1, 2. ¿Imatan wayna-sipaskuna mayninpi piensankuman? ¿Ima ninmi Biblia paykunata?

GRAN BRETAÑA nacionpin juj iñiqmasinchista colegionpi compañeran niran: “Qanqa allin umayoqmá kanki, ¿chaychu Diospi creenki?”, nispa. Alemania nacionmanta iñiqmasinchispas niranmi: “Profesorniykunaqa yanqa cuentopaqmi qhawarinku Bibliaq willasqanta. Paykunaqa piensanku llapan estudiantekuna evolución nisqapi creenankupaqmi”, nispa. Francia nacionmanta iñiqmasinchispas niranmi: “Profesorniykunaqa manan creeyta atinkuchu imaynapis wakin estudiantekuna Bibliapi creeyku chayta”, nispa.

² Wayna-sipas, Jehová Diosta servishankiña otaq chayllaraq paymanta yachashanki chaypas, uyarirankichá wakin runakunaq: “Manan Diosqa kanchu”, nispa nisqankuta. Chayta uyarispaqa yaqapaschá piensaranki: “¿Imaynatan allinta asegurakuyman Diosqa cheqaqpuni kasqanmanta?”, nispa. Chaypaqqa Biblian yanapasunki. Chaypin nin: ‘Allin reparaymi waqaychasunki’, nispa. Arí, allin reparaymi yanapasunki  runaq yanqa rimasqankuwan mana engañachikunaykipaq, yanapallasunkitaqmi Jehová Diospi astawan iñinaykipaqpas (leey Proverbios 2:10-12).

3. ¿Imamantan yachasunchis kay estudiopi?

³ Jehová Diospi astawan iñinaykipaqqa astawanmi payta reqsinayki (1 Tim. 2:4). Chaypaqqa manan leeylla-leeyllachu Bibliata qelqanchiskunatapas leenayki, aswanpas allintan piensanayki chay leesqaykipi, chhaynapi allinta entiendenaykipaq (Mat. 13:23). Chhaynata estudianki chayqa, allintan reparanki Jehová Diosqa cheqaqpuni kasqanta, Bibliapas paypa siminpuni kasqantawan (Heb. 11:1). Chhayna estudiaymantan kay estudiopi yachasunchis.

4. ¿Imanaqtinmi nisunman: “Evolucionpi creeqkunapas mana rikusqankupin creenku”, nispa? ¿Imatan chhaynaqa llapanchis ruwananchis?

⁴ Wakinqa nisunkimanpaschá: “Científico runakunaqa creenkun evolucionpi, chaymi noqapas chaypi creeni. ¿Imaynapitaq qanri Diospi creenki? ¿Acaso pipas Diosta rikuranchu?”, nispa. Arí, manan pipas Diostaqa rikuranchischu (Juan 1:18). Ichaqa, evolucionpi creeqkunari, ¿rikurankuchu imaynas “evolución” nisqanku pasaran chayta? ¿Rikurankuchu juj animal jujniray animalman tukupusqanta? Manan. Paykunapas mana rikusqankupin creenku (Job 38:1, 4). Chhaynaqa llapanchismi asegurakunanchis imaraykus imapipas creenchis chayta. Chaypaqmi allinta estudiananchis imapichus creesqanchista. Askhan kay pachapi animalkunata, plantakunata, imaymana kaqkunatawan rikuspa ninku: “Diospunin chaykunataqa kamanman karan”, nispa. Chhaynapin reparanku Diosqa ancha atiyniyoq kasqanta sumaq sonqo kasqantawan (Rom. 1:20).

5. ¿Imakunan yanapawasunman Diospa kamasqankunamanta astawan yachananchispaq?

⁵ Chhaynaqa, wayna-sipas, allinta piensay  Diospa imaymana kamasqankunapi, chaypin reparanki tukuy imapas admirakunapaq jina ruwasqa kasqanta. Chhaynapin Diosta mana rikushaspapas astawan paypi iñinki. Chaymantapas allintan reparanki Diosqa ancha yachayniyoq sumaq sonqo kasqanta (Heb. 11:3, 27). Chaymantapas estudiawaqmi científico runakuna imatachus estudiasqankupi tarishanku chayta. Chaykunatan tarinki Las maravillas de la creación nisqa videopi, Obra de un Creador nisqa folletopi, El origen de la vida nisqa folletopi, ¿Existe un Creador que se interese por nosotros? nisqa libropipas. ¡Rijch’ariy! revistapipas lloqsimullanmi wakin científico runakunamanta willakuykuna. Chaykunapin paykuna willakunku imaraykus Diospi creenku chayta. Kallantaqmi ¡Rijch’ariy! revistapi “¿Kikillanmantachu paqarimuran?” nisqa partepas. Chaypin willakun imayna kamasqachus animalkunapas jujkunapas kashanku chaymanta, imaynatachus cientificokuna chayman jina mosoq maquinakunata ruwayta munashanku chaymantapas.

6. ¿Ima qelqakunan yanapasunkiman?

⁶ Estados Unidos nacionpin juj wayna iñiqmasinchis niran: “Askha kutitan estudiarani Obra de un Creador nisqa folletota, El origen de la vida nisqa folletotawan. Chaykunan anchata yanapawaran”, nispa. Francia nacionpi hermanapas niranmi: “Anchatan gustawan ¡Rijch’ariy! revistapi “¿Kikillanmantachu paqarimuran?” nisqa parte. Chaypin yachani Diospa kamasqankunaqa ancha admirakunapaq kasqanta, chaymi yachaysapa ingenierokunapas mana paypa ruwasqanman igualayta atinkuchu”, nispa. Sudáfrica nacionpi iñiqmasinchiskunapas nirankun: “Ususiykuqa 15 watanpiñan kashan, paymanqa anchatan gustan ¡Rijch’ariy! revistapi ‘Tapusun’ nisqa parte”, nispa. Chay qelqakunan qantapas yanapasunkiman Diosqa cheqaqpuni kasqanta rikunaykipaq, chhaynapi yanqa yachachikuykunawan mana engañachikunaykipaq. Chhaynapin iñiyniyki allin saphichasqa sach’a jina kanqa (Jer. 17:5-8).

7. ¿Imanaqtinmi Dios munan tukuy yuyaywan Bibliata estudianaykita?

⁷ ¿Jayk’aqllapas tapukurankichu Bibliaq yachachikuyninkuna cheqaqpunichu kanman icha manachu chayta? Chayta tapukuyqa manan juchachu. Jehová Diosqa manan munanmanchu jujkunata qatikuspalla Bibliapi iñinaykita. Aswanmi payqa munan ‘tukuy yuyayniykiwan’ Bibliata estudianaykita, chhaynapi allinta entiendenaykipaq. Astawan Bibliaq nisqanta entiendenki chayqa, astawanmi iñiyniykipas wiñanqa (leey Romanos 12:1, 2; 1 Timoteo 2:4). Chaypaq ñaupaqta Bibliapi estudiawaq yachay munasqayki temakunata.

8, 9. a) ¿Imakunatan wakin iñiqmasinchiskuna astawan estudiayta munanku? b) ¿Imaynatan wakin iñiqmasinchiskunata yanaparan imachus leesqankupi allinta piensay?

⁸ Wakin iñiqmasinchiskunaqa Bibliapi profeciakunatan astawan estudianku, wakintaq Bibliaq willasqanta tupachinku allin yachaq runakunaq nisqanwan. Ejemplopaq yachasunchis Génesis 3:15 textopi profeciamanta. Jehová Diosqa Adán Eva juchallikusqanku qhepallatan chay profeciata  willaran. Chaymi karan Bibliapi ñaupaq profecía. Chaypi nisqan jina, Diospa gobiernonmi rikuchinan karan Dioslla lliuta kamachinanpaq allin kasqanta, chay gobiernollan tukuy mana allin kaqtapas tukuchinan karan. Chhaynaqa, ¿imaynatan estudiawaq Génesis 3:15 textota? Chaypaq listapi churawaq chay textomanta willaq textokunata, chaymantataq chay textokunata ordenpi churawaq jayk’aqchus qelqakusqanman jina. Chhaynapin reparanki Bibliata qelqaqkunaqa mana kaq tiempollapichu kausasqankuta, chaywanpas imachus qelqasqankuwanmi pisi-pisimanta aswan allinta chay profecía entiendekuran. Chaywanmi reparanki Jehová Diospuni santo espiritunwan paykunata pusasqanta (2 Ped. 1:21).

⁹ Alemania nacionmanta iñiqmasinchismi niran: “40 runakunaña Bibliata qelqaranku chaypas, llapankun Diospa gobiernonmanta qelqaranku. Chay qelqaqkunaqa yaqa llapankun mana reqsinakurankuchu sapaq tiempopi kausasqankurayku”, nispa. Australia nacionmanta hermananchismi Qhawaq revistata estudiasqanpi entienderan Génesis 3:15 textopi profeciawan, Pascua fiestawan, Cristowan ima allin tupanasqa kasqanta ^[1] (25 paginapi willakuyta qhaway). Chaymi niran: “Chay profeciata allinta entiendespaymi repararani may yachayniyoqchus Jehová Dios kasqanta. Payqa Israel runakunatan kamachiran Pascua fiestata ruwanankupaq, chhaynapi Jesuspi chay junt’akunanpaq. Anchatan admirakurani Pascua fiesta imapaqchus karan chaypi piensaspay”, nispa. Chay hermanaqa imachus leesqanpi allinta piensasqanraykun entienderan chay profeciata. Chaywanmi payqa anchata iñiyninpi kallpachakuran, astawantaq Jehová Diosmanpas k’askakuran (Mat. 13:23).

10. ¿Bibliata qelqaqkuna imayna kasqankupin piensanayki? ¿Imaynatan chay yanapasunkiman?

¹⁰ Bibliapi astawan confianaykipaqqa allintan piensanayki Bibliata qelqaqkunaqa cheqaqllata rimaq kasqankupi. Chay tiempopi runakunaqa allin kaqkunallatan qelqaqku nacionninkumanta reyninkumantapas. Diospa profetankunan ichaqa mana pakarankuchu Israel llaqtaq mana allinkuna ruwasqanta, ni reykunaq juchallikusqankutapas (2 Crón. 16:9, 10; 24:18-22). Paykunaqa qelqarankun kikinkuq juchankumanta, wakin Dios sonqo runakunaq juchankumantapas (2 Sam. 12:1-14; Mar. 14:50). Chayta estudiaspan juj wayna iñiqmasinchis niran: “Chaykuna qelqasqankupin reparani Bibliaqa Jehová Diosmantapuni jamusqanta”, nispa.

11. ¿Imaynatan reparallasunmantaq Bibliaqa Diosmantapuni jamusqanta?

¹¹ Biblia Diosmantapuni jamusqanta rikunaykipaqqa allintan reparanayki imaynatachus runakunata yanapashan chayta (leey Salmo 19:7-11). Japón nacionmanta sipas hermananchismi niran: “Familiaypiqa Bibliaq nisqanta kasukusqaykuraykun sumaqta kausayku”, nispa. Bibliata estudiaspankun askha runakuna repararanku wakin ruwasqankuqa mana allinchu kasqanta (Sal. 115:3-8). Chhaynapin paykunaqa Jehová Diosman k’askakuranku, sumaq suyakuytataq tariranku. Wakin runakunan ichaqa anchataña admirakunku  Diospa kamasqankunata estudiaspa chaypas, mana creenkuchu Diospi. Jujkunataq gobiernokunapi cientificokunapi aswanqa confianku: “Paykunan problemanchiskunata allichanqaku”, nispa. Ichaqa manan runaqa kunankama problemanchiskunata tukuchiyta atinkuchu (Sal. 146:3, 4).

12, 13. ¿Imaynatan Diosmanta yachachiwaq?

¹² Pitapas Diosmanta otaq Bibliamanta rimapayanaykipaqqa ñaupaqtan yachanayki imapichus creen chayta. Wakinqa evolucionpiña creenku chaypas, creellankutaqmi Diospipas. Paykunaq piensasqankuman jinaqa Diosqa evolucionwansi tukuy imatapas ruwanman karan. Wakintaq evolucionpi creenku escuelakunapi chayta yachachisqankuraykulla. Wakintaq manaña Diospi creenkuchu religionkuna mana allinkuna ruwasqanta rikusqankurayku. Chayraykun allinta yachanayki imapis creenku chayta, chaymantataq tukuy yuyaywan paykunata uyarinayki, chhaynapin paykunapas allinta uyarisunkiku (Tito 3:2).

¹³ Pipas nisunkiman: “Sonsokunallan Diospiqa creenku”, nispa chayri, ¿imatan ruwawaq? Sumaqllatan tapuwaq: “Chhaynaqa, ¿imaynapin ima kausaqpas rijurimunman karan? ¿Imaynapin ñaupaq ‘célula’ nisqa rijurimunman karan?”, nispa. Tukuy imapas juj celulallamanta paqarimunman karan chayqa, chay celulaqa yachananmi karan mirayta. Chaymantapas juj científico nisqan jina, chay celulaqa qarayoqmi kanan karan, yachananmi karan mijuyta, imayna wiñayta imaman tukuytapas. Tukuy chaykunaqa ancha admirakunapaqmi. Chaychá chay científico runaqa niran: “Juj ‘célula’ nisqaqa admirakunapaq jina ruwasqan kashan”, nispa.

14. ¿Imaynatan pitapas explicawaq Diosqa cheqaqpuni kasqanta?

¹⁴ Evolucionpi creeqkunawan rimashaspaqa apóstol Pabloq nisqantan qanpas niwaq. Paymi niran: “Lliu wasipas runaq ruwasqanmi, tukuy iman ichaqa Diospa ruwasqan”, nispa (Heb. 3:4). Imaynan juj wasipas mana yanqallamantachu rijurimuran, tukuy ima kausaqkunapas manan kikillanmantachu rijurimunman karan, Diospunin chaykunataqa ruwanman karan. Qelqanchiskunapas yanapawasunmanmi evolucionpi creeqkunata yachachinapaq. Juj hermanan juj waynaman qoran soqta parrafopi willasqanchis folletokunata. Jinan juj semanamanta chay wayna niran: “Kunanqa creeniñan Diospiqa”, nispa. Chay waynaqa Biblia estudiaytan qallariran, tiempowantaq iñiqmasinchis kapuran.

15, 16. ¿Imatan ruwananchis Bibliamanta yachachinapaq? ¿Imatan mana ruwananchischu?

¹⁵ ¿Imaynatan yachachiwaq Bibliapi mana creeq runakunata? Ñaupaqtan tapuwaq imapichus creen chaytaraq. Chaymantataq tapuwaq imamantachus rimayta munanman chayta (Prov. 18:13). Wakinqa cienciamantan rimayta munanku, paykunamanqa rikuchiwaqmi imaynas Bibliaqa cienciaq nisqanman jina imatapas willan chayta. Wakintaq “historia” nisqamanta rimayta munanku, paykunamanqa willawaqmi imapas importante pasasqanmanta, jinaspa willawaq imaynas Bibliaqa ña  chaymanta willaranña chayta. Wakintaq yachayta munanku imapis Biblia paykunata yanapanman chayta, paykunamanqa willasunmanmi orqopi Jesuspa yachachisqanmanta.

¹⁶ Ichaqa manan piwanpas discutinaykichu, aswanpas sumaqtan lliuwanpas parlata tupachinayki. Chaypaqqa respetowanmi imatapas tapunayki, tukuy yuyaywantaq ima nisqantapas uyarinayki. Kuraqniykikunawan rimaspaqa aswan respetowanraqmi rimanayki, chhaynapin paykunapas respetasunkiku. Chaymantapas allintan reparanqaku waynalla otaq sipaslla kashaspaykipas allinta imapipas creesqaykita. Ichaqa sichus pipas burlakuyta munaspa imatapas tapusunkiman chayqa, manan contestanaykichu (Prov. 26:4).

17, 18. a) ¿Iman yanapasunki iñiyniyki astawan wiñananpaq? b) ¿Imamantan yachasunchis qatimuq estudiopi?

¹⁷ Yachashankiñachá Bibliamanta importante yachachikuykunata, ichaqa iñiyniyki astawan wiñananpaqqa kallpachakunaykin Bibliata astawan estudianaykipaq, arí, qoritapas maskhashawaq jinan Bibliapi yachachikuykunata maskhanayki (Prov. 2:3-6). Chaypaqqa cantonmanta cantonkaman Bibliata leenayki. Allinpunin kanman juj watallapi Biblia leeyta tukuwaq chayqa. Chaytan juj watukuq umalliq ruwaran wayna kashaspa. Paymi niran: “Chayta ruwaspaymi allinta repararani Bibliaqa Diospa siminpuni kasqanta. Chayraqmi allinta entienderani wawallaraq kashaqtiy Bibliamanta willawasqanku willakuykunata”, nispa. Chaymantapas kallantaqmi juj yanapaykunapas Bibliata estudianaykipaq. Wakinmi kaykuna: Watchtower Library DVD nisqa, Watchtower INTERNETPI QELQANCHISKUNA nisqa, Índice de las publicaciones Watch Tower nisqa, Jehová Diospa testigonkuna Bibliata t’aqwinankupaq qelqa nisqapiwan.

¹⁸ Tayta-mamakuna, qankunan astawanqa wawaykichisman Jehová Diosmanta yachachinaykichis chhaynapi allin iñiyniyoq kanankupaq. ¿Imaynatan chayta ruwawaqchis? Chaymantan qatimuq estudiopi yachasunchis.