Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

Kukx qqʼuqbʼank qkʼuʼj qxolx

Kukx qqʼuqbʼank qkʼuʼj qxolx

«Qa at jun kyyole te qʼobʼl kynabʼl xjal, kymantze» (HECHOS 13:15).

BʼITZ: 53 EX 45

1, 2. ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn t-xi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj txqantl?

JUN ermana te 18 abʼqʼi aju Cristina tbʼi, in tzaj tqʼamaʼn jlu: «Noq junjun maj in tzaj kyqʼuqbʼaʼn nmane nkʼuʼje; aju mas in bʼant kyuʼn, oʼkx in che yolin nya bʼaʼn wiʼje. In tzaj nim nbʼise tuʼnju kyyol. In tzaj kyqʼamaʼn weye qa naʼmx tok nnabʼle, qa mlayx bʼant junjun tiʼchaq wuʼne ex qa gorda qine. Tkyaqil ambʼil in chin oqʼe ex nya waje tuʼn nyoline kyukʼil. In kubʼ naʼne qa mintiʼx woklene» [1] (tqanil jun). Aju techel lu in tzaj tyekʼun qa kwest jaku tzʼel qanqʼibʼil qa mintiʼ jun in tzaj qʼuqbʼante qkʼuʼj.

2 Noqtzun tuʼnj, jaku qo onin kyiʼj txqantl qa ma txi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj. Jun ermano Rubén tbʼi, in tzaj tqʼamaʼn jlu: «In chin pakbʼantoqe tukʼil jun ansyan ex el tnikʼ tiʼj qa at jun nya bʼaʼn in kubʼ nnaʼne toj qʼij aju. Xi nqʼamaʼne te aju in kubʼtoq nnaʼne ex kubʼ tbʼiʼn qine. Tzaj tqʼamaʼn tkyaqilju tbʼanel in bʼantoq wuʼne. Ax ikx tzaj tnaʼn weye qa tqʼama Jesús qa mas nim qoklen kywitz nim tzʼunin. Tkyaqil maj in chin ximane tiʼj texto lu ex kukx in kuʼpen toj wanmiye. Aqeju tyol ansyan aju nim e onin wiʼje» (Mateo 10:31).

3. a) ¿Tiʼ tqʼama apóstol Pablo tiʼjju tuʼn t-xi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj txqantl? b) ¿Alkyeqe xjel che xel qtzaqʼweʼn toj xnaqʼtzbʼil lu?

3 In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa tkyaqil maj il tiʼj tuʼn tok qqʼuqbʼaʼn qkʼuʼj qxol. Xi ttzʼibʼin apóstol Pablo kye okslal aj Hebreo jlu: «Kykwentin ok kyibʼe erman, tuʼn miʼn tok kyanmiye mya bʼaʼn, ex kykwentin ok kyibʼe tuʼn miʼn tkyaj kykoline kyokslabʼle, ex tuʼn miʼn tel kypaʼn kyibʼe tiʼj ju Dios itzʼ. Noq oʼkx kyqʼom kynabʼle kyxolxe junjun qʼij». Tqʼama Pablo qa nim toklen tuʼn kukx tok qqʼuqbʼan qkʼuʼj, tuʼntzun miʼn tkubʼ qanmi «tuʼn t-sbʼubʼl il» (Hebreos 3:12, 13). Qa ma qo ximen tiʼjju in kubʼ qnaʼn aj ttzaj qʼuqbʼaʼn qkʼuʼj, kʼonil qiʼj tuʼn t-xi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj txqantl. Toj xnaqʼtzbʼil lu kxel qqʼoʼn tzaqʼwebʼil kyiʼj xjel lu: ¿Tiquʼn kyxel qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj txqantl? ¿Alkye tten jaku tzʼel qkanoʼn techel tiʼj Jehová, Jesús ex tiʼj Pablo aj t-xi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj qeju ateʼ qtxlaj? ¿Alkye tten jaku txi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj txqantl?

QKYAQILX QAJBʼIL TUʼN TTZAJ QʼUQBʼAʼN QKʼUʼJ

4. a) ¿Alkyeqe kyajbʼil tuʼn t-xi qʼuqbʼet kykʼuʼj? b) ¿Tiquʼn chʼixmi kykyaqil xjal mintiʼ in xi kyqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj txqantl?

4 Qkyaqilx qajbʼil tuʼn ttzaj qʼuqbʼaʼn qkʼuʼj. Noqtzun tuʼnj, mas kyajbʼil kʼwaʼl tuʼn t-xi qʼuqbʼaʼn kykʼuʼj kyuʼn kyman. Tzaj tqʼamaʼn jun aj xnaqʼtzal «qa nim toklen tuʼn t-xi qʼuqbʼet kykʼuʼj kʼwaʼl ik tzeʼn qe awal kyajbʼil aʼ». Ex tqʼamatl: «Aʼyeju kʼwaʼl in xi qʼuqbʼaʼn kykʼuʼj in kubʼ kynaʼn qa nim kyoklen ex qa kʼujlan qe». Tuʼnju in qo anqʼin kyoj «mankbʼil tqʼijlalil», nim xjal in jaw kynimsan kyibʼ ex «mintiʼ kykʼujlalil» kyiʼj txqantl (2 Timoteo 3:1-5). Tuʼntzunju, chʼixmi kykyaqil xjal mintiʼ in xi kyqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj txqantl. At junjun mambʼaj mintiʼ in xi kyqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj kykʼwaʼl tuʼnju mintiʼ xi qʼuqbʼaʼn kykʼuʼj kyuʼn kyman. Axpe ikx qeju o che chʼiy kyajbʼil tuʼn tok qʼuqbʼet kykʼuʼj, nim kyxol qe jlu mintiʼ in xi qʼuqbʼaʼn kykʼuʼj. Tuʼntzunju, in tzaj kyqʼamaʼn qa mintiʼ jun in tzaj qʼamante kye qa tbʼanel kyaqʼun in bʼant.

Aqeye mambʼaj, che onine kyiʼj kykʼwaʼle tuʼn tikʼx qeju nya bʼaʼn kyuʼn toj tja xnaqʼtzbʼil

5. ¿Tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn t-xi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj txqantl?

5 Jaku txi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj txqantl aj t-xi qqʼamaʼn kye qa tbʼanel jun tiʼ otoq bʼant kyuʼn moqa jaku txi qqʼamaʼn qa nim toklen aju tbʼanel kymod toj qwitz. Ax ikx jaku txi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj qa in che bʼisun moqa in tzaj bʼaj kykʼuʼj (1 Tesalonicenses 5:14). Tuʼnju nim maj in qo ten kyukʼil erman, in tzaj tqʼoʼn jlu ambʼil tuʼn t-xi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj kyukʼil qyol (kjawil uʼjit Eclesiastés 4:9, 10). Tuʼntzunju, bʼaʼn tuʼn tkubʼ qxjelin jlu: «¿In xi nqʼamaʼne kye txqantl qa kʼujlaʼn qe wuʼne ex qa nim kyoklen toj nwitze? ¿In xipe nqʼamaʼne te qa jaku bʼant?». Bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn aju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa «mas at tzalajbʼil» teju xjal in tzaj qʼamaʼn jun tbʼanel «yol» ok at «tajbʼen» te (Proverbios 15:23).

6. ¿Tiquʼn tajbʼil Satanás tuʼn ttzaj bʼaj kykʼuʼj qeju tmajen Dios? Qʼamantza jun techel tiʼj alkye tten bʼant tuʼn toj ambʼil ojtxi.

6 Tajbʼil Satanás tuʼn ttzaj bʼaj kykʼuʼj qeju in che ajbʼen te Dios tuʼnju ojtzqiʼn tuʼn qa jaku chewix kyamiwbʼil tukʼil Jehová. In tzaj tqʼamaʼn Proverbios 24:10 qa ma tzaj bʼaj qkʼuʼj aj qok weʼ kywitz nya bʼaʼn, ya mlay ten nim qipun. Ok tilil tuʼn Satanás tuʼn ttzaj bʼaj tkʼuʼj Job tej tok tbʼinchaʼn nim nya bʼaʼn tiʼj. Noqtzun tuʼnj, mintiʼ japun twi t-ximbʼetz tuʼnju kukx ajbʼen Job te Jehová (Job 2:3; 22:3; 27:5). Ax ikx qe jaku tzʼok tilil quʼn tuʼn tkubʼ tiʼj Satanás quʼn iktzun tten mlay tzaj bʼaj qkʼuʼj tuʼn. Qa kukx ma tzʼok tilil quʼn tuʼn t-xi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj qe toj qja ex qeju erman jatumel in nok qchmon qibʼ, qkyaqilx qo tzalajel ex kukx ktel qamiwbʼil tukʼil Jehová.

AʼYEJU TECHEL JAKU TZʼEL QKANOʼN

7, 8. a) ¿Alkye tten o tzʼok tqʼuqbʼaʼn Jehová kykʼuʼj junjun xjal? b) ¿Alkye tten jaku tzʼel kykanoʼn mambʼaj techel kubʼ tqʼoʼn Jehová? (Qʼonka twitza tiʼj tnejel tilbʼilal).

7 Tgan Jehová tuʼn ttzaj tqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj txqantl. Tqʼama jun aj tzʼibʼil tiʼj Tyol Dios jlu: «Niqayin taʼ Qman tuʼn kyklet qe xjal ma tzʼok taʼw bʼis tiʼj kykʼuʼj ex mintiʼtl jatum tuʼn tok qeʼ kykʼuʼj» (Salmo 34:18). Tej ttzaj xobʼ t-sanjel Dios Jeremías ex tej ttzaj bʼaj tkʼuʼj, xi ttziyen Jehová qa tuʼn tonin tiʼj (Jeremías 1:6-10). Ax ikx xi tqʼuqbʼaʼn Jehová tkʼuʼj Daniel tej ttzaj t-samaʼn jun t-anjel. Xi tqʼama anjel lu te Daniel qa «kʼujlaʼnxix tuʼn» Jehová (Daniel 10:8, 11, 18, 19). ¿Jakupe tzʼel qkanoʼn techel tiʼj Jehová aj t-xi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj erman, axpe ikx qeju precursor ex qeju erman ya ma che tijen, aqeju mintiʼ in bʼant nim kyuʼn?

8 Ten Jehová ex Jesús junx toj kyaʼj toj nim abʼqʼi. Maske ikju, ojtzqiʼntoq tuʼn Jehová qa kukxtoq tajbʼil Tkʼwaʼl onbʼil akux taʼ tzalu twitz Txʼotxʼ. Tuʼntzunju, tzaj yolin Jehová kabʼe maj tzmax toj kyaʼj ex tqʼama jlu: «Atzun Nkʼwaʼle jlu kʼujlaʼnxix wuʼne, in chin tzalaje tiʼj» (Mateo 3:17; 17:5). Tqʼama Jehová qeju yol lu tej ttzyet tpakbʼaʼn Jesús ex tojju mankbʼil abʼqʼi tanqʼibʼil tzalu twitz Txʼotxʼ. Axlo tok ten qʼuqbʼil tkʼuʼj Jesús tej tok tbʼiʼn qa kʼujlaʼn tuʼn Ttat ex qa in tzalaj tiʼj. Ax ikx xi tqʼuqbʼaʼn Jehová tkʼuʼj Jesús tojju qonikʼen tuʼn tkyim. Tuʼnju tzaj bʼajxix tkʼuʼj Jesús, tzaj t-samaʼn Jehová jun t-anjel tuʼn tok tqʼuqbʼaʼn tkʼuʼj (Lucas 22:43). Jaku tzʼel kykanoʼn mambʼaj techel kubʼ tqʼoʼn Jehová aj t-xi kyqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj kykʼwaʼl ex aj t-xi kyqʼamaʼn qa tbʼanel otoq bʼant kyuʼn. Ex aj kyok weʼ kʼwaʼl twitz nya bʼaʼn toj tja xnaqʼtzbʼil, in nok tilil kyuʼn mambʼaj tuʼn t-xi kyqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj ex tuʼn t-xi kyqʼamaʼn kye tuʼn kukx tikʼx kyuʼn.

9. ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil in nel qiʼn tiʼjju tmod Jesús kubʼ tyekʼun kyiʼj qe t-apóstol?

9 Ax ikx kyaj tqʼoʼn Jesús jun tbʼanel techel tuʼn tel qkanoʼn. Tojju qonikʼen tuʼn tkyim, bʼaj ttxʼjoʼn kyqan t-apóstol ex xi tqʼamaʼn kye qa nim toklen tuʼn tkubʼ kyin kyibʼ. Noqtzun tuʼnj, jaw kynimen kyibʼ ex e ok ten yolil tiʼj alkye jun mas nim toklen kyxol. Axpe ikx jaw tnimen tibʼ Pedro tej tqʼama qa mlay kyaj ttzaqpiʼn Jesús (Lucas 22:24, 33, 34). Maske ikju, mintiʼ ok tqʼoʼn Jesús twitz tiʼj kypaltil. Aju bʼant tuʼn, xi tqʼamaʼn kye qa tbʼanel in bʼant kyuʼn tuʼnju kukx ateʼ tukʼil. Ax ikx xi ttziyen kye qa kbʼantel junjun aqʼuntl mas nim toklen kyuʼn twitzju otoq bʼant tuʼn ex xi tqʼamaʼn qa kʼujlaʼn qe tuʼn Jehová (Lucas 22:28; Juan 14:12; 16:27). Qxjelin kubʼ jlu: «¿In nel nkanoʼne techel tiʼj Jesús ex in xi nqʼamaʼne kye txqantl qa tbʼanelju kymod moqa atz in nok nqʼoʼn nwitze tiʼjju kypaltil?».

10, 11. ¿Tiʼ bʼant tuʼn Pablo tuʼn tok tqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj erman?

10 Naqʼlitoq apóstol Pablo tuʼn t-xi tqʼamaʼn tbʼanel tiʼchaq kye erman. Otoq bʼant nim abʼqʼi in bʼet kyukʼil junjun ex elxix tnikʼ kyiʼj. Maske ikju, mintiʼ kubʼ ttzʼibʼin aju kypaltil. Aju bʼant tuʼn, yolin tbʼanel kyiʼj. Jun techel, tqʼama jlu tiʼj Timoteo: «A Timotey nkʼwaʼle at-xix nkʼuʼje tiʼj ex okslalxix tiʼj Qajaw». Ex qʼuqli tkʼuʼj tiʼj qa kʼokel t-xqʼuqin qeju erman (1 Corintios 4:17; Filipenses 2:19, 20). Xi tqʼamaʼn Pablo kye okslal te tnam Corinto qa jun tbʼanel xjal te Tito ex qa jun tbʼanel aqʼunal aju in naqʼunan kyxol (2 Corintios 8:23). Onin jlu tiʼj Timoteo ex tiʼj Tito tuʼn tkubʼ kynaʼn bʼaʼn tej tel kynikʼ tiʼj tiʼ t-ximbʼetz Pablo at kyiʼj.

11 Xi tqʼuqbʼaʼn Pablo ex Bernabé kykʼuʼj erman maske jakutoq tzʼok bʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj. Jun techel, kyajbʼiltoq xjal te tnam Listra tuʼn tkubʼ kybʼyoʼn Pablo ex Bernabé. Maske ikju, e meltzʼaj tuʼn tok kyqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj qeju akʼaj okslal ex tuʼn kyonin kyiʼj tuʼn kukx kyajbʼen te Jehová (Hechos 14:19-22). Yajxitl ok bʼinchaʼn nya bʼaʼn tiʼj Pablo toj tnam Éfeso tuʼn jun kʼloj xjal in che qʼojin kyiʼj, noqtzun tuʼnj, ax kyaj ten tuʼntzun tok tqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj erman. In tzaj tqʼamaʼn Hechos 20:1, 2 jlu: «E tzaj ttxkoʼn Pablo qe okslal, ex xi tqʼoʼn mastl kynabʼl; [entons bʼaj kychlen kyibʼ,] e kyajtzun tqʼolbʼeʼn ex etztzun tuʼn t-xiʼ tuj Macedonia. Bʼajtzun tbʼetin tuj txʼotxʼ Macedonia, xi tqʼoʼn kynabʼl okslal tuʼnju nim o yolin kyukʼil, ex pontzun tuj txʼotxʼ Grecia».

QQʼUQBʼANK QKʼUʼJ QXOLX

12. ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn qxiʼ kyoj chmabʼil?

12 Tajbʼil Jehová aju mas tbʼanel qe. Tuʼntzunju in tzaj tqʼamaʼn qe tuʼn tok qchmon qibʼ toj tkyaqil ambʼil. Mas in nel qnikʼ tiʼj Dios kyoj chmabʼil ex in nok qqʼuqbʼaʼn qkʼuʼj kyoj (1 Corintios 14:31; kjawil uʼjit Hebreos 10:24, 25). Qbʼinx aju in tzaj tqʼamaʼn Cristina aju xqo yolin tiʼj toj tnejel taqikʼ: «Aju mas ngane kyiʼj chmabʼil aju kʼujlabʼil ex aju qʼuqbʼil nkʼuʼje in tzaj qʼoʼn. At maj in chin bʼisune aj npone toj Ja te Chmabʼil. Noqtzun tuʼnj, in che pon laqʼeʼ ermana ntxlaje, in chin tzaj chleʼne kyuʼn ex in tzaj kyqʼamaʼn qa tbʼanel chin keʼyine. Ax ikx in tzaj kyqʼamaʼn weye qa kʼujlaʼn qine kyuʼn ex qa in che tzalaj tuʼnju kukx in chin chʼiye toj wajbʼebʼile te Jehová. In kubʼ nnaʼne bʼaʼn kyuʼn kyyol». ¡Nimxix toklen tuʼn tok qqʼuqbʼaʼn qkʼuʼj qxolx! (Romanos 1:11, 12).

13. ¿Tiquʼn ax ikx kyaj erman ma bʼet ambʼil in che ajbʼen te Jehová tuʼn t-xi qʼuqbʼet kykʼuʼj?

13 Ax ikx kyaj erman ma bʼant nim ambʼil in che ajbʼen te Jehová tuʼn t-xi qʼuqbʼet kykʼuʼj. Qo ximen tiʼj Josué. Jaw skʼoʼn tuʼn Jehová tuʼn tkubʼ nej kywitz aj Israel tej chʼixtoq kyokx tojju Txʼotxʼ tzaj Tziyen. Maske otoq tzikʼ nim abʼqʼi in najbʼentoq Josué te Jehová, xi tqʼamaʼn Jehová jlu te Moisés: «Oʼkx qʼmanxa te Josué alkye tuʼn tbʼant tuʼn, kyuwsanxa tkʼuʼj ex qʼonxa tipun, porque ate Josué kbʼel nej kywitz qe xjal, ex tuʼn ktzyetel txʼotxʼ aju kxel tkeʼyina, tuʼn tok te kyetzbʼil» (Deuteronomio 3:27, 28). Iltoq tiʼj tuʼn t-xi qʼuqbʼaʼn tkʼuʼj Josué tuʼnju yajxitl nim maj kqʼojiltoq tnam aj Israel ex kbʼel-lo tiʼj jun maj kyuʼn aj qʼoj (Josué 7:1-9). Toj ambʼil jaʼlo, ax ikx kyaj ansyan ex qeju ansyan in che bʼet kyojele Ja te Chmabʼil tuʼn t-xi qʼuqbʼet kykʼuʼj. ¿Tiquʼn? Tuʼnju in nok tilil kyuʼn tuʼn kyxqʼuqin tiʼj ttnam Jehová (kjawil uʼjit 1 Tesalonicenses 5:12, 13). Tqʼama jun ansyan in bʼet kyojele Ja te Chmabʼil jlu: «At maj in tzaj kyqʼoʼn erman jun uʼj qeye jatumel in tzaj kyqʼamaʼn qa tbʼanel otoq tzʼel te kye aju qvisitaye. In xi qkʼuʼne qeju uʼj lu ex in che jaw quʼjine aj ttzaj qbʼise. Nim in che onin jlu qiʼje».

Aj t-xi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj qkʼwaʼl tukʼil kʼujlabʼil, in qo onin kyiʼj tuʼn kyok te tbʼanel tamiw Jehová. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 14).

14. ¿Alkyeqe yekʼbʼil at qa nim toklen tuʼn t-xi qqʼamaʼn qa tbʼanel aju in bʼant kyuʼn aj txi qqʼoʼn kyconsej?

14 Jun maj, xi tqʼoʼn Pablo kawbʼil kye okslal te tnam Corinto. Tej t-xi kybʼiʼn aju kawbʼil, tqʼama Pablo qa tbʼanel otoq bʼant kyuʼn (2 Corintios 7:8-11). Axlo tok onin qeju tyol Pablo kyiʼj tuʼn kukx tkubʼ kybʼinchaʼn qeju tiʼchaq toj tumel. Jaku tzʼel kykanoʼn ansyan ex qeju mambʼaj techel kyaj tqʼoʼn Pablo. Tzaj tchikʼbʼaʼn jun mambʼaj Andreas tbʼi aju at kabʼe tkʼwaʼl tiquʼn bʼaʼn tuʼn t-xi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj txqantl. Tqʼama jlu: «Qa ma txi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj kʼwaʼl, in nonin kyiʼj tuʼn kychʼiy toj kyokslabʼil ex tuʼn kytzalaj, ex in nonin tuʼn tkyaj kawbʼil toj kywiʼ. Maske ojtzqiʼn kyuʼn alkye bʼaʼn, in xi kyxnaqʼtzan kyibʼ tuʼn tkubʼ kybʼinchaʼn qa kukx ma txi qqʼamaʼn kye qa tbʼanel aju in bʼant kyuʼn».

¿TIʼ JAKU BʼANT QUʼN TUʼN T-XI QQʼUQBʼAʼN KYKʼUʼJ TXQANTL?

15. Qʼamantza alkye jun tten jaku txi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj erman.

15 Qqʼamanx kye erman qa nim toklen toj qwitz aju in bʼant kyuʼn ex aju tbʼanel kymod (2 Crónicas 16:9; Job 1:8). Qa ma bʼant quʼn, in nel qkanoʼn techel tiʼj Jehová ex tiʼj Jesús. Nim toklen toj kywitz qa ma bʼant jlu quʼn kyiʼj, maske mlay bʼant nim quʼn ik tzeʼn qajbʼil (kjawil uʼjit Lucas 21:1-4 ex 2 Corintios 8:12). Jun techel, aʼyeju qerman ma che tijen in nok tilil kyuʼn tuʼn kypon kyoj chmabʼil ex tuʼn kyex pakbʼal toj tkyaqil ambʼil. ¿In xipe qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj ex in xipe qqʼamaʼn qa tbʼanel aju in bʼant kyuʼn?

16. ¿Toj alkye ambʼil jaku txi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj txqantl?

16 Tzʼajbʼen tkyaqil ambʼil quʼn tuʼn t-xi qqʼuqbʼan kykʼuʼj txqantl. Qa ma tzʼok qqʼoʼn qwitz tiʼj jun erman in kubʼ tbʼinchaʼn tbʼanel, bʼaʼn tuʼn t-xi qqʼamaʼn te qa tbʼanel in bʼant tuʼn. Tej tten Pablo ex Bernabé toj Antioquía te Pisidia, aʼyeju xjal nejenel tojju ja te kʼulbʼil te tnam aju, xi kyqʼamaʼn jlu kye: «Aqeye erman, qa at jun kyyole te qʼobʼl kynabʼl xjal, kymantze». Ajbʼen ambʼil lu tuʼn Pablo tuʼn t-xi tqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj qeju ateʼ atztzu (Hechos 13:13-16, 42-44). Qa ma txi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj txqantl, axlo ikx kye jaku tzaj kyqʼuqbʼaʼn qkʼuʼj (Lucas 6:38).

17. ¿Alkye tbʼanel tten tuʼn t-xi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj txqantl?

17 Qqʼamanx alkyexix tbʼanel in bʼant kyuʼn. Tej tqʼama Jesús qa tbʼanel in bʼant kyuʼn okslal te tnam Tiatira, xi tqʼamaʼn kye alkyexix qe tiʼchaq tbʼanel in bʼant kyuʼn (kjawil uʼjit Apocalipsis 2:18, 19). ¿Alkye tten jaku tzʼel qkanoʼn techel tiʼj Jesús? Qa at jun txubʼaj tjunalx in chʼiysante kye qe tal, jakulo txi qqʼamaʼn te qa tbʼanel in bʼant tuʼn. Ex qa mambʼaj qoʼ, jaku txi qqʼamaʼn kye qkʼwaʼl qa tbʼanel in bʼant kyuʼn tuʼnju in che ajbʼen te Jehová. Ex miʼn tzikʼ tnaʼl quʼn tuʼn t-xi qqʼamaʼn qe tbʼanel tiʼchaq in bʼant kyuʼn. Qa ma txi qqʼamaʼn alkyexix qe tbʼanel tiʼchaq in bʼant kyuʼn txqantl aj t-xi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj, kʼelel kynikʼ tiʼj qa ax tok aju in xi qqʼamaʼn.

18, 19. ¿Alkye tten jaku qo onin kyiʼj txqantl tuʼn kukx tten kyamiwbʼil tukʼil Jehová?

18 Xi tqʼamaʼn Jehová te Moisés tuʼn t-xi tqʼuqbʼaʼn tkʼuʼj Josué. Ax tok, mlay tzaj yolin Jehová qukʼil toj ambʼil jaʼlo tuʼn t-xi qqʼuqbʼaʼn tkʼuʼj juntl. Noqtzun tuʼnj, in tzalaj aj tok tqʼoʼn twitz tiʼj qa in nok tilil quʼn tuʼn tbʼant (Proverbios 19:17; Hebreos 12:12). Jun techel, aj tex tqʼoʼn jun erman jun chikʼbʼabʼil toj Ja te Chmabʼil, jaku txi qqʼamaʼn te tiquʼn tbʼanel sel tchikʼbʼabʼil toj qwitz. Bʼalo otoq tzʼonin tchikʼbʼabʼil qiʼj tuʼn qex twitz jun nya bʼaʼn. Moqa otoq tzʼonin qiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj jun taqikʼ Tyol Dios. Qbʼinx aju bʼant tuʼn jun ermana. Tej tok tbʼiʼn tchikʼbʼabʼil jun erman, xi tqʼoʼn chjonte te ex yajxitl xi ttzʼibʼin jun uʼj te. Toj uʼj lu xi tqʼamaʼn qa el tnikʼ erman tiʼjju tbʼis ex qa otoq tzʼok qʼuqbʼaʼn tkʼuʼj tuʼn, maske noq chʼin ambʼil yolin. Ax ikx xi tqʼoʼn chjonte tuʼnju ex tqʼoʼn tchikʼbʼabʼil tukʼil kʼujlabʼil ex yolin toj tumel. Tqʼama qa e ok qe tyol erman ik tzeʼn jun oyaj tuʼn Jehová te.

19 Qkyaqilx jaku qo onin kyiʼj txqantl tuʼn kukx tten kyamiwbʼil tukʼil Jehová. ¿Alkye tten? Qa ma txi qbʼiʼn aju kawbʼil tqʼama Pablo: «Kyjaʼtzun, kyqʼom kynabʼle kyxolxe ex kykyuwsam kynabʼle kyxolxe, ik tzaʼnx in kybʼinchaʼne jaʼlo» (1 Tesalonicenses 5:11). Qa kukx ma tzʼok tilil quʼn junjun qʼij tuʼn tok qqʼuqbʼaʼn qkʼuʼj, ok kjawil tzalaj Jehová quʼn.

^ [1] (taqikʼ 1): Ma kubʼ chʼixpet junjun bʼibʼaj toj xnaqʼtzbʼil lu.