1, 2. No teaa ra i puapinga ai kia akamaroiroi i tetai ke?

KO CRISTINA, e 18 ona mataiti, karanga aia e: “Kare toku nga metua e akamaroiroi ana iaku, mari ra e akaapa ua ana rai raua iaku. Ka riro ta raua tuatua ei mea mamae tikai. E karanga ana raua e kamakura au, e kite kore, e te matu. No reira e aue ua ana au e kare e inangaro i te tuatua kia raua. E manako ana au kare oku puapinga.” ^[1] (Akara i te manako poto.) E ngata tikai te oraanga me kare tetai e akamaroiroi mai ia tatou!

² I tetai tua, e akamanako ana akapeea tatou te tauturu maata anga i tetai ke me akamaroiroi ia ratou. Karanga a Rubén e: “No tetai tuatau roa kua manako ua ana au e kare oku puapinga. I tetai atianga, kua tutu aere maua ko tetai tangata pakari tei kite e kare au e mataora ana i tera rā. Kua akarongo aia ma te tangi, iaku e akakite ra i toku au manako ngakau. E oti kua akamaara mai aia kiaku te angaanga meitaki taku e rave ra. Kua akamaara katoa aia iaku te tuatua a Iesu​—e maata to tatou meitaki i to te au manu rikiriki e manganui. E akamaara ua ana au i teia irava e ka pakia toku ngakau. E ākā tauturu  maata tikai te au tuatua a te tangata pakari.”​—Mataio 10:31.

3. (a) Eaa ta te apotetoro ko Paulo i tuatua no te akamaroiroianga i tetai ke? (e) Eaa ta tatou ka uriuri i teia atikara?

³ Akakite ra te Pipiria e ka anoanoia tatou kia akamaroiroi putuputu i tetai e tetai. Kua tata te apotetoro ko Paulo ki te au Kerititiano Ebera: “Kia matakite, e te au taeake, ko te vai aea te ngakau kino akarongo kore katoa ki roto i tetai e kotou, i te akaruke anga i te Atua ora. E ako marie ra tetai ki tetai auraka ei rā e tukua.” Akamārama a Paulo i te tumu: “Ko te akamāro-kiakiaia aea tetai o kotou na i te pikikaa o te ara.” (Ebera 3:12, 13) E akamanako ana mei teaa tikai te meitaki me akamaroiroi tetai ia koe. No reira, eaa te au tumu ka akamaroiroi tatou i to tatou au taeake? Eaa ta tatou ka apii mai mei ta Iehova, Iesu, e ta Paulo akamaroiroianga i tetai ke? E eaa tetai au mataara ka akamaroiroi tatou i tetai ke? Ka uriuri ana tatou i teia au uianga.

4. Koai tei anoanoia kia akamaroiroiia? Eaa te tumu kare te maata anga o te tangata i teia tuatau e akamaroiroi ana i tetai e tetai?

⁴ Ka anoanoia tatou pouroa kia akamaroiroiia. E e mea puapinga tikai no te au metua kia akamaroiroi i ta ratou tamariki. Akamārama mai tetai puapii ko Timothy Evans tona ingoa e ka anoanoia te tamariki “kia akamaroiroiia mei te au ua rakau rai te anoano ra i te vai.” Karanga katoa aia e: “Me akamaroiroiia, ka manako puapinga te tamaiti e ka akaperepereia.” Inara no te mea te noo nei tatou i te “tuatau openga,” e tu noinoi to te manganui o te tangata e te “aroa kore” i tetai e tetai. (2 Timoteo 3:1-5) Kare tetai au metua e akamaroiroi ana i ta ratou tamariki no te mea kare to ratou metua i akamaroiroi ana ia ratou. Ka anoano katoaia te aronga mamaata kia akamaroiroiia, inara kare teia e tupu ana. Ei akaraanga, e manganui tei kopekope no te mea kare rava ratou e akameitakiia ana no ta ratou i rave i te ngai angaanga.

5. Akapeea tatou me akamaroiroi i tetai ke?

⁵ Ka akamaroiroi tatou i tetai ke me akameitaki ia ratou no tetai angaanga meitaki ta ratou i rave. Ka akamaroiroi katoa tatou i tetai ke me akakite kia ratou e e au tu meitaki to ratou e me akapumaana ia ratou me maromaroa e te taitaia. (1 Tesalonia 5:14) No te mea e aere kapiti ana tatou e to tatou au taeake e te au tuaine, e maata te au atianga no te tuatua i tetai mea akamaroiroi. (E tatau ia Koheleta 4:9, 10) No reira e ui kia koe uaorai: ‘E akakite ana au ki tetai ke te tumu i akaperepere ei e i inangaro ei au ia ratou? Ka rave ainei au i teia i te au taime ravarai? Akamanako ana i ta te Pipiria e karanga ra: “Te tuatua ra i tuatuaia i te tuatau e tau ei, e meitaki roa ïa.”​—Maseli 15:23.

6. No teaa ra a Satani i inangaro ei i te akaparuparu i te iti tangata o te Atua? Oronga mai i tetai akaraanga akapeea aia te tauta anga i te rave i teia.

⁶ Te na ko ra a Maseli 24:10 e: “Kia potopoto to aʼo i te rā i eke ei ra, kua iti roa toou maroiroi.” Kua kite a Satani me akaparuparu aia ia tatou, ka paruparu to tatou pirianga  kia Iehova. Kua tauta aia i te akaparuparu ia Iobu na te akatupuanga i te mamae maata kiaia. Inara kua puapinga kore ta Satani tauta anga. Kua vai tiratiratu a Iobu kia Iehova. (Iobu 2:3; 22:3; 27:5) Ka patoi katoa tatou ia Satani e ka akapapu kare aia e autu. Me akamaroiroi ua rai tatou i to tatou ngutuare tangata e te au taeake e te au tuaine i roto i te putuputuanga, ka tauturu tatou i tetai e tetai kia mataora e kia noo vaitata kia Iehova.

7, 8. (a) Akapeea a Iehova te akamaroiroianga i te tangata? (e) Akapeea te au metua me aru i to Iehova akaraanga? (Akara i te tutu mua.)

⁷ E akamaroiroi ana a Iehova i te tangata. Akakite te tata salamo: “Te vaitata nei a Iehova i te aronga ngakau paruparu ra; e te akaora nei aia i te aronga ngakau taitaia.” (Salamo 34:18) I te tuatau i mataku ei e i taitaia ei te peroveta ko Ieremia, kua taputou a Iehova i te tauturu iaia. (Ieremia 1:6-10) Kua tono a Iehova i tana angera kia akamaroiroi i te peroveta pakarikari ko Daniela. Kua kapiki te angera ia Daniela e “tangata akaperepere maataia.” (Daniela 10:8, 11, 18, 19) Ka rauka ainei ia koe te akamaroiroi i toou au taeake e te au tuaine mei te reira rai, kapiti mai te au painia e te aronga pakarikari tei kore i rauka i te rave mei to mua ana?

⁸ Noatu e kua noo kapiti ana a Iehova e Iesu no tetai tuatau roa, ia Iesu i te enua nei, kua kite a Iehova e ka anoanoia rai aia kia akamaroiroi i tana Tamaiti. Kua akarongo a Iesu i tona Metua te tuatua anga mei te rangi i te akamata anga tana angaanga tutu aere e i te mataiti openga iaia i te enua nei. E rua atianga kua karanga a Iehova: “Ko taku Tamaiti akaperepere teia, kua mareka rava au iaia.” (Mataio 3:17; 17:5) E mea papu kua akamaroiroi maataia a Iesu i te akarongo i tona Metua te tuatua anga kiaia e kua akaperepere aia e kua mareka rava iaia. I muri mai, i te po i mua ake ka mate ei a Iesu, kua taitaia tikai aia. Kua akamaroiroi a Iehova iaia na te tono anga i tetai angera ei akamaroiroi e te akapumaana iaia. (Luka 22:43) E te au metua, e aru kotou i te akaraanga o Iehova na te akamaroiroi putuputu i ta kotou tamariki. E akameitaki ia ratou me rave ratou i te angaanga meitaki. Me na roto ratou i te timataanga i te apii, e tauta pakari i te akamaroiroi e te tauturu ia ratou kia akakoromaki.

9. Eaa ta tatou ka apii mei te tu i akono ei a Iesu i tana au apotetoro?

⁹ Kua akanoo katoa a Iesu i te akaraanga meitaki no tatou kia aru. I te po i mua ake ka mate ei aia, kua orei a Iesu i te vaevae o te au apotetoro e kua akakite kia ratou te puapinga kia vai akaaka ua. Inara kua ngakau parau ratou e kua tauetono e koai tei maata ia ratou, e kua akapaapaa a Petero e kare rava aia e akaruke ia Iesu. (Luka 22:24, 33, 34) Inara, kare a Iesu i akamou ana ki runga i to ratou au tarevake. Mari ra, kua akameitaki aia ia ratou no te vai tiratiratu kiaia. Kua taputou aia e ka rave ratou i te angaanga maata atu i tana i rave, e kua  akapapu e te inangaro ra a Iehova ia ratou. (Luka 22:28; Ioane 14:12; 16:27) E ui kia tatou uaorai, ‘Te aru ra ainei au i to Iesu akaraanga e kia akameitaki i tetai ke no to ratou au tu meitaki, kare kia akamou ki runga i to ratou au tarevake?’

10, 11 Akapeea a Paulo te akamaroiroianga i tona au taeake, e eaa tana i puareinga ua i te rave?

¹⁰ E tuatua ua ana te apotetoro ko Paulo i te au mea meitaki no tona au taeake. Kua akapou aia i tetai tuatau roa i te tutaka aere i te pae ia ratou e kua kite meitaki ia ratou, inara kare aia i tata ana i to ratou au tarevake. Mari ra, kua akapaapaa aia ia ratou. Ei akaraanga, karanga a Paulo e ko Timoteo tana “tamaiti akaperepere e te pikikaa kore i te Atu nei” e kua papu iaia e ka akono meitaki a Timoteo i te au anoano o te au taeake. (1 Korinetia 4:17; Philipi 2:19, 20) Akakite a Paulo ki te au Kerititiano i Korinetia e ko Tito tona “oa e te tauturu iaku ia kotou na.” (2 Korinetia 8:23) E mea papu kua akamaroiroiia a Timoteo e Tito i te rongo anga i ta Paulo i manako ia raua!

¹¹ Kua tuku a Paulo e tona oa ko Banaba i to raua oraanga ki roto i te tumatetenga ei akamaroiroi i te au taeake. Ei akaraanga, kua kite raua e maata te tangata i te oire ko Lusetera tei inangaro i te tamate ia raua. Noatu ra, kua oki raua ki reira i te akamaroiroi i te au pipi ou e te tauturu ia ratou kia vai tiratiratu kia Iehova. (Angaanga 14:19-22) I muri mai i Ephesia, kua takinokinoia a Paulo e tetai urupu tangata kino, inara kua noo roa atu aia ki reira i te akamaroiroi i tona au taeake. Te na ko ra a Angaanga 20:1, 2: “Kua akaputuputu mairā Paulo i te au pipi kiaia, aroa atura, e riro atura, aere atura ki Makedonia. E oti akera taua pa enua ra i te aereia e ia ra, e manganui akera te ako anga atu ia ratou, tae atura aia ki Eleni.”

12. No teaa ra i meitaki ei no tatou kia aere ki te uipaanga?

¹² Te inangaro ra a Iehova i te mea meitaki no tatou. Ko te tumu teia i akakite ei aia kia tatou kia uipa putuputu. I ko i te au uipaanga, ka apii tatou no runga iaia e ka akamaroiroi i tetai e tetai. (1 Korinetia 14:31; e tatau ia Ebera 10:24, 25) Karanga a Cristina, tei taikuia i te akamataanga o teia atikara e: “Taku mea reka roa atu i te au uipaanga koia oki ko te aroa e te akamaroiroianga taku i rauka mai i reira. Tetai taime ka maromaroa au me tae ki te Are Uipaanga Patireia. Inara me tae au ki reira ka aravei mai te au tuaine iaku, ka takave iaku, e ka karanga e e manea au. Ka karanga ratou e inangaro ratou iaku e te mataora nei i te kite iaku e tere ra ki mua i te pae vaerua. Mataora tikai au no ta ratou akamaroiroianga!” Mei teaa tikai te puapinga no tatou tataki tai kia akamaroiroi i tetai e tetai!​—Roma 1:11, 12

13. No teaa ra te au taeake tei tavini ia Iehova no tetai tuatau roa ka anoanoia kia akamaroiroiia?

¹³ Ka anoano katoaia te au taeake tei tavini ia Iehova no tetai tuatau roa kia akamaroiroiia. E akamanako ana ia Iosua. I mua ua ake ka tomo ei te ngati Iseraela ki roto i te Enua Taputouia, kua iki a Iehova ia Iosua ei arataki ia ratou. Noatu ra, kua akakite a Iehova kia Mose kia akamaroiroi iaia noatu e kua tavini a Iosua ia Iehova no tetai tuatau roa. Karanga a Iehova: “E ikuiku ra koe ia Iosua, e akapumaana atu, e akamaroiroi atu iaia; koia oki te aere na mua i taua aronga tangata nei, e nana ratou e akanoo i te enua  taau e akara na.” (Deuteronomi 3:27, 28) Kua anoanoia kia akamaroiroiia a Iosua, no te mea i muri mai ka tamaki te iti tangata i te tamaki e manganui, e ka ruti ratou okotai taime. (Iosua 7:1-9) I teia rā, ka akamaroiroi tatou i te aronga pakari e te au akaaere kotinga, tei angaanga pakari i te akono i te iti tangata o te Atua. (E tatau ia 1 Tesalonia 5:12, 13) Karanga tetai akaaere kotinga e: “Tetai taime ka oronga mai te au taeake i te reta akameitaki i te karanga e e mataora tikai ta maua atoroanga. Ka akaputu maua i teia au reta e ka tatau i te reira me manako taitaia maua. Ka riro te reira ei akamaroiroi tikai ia maua.”

14. Eaa te au akaraanga tei akaari e e mea meitaki kia akameitaki i tetai ke me oronga i te ako kia ratou?

¹⁴ I tetai atianga, kua anoanoia te apotetoro ko Paulo kia ako i to Korinetia. Te akono anga ratou i te reira akoanga, kua akameitaki a Paulo ia ratou. (2 Korinetia 7:8-11) E mea papu, kua riro tana tuatua ei akamaroiroi ia ratou kia rave ua atu i te mea tika. I teia rā, ka aru te aronga pakari e te au metua i to Paulo akaraanga. Karanga a Andreas, e rua ana tamariki e: “Ka tauturu te akamaroiroianga i te tamariki kia tupu i te pae vaerua e te pae manako ngakau. Ka oronga koe i te ako na roto i te akamaroiroianga. Noatu e kua kite ta maua tamariki i te mea tika, ka riro te raveanga i te mea tika ei mea matau i roto i to ratou oraanga na roto i te akamaroiroianga.”

15. Eaa tetai mataara ka akamaroiroi tatou i tetai ke?

¹⁵ Akakite ki te au taeake e te au tuaine mei teaa tikai taau akaperepere i ta ratou tauta anga e to ratou au tu meitaki. (2 Paraleipomeno 16:9; Iobu 1:8) Me akapera tatou, ka aru tatou ia Iehova e Iesu. E akaperepere ana raua i te au mea ravarai ta tatou ka rave no raua, noatu e kare e rauka i te rave i te ka rauka tikai ia tatou. (E tatau ia Luka 21:1-4; 2 Korinetia 8:12.) Ei akaraanga, kua kite tatou e ākā angaanga no te au taeake pakarikari kia aere mai ki te au uipaanga e kia rave putuputu i te angaanga tutu aere. Te akamaroiroi ra ainei tatou e te akameitaki ra ia ratou no ta ratou e rave ra?

16. Eaa te tuatau ka akamaroiroi tatou i tetai ke?

¹⁶ Akamaroiroi i tetai e tetai i te au taime ravarai. Me kite koe i tetai taeake e rave ra i te angaanga meitaki, e akapapu kia akameitaki iaia. I te tuatau ia Paulo e Banaba i Anetioka i Pisidia, kua akakite te au  arataki o te sunago kia ratou: “E tāma, e te au taeake nei, te inangaro na kotou i te ako mai i te tangata nei ka tuatua mai.” Kua taangaanga a Paulo i te reira tuatau no te akamaroiroi i te tangata. (Angaanga 13:13-16, 42-44) Me akamaroiroi tatou i tetai ke, papu e ka akamaroiroi mai rai te tangata ia tatou.​—Luka 6:38.

17. Eaa te mataara meitaki roa atu no te akameitaki i tetai ke?

¹⁷ Kia taka meitaki taau akamaroiroianga. I te akameitakianga a Iesu i te au Kerititiano i Tuatira, kua akataka meitaki aia e kua akamārama i te au mea meitaki ta ratou i rave. (E tatau ia Apokalupo 2:18, 19) Akapeea tatou me aru iaia? Penei ka akameitaki tatou i tetai metua vaine takaua no te tu e utuutu ra aia i tana tamariki noatu e ngata te reira nona. Me e metua koe, penei ka akameitaki koe i taau tamariki no ta ratou tauta anga kia tavini ia Iehova. E akamārama kia ratou te au mea meitaki taau i kite. Me akataka meitaki tatou i te akamaroiroi i tetai ke, ka kite ratou e e tika ta tatou e tuatua ra.

18, 19 Akapeea tatou me tauturu i tetai e tetai kia piri vaitata kia Iehova?

¹⁸ Kua akakite a Iehova ia Mose kia akamaroiroi e te akaketaketa ia Iosua. E tika, kare a Iehova e tuatua kia tatou i teia rā e kare e akakite kia tatou kia akamaroiroi i tetai tangata. Inara te mareka ra aia i te kite i ta tatou tauta anga kia akamaroiroi i tetai ke. (Maseli 19:17; Ebera 12:12) Ei akaraanga, me oronga mai tetai taeake i te ako na te katoatoa i roto i ta tatou putuputuanga, e akakite kiaia te au mea ta tatou i reka i tana ako. Penei kua tauturu tana tuatua ia tatou kia akakoromaki i tetai manamanata e kia mārama i tetai irava. Kua tata tetai tuaine ki te taeake tei oronga i te ako: “Noatu e kare i roa ana ta taua pukapuka anga, kua kite koe i toku ngakau teiaa, e kua akapumaana koe ma te akamaroiroi iaku. Ka inangaro au kia kite koe e i taau tuatua anga ma te takinga meitaki, i runga i te paata e kiaku rai, mei te mea rai e apinga aroa te reira no ko mai ia Iehova.”

¹⁹ Ka tauturu tatou i tetai e tetai kia piri vaitata kia Iehova me aru i te akoanga a Paulo: “E akapumaana kotou tetai ki tetai, e akatupu i te meitaki tetai ki tetai, mei ta kotou rai oki e rave nei.” (1 Tesalonia 5:11) Me “ako marie ra tetai ki tetai auraka ei rā e tukua,” ka rekareka maata a Iehova ia tatou!