ligía amu burí turóbuli. Ariñagati: “Furendeitina siñati lan wanúadahani óuchawaguni le lunbei wasufuriruni, ni ídaba lan lasusereda ni átiribei lan. Seriwihali furíei nun luma naturiahanu Bíbülia kei aban lesefuha ibagari ladüga íderagua lumutina lun meferidirun nani nuguraasun ani ibihaadina gurasu hámagiñe níbirigu”. Ani ariñagati giñe: “Rúhadina fe súdini lan wakipuruni lubuidun wamadagua luma Heowá lubaragiñe liabin turóbuli”.

Sun lílana damuriguaü gayarati híchugun gurasu houn amu. (Ariha huméi párafu 14).

14 Ruti Aarón luma Uru erei lun lúhabu Moisesi dan le hágüdahabalin larüna dan le hawuribuhaña lubéi ísüraelina kóntüra amaléküna. Gayarati giñe wáluahan ida luba lan wíchugun gurasu luma erei houn amu. Kei hénpulu, gayarati wíchugun erei houn íbirigu ha asufurirubaña ladüga harumudiri, hátuadi, éibaahouni hámagiñe haduheñu, hasandiragun houngua hábugua o ladüga lounwen somu haduhe. Gayarati giñe wíchugun erei houn nibureintiña, ladüga gabügürügua héredun hawagu lun hadügün katei wuribati o lun nege buidu lan lidin houn lidan ubóu le (1 Tesalónikana 3:1-3; 5:11, 14). Áluaha wamá wíderaguniña amu dan le tidan wamá Luban Adamuridaguni, lidan apurichihani, dan le wéigiña lan úara hama o dan le wagúarun houn luéigiñe gágamuru.

15. Kaba lani le wariñagubei efekütu hawagu wíbirigu?

15 Lárigiñebei lagañeiruni Asá wuribu kóntüra bandi súdaragu etiopíana, aba líchugun profeta Asaríasi dǘgüdaguaü lun luma houn lumutuniña lau dimurei burí le: “Ganigi humá, mábürühala harüna, lugundun gafayeiruahabei huádigimari” (2 Krónikasi 15:7). Seremei gurasu le libihubei, adügati Asá saragu asansiruni lun gayara lan heseriwidun lílana ageiraü lun Heowá keisi lubudubu. Ítarameme, gayarati wíchugun gurasu houn amu lau le wariñagubei houn lun hasigirun eseriwida lun Heowá lau úaraguni (Ariñawagúni 15:23). Ani mabulieida waméi ruti lan óunabagülei le wíchugubei lidan adamuridaguni erei houn wíbirigu.

Meredeti Neemíasi aríaguaña nadagimeintiña. Nadagimeinti úara hama

16. a) Ida liña gayara lan háyeihani wéiyaaña lidan afiñeni lani Neemíasi hénpulu? b) Ariñaga huméi ida liña lan híchugun amu íbirigu erei hun.

16 Lau lídehan Heowá, dandu Neemíasi kei huríu ibihatiña erei lun hagunfulirun lau wadagimanu le meha lunbei hadügüni. Bunaguaya hamuti lubarieirun Herusalén lídanrügü 52 weyu (Neemíasi 2:18; 6:15, 16). Gama lumoun, meredeti Neemíasi aríaguaña nadagimeintiña. Nadagimeinti úara hama (Neemíasi 5:16). Uguñe weyu, falá hamuti saragu wéiyaaña lidan afiñeni lani Neemíasi hénpulu lau hídehan lidan tábunawagun o lidan tarumadahóun Luban Adamuridaguni. Luagu ínsiñeni le hasandirubei hawagu híbirigu, rútiña íbirigu úaraguatiña ha erei houn ha gaturóbulinbaña lau habisidahaniña o lau hapurichihan hama (aliiha huméi Isaíasi 35:3, 4).

‘MÍGIRABA LUN LEFERIDIRUNI BÚHABU LERE’

17, 18. Danme le gaturobulin wamá o danme weiri lan wadiheri, ka gayarabei wachoururuni?

17 Íderagua lumutiwa wawadigimaridun hama wíbirigu lun lidan wamá aban luma lun wadarirun umadagu inarünitiña. Ruti giñe ichouruni woun luagu abinirúni le lunbei líchuguni Bungiu woun lábugiñe Larúeihan. Dan le wíchugun erei houn amu, íderagua wamutiña lun hawanduni haturóbulin luma lun hasaminarun luagun le lunbei hibihini ámuñegü lau lubuidun igaburi. Ruti giñe erei woun ani íderagua lumutiwa lun wakipuruni wemenigin lubá ámuñegü.

18 Dan le wasaminarun luagun ida liña lan líderaguniña Heowá lubúeingu ha úaraguabaña lidan binadu dan, ábatima léredun wafiñen luagu. Ligíati, danme le gaturóbulin wamá o danme weiri lan wadiheri, mábürühala warüna. Gayarati wachoururuni ánhawa lan amuriaha ídemuei luma Heowá, líchuguba erei woun lau lúhabu le gagañeiradibei ani ladügüba lun weresibirun saragu abinirúni lábugiñe Larúeihan (Sálumu 73:23, 24).