Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Mvuadilu webe utuku utumbisha Nzambi anyi?

Mvuadilu webe utuku utumbisha Nzambi anyi?

“Nuenze malu onso bua butumbi bua Nzambi.”​—1 KOLINTO 10:31.

MISAMBU: 34, 61

1, 2. Bua tshinyi Bantemu ba Yehowa batu ne mvuadilu muimpe? (Tangila tshimfuanyi tshia ntuadijilu tshia tshiena-bualu.)

TSHIKANDAKANDA kampanda tshia mu Pays-Bas tshiakaleja muvua bamfumu ba bitendelelu bavuale mu tshisangilu kampanda tshivuabu benze. Tshiakamba ne: “Bantu ba bungi bavua bavuale bilamba bu bia kujikija nabi lutetuku, nangananga pavuaku luya.” Kadi tshikandakanda tshimue tshimue etshi tshiakaleja ne: Bantemu ba Yehowa kabavua bavuale nanku pavuabu baya mu mpungilu wabu to. Tshiakaleja ne: bana ba balume ne batatu bavua bavuale nkotshi ne tulavuanda, ne bana ba bakaji ne bamamu bavua bavuale jipe ya matuku etu aa ivua bule bukumbanyine. Batu banyisha bikole Bantemu ba Yehowa bua mvuadilu wabu. Mupostolo Paulo wakamba bua bilamba bia bena Kristo ne: bidi ne bua kuleja “kanemu ne meji mimpe” bidi bikumbanyine batendeledi ba Nzambi. (1 Timote 2:9, 10) Nansha muvua Paulo muakule bua bantu bakaji, dîyi dinene edi didi ditangila kabidi bena Kristo bantu balume.

2 Mvuadilu muimpe udi ne mushinga kutudi bu mutudi bantu ba Yehowa, ne udi kabidi ne mushinga kudi Nzambi utudi tutendelela. (Genese 3:21) Bible udi uleja patoke ne: Yehowa Mfumu mutambe bunene wa diulu ne buloba udi ne mikenji idi ileja mushindu udiye musue bua batendeledi bende kuvualabu. Nunku, bitudi tusungula bua kuvuala kabiena ne bua kutusankisha anu tuetu to, bualu bua mushinga budi ne: bidi ne bua kusankisha Yehowa, Mukalenge wetu mutambe bunene.

3. Mikenji ivua Nzambi muelele bena Isalele bua mvuadilu idi itulongesha tshinyi?

3 Mu Mikenji ya Mose, kuvua mikenji ivua ikuba bena Isalele ku nsombelu mubi uvua nende bisamba bivua bibanyunguluke. Mikenji eyi ivua ileja ne: Yehowa mmukine mvuadilu udi kayi uleja dishilangana pankatshi pa bantu balume ne bantu bakaji. Lelu badi babikila mvuadilu udi kayi usunguluja bantu balume ne bantu bakaji ne: mvuadilu wa tshibuejakaji. (Bala Dutelonome 22:5.) Ku diambuluisha dia Mikenji ya Mose, tudi tumona ne: Yehowa kena wanyisha bilamba bidi bivuija bantu balume bu bantu bakaji, anyi bivuija bantu bakaji bu bantu balume, peshi bidi kabiyi bileja dishilangana pankatshi pa bantu balume ne bantu bakaji to.

4. Ntshinyi tshidi mua kuambuluisha bena Kristo bua kuangata mapangadika mimpe bua mushindu wa kuvuala?

4 Mêyi manene a mu Bible adi mua kutuambuluisha bua kuangata mapangadika mimpe bua mushindu wa kuvuala. Tudi mua kutumikila mêyi manene aa nansha tuetu mu ditunga kayi, mu muvu kayi anyi bikale ne bibidilu bia mushindu kayi. Katuena dijinga ne liste wa mvuadilu idi mimpe ne idi kayiyi mimpe to. Kadi tudi ne bua kulonda mêyi manene a mu Bible adi kabidi atuanyishila bua kuvuala bilamba bitudi basue. Tumonayi amue mêyi manene a mu Bible adi mua kutuambuluisha bua kumanya “disua dia Nzambi didi dimpe, didi dianyishibue ne didi dipuangane” patudi tusungula bilamba bia kuvuala.​—Lomo 12:1, 2.

“TUDI TUDIMANYISHA BU BENA MUDIMU BA NZAMBI”

5, 6. Mmunyi mudi mvuadilu wetu mua kuambuluisha bantu bakuabu?

5 Nyuma muimpe wakasaka mupostolo Paulo bua kufunda dîyi dinene dia mushinga didi mu 2 Kolinto 6:4. (Bala.) Tshimuenekelu tshietu tshitu tshiambila bantu bualu kampanda, ne bantu ba bungi badi mua kupeta lungenyi kampanda lua tshitudi bilondeshile tshimuenekelu tshietu. (1 Samuele 16:7) Bu mutudi batendeledi ba Nzambi, katuena mua kuvuala anu bilamba bidi bienza bua tudiumvue bimpe patudi tubivuala anyi bitudi banange to. Patudi tutumikila mêyi manene a mu Bible, nebituambuluishe bua kubenga kuvuala bilamba bidi bikuata pambidi, bileja mubidi anyi bidi bijulangana majinga mabi. Ebi bidi bileja ne: tudi ne bua kuepuka bilamba bidi bizola bitupa bia mubidi anyi biwushiya patoke. Muntu nansha umue kena ne bua kudiumvua bibi anyi kudiumvua muenzejibue bua kutangila kua tshianana padiye umona mushindu utudi bavuale to.

Tuetu ne bilamba bilongolola bimpe, bia mankenda, badilengeje bimpe ne bavuale ne nkatshinkatshi, bantu badi mua kutunemeka bikole bu batendeledi ba Yehowa, Nzambi Mutambe Bunene

6 Tuetu ne bilamba bilongolola bimpe, bia mankenda, badilengeje bimpe ne bavuale ne nkatshinkatshi, bantu badi mua kutunemeka bikole bu batendeledi ba Yehowa, Nzambi Mutambe Bunene. Badi mua kupeta dijinga dikole dia kumanya Nzambi utudi tutendelela, kunemeka bulongolodi buetu bikole ne kupeta dijinga dikole dia kuteleja mukenji wetu wa lupandu.

7, 8. Ndîba kayi ditudi nangananga ne bua kuikala ne mvuadilu mukumbane?

7 Tudi ne dibanza kudi Nzambi wetu wa tshijila, kudi bena Kristo netu balume ne bakaji ne kudi bantu ba mu teritware wetu dia kuvuala mu mushindu udi utumbisha Yehowa ne udi upesha mukenji utudi tuyisha bujitu. (Lomo 13:8-10) Bitudi tuvuala bidi nangananga ne mushinga patudi tuya mu bisangilu bietu bia bena Kristo anyi patudi tuyisha. Tudi ne bua kuvuala mu mushindu udi muakanyine batendeledi ba Nzambi. (1 Timote 2:10) Bushuwa, bimue bilamba bidi mua kuikala bikumbane bua muaba kampanda, kadi kabiyi bikumbane bua muaba mukuabu to. Nunku, nansha tuetu basombele muaba kayi, bu mutudi Bantemu ba Yehowa tudi ne bua kuepuka bua kulenduisha bakuabu ne mvuadilu wetu.

Mvuadilu udiku mua kusaka bakuabu bua kunemeka Nzambi uudi uleja mpala wende anyi? (Tangila tshikoso tshia 7 ne tshia 8)

8 Bala 1 Kolinto 10:31. Patudi tuya mu mpuilu ne mu mpungilu, mvuadilu wetu udi ne bua kuikala mukumbane ne wa nkatshinkatshi. Katuena ne bua kuidikija mishindu minekesha ya mvuadilu idi mitangalake mu bulongolodi ebu to. Nansha kumpala kua mpungilu kutuadija anyi padiye ujika, patudi mu nzubu wa tshilala benyi anyi tunyunguluka pambelu pende, tudi ne bua kutabalela mvuadilu wetu bua kikadi mulekelela anyi mukodiakane to. Mu mushindu eu netuikale ne disanka dia kudimanyisha bu Bantemu ba Yehowa, ne netuikale pabuipi bua kuyisha dîba dionso.

9, 10. Mmunyi mudi Filipoyi 2:4 ne bua kutuambuluisha mu tshilumbu tshia mvuadilu?

9 Bala Filipoyi 2:4. Bua tshinyi tudi ne bua kuela meji bua tshidi mvuadilu wetu mua kuenzela bena Kristo netu balume ne bakaji? Bumue bua ku malu budi ne: bantu ba Nzambi badi badienzeja bikole bua kutumikila mubelu eu: “Nufuishe bitupa bienu bia mubidi bidi pa buloba bua pa bidi bitangila masandi, malu a bukoya, lukuka lua masandi.” (Kolosayi 3:2, 5) Bamue bana betu ba balume ne ba bakaji mbalekele malu a masandi, kadi badi mua kuikala batshidi baluangana ne majinga mabi aa. Tuetu katuyi badimuke, mvuadilu wetu udi mua kuenza bua bibakolele bua kutumikila mibelu ya mu Bible ne bua kutshimuna majinga mabi au. (1 Kolinto 6:9, 10) Katuena basue kuenza bua mvita idibu baluangana bua kutshimuna majinga mabi ibakolele to, ki mmuomu anyi?

10 Patudi tutuilangana ne bana betu ba balume ne ba bakaji, tudi mu bukubi bualu katuena ne bantu badi banyisha malu a bukoya. Mvuadilu wetu udi ne bua kulengeja pende muaba muimpe eu, nansha tuetu mu bisangilu anyi tujikija lutetuku. Nansha mutudi ne budikadidi bua kudisunguila tshitudi ne bua kuvuala, tudi kabidi ne bujitu bua kuvuala bilamba bidi biambuluisha bakuabu bua kulamabu meji abu, mêyi abu ne bikadilu biabu bikezuke ku mêsu kua Nzambi. (1 Petelo 1:15, 16) Dinanga dilelela “kadiena dienza malu a bundu, kadiena didikebela anu masanka adi.”​—1 Kolinto 13:4, 5.

BILAMBA BIDI BIKUMBANANGANA NE TSHIKONDO NE MUABA

11, 12. Mmunyi mudi Muambi 3:1, 17 utuambuluisha bua kuikala ne nkatshinkatshi mu mvuadilu?

11 Padi batendeledi ba Nzambi basungula bilamba bia kuvuala, mbamanye ne: “malu onso ne midimu yonso bidi ne tshikondo tshiabi.” (Muambi 3:1, 17) Mivu, bikondo, nsombelu wetu ne tshitudi tusua kuenza bidi mua kuikala ne buenzeji pa mvuadilu wetu. Kadi, mêyi manene a Yehowa kaatu ashintuluka to.​—Malaki 3:6.

Mêyi manene a Yehowa kaatu ashintuluka to

12 Padiku luya, bitu bitukolela bua kutabalela bua mvuadilu wetu kuikalaye wa kanemu ne wa nkatshinkatshi. Bana betu ba balume ne ba bakaji batu banyisha patutu tuvuala bilamba bidi kabiyi bikuata pambidi anyi bipite bunene bileja bitupa bia mubidi. (Yobo 31:1) Kabidi, patudi tuya ku tshisabu tshia mâyi anyi ku dijiba dia mâyi a kuowela, bilamba bietu bia kuowela nabi bidi ne bua kuikala ne nkatshinkatshi. (Nsumuinu 11:2, 20) Nansha mudi bantu ba bungi ba mu bulongolodi ebu bavuala bilamba bia kuowela nabi bidi bishiya mubidi patoke, tudi ne bua kuenza bua bilamba bitudi tusungula bitumbishe Yehowa, Nzambi wetu wa tshijila.

13. Bua tshinyi mubelu udi mu 1 Kolinto 10:32, 33 udi utuambuluisha patudi tusungula bilamba bia kuvuala?

13 Kudi dîyi dinene dikuabu dia mushinga didi ne bua kutuambuluisha patudi tusungula bilamba bia kuvuala. Tudi ne bua kuikala badimuke bua katulu kunyanga kondo ka muoyo ka bakuabu. (Bala 1 Kolinto 10:32, 33.) Tuetu ke badi ne bujitu bua kuepuka bilamba bidi mua kulenduisha bana betu ba balume ne ba bakaji nansha bantu badi kabayi benzela Yehowa mudimu. Mupostolo Paulo wakafunda ne: “Yonso wa kutudi asankishe muntu nende bua diakalenga diende ne bua kumukolesha.” Wakasakidila kabidi ne: “Bualu nansha Kristo kakadisankisha to.” (Lomo 15:2, 3) Anu bu Yezu, tudi ne bua kuangata kuenza disua dia Nzambi ne kuambuluisha bakuabu ne mushinga wa bungi kupita kudisankisha. Nunku, katuakusungula mvuadilu utudi tuetu basue, kadi upangisha bantu bua kuteleja mukenji wetu to.

14. Mmunyi mudi baledi mua kulongesha bana babu bua kutumbisha Nzambi mu mvuadilu wabu?

14 Baledi bena Kristo badi ne bujitu bua kulongesha bana babu bua kulonda mêyi manene a mu Bible. Ebi bidi bilomba baledi bua badienzeje bua bobu ne bana babu bavuale ne badilengeje ne nkatshinkatshi bua kusankisha Nzambi. (Nsumuinu 22:6; 27:11) Mmunyi mudi baledi mua kulongesha bana babu bua kunemeka Nzambi wetu wa tshijila ne mikenji yende? Baledi badi ne bua kuikala tshilejilu tshimpe kudi bana babu. Badi ne bua kuleja bana babu ne dinanga muaba udibu mua kupeta bilamba bidi bikumbane ne mushindu udibu mua kubipeta. Bana kabena ne bua kusungula bilamba anu bualu mbabinange to, kadi bualu bua mushinga budi ne: badi ne bua kusungula bilamba bidi bitumbisha Yehowa, Nzambi udibu baleja mpala wende.

ENZA MUDIMU BIMPE NE BUDIKADIDI BUEBE

15. Ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha bua kuangata mapangadika mimpe?

15 Bible mmukanda udi ufila buludiki buimpe budi mua kutuambuluisha bua kuangata mapangadika mimpe adi atumbisha Nzambi. Nansha nanku, bitudi tuvuala bidi bileja tshitutu basue. Mushindu wa mvuadilu utudi basue ne bilamba bitudi mua kusumba bidi mua kushilangana ne bia bakuabu. Kadi bilamba bietu bidi ne bua kuikala misangu yonso bilongolola bimpe, ne mankenda, bikale ne nkatshinkatshi, bikumbanyine tshitudi tuenza ne bianyishibue muaba utudi.

16. Bua tshinyi bidi ne mushinga bua kudienzeja bua kuvuala bimpe?

16 Kabitu misangu yonso bipepele bua kupeta bilamba bidi bikumbane ne bileja mutudi ne nkatshinkatshi to. Magazen a bungi atu apanyisha anu bilamba bitu bantu ba bungi basue. Nunku bidi mua kutulomba dîba dia bungi ne didienzeja bua kupeta bilamba bidi bileja mutudi ne nkatshinkatshi bu mudi: jipe, nkanzu ne maluze anyi kusungula kostime ne mipanu bidi kabiyi bikuata bikole pambidi. Kadi bana betu ba balume ne ba bakaji nebamone ne nebanyishe mutudi tudienzeja bua kuvuala bilamba bidi bimpe ne bikumbane. Disanka ditudi nadi dia kutumbisha bikole Tatu wetu wa mu diulu udi mutunange didi ditusaka bua kudipangisha bualu kayi buonso bua kuvuala mu mushindu udi umutumbisha.

17. Ngamue malu kayi adi mua kuambuluisha muanetu wa balume bua kuikalaye ne muedi anyi kubenga kuikala nawu?

17 Bidiku bimpe bua bana betu ba balume kuikalabu ne muedi anyi? Mikenji ya Mose ivua ilomba bantu balume bua kuikalabu ne muedi. Kadi, bena Kristo kabena muinshi mua Mikenji ya Mose to, ne ki mbenzejibue bua kutumikila mukenji eu to. (Lewitiki 19:27; 21:5; Galatiya 3:24, 25) Mu imue miaba, kabatu bamona kuikala ne muedi mukosa bimpe bu kubi to, ne kuikala nawu kakutu kupangisha bantu bua kuteleja mukenji wetu to. Bushuwa, bamue bana betu ba balume badi ne majitu mu tshisumbu batu ne muedi. Nansha nanku, bamue bana betu ba balume badi mua kusungula bua kukosa muedi. (1 Kolinto 8:9, 13; 10:32) Mu miaba mikuabu, bantu kabatu ne tshibidilu tshia kulekela muedi to, ne kabatu bamona bantu badi nawu bu bena mudimu ba Nzambi to. Nunku, kuikala ne muedi kudi mua kupangisha muanetu wa balume bua kutumbisha Nzambi ne dîba adi neikale ne “bualu budibu bamubanda nabu.”​—1 Timote 3:2, 7; Lomo 15:1-3.

18, 19. Mmunyi mudi Mika 6:8 utuambuluisha?

18 Tudi ne dianyisha dia bungi bua mudi Yehowa kayi mutupeshe liste wa mvuadilu ne didilengeja bidi bianyishibue ne bidi kabiyi bianyishibue. Kadi mmutupeshe budikadidi bua kuangata mapangadika mimpe mimanyine pa mêyi manene a mu Bible. Nunku, nansha patudi tuangata mapangadika bua mvuadilu wetu ne didilengeja dietu, tudi ne bua kuleja ne: tudi basue kuikala ne nkatshinkatshi bu mutudi bena mudimu ba Nzambi.​—Mika 6:8.

19 Tudi tuitaba ne budipuekeshi buonso ne: Yehowa mmukezuke ne ngua tshijila, ne mikenji yende ke idi mua kutulombola bimpe. Tuetu basue kuikala ne nkatshinkatshi ne budipuekeshi, tudi ne bua kutumikila mikenji yende mu nsombelu wetu. Kuikala ne nkatshinkatshi nekutuambuluishe kabidi bua kunemeka mmuenenu wa bakuabu ne mushindu udibu badiumvua.

20. Ntshinyi tshidi mvuadilu wetu ne didilengeja dietu mua kuenzela bakuabu?

20 Mvuadilu wetu udi ne bua kuleja patoke ne: tudi batendeledi ba Yehowa. Yehowa udi ne mikenji mitumbuke, ne tudi ne disanka dia kuyitumikila. Bana betu ba balume ne ba bakaji mu tshibungi mba kuela kalumbandi bua tshimuenekelu tshiabu ne bikadilu biabu bimpe bualu bidi bikoka bantu ba muoyo muimpe ku mukenji wa mu Bible wa lupandu, bitumbisha Yehowa ne bimusankisha. Patudi tuangata mapangadika mimpe bua bilamba bitudi tuvuala, netutungunuke ne kutumbisha Eu udi ‘muluate bunême ne butumbi.’​—Musambu 104:1, 2.