Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Minzangala, Suínisie-nu o Kixikanu Kienu

Minzangala, Suínisie-nu o Kixikanu Kienu

‘O kuxikana-phe kuidikisa ima kiluua i moneka.’​—JIHEBELEU 11:1.

MIMBU: 41, 11

1, 2. Kibhuidisu kiebhi ki tena kubhanga o jiselevende ja Jihova ja minzangala? Kikuatekesu kiahi ki bhana o Bibidia?

SAÍ KOLEKA ia xikola ia phang’etu ia munzangala mu ixi ia Grã-Bretanha, uambe: “Eie u njimu. Eie ku tokala kuxikina kuila, kuene Nzambi.” O phange ia mukuá mu ixi ia Alemanha, ua soneka: “O alongexi’ami a mona o ima iala mu Bibidia, kala makutu. Kiki kia bhangesa o maxibulu oso kuxikina kuila, o ima ioso ia moneké ngó.” Phangi’etu munzangala ua muhatu, mu ixi ia França, uambe: “O alongexi a xikola iami, a diuana, mukonda dia kumona o maxibulu a mukuá a xikina hanji mu ilongesu ia Bibidia.”

2 Athu avulu lelu, ka xikina kuila, Nzambi ua tu bhange. Se eie u munzangala ua mu sidivila Jihova, mba ua mu dilonga ia lungu ni muéne, nange eie u tena kudibhuidisa kiebhi ki u tena kukuatekesa o athu kuxikina kuila, muéne Mubhangi uetu. O Bibidia i tu kuatekesa kuxinganeka kiambote mu ima i tuívua, ni mu ima i tu tanga. O Mak’â Nzambi ambe: “O kilunji kiambote-phe kia-nda ku ku bhaka.” Kiebhi? Kia-nda ku ku kuatekesa kudituna o ixinganeku ia makutu, ni kusuínisa o kixikanu kié kua Jihova.​—Tanga Jisabhu 2:10-12.

3. Ihi i tua-nda dilonga mu milongi íii?

3 Phala kukala ni kixanu kia kolo kua Jihova, tua tokala ku muijiia kiambote. (1 Timote 2:4) Mu kiki, kioso ki u tanga o Bibidia ni madivulu metu, ua tokala kuxinganeka phala kuijiia kiambote o ima iala-mu. Sota kutendela kiambote i ua mu tanga. (Matesu 13:23) Se u dilonga mu ukexilu iú, eie ua-nda sanga ima iavulu, ia-nda ku kuatekesa kumona kuila, Jihova muéne Mubhangi uetu, ni kuila, o Bibidia ia tundu kua muéne. (Jihebeleu 11:1) Tua-nda mona kiebhi ki tu tena kubhanga kiki.

KIEBHI KI U TENA KUSUÍNISA O KIXIKANU KIÉ

4. Mu ukexilu uebhi, o kuxikina kuila ima ioso ieze ngó kia difuangana ni kuxikina kuila kuene Nzambi? Ihi–phe i tua tokala o kubhanga?

4 Nange muthu u tena ku kutangela: “Eme ngi xikina kuila ioso ieze ngó, mukonda o jingijiie jambe kuila kidi. Kiebhi ki u tena kuxikina kuila, kuene Nzambi, se ki bhuala muthu ua mu monene?” Athu avulu a banza kienhiki. Mu kidi, sé-ku muthu ua mono kiá Nzambi, mba ua mu mono kiá kubhanga kima. (Nzuá 1:18) Maji ihi i tu zuela ia lungu ni athu a xikina kuila, o ima ioso iéza ngó? Ene uá a xikina ku kima nuka a ki muene. Se-ku ngijiie mba muthu uoso uoso, ua monene kima kia muenhu kia kituka kima kiéngi kiala ué ni muenhu. Mu kifika, nuka tua monene nhoka ia bhiluka hoji. (Jobe 38:1, 4) Mu kiki, etu enioso tua tokala kutonginina o ima io bhange, ku i xinganeka, ni kumona se o ima íii ilondekesa ihi. Athu avulu ene mu tala o ima io bhange, ni kuxikina kuila, kuene Nzambi. Ene a mono kuila, Muéne ua bhange ioso, uala ni kutena, ni kuila, muéne uala ni idifuá ia madiuanu.​—Loma 1: 20.

O jifalamenda ja kutokuesa, ji tena ku kukuatekesa kujimbulula kiambote o kixikanu kié ku akuenu (Tala o kaxi 5)

5. Ihi i tena ku tu kuatekesa o ku di longa dingi ia lungu ni ibhangelu?

5 Kioso ki tu mona o ibhangelu, ni ku i xinganeka kiambote, tu mona kuila, Nzambi ua bhange o ima ioso mu madiuanu. ‘Mukonda dia kixikanu,’ tu tena kumona kuila, kuene Mubhangi ua ima, sumbala ki tu tena ku mu mona. Tuejiia kuila, muene uala ni ídifua iambote, ni unjimu ua dikota. (Jihebeleu 11:3, 27) Tu tena ku di longa dingi ia lungu ni ima ia bhange, mu kutanga o ima ia tokuesa o jingijiie. O milongi ia mukuá, tu tena ku i sanga mu jifalamenda ja kutokuesa, kala o vidiu As Maravilhas da Criação Revelam a Glória de Deus, o kadivulu A Vida — Teve um Criador? ni A Origem da Vida — Cinco Perguntas Que Merecem Resposta, ni divulu Existe um Criador Que Se Importa com Você? Mu Despertai! muene mu kuíza milongi, ilondekesa kiebhi o jingijiie ni athu amukuá kiéza mu kuxikina kuila, kuene Nzambi. Ni jimbandu ja mukuá ni diambu “Teve um Projeto?” ji zuela ia lungu ni iama ni ibhangelu ia mukuá. Jala ué ni ifika, ilondekesa o nguzu iene mu bhanga o jingijiie phala kubhanga ima ia difu ni ima ia bhange Nzambi.

6. Kiebhi o jifalamenda ja kutokuesa ji tena ku kuatekesa?

6 Saí phange ku Estados Unidos, uala ni 19 dia mivu ua zuela ia lungu ni tu madivulu tu tua zuela kiá: “Eme ngene mu ku tu ximana kiavulu. Nga di longo o tu madivulu tutu veji javulu.” Phange ia muhatu mu ixi ia França ua soneka: “O milongi ‘Teve um Projeto?’ ia ngi bhangesa kudiuana! Ia ngi kuatekesa kuijiia kuila o jingijiie a tena kufikisa, maji ka tena kubhanga o ima, kála kia i bhange Nzambi.” O jitata ja mon’a uala ni 15 kia mivu ku África do Sul ambe: “O kima kiene mu dianga o kutanga mon’etu mu Despertai!, o mbandu iambe ‘Entrevista.’” O milongi íii, i tena ué ku kukuatekesa kumona kuila kuene Mubhangi. Mu kiki, eie u tena ku tungununa ilongesu ia makutu. O kixikanu kié, kia-nda kola, ua-nda kala kála u muxi uala ni jindanji ja kuatenena mu mavu, ka tena ku u lundumuna ku kitembu kia dikota.​—Jelemiia 17:5-8.

O KIXIKANU KIÉ KU BIBIDIA

7. Mukonda diahi Nzambi ua-ndala kuila, eie u tokuesa o Bibidia?

7 O kuila kima kiaiibha kudibhuidisa: ‘Mukonda diahi eme ngi xikina mu ima izuela o Bibidia?’ Jihova ka-ndala kuila, eie u xikina ngó ku kima, mukonda akuenu a ki xikina. Muéne ua-ndala kuila, eie u tokuesa o Bibidia, ni u mone kuila, iene ia tokala kua Nzambi. Se uejiia kiambote o Bibidia, o kixikanu kié kia-nda kola dingi. (Tanga Loma 12:1, 2; 1 Timote 2:4.) O ukexilu ua beta-o-kota ua kuijiia kiambote o Bibidia, o kudilonga o milongi i ua mesena o kuijiia dingi.

8, 9. (a) Saí athu a uabhela kudilonga milongi iebhi? (b) Kiebhi o athu kia katula mbote kioso kia xinganeka mu milongi ia dilongo?

8 Amukuá a uabhela ku dilonga o ikanenu ia Bibidia. Mba a uabhela kusokesa o izuelu ia Bibidia ni ia akua misoso ni jingijiie. Mu kifika, tala o divulu dia Dimatekenu 3:15. Jihova ua bhange o kikanenu kiki, kioso Adá ni Eva kia mu bhukumukina muene ni Utuminu ué. Kiene o kikanenu kia dianga mu ikanenu ioso ia Bibidia, i tu kuatekesa kuijiia kiebhi o ukexilu ua Utuminu ua Nzambi ua beta-kota ni kiebhi kia-nda zubha o hadi ioso. Kiebhi eie ki ueji di longa o divulu dia Dimatekenu 3:15? Eie u tena kusoneka o jivelusu ja Bibidia, ji londekesa kiebhi kieji di kumbidila o kikanenu kiki. Mu ku suluka, eie u tena kutokuesa se thembu kuxi kia soneka o jivelusu jiji, ni ku ji sokejeka kiambote. Se u bhanga kiki, eie ua-nda mona kuila, sumbala o asoneki ió a Bibidia ka tungile mu thembu imoxi, maji ene oso a soneka ima ia jimbulula kikanenu kiki. Kiki ki tena ku ku kuatesa kuijiia kuila, o nzumbi ia Jihova iene ia bhangesa ene kusoneka o Bibidia.​—2 Phetele 1:21.

9 Saí phange mu ixi ia Alemanha ua zuela kiebhi o madivulu oso a Bibidia a zuela ia lungu ni Utuminu ua Nzambi. Muéne uambe: “O madivulu oso a zuela o maka enhá, sumbala o Bibidia io soneke ku 40 a maiala. O maiala enhá ka tungile mu thembu imoxi, ene ka di ijidile.” Saí phange ia muhatu mu ixi ia Austrália, ua di longo o milongi mu Mulangidi, ia londekesa kuila, o kijila kia Phasu kia lungu ni kikanenu kio bhange mu divulu dia Dimatekenu 3:15, ni milongi ia lungu ni Mexiia. [1](Tala ku disukilu dia milongi.) Muéne ua soneka: “O milongi íii, ia jikula o mesu’ami, eme nga mono kuila, Jihova uala ni kutena. Phala kuxinganeka ni kuiudika o ima ioso íii phala akua Izalaiele, ni kubhangesa kuila, i di kumbidile mua Jezú, madiuanu a dikota. Nga xinganeka kiambote, eme nga mono kuila, o kikanenu kia lungu ni kijila kia Phasu, madiuanu!” Mukonda diahi phang’ietu ua divu kiki? Mukonda, muéne ua xinganeka kiambote mu ima ia dilongo. Kiki kia mu kuatekesa kusuínisa dingi o kixikanu kiê, ni kuzukama dingi kua Jihova.​—Matesu 13:23.

10. Kiebhi o ukexilu ua soneka o Bibidia, u suínisa o kixikanu kietu mu Bibidia?

10 Xinganeka mu ukexilu ua soneka o Bibidia. O maiala a i soneka ni kidi kioso, ene kexile ni uôma ua kusoneka o kidi. M’ukulu, o asoneki engi a kexile mu soneka ngó o ima iambote ia bhangele o ifuxi, ni jisobha jâ. Maji o jipolofeta ja Jihova, ka soneka ngó o ima iambote ia bhangele o mundu ua Izalaiele, ni jisobha, maji ni ima ué iaiibha. (2 Malunda 16:9, 10; 24:18-22) Ene a soneka ué o itondalu iâ, ni ia jiselevende ja mukuá ja Nzambi. (2 Samuuele 12:1-14; Marku 14:50) Saí munzangala ua tungu mu ixi ia Grã-Bretanha, uambe: “O ukexilu iú ua kusoneka, madiuanu.” Kiki ki bandekesa o kidielelu kietu kia kuila, o Bibidia divulu dia Jihova.”

11. Kiebhi o milongi i tu sanga mu Bibidia, i tena ku tu kuatekesa kuxikina kuila, o Bibidia divulu dia Nzambi?

11 Kioso muthu kiehela o milongi ia Bibidia kuendesa o muenhu ué, muéne u mona o mbote i mu bhekela o milongi íii. Kiki, ki mu bhangesa kuxikina dingi kuila, o Bibidia divulu dia Nzambi. (Tanga Jisálamu 19:7-11.) Saí kilumba ua tungu mu ixi ia Japão, ua soneka: Kioso o athu ku muiji uetu kia kexile mu kukumbidila o milongi ia Bibidia, o kuzediua kuetu kua di bandekesa dingi. Tua mono o kutululuka, o ukamba uetu ua dibandekesa dingi, tua di zolele dingi.” O Bibidia iene mu kuatekesa athu avulu kuijiia kuila, o milongi iavulu ia xikinine, milongi ia makutu. (Jisálamu 115:3-8) Iene i tendelesa o athu kudielela kua Jihova, o Nzambi ua tena ioso, i kanena ué ima iambote phala o athu ku hádia. Maji saí-ku athu a zuela kuila, ki kuene Nzambi, ene mu bheza o ibhangelu. A ka mukuá a zuela kuila, o atuameni ni jingijiie ku mundu, a tena kubhanga ima ia-nda zediuisa o athu oso mu ngongo, maji kioso ki tu tala o ibhangelu iâ, tu mona kuila, ka tena kubatula o ibhindamu ia athu ku mundu.​—Jisálamu 146:3, 4.

KIEBHI KI TU TENA KUKUATEKESA AKUETU

12, 13. Kiebhi ki tu tena kuzuela ni athu o maka a lungu ni Ibhangelu, mba ia lungu ni Bibidia?

12 Kioso ki u zuela ni athu ia lungu ni ibhangelu mba maka a Bibidia, kia dianga, sota kuijiia o ima ia xikina ene. Lembalala kuila, o athu a xikina kuila, o ima ia moneke ngó, a mukuá a xikina kuila, kuene Nzambi. Ene a zuela kuila, bhu kaxi ka ima ia moneké ngó, Nzambi ua bhange o ima iéngi iala ni muenhu. A mukuá a xikina kuila, o ima ia moneké ngó, mukonda kiene kia di longo mu jixikola. A mukuá ka xikina kuila kuene Nzambi, mukonda dia makutu a tangela mu jingeleja. Mu kiki, kia dianga, ibhuidisa o muthu o ima ia xikina, ni mukonda diahi muéne u xikina mu ima ienii. Mu kusuluka, ívua kiambote o muthu. Se u bhanga kiki, nange muéne ua-nda mesena ué ku kuívua.​—Tito 3:2.

Ni kuxila kuoso, ibhuidisa o ima i xikina o muthu, ni ku mu ivuidila kiambote

13 Se muthu u zuela kuila, eie ua tobho, mukonda dia kuxikina kuila saí Mubhangi, kiebhi ki ueji mu tambuijila? Ni ujitu uoso, bhinga o muthu phala kujimbulula se kiebhi kia mateka o muenhu. Eie u tena kuzuela kuila, se o ima ia monekene ngó, o kima kia dianga kumoneka, kia tokalele kukala ni kutena kua kudivualulula. Mu kidi, saí mulongexi uambe kuila, kueji bhinga ima i uana: (1) o kima kiki kia tokalele kukala ni kikonda, phala ku ki langa, (2) kia tokalele kukala ni nguzu phala kubhanga ima, (3) kia tokalele kukala ni milongi ieji londekesa o ídifua ié, ni ukudilu ué, ni (4) kutena kua kubhaka o milongi íii, phala kudivualulula ni ídifua íii. Muéne uambe dingi uixi: “O muthu u diuana mukonda ka tena kutendela né ngó o ukexilu ua bhange o tu ibamba tuofele.”

14. Kiebhi ki u tena ku kuatekesa o muthu u xikina kuila, o ima ia moneka ngó?

14 Se ua mu zuela ni muthu ia lungu ni ibhangelu, eie u tena ku jimbulula o maka, kala kia bhangele poxolo Phaulu. Muéne ua soneka: “Kuma dibhata dioso di bhinga muthu u di tunga; ua tungu-phe o ima ioso, Nzambi.” (Jihebeleu 3:4) Mu kidi, sé-ku inzo ia moneka ngó. Saí muthu u bhanga inzo. Mu kiki, saí ué muthu ua bhange o athu, ni ima ioso, mukonda kubhonza dingi kubhanga o muthu, o kutunga o inzo ndenge. U tena ué kutokuesa mu madivulu metu a Bibidia. Saí phange ia muhatu ua zuela ni munzangala ua kexile ni phata kuila, kuene Nzambi. Muéne ua mu bhana o madivulu aiiadi, u tua tange kiá kudima. Mu kubhita semana, muéne uambe: “Kindala ngi xikina kuila, kuene Nzambi.” O munzangala ua mateka kudilonga o Bibidia, iú ua kituka Mbangi ia Jihova.

15, 16. Ihi i tua tokala kubhanga, ande dia ku jimbulula ku muthu kuila, o Bibidia divulu dia Nzambi? Ni ihi i tua tokala kulembalala?

15 Kiebhi ki u tena kukuatekesa muthu ka xikina mu milongi ia Bibidia? Kala ki tua dilongo kiá, kia dianga, mu ibhuidise se ihi i xikina muéne. Mu kusuluka, sota kuijiia o ima ia mesena kuijiia muéne. (Jisabhu 18:13) Se muéne ua uabhela kudilonga ia lungu ni ima ia jingijiie, mu londekese milongi ia Bibidia izuela ia lungu ni maka a jingijiie, phala ku mu kuatekesa kumona kuila, o milongi ia Bibidia ia kidi. Se ua uabhela misoso, eie u tena ku mu tangela kizulukutu kio soneke mu Bibidia, ni ku mu londekesa kuila, o Bibidia ia kanene kiá o kizulukutu kieniókio, ande dia kubhita. Se u londekesa ku athu milongi ia Bibidia i tena kua kuatekesa ku muenhu, ene a-nda ku bhana mátui. U tena kuzuela nau o milongi ia bhana Jezú ku Mulundu ua Midiva.

16 Lembalala kuila, etu ki tu mesena kuzoka ni athu. Tua mesena kuila, ene a uabhela kuzuela n’etu, ni kudilonga o Bibidia. Mu kiki, ni kuxila kuoso, bhanga ibhuidisu iambote, sota kuívua ni henda. Kioso ki u tangela muthu ia lungu ni kixikanu kié, sota kuxila o muthu, benge-benge se muéne muadiakimi kiá. Se u xila akuenu, ene nange a-nda kuxila ué. Ene a-nda diuana kiavulu mu kumona kuila, eie uene mu xinganeka mu ima i uene mu dilonga, sumbala u munzangala hanji. Maji, se muéne ua mesena ngó kuzoka, mba ku kuxonguena, eie ku bhingi ku mu tambuijila.​—Jisabhu 26:4.

EJIIA O KIDI KIA BIBIDIA NI KUSUÍNISA O KIXIKANU KIÉ

17, 18. (a) Ihi i tena ku kukuatekesa kukolesa o kixikanu kiê mu Bibidia? (b) Kibhuidisu kiebhi ki tua-nda dilonga mu milongi ia-nda kaiela?

17 Nange tuejiia kiá milongi iavulu ia Bibidia, maji tua bhingi kuijiia dingi ima ia mukuá, phala kukolesa o kixikanu kietu. Tua tokala kutokuesa o kidi kia zongo kia Bibidia, kala tua mu sota jimbongo jo sueke. (Jisabhu 2:3-6) O ukexilu ua beta-o-kota ua kukolesa o kixikanu kié, o kutanga o Bibidia. Eie nange u tena kufikisa kutanga o Bibidia ku muvu umoxi. Saí kafunga ka ilunga uambe kuila, o kutanga o Bibidia, kua mu kuatekesa kuzukama dingi kua Jihova. Muéne uambe: “O kutanga o Bibidia, kua ngi kuatekesa kumona kuila, o Bibidia Mak’â Nzambi. Nga mateka kutendela kiambote o misoso ia Bibidia i nga di longele, kioso ki ngexile m’unzangala.” Sota kutendela kiambote o milongi i u tanga, mu ku kalakala kiambote ni jifalamenda jetu ja kutokuesa, jala mu dimi dié. Eie u tena kutanga o milongi mu Watchtower Library (Biblioteca da Torre de Vigia) iala mu DVD, BIBLIOTECA ON-LINE da Torre de Vigia, Índice das Publicações da Torre de Vigia, mba mu Kadivulu ka ku Tokuesa Phala o Jimbangi ja Jihova.

18 Jitata, enu mu tena kulonga kiambote o kidi kia lungu ni Jihova ku tuana tuenu. Mu kiki, kiebhi ki u tena kukuatekesa mon’é kusuínisa o kixikanu kiê kua Jihova? O milongi ia-nda kaiela, ia-nda zuela maukexilu a tena kukuatekesa o tuana tué.