1, 2. ¿Bin yuʼun tulan skʼoplal te ya kakʼbeytik yip yoʼtan te yantike?

JTUL achʼix te Cristina sbiil te waxaklajuneb yaʼbilal jich ya yal: «Te jmeʼ jtat baeltiknax ya yakʼbonik yip koʼtan, spisil-ora maba lek jkʼoplal ya yalbonik. Kʼux ya kaʼiy te bin ya yalbonike. Ya yalbonik te ma jnaʼ kʼinal, te maʼyuk bin-ora ya xnojpon sok te maba lekon ta ilele. Bayal ya x-okʼon yuʼun, jaʼ lekxan ya kaʼiy te ma xkʼopojon sok te jmeʼ jtate. Jich ya kaʼiy jba te maʼyuk jtuul» ^[1] (ilawil te nota ta slajibal te articulo). Te ejemplo-abi ya yakʼ ta ilel te wokol ya yaʼiy skuxlejal te machʼa maba ya yichʼ yip yoʼtane.

² Jaʼukmeto ya xjuʼ ya jkoltaytik ta bayal te yantik teme ya kakʼbeytik yip yoʼtane. Jtul hermano te Rubén sbiil jich ya yal: «Jtul anciano te jaʼ yakon ta scholel skʼop Dios sok-ae, la yil te yakon ta mel-oʼtane. La kalbey yaʼiy te bin yaʼiyel ya kaʼiy jbae, lek la schʼam yaʼiy te bin la kalbeye. La yalbon spisil te bintik lek yakon ta spasele. Jaʼnix jich la sjultesbon ta koʼtan te ay la yal te Jesús te jaʼ mukʼxan jkʼoplaltik te bitʼil tut mutetike. Spisil-ora ya jnopilan ta koʼtan te texto-abi, sok yato yakʼbon yip koʼtan. Te bin la yalbon te anciano bayal la skoltayon» (Mateo 10:31).

3. 1) ¿Bin la yal te jpuk-kʼop Pablo ta swenta te yakʼbeyel yip yoʼtan te yantike? 2) ¿Bin jojkʼoyeletik ya kakʼbeytik sujtib ta articulo ini?

³ Te Biblia ya yal te talel kʼaxel akʼa kakʼbey jbatik yip koʼtantik ta spisil-ora (ilawil te recuadro «¿Bin ya skʼan ya yal?»). Te jpuk-kʼop Pablo jich la stsʼibaybey te jchʼuunjeletik hebreoetike: «Tsahtaya me abahic,  quermanotac, te ma me ayuc machʼa ay chopol yoʼtan te ma schʼuhun, te ya spit sba ta stojol te cuxul Dios. Jujun cʼahcʼal talel cʼaxel aʼbeya abahic yip awoʼtanic». Te Pablo la yal te akʼa kakʼbey jbatik yip koʼtantik, yuʼun jich maba ya yakʼ xtulanub koʼtantik te loʼlayel yuʼun mulil (Hebreos 3:12, 13). Teme ya jnop kaʼiytik te bitʼil leknax ya kaʼiy jbatik te kʼalal ay machʼa ya yakʼbotik yip koʼtantike, jich ya xkʼot ta koʼtantik te tulan skʼoplal te ya kakʼbeytik yip yoʼtan te yantike. Ta articulo ini yame kakʼbeytik sujtib te jojkʼoyeletik ini: ¿Bintik yuʼun ya skʼan ya kakʼbeytik yip yoʼtan te yantike? ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jtʼunbeytik stalel te Jehová, Jesús sok te Pablo te kʼalal ya kakʼbeytik yip yoʼtan te yantike? Sok ¿bintik-utʼil ya xjuʼ ya kakʼbeytik yip yoʼtan te yantike?

4. 1) ¿Machʼatik-a te ya skʼan ya yichʼik akʼbeyel yip yoʼtanike? 2) ¿Bin yuʼun te jteb ma spisiluk te ants winiketik maba ya yakʼbey yip yoʼtan te yantike?

⁴ Jpisiltik ya jkʼantik te ya kichʼtik akʼbeyel yip koʼtantike. Jaʼukmeto jaʼ ya skʼanxan te ya x-akʼbotik yip yoʼtan te alaletik yuʼun te smeʼ statike. Jtul profesor ya yal ta swenta te alaletik «te ya skʼanik akʼbeyel yip yoʼtanik jich bitʼil te nichimetik ya skʼan akʼbeyel yaʼlele». Sok la yalxan: «Te alaletik te ya yichʼik akʼbeyel yip yoʼtanik, ay skʼoplal sok kʼanbil ya yaʼiy sbaik». Jaʼukmeto jich bitʼil ayotikix ta «slajibal cʼahcʼal» bayal ants winiketik stukelnax kʼux ya yaʼiy sbaik sok «mayuc scʼuxul yoʼtanic» ta stojol yantik (2 Timoteo 3:1-5). Jaʼ yuʼun jteb ma spisiluk te ants winiketik maba ya yakʼbeyik yip yoʼtan te yantike. Ay chaʼoxtul meʼil tatiletik te maba ya yakʼbeyik yip yoʼtan te yal snichʼnabik ta skaj te maba la yichʼik akʼbeyel yip yoʼtanik yuʼun te smeʼ statike. Manchukme te machʼatik ayix yaʼbilalik jaʼnix jich ya skʼanik akʼbeyel yip yoʼtanik, bayal machʼatik maʼyuk bin-ora ya yichʼik akʼbeyel. Jaʼ yuʼun bayal machʼatik ya yalik te ya smel yoʼtanik yuʼun te maʼyuk machʼa ya x-albotik te lek te bin yakik ta spasel ta yaʼtelike.

5. ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik swenta ya kakʼbeytik yip yoʼtan te yantike?

⁵ Ay bayal te bintik ya xjuʼ ya jpastik swenta ya kakʼbeytik yip yoʼtan te yantike. Jich bitʼil ya xjuʼ te ay machʼa ya kalbeytik lek skʼoplal ta skaj te ay bin lek la spas o ya xjuʼ ya kalbeytik te bayal ya jmulantik te taleliletik yuʼune. Jaʼnix jich ya xjuʼ ya kakʼbeytik smukʼul yoʼtan te kʼalal smeloj yoʼtanik o chebajem yoʼtanike (1 Tesalonicenses 5:14). Jich bitʼil spisil-ora jokinej jbatik sok te kermanotaktike, bayal bintik-utʼil ya xjuʼ ya kakʼbeytik yip yoʼtanik ta swenta te bintik lek skʼoplal ya kalbeytike (kʼopona te sjun Eclesiastés 4:9, 10). Jich yuʼun akʼa jojkʼoybey jbatik ini: «¿Yabal kalbey yaʼiy te yantik bin yuʼun kʼuxik ta koʼtan sok te ay skʼoplalik ta koʼtane? ¿Yabal kalbey kʼalal jich ya xjuʼ kuʼune?». Juluk ta koʼtantik te bin ya yal te Biblia: «Buen lec te cʼop te ya yichʼ halel ta mero yorahil» (Proverbios 15:23).

6. ¿Bin yuʼun ya skʼan ya schebajtesbey yoʼtan te j-abatetik yuʼun Dios te Satanase? Ala junuk ejemplo te bin-utʼil jich la spas ta nameye.

⁶ Te Satanás ya skʼan ya schebajtesbey yoʼtan te machʼatik ya x-abatinik ta stojol Dios, melel ya snaʼ te jich ya xjuʼ ya spejkʼanbey yip te bitʼil yamigoinej sbaik sok te Jehovae. Te sjun Proverbios 24:10 ya yal teme ya xchebaj koʼtantik te kʼalal ayotik ta wokole, maʼyuk bayal kiptik ya x-ayin kuʼuntik. Te Satanás la skʼan la schebajtesbey yoʼtan te Job, jaʼ yuʼun la yakʼbey bayal swokol. Jaʼukmeto ma jichuk kʼot ta pasel te bin kʼax chopol snopoj-ae, melel te Job jun yoʼtan la yakʼ sba ta stojol te Jehovae (Job 2:3; 22:3; 27:5). Jaʼnix jich te joʼotike ya xjuʼ ya jkontraintik te Satanase, jich maba ya kakʼtik te ya schebajtes koʼtantik. Teme ma jkom jbatik ta yakʼbeyel yip yoʼtan te jfamiliatik sok te kermanotaktik ta kongregasion, jich ya jtatikxan stseʼelil koʼtantik ta jpisiltik sok jich spisil-ora ya kamigoin jbatik sok te Jehovae.

7, 8. 1) ¿Bin-utʼil yakʼojbey yip yoʼtan Jehová te yantike? 2) ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya stʼunbeyik stalel Jehová te meʼil tatiletike? (Ilawil te lokʼomba ta sjajchibal te articulo).

⁷ Te Jehová ya smulan yakʼel yip oʼtanil. Jtul jtsʼibojom yuʼun te Biblia jich la yal: «Te Jehová nopol ay ta stojol te machʼatic ayic ta mel-oʼtan, soc ya scoltay te machʼatic pichʼil yoʼtanique», o te machʼa chebajem yoʼtanike (Salmos 34:18). Kʼalal te j-alwanej Jeremías xiw yoʼtan sok chebaj yoʼtane, te Jehová jamal la yalbey te ya skoltaye (Jeremías 1:6-10).  Jaʼnix jich te Jehová la stikun jtul chʼul-abat ta stojol te j-alwanej Daniel te mamalix-ae. Te chʼul-abat-abi la yalbey te Daniel te bayal kʼux aʼiybil ta oʼtanile (Daniel 10:8, 11, 18, 19). ¿Yabal xjuʼ jtʼunbeytik stalel te Jehová ta yakʼbeyel yip yoʼtan te kermanotaktik, jich bitʼil te precursoretik sok te hermanoetik te meʼel mamalikix te ma xjuʼix yuʼunik spasel bayal jich bitʼil ta nameye?

⁸ Te Jehová sok te Jesús kʼax bayal jaʼbil la sjokin sbaik ta chʼulchan. Manchukme jich-abi te Jehová snaʼoj te ya xbajtʼ skʼan akʼbeyel yip yoʼtan te sNichʼan kʼalal ya x-ayin ta Balumilale. Jaʼ yuʼun, te Jehová cheb buelta kʼopoj talel kʼalalto ta chʼulchan, jich la yal: «Ha Jnichʼan ini te cʼux ta coʼtan, te bayel yutsil coʼtan ta stojol» (Mateo 3:17; 17:5). Te Jehová la yal te kʼopiletik-abi kʼalal te Jesús la sjach te scholel skʼop Dios, jaʼnix jich la schaʼyal ta slajibal jaʼbil te ayin ta Balumilale. Ta melel, kʼax bayal akʼbot yip yoʼtan te Jesús kʼalal la yaʼiy te kʼux aʼiybil ta oʼtanil yuʼun te sTat sok te kʼax bayal yutsil yoʼtan ta stojole. Jaʼnix jich te Jehová la yakʼbey yip yoʼtan te Jesús ta ajkʼabal te kʼalal mato xlaj-ae. Jich bitʼil bayal smeloj yoʼtan te Jesuse, te Jehová la stikun tal ta stojol jtul chʼul-abat swenta ya yakʼbey yip sok smukʼul yoʼtan (Lucas 22:43). Te meʼil tatiletik ya xjuʼ ya stʼunbeyik stalel te Jehová kʼalal ya yakʼbeyik smukʼul yoʼtan te yal snichʼnabik ta spisil-ora sok te ya yalbeyik lek skʼoplalik te kʼalal ay bin lek ya spasike. Kʼalal te alnichʼanetik ya sitintayik tsajel ta eskuela, te meʼil tatiletik ya spasik te bantito kʼalal ya xjuʼ yuʼunik ta yakʼbeyel yip yoʼtanik sok ya skoltayik ta stsʼikel.

9. ¿Bin ya jnoptik ta swenta te bin-utʼil la yakʼ ta ilel stalel te Jesús ta stojol te jpuk-kʼopetike?

⁹ Jaʼnix jich te Jesús la yakʼ kiltik lekil ejemplo te ya xjuʼ ya jtʼuntik. Te kʼalal junxanix ajkʼabal ya skʼan xlaj-ae, la spokbey yok te jpuk-kʼopetik sok la yaltiklanbey te tulan skʼoplal te pekʼeluk yoʼtanike. Jaʼukmeto jich bitʼil ay stoybailike, la stij sbaik ta kʼop ta swenta te machʼa-a te mukʼ skʼoplal ta yolilike. Jaʼnix jich te Pedro la stoy sba ta stojol te yantik te maʼyuk bin-ora ya yijkʼitay jilel te Jesuse (Lucas 22:24, 33, 34). Manchukme jich la spasik-abi, te Jesús ma jaʼuk bajtʼ ta yoʼtan te banti ya xchʼayik te jpuk kʼopetike. Te bin la spas stukele jaʼ te la yalbey lek skʼoplalik ta skaj te jun yoʼtan yakʼoj sbaik ta stojole. Jaʼnix jich te Jesús la yaltiklanbey ta jamal te jaʼ ya xbajtʼ spasik mukʼxan aʼtelil te bitʼil la spas stukele sok la yaltiklanbey ta jamal te kʼux aʼiybilik ta oʼtanil yuʼun te Jehovae (Lucas 22:28; Juan 14:12; 16:27). Akʼa jojkʼoybey jbatik ini: «¿Yabal jtʼunbey stalel te Jesús sok yabal kalbey lek skʼoplal te ants winiketik ta skaj te lek stalelike, o jaʼbal ya xbajtʼ ta koʼtan yilel te banti ya xchʼayike?».

10, 11. ¿Bintik la spas te jpuk-kʼop Pablo swenta ya yakʼbey yip yoʼtan te hermanoetike?

¹⁰ Te jpuk-kʼop Pablo kʼayem ta yalbeyel skʼoplal te bin lek ta swenta te hermanoetike. Ta bayal jaʼbil ay la sjokin ta beel chaʼoxtul hermanoetik, jaʼ yuʼun juʼ la snaʼtiklanbey sba ta lek. Manchukme jich-abi, maba la stsʼibay jilel te banti ay chʼayike. Te bin la spas stukel jaʼ te lek la yalbey skʼoplal te sjoʼtake. Jich bitʼil, la yal ta stojol te Timoteo te jalaj snichʼan te kʼux ta yoʼtan sok te jun yoʼtan ta stojol te Kajwaltik sok te ay smukʼul yoʼtan ta stojol te ya xbajtʼ skanantay ta lek te hermanoetike (1 Corintios 4:17; Filipenses 2:19, 20). Te Pablo jich la yalbey te jchʼuunjeletik yuʼun Corinto ta swenta te Tito: «Jun ayon soc, ha jmohlol ta aʼtel ta atojolic» (2 Corintios 8:23). Ta melel akʼbotik yip yoʼtan te Timoteo sok te Tito te kʼalal la snaʼik bin snopoj te Pablo ta stojolike.

¹¹ Te Pablo sok te Bernabé la slokʼes sba ta yoʼtanik ta yakʼel skuxlejalik swenta ya yakʼbeyik yip yoʼtanik te hermanoetike. Jich bitʼil, snaʼojik te bayal ants winiketik ta lum Listra yoʼtan ya xmilotik yuʼun. Manchukme snaʼojik-a, chaʼsujtik bael tey ta lum-abi swenta ya yakʼbeyik yip yoʼtan te yachʼil jnopojeletik sok ta skoltayel te junuk yoʼtan ya yakʼ sbaik ta stojol te Jehová (Hechos 14:19-22). Jaʼnix jich ta patil jteb ma kʼan yichʼ milel yuʼun jtsojb ants winiketik te Pablo ta Éfeso te jajchem bayal slab yoʼtanik-ae, jaʼukmeto tey jil-a te jayeb kʼajkʼal ya skʼan ya yichʼik akʼbeyel yip yoʼtanik te hermanoetike. Ta sjun Hechos 20:1, 2 ya yal: «Te Pablo la sticon ta iqʼuel tal te jnopojeletic, la yaʼbe xan yip yoʼtanic soc la spatbe hilel yoʼtanic, hich locʼ bahel, baht ta Macedonia. La yocliy bahel te qʼuinal tey a, bayel bintic la yalbe yaʼiyic ta yaʼbeyel yip yoʼtanic, patil cʼoht ta Grecia».

12. ¿Bin yuʼun tulan skʼoplal te ya xkʼootik ta tsoblejetike?

¹² Te Jehová jaʼ ya skʼan te bin lekxan ta jtojoltike. Jaʼ yuʼun ya yalbotik te ma jkom jbatik ta stsobilanel jbatik. Ta tsoblejetik ya jnoptik ta swenta te Dios sok talel kʼaxel ya kakʼbey jbatik yip koʼtantik (1 Corintios 14:31; kʼopona te sjun Hebreos 10:24, 25). Kiltik te bin ya yal te Cristina te la kalbeytik skʼoplal ta sbabial parrafo, jich ya yal: «Te bin ya jmulanxan ta swenta te tsoblejetike, jaʼ te ya kichʼ akʼbeyel kʼuxul oʼtanil sok yip koʼtan tey-ae. Ay baeltik te kʼax jmeloj koʼtan-a te kʼalal ya xkʼoon ta sNail Tsobleje. Jich yuʼun te hermanaetik ya xnoptsajik tal ta jtojol, ya spetonik sok ya yalbonik te tʼujbilon ta ilele. Jaʼnix jich ya yalbonik te kʼuxon ta yoʼtanik sok te tseʼelnax yoʼtanik yuʼun te ya yilik te yakon ta chʼielxan ta swenta te skʼop Diose. Kʼax lek ya kaʼiy jba yuʼun te bintik ya yalbonike». ¡Kʼax tulan skʼoplal te jpisiltik talel kʼaxel ya kakʼbey jbatik yip koʼtantike! (Romanos 1:11, 12).

13. ¿Bin yuʼun ya skʼan akʼbeyel yip yoʼtanik-euk te hermanoetik te ayix bayal jaʼbil yakik ta abatinel ta stojol te Jehovae?

¹³ Te hermanoetik te ayix bayal jaʼbil te yakik ta abatinel ta stojol te Jehová jaʼnix jich ya skʼan akʼbeyel yip yoʼtanik. Jnoptik ta swenta te Josué. Te Jehová la stsa swenta ya stojobtes ochel te israeletik te kʼalal nopol ya x-ochikix-a ta Kʼinal te albil skʼoplal ya yichʼike. Manchukme ayix bayal jaʼbil te yak ta abatinel-a te Josué ta stojol te Jehová, jich albot te Moisés yuʼun te Jehovae: «Pasa ta mandar te Josue, aʼbeya smucʼul yoʼtan soc yip yoʼtan, como ha ya yicʼ bahel te pueblo ini soc ha ya yaʼbe yichʼic te qʼuinal yac awil yoʼtic» (Deuteronomio 3:27, 28). La skʼan te ya yichʼ akʼbeyel yip yoʼtan te Josué, melel te lum Israel ya xbajtʼ yakʼ bayal guerra sok aynix ya xchʼay junuk yuʼunik (Josué 7:1-9). Ta kʼajkʼal ini, jaʼnix jich te ancianoetik sok te superintendenteetik yuʼun circuito ya skʼan ya kakʼbeytik yip yoʼtanik. ¿Bin yuʼun? Melel ya spasik tulan ta bayal ta skanantayel te j-abatetik yuʼun te Diose (kʼopona te 1 Tesalonicenses 5:12, 13). Jtul superintendente yuʼun circuito la yal: «Ay baeltik te ya kichʼtik akʼbeyel yuʼun te hermanoetik jun karta te banti ya yalbotik wokol yuʼun te la smulanik te ulaʼtayele. Jkʼejojtik te kartaetik-abi, sok ya jkʼopontik te kʼalal jmeloj koʼtantik-ae. Ya yakʼbotik bayal yip koʼtantik».

14. ¿Bin ejemploetik ya yakʼik ta ilel te lek te ya kalbeytik lek skʼoplal te machʼatik ya kakʼbeytik tsitsele?

¹⁴ Jun buelta, te jpuk kʼop Pablo la yil te puersa ya skʼan akʼbeyel tsitsel te jchʼuunjeletik ta lum Corinto. Kʼalal la schʼuunik spasel te tsitsel la yichʼik akʼbeyele, te Pablo lek skʼoplal la yaltiklanbey ta stojolik (2 Corintios 7:8-11). Ta melel, tijbot yoʼtanik te jchʼuunjeletik ta spaselxan te bintik lek ta skaj te bin lek la yichʼik albeyel yuʼun te Pabloe. Te ancianoetik sok te meʼil tatiletik ta ora ini ya xjuʼ ya stʼunbeyik stalel te Pabloe. Jtul hermano te Andreas sbiil te ay chaʼtul snichʼnab ya yal bin yuʼun lek te ya kakʼtik yip oʼtanile, jich ya yal: «Te kʼalal ya kakʼbeytik yip yoʼtan te alnichʼanetike, jaʼ ya xkoltayotik yuʼun ya xchʼiikxan ta swenta skʼop Dios sok ya xlekubxan te bitʼil ya yaʼiy sbaik, sok jich ya xjilxan ta lek ta yoʼtanik te tsitsele. Manchukme ya snaʼik te bintik leke, ya xkʼayik ta spasel teme spisil-ora ya kalbeytik lek skʼoplalike».

15. Ala junuk te bin-utʼil ya xjuʼ ya kakʼbeytik yip yoʼtan te kermanotaktike.

¹⁵ Kalbeytik yaʼiy te hermanoetik te bayal skʼoplal ta koʼtantik te bitʼil ya spasik tulane sok  te bayal skʼoplal kuʼuntik te taleliletik yuʼunike (2 Crónicas 16:9; Job 1:8). Teme ya jpastike, jich ya jtʼunbeytik stalel te Jehová sok te Jesuse te bayal skʼoplal ta yoʼtanik spisil te bintik ya jpastik ta stojolik, manchukme ma xjuʼ kuʼuntik spasel te bantito kʼalal ya jkʼantike (kʼopona te sjun Lucas 21:1-4 sok 2 Corintios 8:12). Te kermanotaktik te meʼel mamalikixe ya spasik tulan yuʼun ya xbajtʼik ta tsoblejetik sok te ya xlokʼik ta scholel skʼop Dios ta spisil-ora. ¿Yabal kakʼbeytik yip yoʼtanik sok yabal kalbeytik lek skʼoplalik ta swenta te bintik ya spasike?

16. ¿Bin-ora ya xjuʼ ya kakʼbeytik yip yoʼtan te yantike?

¹⁶ Kakʼbeytik yip yoʼtan te yantik te kʼalal jich ya xjuʼ ta pasele. Teme ya kiltik te ay machʼa ay bin lek ya spase, akʼa kalbeytik lek skʼoplal. Te winiketik te ya swentainik-a te Antioquía yuʼun Pisidia, jich la yalbeyik te Pablo sok te Bernabé te kʼalal ayinik tey-ae: «Quermanotac, teme ay bin yac awalic scuenta yaʼbeyel yip yoʼtan te ants-winiquetic, cʼopojanic» (Hechos 13:13-16, 42-44). Teme ya kakʼbeytik yip yoʼtan te yantike, jichniwan ya skʼan ya yakʼbotik yip koʼtantik-euk (Lucas 6:38).

17. ¿Bin-a te lekxan ya xjuʼ ya jpastik te kʼalal ya kakʼbeytik yip yoʼtan te yantike?

¹⁷ Ya skʼan ya kaltik ta jamal te bin yuʼun ya kakʼtik yip oʼtanile. Kʼalal te Jesús la yalbey lek skʼoplal te jchʼuunjeletik yuʼun te lum Tiatira, la yaltiklanbey ta jamal bin yuʼun la yakʼtiklanbey yip yoʼtanik sok te bintik lek yakik ta spasel-ae (kʼopona te sjun Apocalipsis 2:18, 19). ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jtʼunbeytik stalel te Jesuse? Yaniwan xjuʼ ya kalbeytik lek skʼoplal jtul hermana te yak ta spasel tulan ta schʼitesel ta stukel te yalatake. O teme meʼil tatilotike, ya xjuʼ ya kalbeytik lek skʼoplal te kal jnichʼnabtik ta swenta spisil te bintik ya spasik yuʼun ya xjuʼ x-abatinik ta stojol te Jehová. Mame xchʼay ta koʼtantik yalbeyel te bintik lek ya kiltik ta stojolike. Teme ya kalbeytik ta jamal te yantik bin yuʼun ya kakʼbeytik yip yoʼtanike, ya snaʼik o ya yilik te sok spisil koʼtantik yakotik ta yalele.

18, 19. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jkoltaytik te yantik swenta spisiluk-ora ya yamigoin sbaik sok te Jehovae?

¹⁸ Te Jehová la yalbey te Moisés te akʼa yakʼbey yip yoʼtan te Josué sok te akʼa yakʼbey stsakxan yip. Ta melel, te Jehová maba ya skʼoponotik ta ora ini swenta ya yalbotik te ay machʼa ya skʼan ya kakʼbeytik yip yoʼtane. Jaʼukmeto tseʼelnax yoʼtan te kʼalal ya yil te ya jpastik tulan ta yakʼbeyel yip yoʼtan te yantike (Proverbios 19:17; Hebreos 12:12). Jich bitʼil kʼalal jtul hermano ya yakʼ jun discurso ta kongregasion, ya xjuʼ ya kalbeytik yaʼiy bin yuʼun la jmulantik te sdiscursoe. Te bin la yal kaʼiytike, laniwan skoltayotik ta snaʼel bin-utʼil ta sitintayel jun wokolil. O laniwan skoltayotik ta yichʼbeyel swentail ta lek jun versiculo yuʼun te Biblia. Kiltik te bin la spas jtul hermana. Te kʼalal laj yoʼtan ta yakʼel sdiscurso jtul hermanoe, te hermana la yalbey wokol, ta patil ay bin la stsʼibaybey. La yalbey bael te ichʼbot ta wenta te swokol sok te akʼbot yip yoʼtane, manchukme jaʼnax cheʼoxeb minuto kʼopojike. Jaʼnix jich te hermana la yalbey bayal wokol te bitʼil sok yutsil yoʼtan la skʼases te sdiscurso soknix te kʼoponot sok slekil yoʼtane. La yal te jaʼ jun majtʼanil yuʼun Jehová te bintik la yal te hermanoe.

¹⁹ Jpisiltik ya xjuʼ ya jkoltaytik te yantik swenta spisiluk-ora ya yamigoin sbaik sok te Jehovae. ¿Bin-utʼil? Jaʼ te kʼalal ya jchʼuuntik spasel te tsitsel la yakʼ te Pabloe: «Ha yuʼun talel cʼaxel me xamucʼubtesbe aba qʼuinal awaʼiyic soc talel cʼaxel me xawaʼbe aba yip awoʼtanic, hich nix te bin utʼil yac apasbelique» (1 Tesalonicenses 5:11). Teme spisil-ora talel kʼaxel ya kakʼbey jbatik yip koʼtantike, jich ya kakʼbeytik bayal stseʼelil yoʼtan te Jehovae.