ەحوبانىڭ ۋادەلەرىنە دەگەن سەنىمىمىزدى كورسەتەيىك
«سەنىم دەگەنىمىز... كورىنبەيتىن نارسەلەردىڭ شىن مانىندە بار ەكەنىنىڭ ايقىن دالەلىن كورۋ» (ەۆرەيلەرگە 11:1).
اندەر: 54، 43
1. سەنىمىمىز بولعانىنا نەگە ريزا بولۋىمىز كەرەك؟
سەنىم — اسىل قاسيەت. جۇرتتىڭ بارىندە بىردەي سەنىم جوق (سالونيكالىقتارعا 2-حات 3:2). ال ەحوبا ٶز قىزمەتشىلەرىنىڭ ٴارقايسىسىنا سەنىم دارىتىپ وتىر (ريمدىكتەرگە 12:3؛ عالاتتىقتارعا 5:22). سەنىمى بارلاردىڭ ٴبارى بۇعان ٴدان ريزا بولىپ، مۇنى اسا جوعارى باعالاۋلارى كەرەك.
2، 3. ا) سەنىمىمىز بولسا، مۇنىڭ قانداي پايداسىن كورەمىز؟ ٵ) قازىر قانداي سۇراقتاردى قاراستىرامىز؟
2 ەحوبا ادامزات ٷشىن ٶزىنىڭ اياۋلى ۇلىن بەردى. يساعا سەنىم بىلدىرگەن ادامنىڭ كۇناسى كەشىرىلەدى. ال بۇل، ٶز كەزەگىندە، ەحوبامەن ماڭگى باقي دوس بولۋعا جول اشادى (جوحان 6:44، 65؛ ريمدىكتەرگە 6:23). ەحوبانىڭ راقىمى نەتكەن زور دەسەڭىزشى! كۇناكار پەندە بولعاندىقتان تەك ولىمگە لايىق بولساق تا، ول بويىمىزدان جاقسى نارسەنى كوردى (ٴزابۇر 103:10). ٴسۇيتىپ، بىزگە يسا مەن ونىڭ قۇرباندىعى تۋرالى ىزگى حاباردى اشتى. يساعا سەنىم ٴبىلدىرىپ، سوڭىنان ەرە باستاعاندا، بىزدە ماڭگىلىك ومىرگە دەگەن ٷمىت پايدا بولدى (جوحاننىڭ 1-حاتى 4:9، 10 وقىڭىز).
3 الايدا سەنىم دەگەنىمىز ناقتى نەنى بىلدىرەدى؟ بۇل ەحوبانىڭ ٴبىز ٷشىن نە ىستەگەنىن جانە الدا نە ىستەيتىنىن سانامەن قابىلداپ قانا قويۋدى بىلدىرە مە؟ بۇدان دا ماڭىزدىسى، سەنىمىمىزدى قانداي جولدارمەن كورسەتۋىمىز كەرەك؟
«جۇرەگىڭىزدە سەنىم بولسىن»
4. نەگە سەنىم قۇدايدىڭ نيەتىن اقىلمەن ۇعىپ قويۋدى عانا بىلدىرمەيدى؟
4 سەنىم — قۇدايدىڭ نيەتىن اقىلمەن ۇعىنىپ قويۋدان دا كوپ نارسەنى بىلدىرەدى. ول — ادامدى قۇدايدىڭ ەركىنە ساي ارەكەت ەتۋگە تالپىندىراتىن قۋاتتى كۇش. قۇدايدىڭ قۇتقارۋ شاراسىنا دەگەن سەنىم بىزگە وزگەلەرمەن ىزگى حاباردى بولىسۋگە قوزعاۋ سالادى. ەلشى پاۋىل بىلاي دەگەن: «ەگەر يسانىڭ يەمىز ەكەنىن اۋزىڭمەن جاريالاساڭ ٵرى جۇرەگىڭدە قۇدايدىڭ ونى ولىمنەن قايتا تىرىلتكەنىنە دەگەن سەنىمىڭ بولسا، وندا قۇتقارىلاسىڭ. ويتكەنى ادام جۇرەگىندەگى سەنىمى ارقىلى ادىلدىككە يە بولادى، ال سەنىمىن اۋزىمەن جاريالاۋ ارقىلى قۇتقارىلادى» (ريمدىكتەرگە 10:9، 10؛ قورىنتتىقتارعا 2-حات 4:13).
5. سەنىمىمىزدىڭ بولعانى نەگە اسا ماڭىزدى جانە ونى قالاي بەرىك ەتە الامىز؟ مىسال كەلتىرىڭىز.
5 قۇدايدىڭ جاڭا دۇنيەسىندە ماڭگى ٶمىر ٴسۇرۋىمىز سەنىمىمىزدىڭ بولۋىنا جانە ونى قانشالىقتى بەرىك ەتىپ ساقتايتىنىمىزعا بايلانىستى. سەنىم وسىمدىك سياقتى. وسىمدىك جايقالىپ ٶسۋى ٷشىن ونى سۋعارىپ وتىرۋىمىز قاجەت. ەگەر جەتكىلىكتى سۋ قۇيماساق، ول سولىپ، اقىرىندا ٶلىپ قالادى. تاپ سولاي، ەگەر قاراۋسىز قالدىرساق، سەنىمىمىز دە سولىپ، ٶلىپ قالادى (لۇقا 22:32؛ ەۆرەيلەرگە 3:12). ال تيىسىنشە كوڭىل ٴبولىپ وتىرساق، «سەنىمىمىز بەرىك» بولىپ، ودان سايىن «نىعايا» تۇسەدى (تيتكە 2:2؛ سالونيكالىقتارعا 2-حات 1:3).
كيەلى كىتاپتا سەنىم قالاي سيپاتتالادى؟
6. ەۆرەيلەرگە 11:1 دە سەنىم قانداي ەكى جولمەن سيپاتتالعان؟
6 سەنىمنىڭ سيپاتتاماسىن ەۆرەيلەرگە 11:1 دەن (وقىڭىز) تابۋعا بولادى. 1) سەنىم — «نەگىز بار بولعاندىقتان، ۇمىتتەنگەننىڭ جۇزەگە اساتىنىنا بەرىك سەنۋ». مۇنداعى «ۇمىتتەنگەن» نارسەگە قۇدايدىڭ بولاشاققا قاتىستى ۋادەلەرى دە جاتادى. مىسالى، ٴبىز زۇلىمدىق اتاۋلى جويىلىپ، جاڭا دۇنيە ورنايتىنىنا سەنىمدىمىز. 2) سەنىم — «كورىنبەيتىن نارسەلەردىڭ شىن مانىندە بار ەكەنىنىڭ ايقىن دالەلىن»، نەمەسە نانىمدى ايعاعىن، كورۋ. ٴبىز كوزىمىزبەن كورمەسەك تە، ەحوبا قۇدايدىڭ، يسا ٴماسىحتىڭ، پەرىشتەلەر مەن پاتشالىقتىڭ كوكتە بار ەكەنىن بىلەمىز (ەۆرەيلەرگە 11:3). قۇدايدىڭ ۋادەلەرىنە جانە كورىنبەيتىن نارسەلەرگە شىنىمەن سەنەتىنىمىزدى قالاي كورسەتە الامىز؟ ٶمىر ٴسۇرۋ قالپىمىزبەن جانە ٴسوزىمىز بەن ٸسىمىز ارقىلى. مۇنسىز سەنىمىمىز تولىققاندى بولا المايدى.
7. سەنىمنىڭ بولۋى نەنى بىلدىرەتىنى نۇحتىڭ مىسالىنان قالاي كورىنەدى؟ (ماقالانىڭ باسىنداعى سۋرەتتى قاراڭىز.)
7 ەۆرەيلەرگە 11:7 دە نۇحتىڭ سەنىمىنە نازار اۋدارىلعان. ٴبىز ودان نەگە ۇيرەنە الامىز؟ نۇح جايلى ەلشى پاۋىل: «قۇداي ٵلى كوزگە كورىنبەگەن نارسەلەر تۋرالى ەسكەرتكەننەن كەيىن، نۇح سەنىمى بولعاندىقتان قۇدايدان قورقاتىنىن كورسەتىپ، ٷي ٸشىن قۇتقارۋ ٷشىن كەمە سالدى»،— دەگەن (ەۆرەيلەرگە 11:7). نۇح الىپ كەمە سوعۋىمەن سەنىمىن كورسەتتى. كورشىلەرى ودان مۇنداي ۇلكەن قۇرىلىستى نەلىكتەن جۇرگىزىپ جاتقانىن سۇراعانىندا كۇمان جوق. سوندا نۇح ۇندەمەي قالدى ما نەمەسە مەندە ىستەرىڭ بولماسىن دەدى مە؟ البەتتە، جوق. كيەلى كىتاپتا ونىڭ «ادىلدىكتى ۋاعىزداۋشى» بولعانى ايتىلعان (پەتىردىڭ 2-حاتى 2:5). ول قۇدايدىڭ زۇلىمداردى جويۋ ٷشىن توپان سۋ جىبەرەتىنىن ادامدارعا ەسكەرتكەن. ٴسىرا، ول قۇدايدىڭ اۋزىنان شىققان مىنا سوزدەردى ٴدال قايتالاپ ايتسا كەرەك: «مەن بۇكىل تىرشىلىك اتاۋلىنى جويۋدى ۇيعاردىم، ويتكەنى ادامداردىڭ كەسىرىنەن جەر بەتى زۇلىمدىققا تولدى... مەن جەر بەتىنە توپان سۋ قاپتاتىپ، اسپان استىنداعى كەۋدەسىندە دەمى باردىڭ ٴبارىن قۇرتامىن. جەر بەتىندەگىنىڭ ٴبارى جويىلادى». سوسىن نۇح جۇرتقا قۇتقارىلۋ ٷشىن نە ىستەۋ كەرەكتىگىن دە ٴتۇسىندىرىپ، قۇدايدىڭ كەمەگە كىرىڭدەر دەگەن بۇيرىعىن جەتكىزگەنى ٴشۇباسىز (مۇسانىڭ 1-جازباسى 6:13، 17، 18).
8. جاقىپ سەنىم جايلى نە دەدى؟
8 جاقىپ تا سەنىم جايلى جازعان. ول مۇنى ەلشى پاۋىلدىڭ ەۆرەيلەرگە جازعان حاتىنان كوپ ۇزاماي جازسا كەرەك. «سەنىڭ سەنىمىڭ بار بولسا، مەنىڭ ىستەرىم بار. ٸس-ارەكەتسىز سەنىمىڭدى كورسەت، ال مەن سەنىمىمدى ٸس-ارەكەتىممەن كورسەتەيىن»،— دەدى جاقىپ (جاقىپ 2:18). ول سەنىمنىڭ جاي يلانىپ قويا سالۋدى ەمەس، ٸس-ارەكەتتى دە بىلدىرەتىنىن تۇسىندىرگەن. بۇل ايىرماشىلىقتى كورسەتۋ ٷشىن، جىن-پەرىلەر قۇدايدىڭ بار ەكەنىنە سەنەتىنىن، ٴبىراق وعان دەگەن سەنىمدەرى جوق ەكەنىن ايتقان. سەنىمنەن جۇرداي ولار ٴتىپتى قۇدايدىڭ ەركىنە قارسى شىعادى (جاقىپ 2:19، 20). ال سەنىمى بار ادام، كەرىسىنشە، ىزگى ىستەرىمەن قۇدايعا جاققىسى كەلەدى. ىبىرايىم وسىلاي ەتكەن. ول تۋرالى جاقىپ بىلاي دەگەن: «اكەمىز ىبىرايىم ٶز ۇلى ىسقاقتى قۇرباندىق ورنىنا جاتقىزعاننان كەيىن ٵدىل دەپ جاريالاندى ەمەس پە؟ كوردىڭ بە، ونىڭ ىستەرى سەنىمىمەن قاتار ٴجۇردى، ٵرى ىستەرى ارقىلى سەنىمى كەمەلىنە جەتتى». بۇدان سوڭ ارەكەتسىز سەنىمنىڭ بەكەر ەكەنىن ايتىپ: «رۋحسىز ٴتاننىڭ ٶلى بولاتىنىنداي، ٸس-ارەكەتسىز سەنىم دە ٶلى»،— دەدى (جاقىپ 2:21—23، 26).
9، 10. ۇلعا سەنۋ دەگەن نەنى بىلدىرەدى؟
9 وتىزدان اسا جىل وتكەن سوڭ، ەلشى جوحان ٶزىنىڭ ىزگى حابارى مەن ٷش حاتىن جازدى. كيەلى كىتاپتى جازعان باسقا كىسىلەر ىسپەتتى، ول دا سەنىمنىڭ نە ەكەنىن جاقسى بىلگەن. ٶز جازبالارىندا ول كەيدە «سەنۋ» يا «سەنىم تانىتۋ» دەپ اۋدارىلاتىن گرەك ەتىستىگىن قولدانعان.
10 مىسالى، جوحان: «كىم ۇلعا سەنسە، ماڭگىلىك ٶمىردى يەلەنەدى، ال كىم وعان مويىنسۇنباسا، ومىرگە يە بولماي، قۇدايدىڭ قاھارىنا ۇشىرايدى»،— دەپ تۇسىندىرگەن (جوحان 3:36). «ۇلعا سەنۋ» دەگەن يساعا مويىنسۇنۋدى بىلدىرەدى. نەگىزى، جوحاننىڭ جازبالارىنان يسا ماڭگىلىك ومىرگە يە بولۋ ٷشىن وزىنە جانە اكەسىنە سەنىم تانىتۋىمىز كەرەكتىگىن ايتقانى ٴجيى بايقالادى (جوحان 3:16؛ 6:29، 40؛ 11:25، 26؛ 14:1، 12).
11. شىندىقتى اشقانى ٷشىن ەحوباعا ريزاشىلىعىمىزدى قالاي كورسەتە الامىز؟
11 ەحوبا كيەلى رۋحىن قولدانىپ، بىزگە شىندىقتى اشقانىنا جانە ىزگى حابارعا سەنىم تانىتۋعا كومەكتەسكەنىنە ٴدان ريزا بولۋىمىز قاجەت (لۇقا 10:21 وقىڭىز). ال ريزاشىلىعىمىزدى قالاي كورسەتە الامىز؟ «سەنىمىمىزدىڭ باس جەتەكشىسى ٵرى جەتىلدىرۋشىسى» يسا ارقىلى وزىمەن جاقىن قارىم-قاتىناستا بولۋعا مۇمكىندىك بەرگەنى ٷشىن ەحوباعا ٵردايىم العىس ايتىپ وتىرۋىمىز كەرەك (ەۆرەيلەرگە 12:2). سونداي-اق دۇعا ەتۋ جانە قۇداي ٴسوزىن زەرتتەۋ ارقىلى سەنىمىمىزدى بەكەمدەي ٴتۇسۋىمىز قاجەت (ەفەستىكتەرگە 6:18؛ پەتىردىڭ 1-حاتى 2:2).
12. سەنىمىمىزدى قانداي جولدارمەن كورسەتۋىمىز قاجەت؟
12 ەحوبانىڭ ۋادەلەرىنە دەگەن بەرىك سەنىمىمىزدى ٸس-ارەكەتپەن كورسەتە بەرۋىمىز قاجەت. بۇل ٷشىن، مىسالى، قۇداي پاتشالىعى تۋرالى ۋاعىزداۋ مەن شاكىرت دايىنداۋ ىسىنە اتسالىسۋدى دوعارمايمىز. سونىمەن قاتار «بارىنە، اسىرەسە سەنىمى ٴبىر باۋىرلاستارعا، جاقسىلىق جاساي بەرەمىز» (عالاتتىقتارعا 6:10). بۇعان قوسا، «ەسكى بولمىسىمىزدان ٸس-ارەكەتتەرىمەن قوسا ارىلۋعا» تالماي كۇش سالامىز، سەبەبى ەحوبامەن ارامىزعا ەش سىزات تۇسىرگىمىز كەلمەيدى (قولوستىقتارعا 3:5، 8—10).
قۇدايعا سەنۋ — «نەگىزىمىزدىڭ» ٴبىر بولىگى
13. «قۇدايعا سەنۋ» قانشالىقتى ماڭىزدى جانە نەگە؟
13 كيەلى كىتاپتا: «سەنىم بولماسا، قۇدايعا ۇناۋ مۇمكىن ەمەس. ويتكەنى قۇدايعا جاقىندايتىن اركىم ونىڭ بار ەكەنىنە جانە ٶزىن شىن جۇرەكتەن ىزدەيتىندەرگە سي بەرەتىنىنە سەنۋ كەرەك»،— دەلىنگەن (ەۆرەيلەرگە 11:6). كيەلى جازبالاردان كورىنەتىندەي، «قۇدايعا سەنۋ» ادامنىڭ شىنايى ٴماسىحشى بولۋىنا ٵرى وسى جولدا نىق تۇرۋىنا قاجەتتى «نەگىزدىڭ» ٴبىر بولىگى بولىپ تابىلادى (ەۆرەيلەرگە 6:1). دەگەنمەن «قۇدايدىڭ سۇيىسپەنشىلىگىنەن ايىرىلماۋ» ٷشىن، ٴبىز سەنىمىمىزدى باسقا دا ماڭىزدى قاسيەتتەرمەن تولىقتىرۋىمىز كەرەك (پەتىردىڭ 2-حاتى 1:5—7 وقىڭىز؛ ياھۋدا 20، 21).
14، 15. نەگە تەك سەنىم عانا ەمەس، سۇيىسپەنشىلىكتىڭ دە بولعانى ماڭىزدى؟
14 گرەك جازبالارىن جازۋشىلار سەنىم تۋرالى جۇزدەگەن رەت ايتقان. ماسىحشىلەرگە ٴتان قاسيەتتەردىڭ ىشىندە مۇنشالىقتى ٴجيى ايتىلعانى جوق شىعار. بۇل سەنىم ەڭ ماڭىزدى قاسيەت دەگەندى بىلدىرە مە؟
15 پاۋىل سەنىمدى سۇيىسپەنشىلىكپەن سالىستىرىپ، بىلاي دەگەن: «تاۋلاردى جىلجىتا الاتىنداي سەنىمىم بولىپ، ٴبىراق سۇيىسپەنشىلىگىم بولماسا، وندا مەنەن ەش پايدا جوق» (قورىنتتىقتارعا 1-حات 13:2). ال يسا بولسا «مۇسا زاڭىنداعى ەڭ باستى زاڭ» — قۇدايدى ٴسۇيۋ ەكەنىن ايتقان (ماتاي 22:35—40). سۇيىسپەنشىلىكتىڭ اياسىنا قۇدايعا ۇنامدى كوپتەگەن ماڭىزدى قاسيەتتەر، سونىڭ ىشىندە سەنىم دە، كىرەدى. مىسالى، كيەلى كىتاپتا «سۇيىسپەنشىلىك... بارىنە سەنەتىنى» ايتىلعان. دەمەك، سۇيىسپەنشىلىك بىزگە كيەلى كىتاپتاعى قۇدايدىڭ ايتقاندارىنىڭ بارىنە سەنۋگە كومەكتەسەدى (قورىنتتىقتارعا 1-حات 13:4، 7).
16، 17. كيەلى كىتاپتا سەنىم مەن سۇيىسپەنشىلىك تۋرالى نە ايتىلعان، ٴبىراق ولاردىڭ ەڭ باستىسى قايسىسى جانە نەگە؟
16 سەنىم دە، سۇيىسپەنشىلىك تە ماڭىزدى بولعاندىقتان، كيەلى كىتاپتى جازعاندار ٴجيى وسى ەكى قاسيەتتى قاتار ايتقان. پاۋىل باۋىرلاستاردى «سەنىم مەن سۇيىسپەنشىلىكتى ساۋىت قىلىپ كييۋگە» شاقىرعان (سالونيكالىقتارعا 1-حات 5:8). ال پەتىر يسا تۋرالى: «سەندەر ونى ەشقاشان كورمەسەڭدەر دە، سۇيەسىڭدەر. قازىر دە كورىپ جۇرگەن جوقسىڭدار، سوندا دا وعان سەنەسىڭدەر»،— دەپ جازعان (پەتىردىڭ 1-حاتى 1:8). جاقىپ مايلانعان باۋىرلاستارىنا: «قۇداي وسى دۇنيەلىك تۇرعىدان كەدەيلەردى سەنىمگە باي بولسىن ٵرى ٶزىن سۇيەتىندەرگە ۋادە ەتكەنىندەي، پاتشالىقتىڭ مۇراگەرلەرى بولسىن دەپ تاڭداپ الدى ەمەس پە؟»— دەگەن (جاقىپ 2:5). جوحان بولسا: «[قۇدايدىڭ] وسيەتى مىناۋ: ونىڭ ۇلى يسا ٴماسىحتىڭ ەسىمىنە سەنۋىمىز جانە ول وسيەت ەتكەندەي، ٴبىر-ٴبىرىمىزدى ٴسۇيۋىمىز كەرەك»،— دەپ جازعان (جوحاننىڭ 1-حاتى 3:23).
17 ٴبىراق پاۋىل بىلاي دەپ تە ايتقان: «سونىمەن، قالاتىنى ٷش نارسە: سەنىم، ٷمىت، سۇيىسپەنشىلىك. ال بۇلاردىڭ ەڭ باستىسى — سۇيىسپەنشىلىك» (قورىنتتىقتارعا 1-حات 13:13). بولاشاقتا قۇدايدىڭ جاڭا دۇنيەگە قاتىستى ۋادەلەرىنە بۇدان بىلاي سەنىم تانىتۋدىڭ قاجەتى بولمايدى، ويتكەنى ولار جۇزەگە اسادى، ٷمىتىمىز دە اقتالادى. الايدا قۇدايعا جانە وزگەلەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىمىز ەشقاشان تولاستامايدى، ٴتىپتى ماڭگىلىك بويى ارتا بەرەدى.
سەنىمنىڭ ايقىن كورىنىسى
18، 19. سەنىمى بولعاندىقتان قۇداي حالقى قانداي ناتيجەگە قول جەتكىزدى جانە بۇل ٷشىن ماداققا كىم لايىق؟
18 بۇگىندە ەحوبانىڭ حالقى قۇداي پاتشالىعىنا سەنىم تانىتىپ، وعان قولداۋ كورسەتەدى. سونداي-اق ولار ٴبىر-بىرىنە سۇيىسپەنشىلىك تانىتادى. ويتكەنى قۇداي رۋحىنىڭ ٶز ومىرلەرىنە ىقپال ەتۋىنە جول بەرەدى (عالاتتىقتارعا 5:22، 23). وسىنىڭ ناتيجەسىندە دۇنيەجۇزى بويىنشا 8 ميلليوننان استام باۋىرلاس ٶز قاۋىمدارىندا بىرلىك پەن ىنتىماقتا قىزمەت ەتۋدە. راسىندا دا، سەنىم مەن سۇيىسپەنشىلىكتىڭ نەتكەن ايقىن كورىنىسى!
19 ارينە، بۇل ادامنىڭ ەمەس، تەك قۇدايدىڭ ارقاسىندا مۇمكىن بولىپ وتىر. بۇل ٷشىن ول ماداققا لايىق (يشايا 55:13). ەحوبا «سەنىمىمىز ارقىلى قۇتقارۋعا» جول اشقانى ٷشىن كەۋدەمىزدى ريزاشىلىق سەزىمى كەرنەيدى (ەفەستىكتەرگە 2:8). ول ٵلى دە كوپ ادامعا وزىنە سەنىم تانىتۋعا كومەكتەسە بەرمەك. اقىرىندا، بۇكىل جەر شارى ەحوبانى ماڭگى باقي دارىپتەيتىن كەمەلدى دە ٵدىل، باقىتتى ادامدارعا تولادى!
