1, 2. Nemene la hna isi memin hnene la itre hlue i Iehova?

QAANE lo hneijine i Abela, atr ka meköt uti hë enehila, hnene la itre hlue i Akötresie hna isine pala hi troa kepe angatre hnei Nyidrë. Öni Paulo kowe la itre keresiano ne Heberu, hnei angatr hna cile hut ngöne la nöjei akötr, ke angatr a thele troa amadrinë Iehova. Angeic a aceitunën la nöjei akötr hna xomihnin me ketre isi. (Heberu 10:32-34) Paulo a aceitunëne la mele ne la keresiano memine la aqane catre huliwa mec hnene la itre ka iwaja me itre ka isi ekö. (Heberu 12:1, 4) Ame la mele së enehila, tre ceitune hi memine la easa iwaja kowe la mel, nge hetrenyi la itre ithupëjia ka thele troa amenu së. Nge angatre fe a thele jëne matre troa patre the së la madrin memine fe lo edrö së elany.

² Easë a isi, maine “ikuië” me Satana me fene i angeic. (Efeso 6:12) Nyipi ewekë catre tro sa isine matre tha tro kö a amenu së hnene la itre ini me aqane wai ewekë ne la fen, me itre huliwa ka sis, me ufi sixa, me hmo hnei ka haitr maine doroge pena, me itre xa huliwa ju kö ka ngazo. Ngo eje hi laka, tro fe sa hane isi memine la kucakuca me itre aja së  ka ngazo.—2 Korinito 10:3-6; Kolose 3:5-9.

3. Iehova a xatua së tune kaa troa isi memine la itre ithupëjia?

³ Eje hi laka, tha ka hmaloi kö troa isi memine la itre ithupëjia cili. Hnei Paulo hna aceitunë angeice lo me ketre atre isi, me hape: “Ini a ishi tun, tha tune kö la ate lepe la enyi.” (1 Korinito 9:26) Matre, loi e tro sa catr tune la lue atr ka isi ngöne la hnë boxe. Nge e cili, tro Iehova lai a xatua së me köja gojenyi së jëne la Tusi Hmitrötr. Nyidrëti fe a isa xatua së jëne la itre itusi së, memine la itre icasikeu me itre asabele. Ngo hapeu, epuni fe kö a hane nyipi ewekëne la itre ixatua cili? Maine tha celë kö lai hnei epuni hna kuca, haawe, tha epuni kö lai a isi memine la ithupëjia. Epuni pe lai a isi tune la atre “lepe la enyi.”

4. Nemene la nyine tro sa kuca matre tha tro kö la ngazo a hun?

⁴ Nyipi ewekë catre tro pala hi sa hmek, ke troa traqa koi së la ithupëjia nge tha ka hnëkë kö së, maine traqa pena nge easa kucakuca. Tusi Hmitrötr a thuecatre koi së ka hape: “The nga kö hnene la ngazo, ngo nganepi la ngazo hnene la loi.” (Roma 12:21) Maine tro pala hi sa catre isi memine la ngazo, tro hë sa ngaan ej! Ngo eje hi laka, maine tha hmeke hë së, tro hë Satana, memine la fene i angeic, me itre aja së ka ngazo a musinë së. Haawe, isa catre pi pe së! The kucakuca kö nge cile catre jë!—1 Peteru 5:9.

5. (a) Nemene la nyine tro sa mekune hnyawa? (b) Drei la itre hne së hna troa ithanatan?

⁵ Maine aja së troa ngaane la ngazo, hetre ewekë nyine tro sa pane mekune hnyawa, ene la troa kepe së hnei Iehova. Kola qaja ngöne Heberu 11:6 ka hape: “Ijije la ate tro koi Akötesie troa kapa, ka hape, eje kö nyidë, nge nyidëti la ate nyi june koi angete thele catë nyidë.” Matre, ame la kola qaja ka hape “thele catë” Iehova, tre kolo hi a amamane ka hape, tro sa huliwa catre matre troa hane kepe së hnei Nyidrë. (Ite Huliwa 15:17) Celë hi hna kuca hnene la itre hlue i Iehova, trahmanyi me föe hna qaja e hnine la Tusi Hmitrötr. Iakobo, Rakela, Iosefa me Paulo la itre tulu ka lolo koi së, ke hnei angatr hna cile catr ngöne la itre ijine akötr. Hnei angatr hna ngaane la ngazo, matre kolo hi lai a anyipicine ka hape, e tro sa huliwa catr, tro fe a hane amanathithi së hnei Iehova. Tro sa ce ithanatane la pengöi angatr.

6. Nemene la ka xatua Iakobo troa catr, nge nemene la thangane lai koi angeic? (Wange ju la pane iatr.)

⁶ Hnene laka tru la ihnim i Iakobo koi Iehova, ame hnei angeic hna catre koi Iehova, me cile hut. Hnei angeic hna wange atrune pala hi la aqane imelekeu i angeic me Nyidrë. Nge angeic a mejiune laka, tro Iehova a amanathithine la itre matra i angeic. (Genese 28:3, 4) Hnene laka, tru la aja i angeic troa kepe manathithi qaathei Iehova, goi isi fe angeic memine la ketre angela ngacama 100 hë lao macatre i angeic. (E jë la Genese 32:24-27.) Eje hi laka, tha hnene hmekuje kö la sipu trenge catre i angeic matre atreine jë angeic cile kowe la angela! Ngo ka xecie hnyawa koi angeic troa thele manathith thei Iehova, me isine  troa traqa kow. Celë hi matre hë angeice pë hë ka hape, Isaraela, kola hape, “Atre Catr, maine Atre Cile koi Akötresie.” Hna amanathithi Iakobo e cili, ene la hna kepe angeic hnei Iehova. Haawe, loi e tro fe sa catr, matre troa hane kepe manathith qaathei Iehova!

7. (a) Nemene la jole ka traqa koi Rakela? (b) Nemene la hnei Rakela hna kuca, nge hna amanathithi angeice tune kaa?

⁷ Hnei Rakela fe hna hane öhne la aqane amanathithine Iehova la föi angeic, Iakobo. Hleuhleu pi hë la mele i Rakela, ke tha ka hnaho kö angeic. Ketre akötre ka tru lai koi angeic, ke hna wange angazone la itre föe ka tune lai ngöne la ijine cili. Hnei Rakela hna catre tune kaa? Hnei angeice pala hi hna mejiun, me cile catr, me xëwe koi Iehova. Ame hnei Iehova hna kapa la thithi angeic, me aijiji angeice troa hnaho. Celë hi kepin matre qaja jë angeic ka hape: “Atraqate la hnenge hna ikuië memine la ifë tixeng, nge hunë hë ni!”—Genese 30:8, 20-24.

8. Nemene la itre jole ka traqa koi Iosefa, nge hnei nemene matre ketre tulu ka lolo angeic?

⁸ Hnei Iakobo me Rakela hna amamai tulu ka lolo kowe la nekö i nyidro, Iosefa. Celë hi ka xatua angeic troa cile catre ngöne la itre ijine akötr. Traqa koi 17 lao macatre i angeic la kola salemë angeic hnene la itre mama i angeic ka zalu. Nge ame hë e thupen, nyimu macatre ne lapa kalabusi angeic, ngo pëkö ngazo hna kuca. (Genese 37:23-28; 39:7-9, 20, 21) Ngo tha kucakuca pi kö Iosefa, maine lapa fë wesitre pena, nge tha hnei angeice kö hna thele troa të la ngazo hna kuca koi angeic. Pine nemen? Pine laka, ka tru koi angeic la aqane imelekeu i angeic me Iehova. (Levitiko 19:18; Roma 12:17-21) Hetre ini nyine tro sa xome qa ngöne la tulu i Iosefa.  Maine nyipici laka, hna akötrëne la mele së lo easa co nge tha loi pena kö enehila, ngo ame pe loi e tro sa catr. Nge, tro kö Iehova a amanathithi së.—E jë la Genese 39:21-23.

9. Tro sa hane nyitipu Iakobo, Rakela me Iosefa tune kaa?

⁹ Easë fe enehila a hane qëmeke kowe la itre jole ka tru. Hnene laka, tha loi kö la aqane ujë i ketre koi së, maine hna meku hni së, maine hna thaipië së, maine zalu pena koi së, haawe, kola akötrëne la hni së. Ngo the kucakuca pi kö, mekune jë pe la itre ewekë ka xatua Iakobo, me Rakela, me Iosefa troa catre nyihlue i Iehova. Hnei Iehova hna acatrene la ime i angatr, me amanathithi angatr pine la aqane hnimi Nyidrë hnei angatr. Ketre, hnei angatr pala hi hna catr, me ujë thenge la itre thithi angatr. Nge ame fe së enehila, itre ka melëne la hneijine la pun, nyipi ewekë tro sa acatrene la mejiune së göi elany. Ngo hapeu, epuni fe kö a hane isine troa amadrinë Iehova?

10, 11. (a) Pine nemene matre easë a isine troa thele manathithi thei Akötresie? (b) Nemene la ka troa xatua së troa axecië mekune hnyawa?

¹⁰ Pine nemene matre nyipi ewekë tro sa isine troa thele manathithi thei Akötresie? Pine laka, itre atr asë hi së ka tha pexeje kö, nge hetrenyi the së la itre aja ka ngazo. Matre ame itre xa ijin, easa isi memine la itre mekune ka ajolë së troa cainöj, nge itre xan a isi memine la itre sine meci angatr. Nge itre xane pena a isi memine la ejolene troa lapa cas. Nge hetrenyi fe la itre xan ka cile kowe la itre xa thiina, tune la lapa fë trenge hni. Matre, ekö ju hë së nyihlue i Iehova, ngo tro pala hi së lai a isi memine la itre ewekë ka ajolë së troa nyihlue i Nyidrë, Atre amanathithin.

¹¹ Eje hi laka, tha ka hmaloi kö troa nyihlue i Iehova, me axecië mekune hnyawa, nge the qaja pala ha e tro sa isi memine la itre aja së ka ngazo. (Ieremia 17:9) Nge maine celë hi ewekë ka traqa koi së, canga sipone jë la uati hmitrötre i Iehova. Tro la thithi memine la uati hmitrötr a xatua së troa kuca la loi, nge tro hë lai a kepe së hnei Akötresie. Haawe, loi e tro sa ujë thenge la itre thithi së, me e Tusi Hmitrötr o drai, me ami ijine troa ini Tusi cas, me kuca la hmi hnepe lapa.—E jë la Salamo 119:32.

12, 13. Nemene la ka xatuane la lue trejin troa isi memine la itre aja i nyidro ka ngazo?

¹² Ala nyimu la itre trejine ka lepe triji la itre aja i angatr ka ngazo jëne la Wesi Ula i Akötresie, me uati hmitrötr, me itre itusi së. Hnene la ketre thöth hna e la tane mekune hna hape, “Nemene la aqane troa lepe triji la itre aja ka ngazo?” (qene Wiwi) ka mama ngöne la Réveillez-vous ! ne 8 Diseba 2003. Öni angeic: “Eni a isi memine la itre ajange ka ngazo. Matre ame la eni a e ngöne la zonal ka hape, ‘hetre itre trejin ka isi mina fe memine la itre aja ka ngazo,’ uqa pi hi ni, ke tha eni casi kö.” Hetre ixatua fe hna kapa hnene lai thöth qa ngöne lo hna hape, “Itre Xa Pengöne Aqane Mel—Kapa kö Akötresie?” (qene Wiwi) ka mama ngöne lo Réveillez-vous ! ne 8 Okotropa 2003. Hnei angeic e cili hna öhne ka hape, hetre itre trejin ka isi pala hi memine la itre aja i angatr ka ngazo, kösë “ithinyine ngöne la ngönetei.” (2 Korinito  12:7) Nge maine eje hi laka, jole pi hë koi angatr, ngo ka catre pala hi la mejiune i angatre göi elany. Öni angeic jë hi: “Kepine fe hi lai matre eni a atreine cile huti o drai. Matre, eni a pane olene koi Iehova la ixatua ne la organizasio i Nyidrë, matre tro pala kö ni a catr ngöne la fene ka ngazo celë.”

¹³ Hanawange la hna melën hnene la ketre trejine föe e Amerik. Hnei angeic hna cinyihane ka hape: “Eni a pane olene koi epuni la hnei epuni hna hamëne la göxeni ka ijij, nge ngöne la nyipi ijin. E e mina ha ni la ketre tane mekun, kösë hna cinyianyi mekötine koi ni. Nyimutre la itre macatre hnenge hna isi memine la itre aja ka ngazo. Matre ame itre xa ijin, eni fe hë a mekune ka hape, ‘Nyine ue hmaca la tro ni a catr?’ Atre hi ni laka, ka ihnimi Iehova, nge Atre senge la itre ngazo. Ngo hnene laka, eni a ajane catrëne la itre ewekë cili, ame koi ni, tha ijijing kö troa kapa la ixatua i Iehova. Matre, jole catre pi hë la meleng.  . . . Thupene la hnenge hna e la Ita Ne Thup ne 15 Maac 2013, lo hna hape, ‘Hetrenyi Kö Nyipunieti “La Hni Troa Ate Hmekunyi” Iehova?’ drenge ju hi ni e cili ka hape, aja i Iehova troa xatua ni.”

14. (a) Nemene la aqane goeëne Paulo la itre aja ka ngazo? (b) Nemene la nyine tro sa kuca matre troa hune kowe la itre aja ka ngazo?

¹⁴ E jë la Roma 7:21-25. Atre hnyawa hi Paulo laka, jole catre pi hë troa isi memine la itre aja së ka ngazo. Ngo, ka xeci hnyawa koi angeic laka, e tro angeic a thith, me mejiune koi Iehova, me lapaune kowe la mele hna huujën hnei Iesu, tro pala kö angeic a hun. Ngo tune kaa fe së? Ijiji së kö troa hun kowe la itre aja së ka ngazo? Eje hi. Tro së lai a hun, e hne së hna nyitipu Paulo me catre mejiune koi Iehova, ngo tha kowe kö la sipu trenge catre së. Loi e tro mina fe sa lapaune kowe la thupene mel.

15. Iehova a xatua së tune kaa troa cile catr ngöne la itupath?

¹⁵ Ame itre xa ijin, Iehova a aijiji së troa amamane la aqane goeëne së la jole ka traqa koi së. E tithi së jë hnene la ketre mec ka tru, maine ketre sinee së pena la hna tith, maine hna kuca pena koi së la ketre ewekë ka tha meköti kö, nemene la aqane tro së e cili a ujë? E ka mejiune hnyawa së koi Iehova, tro së lai a sipo Nyidrëti la trenge catre ka ijij, matre atreine së troa cile hut, me madrin, me imelekeu hnyawa pala hi me Nyidrë. (Filipi 4:13) Kola mama ngöne la hna melëne hnene la itre hlue i Iehova ekö me enehila laka, ka hetre menene la thith. Celë hi lai ka troa aegöcatrenyi së, me xatua së troa cile catr ngöne la itupath.

16, 17. Nemene la nyine tro pala hi sa kuca?

¹⁶ Tro Satana lai a madrine e kucakuca ha së, nge tha isi hë së. Celë hi matre, loi e tro pala hi sa ‘xölehuje catëne la ka loi.’ (1 Thesalonika 5:21) Catre jë së isi me ngaa Satana, me fene i angeic, me itre aja së ka ngazo! Nge tro së lai a hun, e xecie hnyawa koi së laka, tro kö Akötresieti a acatrene la itre ime së me xatua së.—2 Korinito 4:7-9; Galatia 6:9.

¹⁷ Haawe, isa catre pi së isi me cile catr! Nge eje hi lai laka, tro Iehova a “nenge hui [së] la manathithi uti hë atraqate cat.”—Malaki 3:10.