Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

‘Pitirizani Kuwangisana Unango na Ndzace’

‘Pitirizani Kuwangisana Unango na Ndzace’

‘Khala muli na mafala akuwangisa nawo anthu, alongeni.’ —MACHITIRO 13:15, Tradução do Novo Mundo.

NYIMBO: 53, 45

1, 2. Thangwi yanji mphyakufunika kuwangisa anango?

KRISTINA, wa pyaka 18 pyakubalwa alonga: “Anyakubalanga cipo asalonga mafala akundiwangisa, mbwenye asalonga mafala akunditsukwalisa. Pontho mafala awo asandidzidzida kakamwe. Iwo asalonga kuti ndidzati khala na ndzeru, ndakhuma, pontho cipo ndinakula. Natenepa ndzidzi onsene ndisalira, pontho nee ndiri na cifuno cakucedza nawo. Ndisapibva ninga ndine wakusowa basa.” [1] (Onani cidzindikiro.) Umaso usakhala wakunentsa kakamwe tingakhonda kuwangiswa na anango!

2 Munjira inango, nyerezerani ciphedzo cisapereka ife kuna anango tingalonga mafala akuwangisa. Rubén alonga: “Ndikhapibva ninga munthu wakusowa basa mu pyaka pizinji. Mbwenye ntsiku inango, ndikhamwaza mphangwa na nkulu wa mpingo wakuti adzindikira kuti nee ndikhali mwadidi. Iye andibvesera mwacitsalakano pikhafokotoza ine mabvero anga. Buluka penepo andikumbusa pinthu pyadidi pikhacita ine. Iye andikumbusambo mafala a Yezu—akuti munthu onsene ndi wakufunika kakamwe kupiringana ntcenga zizinji. Kazinji kene ndisanyerezera lemba ineyi na isandiphedza kakamwe. Mafala a nkulu wa mpingo unoyu acinja kakamwe mabvero anga.”—Mateo 10:31.

3. (a) Kodi mpostolo Paulu alonganji thangwi ya kuwangisa anango? (b) Tinadzadinganji mu nsolo uno?

3 Bhibhlya isalonga kuti tisafunika kuwangisana ndzidzi onsene. Mpostolo Paulu alembera Akristu Acihebhere: ‘Abale anga, citani mpholemphole toera akhonde kuoneka mwa imwe munthu wakuipa wantima na wakusowa cikhulupiro, thangwi yakusiya Mulungu wamaso; mbwenye pitirizani kuwangisana unango na ndzace ntsiku zonsene.’ Iye athimiza kuti: ‘Toera akhonde kuoneka m’bodzi wanu aumiswe ntima na mphambvu ya madawo.’ (Ahebere 3:12, 13) Nyerezerani mabvero asakhala na imwe mungawangiswa. Mphapo, ninji pinaticitisa kuwangisa abale na alongo athu? Tinapfundzanji kubulukira munjira idaphatisira Yahova, Yezu na Paulu toera kuwangisa anango? Pontho tisafunika kucitanji toera kuwangisa anango? Tendeni tidinge mibvundzo ineyi.

TONSENE TISAFUNIKA KUSIMBWA

4. Mbani asafunika kusimbwa? Thangwi yanji anthu azinji lero nkhabe kusimba anango?

4 Tonsene tisafuna kusimbwa. Pontho ndi pyakufunika kakamwe kuna anyakubala toera kusimba anawo. Mpfundzisi unango anacemerwa Timothy Evans alonga kuti “ninga miti yakuti isafunika madzi, ana asafunikambo kusimbwa.” Iye athimiza: “Mwana angasimbwa asapibva kuti ndi wakufunika na wakulemedzwa.” Mbwenye nakuti tikukhala mu “ntsiku zakumalisa,” anthu azinji asatsalakana pinthu pyawo basi na ‘asafunana’ mwakucepa kakamwe. (2 Timoti 3:1-5) Anyakubala anango nee asasimba anawo thangwi iwo cipo asimbwa mu uwana wawo. Akulu asafunikambo kusimbwa, mbwenye nee ndi pyenepi pinacitika kazinji kene. Mwacitsandzo, anyabasa azinji asadungunya thangwi yakukhonda simbwa kubasa.

Kusimba anango mukulonga pinthu pyadidi pidacita iwo

5. Kodi tinawangisa tani anango?

5 Ife tinakwanisa kuwangisa anango mukuasimba thangwi ya pinthu pidacita iwo mwadidi. Tinakwanisambo kuwangisa anango mukuapanga kuti ali na makhaliro adidi na kuabalangaza m’midzidzi yakutsukwala peno yakufewa. (1 Atesalonika 5:14) Nakuti kazinji kene tisakhala na abale na alongo athu, tiri na miyai mizinji toera kulonga pinthu pyakuwangisa. (Lerini Koelete 4:9, 10.) Natenepa bvundzikani: ‘Kodi ndisabanza miyai ineyi toera kusimba abale na alongo anewa na kuapanga kuti thangwi yanji ndisaafuna?’ Mphyakufunika kakamwe kukumbuka pisalonga Bhibhlya: ‘Mafala analongwa pa ndzidzi wakuthema ndi adidi kakamwe!’—Misangani 15:23.

6. Thangwi yanji Sathani asafuna kufewesa atumiki a Mulungu? Perekani citsandzo.

6 Lemba ya Misangani 24:10 isalonga: ‘Ungafewa pa ntsiku ya nyatwa, mphambvu zako zisakhala zakucepa.’ Sathani asadziwa kuti angatitsukwalisa anakwanisa kufewesa uxamwali wathu na Yahova. Iye ayesera kutsukwalisa Yobe mu kunthabusa na nyatwa zakugopswa. Mbwenye Sathani nee apembera. Yobe apitiriza kukhala wakukhulupirika kwa Yahova. (Yobe 2:3; 22:3; 27:5) Ife tinakwanisambo kuthimbana na Sathani mbatinyindira kuti iye nee anapembera. Tingapitiriza kuwangisa banja yathu na abale na alongo athu mu mpingo, tinakwanisa kuphedzana toera kukhala akutsandzaya na kupitiriza kukhala cifupi na Yahova.

PITSANDZO PYAKUTI TINAKWANISA KUPITOWEZERA

7, 8. (a) Kodi Yahova asawangisa tani atumiki ace? (b) Kodi anyakubala anatowezera tani citsandzo ca Yahova? (Onani cithundzithundzi cakutoma.)

7 Yahova. Nyamasalmo alemba: ‘Yahova ali cifupi na anthu a ntima wakukundwa; mbapulumusa ale adafewa.’ (Masalmo 34:18) Mu ndzidzi udagopa mprofeta Yeremiya mbafewa, Yahova ampanga kuti mbadamphedza. (Yeremiya 1:6-10) Yahova atuma anju toera kupasa cipapo mprofeta Dhanyeli. Natenepa anju unoyu acemera Dhanyeli ‘wakufunika kakamwe.’ (Danyele 10:8, 11, 18, 19) Ninga pidacita Yahova, kodi munakwanisambo kuwangisa amwazi mphangwa, apainiya na abale na alongo akugwesera mu mpingo mwanu?

Anyakubala, phedzani ananu toera apirire mayesero kuxikola

8 Yahova na Yezu aphata basa pabodzi mu pyaka pizinji. Mbwenye mu ndzidzi ukhali Yezu pa dziko yapantsi, Yahova aona kuti akhafunika kupitiriza kuwangisa Mwanace. Yahova alonga m’maulendo mawiri kuti: ‘Uyu ndi Mwana wanga, wakufunika, wakuti ndisakomerwa naye.’ (Mateo 3:17; 17:5) Yezu awangiswa kakamwe pidabva iye Babace mbalonga mafala anewa. Mukupita kwa ndzidzi, namasiku Yezu mbadzati kufa, atsukwala kakamwe. Yahova amuwangisa mukutuma anju toera kumuwangisa na kumbalangaza. (Luka 22:43) Anyakubala, imwe munakwanisa kutowezera citsandzo ca Yahova mukuwangisa ananu ndzidzi onsene. Asimbeni angacita pinthu pyadidi. Pontho angathimbana na mayesero kuxikola, citani pyonsene pinakwanisa imwe toera kuawangisa na kuaphedza toera apirire.

9. Tisapfundzanji munjira idatsalakana Yezu apostolo ace?

9 Yezu apangizambo citsandzo cadidi kwa ife toera kucitowezera. Namasiku mbadzati kufa, Yezu aona mabvero a apostolo ace mbaapanga kufunika kwa kukhala akucepeseka. Mbwenye iwo akhaketesana kuti mbani akhali nkulu pakati pawo, na Pedhru alonga mwakugaya kuti cipo mbadasiya Yezu. (Luka 22:24, 33, 34) Mbwenye Yezu, nee akhayang’ana basi ene madodo awo. M’mbuto mwace, iye aasimba thangwi yakukhala kwawo akhulupirika kwa iye. Iye aapikira kuti mbadacita pinthu pikulu kupiringana pidacita iye mbaapasa cinyindiro cakuti Yahova asaafuna. (Luka 22:28; Jwau 14:12; 16:27) Natenepa tinakwanisa kubvundzika, ‘Kodi ndisatowezera citsandzo ca Yezu mukusimba anango thangwi ya makhaliro awo adidi mbindikhonda kuyang’ana madodo awo?’

10, 11. Kodi Paulu awangisa tani abale ace, pontho iye akhali wakutonga kucitanji?

10 Mpostolo Paulu kazinji kene akhalonga pinthu pyadidi pya abale ace. Iye amala pyaka pizinji mbakacita ulendo pabodzi na anango a iwo mbaadziwa mwadidi, mbwenye iye nee alemba madodo awo. M’mbuto mwace, iye aasimba. Mwacitsandzo, Paulu alonga kuti Timoti akhali ‘mwanace wakufunika na wakukhulupirika mwa Mbuya’ mbanyindira kuti Timoti mbadatsalakana pyakufuna pya anango. (1 Akorinto 4:17; Afilipi 2:19, 20) Paulu apanga Akristu a ku Korinto kuti Tito ndi ‘ndzanga anaphata na ine basa toera kukuphedzani.’ (2 Akorinto 8:23) Mwandimomwene, Timoti na Tito awangiswa mudabva iwo pidalonga Paulu thangwi ya iwo!

11 Paulu na Barnabe aikha umaso wawo pangozwi toera kuwangisa abale awo. Mwacitsandzo, iwo akhadziwa kuti anthu azinji ku nzinda wa Listra akhafuna kuapha. Mbwenye, iwo abwerera ku nzinda unoyu toera kawangisa anyakupfundza apswa na kuaphedza toera akhale akukhulupirika kwa Yahova. (Machitiro 14:19-22) Pikhali Paulu ku Efeso, umaso wace ukhali pangozwi thangwi mwinji ukhadaipirwa na iye, mbwenye iye akhala kweneku ndzidzi ungasi toera kuwangisa abale ace. Lemba ya Machitiro 20:1, 2 isalonga: ‘Paulu agumanyiza anyakupfundza, awangisa mitima yawo, asiyana nawo, mbaenda ku Masedonya. Apakasa dziko ire mbawangisa na mafala mazinji mitima ya anyakupfundza. Buluka penepo mbaenda ku Gresya.’

WANGISANANI UNANGO NA NDZACE

12. Thangwi yanji mphyakufunika kwa ife kusonkhana?

12 Yahova asafuna pinthu pyadidi kakamwe kwa ife. Ndi thangwi yace asatipanga toera tisonkhane mwakukhonda phonya. Pa misonkhano yathu, tisapfundza pya iye na kuwangisana unango na ndzace. (1 Akorinto 14:31; lerini Ahebere 10:24, 25.) Kristina, adalongwa pa ndima yakutoma, alonga: “Pinanditsandzayisa kakamwe pa misonkhano ndi ufuni na ciwangiso cisatambira ine. Midzidzi inango ndisafika pa Nyumba ya Umambo wakutsukwala. Mbwenye alongo asandifendedzera, kundikhumbatira, mbalonga kuti ndabalika. Iwo asandipanga kuti asandifuna na asakomerwa na kuthambaruka kwanga mwauzimu. Ciwangiso cawo cisandicitisa kupibva mwadidi kakamwe!” Kuwangisana unango na ndzace ndi kwakufunika kakamwe!—Aroma 1:11, 12.

13. Thangwi yanji ngakhale ale asatumikira Yahova mu ndzidzi uzinji asafunika ciwangiso?

13 Ngakhale ale akuti asatumikira Yahova mu ndzidzi uzinji asafunikambo ciwangiso. Nyerezerani Yoswa. Pikhaenda Aisraele ku Dziko Yakupikirwa, Yahova asankhula Yoswa toera kuatsogolera. Mbwenye, Yahova apanga Mose toera amuwangise maseze Yoswa akhadatumikira Yahova mu pyaka pizinji. Yahova alonga: ‘Khazikisa Yoswa ninga ntsogoleri, umuwangise mbumpasa mphambvu, thangwi ndiye anadzaenda patsogolo pa mbumba, pontho ndiye anadzaatsogolera ku dziko inaenda iwe kaona.’ (Deuteronomyo 3:27, 28) Yoswa akhafunika kuwangiswa, thangwi mukupita kwa ndzidzi mbumba yadzacita nkhondo kazinji kene, mbwenye anyankhondo ace aluza kabodzi. (Yoswa 7:1-9) Lero, ife tinakwanisa kuwangisa akulu a mpingo na ayang’aniri a cisa, akuti asaphata basa mwakuwanga toera kutsalakana atumiki a Mulungu. (Lerini 1 Atesalonika 5:12, 13.) Muyang’aniri wa cisa unango alonga: “Midzidzi inango abale asatipasa tsamba yakupereka takhuta mbalonga kuti akomerwa kakamwe na kuacedzera kwathu. Ife tisakoya matsamba anewa mbatialeri m’midzidzi inakhala ife akufewa. Mwandimomwene iwo asatiwangisa kakamwe.”

Ife tinaphedza anathu toera kukhala cifupi na Yahova tingaasimba (Onani ndima 14)

14. Ndi pitsandzo pipi pinapangiza kuti mphyadidi kusimba anango mu ndzidzi unaapasa ife uphungu?

14 Ndzidzi unango, mpostolo Paulu apereka uphungu kwa Akorinto. Pidaphatisira iwo uphungu unoyu, Paulu aasimba. (2 Akorinto 7:8-11) Mwakukhonda penula, mafalace aawangisa toera kupitiriza kucita pinthu pyadidi. Lero, akulu a mpingo na anyakubala anakwanisambo kutowezera citsandzo ca Paulu. Andreas, wa ana awiri, alonga: “Mafala akuwangisa asaphedza ana toera kuthambaruka mwauzimu na m’manyerezero. Kusimba kusacitisa ana kuphatisira uphungu. Pontho tingaasimba thangwi yakucita pinthu pyadidi, iwo asakhala na cifuno cakupitiriza kucita pyadidi.”

NINJI CINAFUNA KUTIPHEDZA TOERA KUWANGISA ANANGO?

15. Ndi njira ipi yakuti tinakwanisa kuwangisa anango?

15 Pangani abale na alongo anu kuti musapasa ntengo kakamwe kuwangisira kwawo na makhaliro awo adidi. (2 Pya dziko ya Israele 16:9; Yobe 1:8) Tingacita pyenepi, tikutowezera Yahova na Yezu. Iwo asapasa ntengo pinthu pinacita ife m’basa ya Umambo, maseze pikhale pyakucepa. (Lerini Luka 21:1-4; 2 Akorinto 8:12.) Mwacitsandzo, ife tisadziwa kuti abale na alongo athu akugwesera asawangisira kakamwe toera kugumanika pa misonkhano na kumwaza mphangwa mwakukhonda phonya. Kodi tisaawangisa na kuaasimba thangwi ya kuwangisira kwawo?

16. Ndi ndzidzi upi usafunika ife kuwangisa anango?

16 Wangisani anango kazinji kene pingakwanisika. Tingaona kuti munthu acita cinthu cadidi, tisafunika kunsimba. Ndzidzi ukhali Paulu na Barnabe ku Antyokiya wa Pisidya, akulu a sinagoga aapanga: ‘Abale, khala muli na mafala akuwangisa nawo anthu, alongeni.’ Paulu aphatisira mwai unoyu toera kuwangisa anthu. (Machitiro 13:13-16, 42-44) Tingawangisa anango, iwo anadzatiwangisambo.—Luka 6:38.

17. Ndi njira ipi yadidi kakamwe toera kuwangisa anango?

17 Longani pidacita munthu. Mu ndzidzi udasimba Yezu Akristu a ku Tiyatira, iye afokotoza pinthu pidacita iwo mwadidi. (Lerini Apokalipse 2:18, 19.) Kodi tinakwanisa kutowezera citsandzo cace? Panango tinakwanisa kusimba mulongo wakuti asawangisira kakamwe toera kukuza ekha anace. Khala ndimwe nyakubala, munakwanisambo kusimba ananu kuwangisira kunacita iwo toera kutumikira Yahova. Apangeni kuti musakomerwa kakamwe na pinthu pyadidi pinacita iwo. Tingalonga pinthu pidacita anango pakuasimba, iwo anadzawangiswa kakamwe.

18, 19. Tinakwanisa tani kuphedzana unango na ndzace toera kukomeresa Yahova?

18 Yahova apanga Mose toera kuwangisa Yoswa na kumpasa mphambvu. Ndimomwene kuti Yahova nkhabe kulonga na ife lero na kutipanga toera kuwangisa munthu unango. Mbwenye iye asakomerwa angaona kuwangisira kunacita ife toera kuwangisa anango. (Misangani 19:17; Ahebere 12:12) Mwacitsandzo, m’bale angacita nkhani yapakweca mu mpingo mwathu, tinakwanisa kumpanga kuti takomerwa kakamwe na nkhani yace. Panango kumpanga kuti pidalonga iye pyatiphedza toera kupirira nyatwa peno kubvesesa lemba inango. Mulongo unango alembera tsamba m’bale unango adacita nkhani: “Maseze tacedza mu mphindi zakucepa, mbwenye mwadzindikira kuti ndikhali wakutsukwala, mbamundibalangaza. Ndisafuna kukudziwisani kuti mafala acitsalakano adalonga imwe, pa platifomu na pidacedza ife, akhali muoni wa Yahova kwa ine.”

19 Khala tiri na cifuno cakuphedzana unango na ndzace, tinagumana njira zizinji toera kucita pyenepi. Mwandimomwene, tinakomeresa Yahova na kutowezera uphungu wa Paulu: ‘Pitirizani kuwangisana na kubalangaza unango na ndzace, ninga pinacita imwe.’—1 Atesalonika 5:11.

^ [1] (ndima 1) Madzina anango acinjwa.