Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Dɔu Tiindaŋ Numndo o Mɛila Chɛhowalaŋ Niŋ

Dɔu Tiindaŋ Numndo o Mɛila Chɛhowalaŋ Niŋ

“Tiindaŋndo nɔɔ cho ni, . . . nyɛm naa ŋ chi wɔ le woŋ, kɛ, mi ŋ sina kpeekpei maa nyɛm muŋ ŋ cho a tonya kpeekpei yoŋ.”​—HIBULUIYA 11:1.

CHONDOŊ: 54, 125

1. Vɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ yiyaŋ a tiindaŋ naa?

O CHO wana o wana fee le nɔ tiindaŋndo le. (Tɛsaloniaŋ Diiŋ Ndɔɔ 3:2) Kɛ mi Chɛhowa ke wana o wana cho ndu piɛiyo tiindaŋndo. (Luomaŋnda 12:3; Kaleesiaŋnda 5:22) Nuawɔ balika melaa naŋ nɔ wo se le mɛɛ Chɛhowa ke naa tiindaŋndo yɛ!

2, 3. (a) Vɛɛ naŋ sɔla yɛ tɔnɔɔ te ŋ nɔ pɛ tiindaŋndo? (b) Nyunala kuɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa?

2 Mi Chɛhowa yɔŋgu Po ndɔ kaalaa maa wana o wana dɔu tiindaŋndo o Chiisu niŋ pɛ, wana koŋ sɔla haki malaa le yɔŋnda ndɔla wɔɔŋndaŋ. Hei tosa ni mi waŋnda sɔla fondaa le waa chaaŋaa Chɛhowaa nduyɛ le ma wa achal lefafɛɛŋ. (Chɔŋ 6:44, 65; Luomaŋnda 6:23) Nuawɔ kɛndɛi bɛndu Chɛhowa tosal naa ve se! Mi che bɛɛ wanaa lahakiaa naŋ cho ni nduyɛ ŋ nɔ miŋ sɔla piɔmndo, kɛ mi Chɛhowa cha maa ŋ nɔla miŋ tosa sɔɔŋ kɛndɔŋ. (Sam 103:10) Mbo mala naa miŋ pɛɛku yooŋgu kɛndɔɔ a Chiisu okɔɔ vɛlɛ a sala ndɔ soliaŋndo. Mɛɛ naŋ kandu tiindaŋndo dɔuwɔɔ o Chiisu niŋ nduyɛ miŋ tual ndu kɔɔli, miŋ wa niko lehɔl o nɛi le yoomu fafɛɛŋndo sɔlaa!​—Nuawɔ Chɔŋ Tasoo 4:9, 10.

3 Kɛ yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ vɛlɛ a tiindaŋndo okɔɔ? Te ŋ sina pɛ kinɛi nyɛ Mɛlɛka tosa niŋndo a nyɛ o nɔ le tosaa o chilaŋ niŋndo, baa koŋ chɔm ni maa ŋ nɔ tiindaŋndo? Ŋ tofaŋndɔ nyɛ cheleŋ naŋ nɔ miŋ tosa wo.

“LAALAŊNDO NƆƆ O KƆLLO NIŊ”

4. Vɛɛ tiindaŋndo nɔɔ piiliaŋ yɛ naa?

4 Te ŋ dɔu pɛ tiindaŋndo o Chɛhowa nda Chiisu niŋ, ŋ nɔ ko miŋ sina a nyɛ nda tosal niŋ naa paandu a nyɛ nda nɔ le naa tosallo wo le. Ŋ nɔ vɛlɛ yeemɛi ikala kala le miŋ wa sɔɔŋ tosaa o nɛi nda pɛɛku naa wo choo. Nduyɛ yeemɛi cho naa tau le acheleŋnda malaa ma sina nda. Mi kiilanɔɔ Pɔɔl dimi aa, “Te la chɔɔmuu waŋnda o hɔl pɛ, maa Chiisu cho Masanɔɔ ni, nduyɛ mi la laalaŋ o kɔlta nyalaŋ niŋ pɛ, maa mɛɛ Chiisu vi mi Mɛlɛka miŋgi ndu yoomu, mɛɛ Mɛlɛka piŋi nya. Kani fondo le, laalaŋndo nɔɔ o kɔllo niŋ ndu huŋ a nya siiŋguuwo wanaa sakpo ndu pila o hɔl ni. Nduyɛ, chɔɔmuuwo waŋnda o hɔl maa Chiisu cho Masanɔɔ ni, ndu huŋ a Mɛlɛka nya piŋioo ni.”​—Luomaŋnda 10:9, 10; Kɔliŋtiaŋ Diiŋ Ndɔɔ 4:13.

5. Le yɛɛ tiindaŋndo cho yɛ nyɛ sɔvɛ? Nduyɛ, yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa le mi tiindaŋ naa kendu poŋ? Chɔmndɔ tamaseliiyo.

5 Ŋ che niko kpendekele maa le yoomoo tueiyɔɔ yeela o chieeŋ sɛnɛi Mɛlɛkaa niŋ, ŋ nɔ miŋ nɔ tiindaŋndo nduyɛ miŋ tosa mbo wa o kala poŋ. Tiindaŋndo cho ko maa tɔlɔɔ. Ŋ nɔ miŋ wa tɔlɔɔ pɔɔlaa le mbo naŋ nduyɛ mbo hiou lachi a hindɔɔ. Kɛ te ŋ ve ndu mɛŋma bɔɔ ke le, o cho nyamala, okoŋ, mbo vi. Mɛɛ lende koni naŋ nɔ ni miŋ tosa a sabu le mi tiindaŋ naa wa ‘sakpo’ nduyɛ mbo wa “hiouwɔɔ lachi a chɔɔlɔŋndo.”​—Taitɔɔ 2:2; Tɛsaloniaŋ Diiŋ Ndɔɔ 1:3; Luku 22:32; Hibuluiya 3:12.

BAABUIYO TƐƐSIAA NYƐ CHO TIINDAŊNDO WO

6. O nɛila tiɔɔŋ kuɛɛ choo Hibuluiya 11:1 tɛɛsiaa yɛ tiindaŋndo?

6 Baabuiyo tɛɛsiaa nyɛ cho tiindaŋndo wo o Hibuluiya 11:1 niŋ. (Nuawɔ.) (1) Tiindaŋndo cho ni, “sinaa o kɔl numndo niŋ a tonya maa a cho nyɛ ŋ cho lehɔl  o nɛi le ndu wo sɔla.” Nyɛm naŋ “cho lehɔl o nɛi” le muŋ ndoŋ cho mɛila Mɛlɛkalaŋ a chilaŋ okɔɔ ni. Le tamaseliiyo, ŋ nɔ tiindaŋndo maa dɛnɛ wɔɔŋndo cho chuwɔɔ nduyɛ maa chieeŋ sɛnɛiyo cho wa. (2) Tiindaŋndo cho ni, ‘sinaa kpeekpei,’ ɔɔ sinaa kɛsɛ kɛsɛ maa “nyɛm muŋ cho a tonya kpeekpei.” Ŋ sina maa Chɛhowa Mɛlɛka, Chiisu Kiliti, maalikɛiya, a Masale Mɛlɛkaleŋ le cho o choo choo niŋ, mi che bɛɛ naa ŋ chi muŋ te. (Hibuluiya 11:3) Vɛɛ naŋ chɔm yɛ maa ŋ nɔ tiindaŋndo kpeekpei o nyɛm naŋ chi wɔ le woŋ niŋ? Ŋ tosa hei a mɛɛ naŋ bii yoomu naa yɛ, nyɛ naŋ dimi wo, vɛlɛ a nyɛ naŋ tosa wo.

7. Vɛɛ tamaselii Nuuwa wo mala yɛ naa le biyɔɔ bila nyɛ o sim le tiindaŋndo nɔɔ wo? (Tofa fotueiyo o peele naŋ kandu leŋ choo.)

7 Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ Nuuwa o ba a tiindaŋndo okɔɔ? Mi kiilanɔɔ Pɔɔl dimi maa mbo “tuɛi sila Mɛlɛkaa a sɔɔŋ o wa hunɔɔ tosa woŋ okɔɔ. Taamasi bɛɛ Nuuwa ndu oo chi wɔ a sɔɔŋ muŋ okɔɔ le, mbo tosa nyɛ Mɛlɛka dimi wo. Mbo lo o koŋ mbo toosiaa dɛndɛ bɛndoo. Ndu ni nda yuŋgu ndɔɔ ma sɔla chindaa leniŋ.” (Hibuluiya 11:7) Le mɛɛ Nuuwa ndoo nɔ tiindaŋndo o nyɛ Chɛhowa dimul ndu wo niŋ yɛ, lelaŋ o taŋgul dɛndɛ bɛndu bɛndu koŋ ni. Kɛlɛŋgaa mi wanaa wa loŋ nda ndaa nyuna ndu le kɔlɔ o wa dɛndɛ koŋ taŋgullo wo. Ŋ laalaŋ kɛsɛ maa Nuuwa meinuŋ te. Baabuiyo dimi maa mi Nuuwa “dimul waŋnda diom Mɛlɛkaa a mɛɛ wana wa o nɛi sakpoo choo yɛ.” (Pitɛ Diiŋ Ndɔɔ 2:5) Mbo sila waŋnda maa Mɛlɛka nɔ le piɔɔ mɛŋma koŋgi bɛnduaŋ tuisioo le wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda tɛɛmboo. Kɛlɛŋgaa mbo dimul nda nyɛ o nyɛ Chɛhowa dimul ndu. “I kɛɛsiaa le mi tɛɛmbuu ŋwaŋnda chiee kpou o chieeŋndo choo. Kani fuule, wana chioo tosa mi dɛnɛ wɔɔŋndo pia o chieeŋndo choo cha.” Nduyɛ, “I cho tosa mi mɛŋndaŋ ma chua chieeŋndo kpou, mi ma diu nyɛ o nyɛ yoomaa. Nyɛ o nyɛ yoomaa cho o chieeŋndo choo a cho wu fau.” Okoŋ kɔɔli, mi Nuuwa dimul dɔɔ waŋnda nyɛ nda nɔ ma tosa le ma sɔla kindaa wo. Mi Chɛhowa dimul nda aa, “La luɛi o dɛndɔɔ niŋ.”​—Chɛnɛsee 6:13, 17, 18.

8. Yɛɛ Chemisi dimi yɛ a tiindaŋndo okɔɔ?

8 Mi Chemisi bɛɛ poonyiaa a tiindaŋndo okɔɔ. Wana che pɛ maa mɛɛ kiilanɔɔ Pɔɔl chii dɔɔ Hibuluiya poonyial o poonyiaa diomndaŋ ndaŋ ni. Mbo dimi aa, “Wana nɔla pɛ, mɛɛ chɔm ndɔ ya mɛɛ waŋndo looku mbo wa wana nɔ tiindaŋndo o Kiliti niŋ, kɛ o tosa sɔɔŋ kɛndɛ le woŋ yɛ. Kɛ ya ya, I cho tiindaŋ ya nɔ wo chɔm sanaa a sɔɔŋ kɛndɛŋ ya cho tosaa woŋ.” (Chemisi 2:18) Mi Chemisi tɛɛsiaa maa le tiindaŋndo nɔɔ, o cho ko laalaŋndo le. Nyinaa wɔɔŋnda laalaŋ maa Mɛlɛka cho. Kɛ a dou tiindaŋ o Chɛhowa niŋ te. Kɛ, ma simul ndu simullo pila. (Chemisi 2:19, 20) O baa opilɔɔ choo, te waŋndo nɔ pɛ tiindaŋndo, o cho Mɛlɛka nɛŋi kɔl a mɛɛ o tosa walta kɛndɛlaŋ yɛ. Keŋ Ebilaham tosa ni. Mi Chemisi poonyiaa aa, “La loonuŋ ndɔ a Ebilaham finya naa mamaa. Yɛɛnɛ yɔnuŋ yɛ mi Mɛlɛka siiŋguu ndu wana sakpo Mɛlɛka o hɔl? Nyɛ Ebilaham tosa wo ndu tosa ni mi Mɛlɛka siiŋguu ndu wana sakpo. Ndu yɔnuŋ ni maa chua o chua po ndɔɔ Aisaki le mbo soli ndu maa sala o maaŋndo choo wo. La nɔla mi la sina maa sɔɔŋ Ebilaham tosa woŋ maa tiindaŋ ndu oo nɔ o Mɛlɛka niŋ ndo a sɔɔŋ ndu oo tosa woŋ maa diom pilɛ ŋ kuɛ ni.” Mi Chemisi kindila ndi maa tiindaŋ nɔ wali le wo nyɛ fondoo fuu o cho ni. Mbo dimi aa, “A yɔŋ bɛɛ mi waŋndo nɔ tiindaŋndo kɛ, te o chɔm ndu o nyɛ o tosa wo le mɛɛ nyɛ fondoo fuu tiindaŋ ndɔɔ cho ni.”​—Chemisi 2:21-23, 26.

9, 10. Yɛɛ o sim yɛ le tiindaŋndo dɔuwɔɔ o Po Mɛlɛkaa niŋ?

9 Mɛɛ wɔsilaŋ 30 a nyɛ lechoo hiou o koŋ kɔɔli, mi Chɔŋ poonyiaa yau ndɔɔ a Chiisu okɔɔ vɛlɛ a yaula pɔmbɔlaŋ la yaa. Maa wanaa cheleŋ poonyiaa Baabuiyo wa, mi Chɔŋ sina nyɛ tiindaŋndo simndo. Teleŋnda bɔɔbɔɔ o poonyiaa Chɔŋ ndo niŋ, mbo soliŋ kpeku diomnda maKilikiila nda hivi lepum aa, “dɔu tiindaŋndo” laŋ.

Tiindaŋndo dɔuwɔɔ o Po Mɛlɛkaa niŋ sim ni maa, ŋ nɔ miŋ diikuŋ Chiisu

10 Le tamaseliiyo, mi Chɔŋ tɛɛsiaa aa, “Wana o wana dɔu tiindaŋndo o Po Mɛlɛkaa niŋ pɛ, wana koŋ o sɔla yoomu kpeekpeiyo o nɔ lamɛɛlu le wo. Kɛ, wana o wana tosa nyɛ o dimul ndu wo le o sɔla yoomu kpeekpeiyo le. Nduyɛ, o koŋ kɔɔli, mi Mɛlɛka o lo wana koŋ nyɛ palaa tusioo choo haaa.” (Chɔŋ 3:36) Tiindaŋndo dɔuwɔɔ o Po Mɛlɛkaa niŋ sim ni maa, ŋ nɔ miŋ diikuŋ Chiisu. Nduyɛ pɛŋ, o nyɛ Chɔŋ poonyiaa wo niŋ, miŋ cha maa mi Chiisu dimi teleŋnda bɔɔbɔɔ maa, le yoomu nɔ lamɛɛlu le wo sɔlaa, ŋ nɔ miŋ dɔu tiindaŋndo o ndu niŋ a o Finya ndɔ niŋ.​—Chɔŋ 3:16; 6:29, 40; 11:25, 26; 14:1, 12.

11. Vɛɛ naŋ chɔm yɛ balika melaa o Chɛhowa lo le tonyaa sinaa?

11 Chɛhowa soliŋ nyina ndɔɔ kpeku le naa malaa miŋ bii tonyaa bila a ndu okɔɔ vɛlɛ a Po ndɔɔ, nduyɛ mbo mala naa vɛlɛ miŋ dɔu tiindaŋndo o nda niŋ. (Nuawɔ Luku 10:21.) Vɛɛ naŋ chɔm yɛ maa ŋ cho wanaa sinaa ikɛndɛ le nyɛ o nyɛ Chɛhowa tosal naa. Fɛɛŋ fɛɛŋ bɛɛ ŋ pɛŋgiŋ ndu balikaa mello le mɛɛ o chɛl naa miŋ wa o chaŋyɛi niŋ a ndu sanaa o Chiisu niŋ yɛ le. “Ndu cho naa isisi lachi mbo wa naa nɛiyo chɔmndo a tiindaŋ naa ŋ duau o Mɛlɛka niŋ ndo okɔɔ ni. Nduyɛ, ndu tosa ni mi tiindaŋ naa kalaa o wa mɛɛ o nɔ le waa yɛ.” (Hibuluiya 12:2) Nduyɛ ŋ nɔ miŋ hiou lachi a tiindaŋ naa kindioo a mɛɛ naŋ piɛi o Chɛhowa lo lɔɔlɔɔ yɛ, vɛlɛ a Diom ndɔɔ pɛɛkoo.​—Ɛfisiaŋnda 6:18; Pitɛ Tasoo 2:2.

Wa acheleŋnda yooŋgu kɛndɔɔ dimullo teleŋ o teleŋ le chɔmndo maa a nɔ tiindaŋndo (Tofa pɛl 12)

12. Te ŋ nɔ pɛ tiindaŋndo, yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa?

12 Ŋ nɔ miŋ hiou lachi a chɔmndo o kelala naalaŋ niŋ maa ŋ nɔ tiindaŋndo o kala poŋ o mɛila Chɛhowalaŋ niŋ. Le tamaseliiyo, ŋ nɔ miŋ hiou lachi a waŋnda yooŋgu kɛndɔɔ dimullo a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ nduyɛ a nda malaa ma simnuŋ buɛiyaa Chiisuaa. Ŋ nɔ vɛlɛ miŋ “tosaŋ tonyaa naa waŋnda chua, taama taama chaaŋaa naa wanaa laalaŋnda.” (Kaleesiaŋnda 6:10) Nduyɛ, ŋ nɔ miŋ tosa wallo kalaŋ le “wana chieeyɛi paanduei” soliŋndo lekɔɔ feu. Kanifuule, ŋ yeema mi nyɛ o nyɛ tɛɛmbuu chaŋyɛi nɛi naa Chɛhowaa tɛɛŋ te.​—Kolosiaŋnda 3:5, 8-10.

TIINDAŊNDO O MƐLƐKA NIŊ CHO ŊGEMELA NAA OPILƐ NI

13. Vɛɛ “tiindaŋndo o Mɛlɛka niŋ” cho yɛ nyɛ sɔvɛ? Vɛɛ Baabuiyo tɛɛsiaa yɛ ndu, nduyɛ le yɛɛ?

13 Baabuiyo dimi aa, “Le wana o wana ma nɔla ma nɛŋi Mɛlɛka kɔl mɛɛ ma nɔ tiindaŋndo o ndu niŋ. Kani fuule, lɔɔ pa mi waŋndo muliŋ naa Mɛlɛka chua mɛɛ mbo nɔ tiindaŋndo kpeekpei maa Mɛlɛka cho a tonya, nduyɛ, mbo nɔ tiindaŋndo maa wanaa huŋ naa Mɛlɛka chua wa Mɛlɛka cho nda hunɔɔ fandaa ke.” (Hibuluiya 11:6) Baabuiyo chɔm vɛlɛ maa o nyɛm tase peŋ Kilisiɔŋnda nɔ ma nɔ woŋ tɛɛŋ, “tiindaŋndo o Mɛlɛka niŋ” cho opilɛ. O cho nyɔɔ opilɛ o “ŋgemela” naa tɛɛŋ. (Hibuluiya 6:1) Kɛ o fulawɔ o tiindaŋndo kɔɔli, ŋ yeema suiliŋnda kɛndɛla cheleŋ le miŋ nɔ chaŋyɛi kɛndɛi a Chɛhowa nduyɛ miŋ manda ndi.​—Nuawɔ Pitɛ Diiŋ Ndɔɔ 1:5-7; Chudi 20, 21.

14, 15. Vɛɛ tiindaŋndo cho yɛ nyɛ sɔvɛ te a tuu ndu pɛ a kaalaa?

14 Mi wanaa poonyiaa Baabuiyo wa suaa a tiindaŋndo okɔɔ mbo hiau suiliŋ kɛ kɛ cheleŋ. Baa hoo chɔm ni maa tiindaŋndo cho suiliŋ sɔvɛ sɔvɛ naŋ nɔ miŋ nɔ wo ni?

15 Mi Pɔɔl tuu tiindaŋndo a kaalaa. Mbo poonyiaa aa, “O wa bɛɛ mi nɔ laalaŋndo maa a yɔŋ bɛɛ aa pembei ni, mi nɔla mi dimul ndi aa, Faŋaŋ, o koŋ kɔɔli, mi i faŋaŋ, kɛ, te I kaala chaaŋ ni wana chioo le mɛɛ I cho nyɛ o nyɛ kposoŋ te.” (Kɔliŋtiaŋ Tasoo 13:2) Mi Chiisu dimi maa “Sawa hiou kpou wo” cho kaalaa ni. (Maatiu 22:35-40) Kaalaa mala naa miŋ nɔ suiliŋnda cheleŋndaŋ tau la nɛŋi Mɛlɛka kɔllo laŋ. Le tamaseliiyo, Baabuiyo dimi maa kaalaa “laalaŋ sɔɔŋ kpou.” Lelaŋ, kaalaa mala naa miŋ laalaŋ ɔɔ miŋ tiindaŋ nyɛ o nyɛ Mɛlɛka dimul naa o Baabuiyo niŋ.​—Kɔliŋtiaŋ Tasoo 13:4, 7, NW.

16, 17. Yɛɛ Baabuiyo dimi yɛ a tiindaŋndo vɛlɛ a kaalaa okɔɔ? O suiliŋnda tiɔɔŋ ndaŋ tɛɛŋ, o kuɛɛ hiou yɛ, nduyɛ le yɛɛ?

16 Tiindaŋndo a kaalaa cho bɔɔ suiliŋnda kɛndɛ. Nduyɛ, teleŋnda bɔɔbɔɔ mi wanaa ndaa poonyiaa Baabuiyo wa kpɔnda suɛi a laŋ okɔɔ. Mi Pɔɔl dɛɛniaa puaapiliaa nduaa le ma chua ‘tiindaŋndo o Mɛlɛka niŋ a kaalaa le nda mandaa mɛɛ puaa chɔuwa a wounuŋ nyɛ manda nda takpaa wo yɛ.’ (Tɛsaloniaŋ Tasoo 5:8) Mi Pitɛ poonyiaa a Chiisu okɔɔ aa, “Mi che bɛɛ la chi wɔ Chiisu Kiliti le pilɛ bɛɛ le ni, kɛ nduyɛ mi la nɔ kaalaa le ndu. O koŋ kɔɔli, la cho ndu chɔ mɛɛ naa ŋ suaa bɛɛ nuaa yɛ le ni, kɛ nduyɛ o koŋ niŋ kpou, mi la wa tiindaŋ nyaa dɔwɔɔ o ndu niŋ.” (Pitɛ Tasoo 1:8) Mi Chemisi dimul puaapiliaa nduaa pɔyaŋnda aa, “Wanaa cho a tambɛi waŋnda o hɔl chieeŋ naŋ nda, nda Mɛlɛka hɛli le ma wa wanaa nɔ tiindaŋ o Masanɔɔ Chiisu Kiliti niŋ tau tau wa ni. Nduyɛ masale ndɔle o chuel wanaa kaala ndu wa buŋgɛi leŋ, nda wa niŋ o masale leŋ bɛŋgu ni.” (Chemisi 2:5) Mi Chɔŋ poonyiaa maa sawala Mɛlɛkalaŋ la cho ni maa, “ŋ dɔu tiindaŋndo o Po ndɔɔ Chiisu Kiliti niŋ, nduyɛ mi ŋ kaaliaŋ vellaa velle mɛɛ o dimul naa yɛ.”​—Chɔŋ Tasoo 3:23.

17 Kɛ mi Pɔɔl poonyiaa vɛlɛ aa, “Sɔɔŋ sala yaa woŋ muŋ, muŋ cho wa le fɛɛŋ a fɛɛŋ ni. Muŋ cho ni, laalaŋndo, a hɔlteŋ waa o nɛi, a kaalaa. Nduyɛ, sɔɔŋ ŋgaa woŋ muŋ, kaalaa hiou kpou.” (Kɔliŋtiaŋ Tasoo 13:​13) O chilaŋ niŋ, ŋ nɔ lɛ niŋ tiindaŋndo o mɛila Mɛlɛkalaŋ niŋ a chieeŋ sɛnɛiyo okɔɔ le kanifuule, la chuu niŋ peelɔŋ. Ŋ cho wa yoomu kɛndɛ kɛndɔɔ tueiyɔɔ yeela o Baabuiyo soo a ndu okɔɔ wo. Kɛ ŋ cho wa lɔɔlɔɔ Mɛlɛka kaalaa a waŋchieeya. Nduyɛ pɛŋ, kaala naŋ nɔ le nda wo cho hiouwɔɔ lachi a hindɔɔ lefafɛɛŋ.

CHƐHOWA DƆU TIINDAŊ NAA SALA

18, 19. Yɛɛ cho yɛ fulamakɔɔlioo le mɛɛ wanaa Mɛlɛkaa nɔ hau tiindaŋndo yɛ? Nduyɛ nɛɛnɛ nɔ yɛ mbo sɔla lisaa le hei?

18 Wanaa Chɛhowaa o teleŋ naa hoo niŋ dɔu tiindaŋndo o Masale Mɛlɛkaleŋ niŋ nduyɛ ma wa leŋ tooloo. Nduyɛ a kaaliaŋ vellaa velle. Le mɛɛ nda chɛl mi nyina Mɛlɛkaa wa nda nɛiyo chɔmndo o yoomu ndaa niŋ yɛ hei cho yɔŋnɔŋndo ni. (Kaleesiaŋnda 5:22, 23) Yɛɛ cho yɛ fulamakɔɔlioo? Puaapiliaa a ndepiliaa hiouwɔɔ miiliɔŋndaŋ la ŋɔmaa chieeŋndo balɔɔ silɔ nɔ kɔl nyuloo a diompilɔɔ o kundala ndalaŋ niŋ. A tonya, tiindaŋndo a kaalaa cho suiliŋnda kpaaya bɛndu.

19 Mala Mɛlɛkaa kinɛi tosa ni mi diompilɛ waa naa sim yi. O nɔ kuee mbo sɔla lisaa le hei. (Aisaya 55:13) Ŋ nɔ miŋ mel ndu balikaa le mɛɛ o tosa a sabu mbo ‘piŋi naa sanaa o tiindaŋ naŋ dɔu o ndu niŋ ndo’ yɛ. (Ɛfisiaŋnda 2:8) Chɛhowa cho hiouwɔɔ lachi a wanaa bɔɔbɔɔ malaa le tiindaŋndo dɔuwɔɔ o ndu niŋ. Nduyɛ o mɛɛlulaŋ kpɔŋ, chieeŋndo kpou cho wa o piaa cha a wanaa walaŋnda, wanaa sandaa, a wanaa cho wa Chɛhowa piɛiyo a nyaale lefafɛɛŋ nda!