1, 2. (a) ?Kɛ bé kán Ɲanmiɛn i sulɛ ndɛ’n, sran wie’m be se sɛ? (b) ?Ngue yɛ like suanlɛ nga, ɔ́ wá klé e-ɔ?

KƐ BÉ kán Ɲanmiɛn i sulɛ ndɛ’n, sran wie’m be se kɛ ɔ timan cinnjin kɛ be wlu anuannzɛ kun nun naan b’a su i. Be waan sran kun kwla fɛ i bɔbɔ i ajalɛ su Ɲanmiɛn. ?Be nga be kan sɔ’n be ndɛ yo fɛ? ?Ngue yɛ e sie i nzɔliɛ-ɔ?

² Like suanlɛ nga, ɔ́ wá klé e kɛ Ɲanmiɛn Zoova yoman ninnge mun sukusuku. Sanngɛ, ɔ le anuannzɛ kun asiɛ’n su wa. Asa ekun’n, ɔ́ wá klé e kɛ like nga Zoova i anuannzɛ’n se kɛ e yo’n, maan e yo. (1 Korɛntfuɛ Mun 14:33, 40) Klistfuɛ klikli’m be nantili like nga Ɲanmiɛn Ndɛ’n kleli be’n su. Ɔ maan, be kwla boli jasin fɛ’n i lika sunman nun. Andɛ’n, e nanti like nga Biblu’n kle e’n su. Kpɛkun, like nga Ɲanmiɛn i anuannzɛ’n kle e’n, e nanti su wie. I sɔ’n ti’n, e kwla bo jasin fɛ’n asiɛ wunmuan’n su. Asa ekun’n, e nian e wun su naan fiɛn w’a tranman asɔnun’n nun. E bo’n ti kun, yɛ e di alaje.

3. ?Ngue yɛ ɔ kle weiin kɛ Ɲanmiɛn Zoova yoman ninnge mun sukusuku-ɔ?

³ Kɛ e nian ninnge nga Zoova yili be’n, e wun weiin kɛ ɔ yoman ninnge mun sukusuku. Biblu’n se kɛ: “Akunndan’n yɛ Anannganman fa yili asiɛ nin-ɔn. Ngwlɛlɛ’n yɛ ɔ fa yoli nyanmiɛn su lɔ nin-ɔn.” (Nyanndra Mun 3:19) E kwlá siman ninnge nga Zoova yoli be’n, be  ngba. I kpa bɔbɔ’n, be “nganniɛn nga e ti i wa’n, e timɛn i kpa bɔ ngbɛn.” (Zɔb 26:14) Sanngɛ, nglo lɔ nin asiɛ’n su wa ninnge nga e si be’n, be kle weiin kɛ Ɲanmiɛn yoman ninnge mun sukusuku. (Jue Mun 8:4, 5) Nzraama’m be ti miliɔn kpanngban kpa. Yɛ be kaman be osu kunngba’n nun lɛ. Ninnge wie’m be ti dandan kɛ anglo ba’n sa. Yɛ be bo sin yia wia’n. Sanngɛ, be nin be wiengu yiaman nun. I sɔ’n fin Zoova m’ɔ yoman ninnge mun sukusuku’n. Kɛ e bu wafa nga Zoova “yili nyanmiɛn’n b’ɔ la nglo lɔ plaii” nin asiɛ’n be akunndan’n, e kunndɛ kɛ é mɛ́nmɛ́n i, é sú i, naan e nin i é nánti klanman.​—Jue Mun 136:1, 5-9.

4. ?Ngue ti yɛ kosan cinnjin sunman nga sran’m be usa’n, fluwa sifuɛ dandan’m be kwlá tɛman be su-ɔ?

⁴ Fluwa sifuɛ dandan’m be suannin nglo lɔ nin asiɛ’n su wa ninnge’m be su like kpanngban. I sɔ’n ti’n, be kwla yoli ninnge kpanngban. Yɛ ninnge sɔ’m be yo e ye kpa. Sanngɛ, kosan cinnjin fanunfanun nga sran sunman be usa’n, fluwa sifuɛ sɔ’m be kwlá tɛman be su. Be nga be kɔ nglo lɔ ninnge’m be nianlɛ’n, be kwlá kleman e wafa nga nglo lɔ’n nin asiɛ’n be boli be bo’n. Yɛ be kwlá kleman like nga ti yɛ sran nin nnɛn mun, nin ijre nin waka’m be o asiɛ’n su’n. I kpa bɔbɔ’n, sran sunman be kwlá kleman like nga ti yɛ sran’m be kunndɛ kɛ bé trán nguan nun tititi’n. (Akunndanfuɛ’n 3:11) Like nga ti yɛ be kwlá yiyiman ndɛ cinnjin sɔ’m be nun’n yɛle kɛ, fluwa sifuɛ dandan nin sran wie’m be se kɛ Ɲanmiɛn nunman lɛ. Be waan klɔ sran’n fin ndo. Sanngɛ, kosan cinnjin kwlaa nga sran’m be fa usa be wun’n, Ɲanmiɛn tɛ su i bɔbɔ i fluwa’n nun. Fluwa sɔ’n yɛle Biblu’n.

5. Ninnge nga Zoova yili be’n, be nanti mmla fanunfanun su. ?Wafa sɛ yɛ e nanti mmla sɔ’m be su-ɔ?

⁵ Ninnge nga Zoova yili be’n, be nanti mmla fanunfanun su. Yɛ mmla sɔ’m be kaciman. Mmla sɔ’m be ti’n, kolan su junman difuɛ mun o, plɔnbie mun o, alapla nun cinsanfuɛ mun o, dɔɔtrɔ mun o, ɛnzeniɛli mun o, be kwla di be junman mun. E kwlaa e awlɛn ba’n o e lika kunngba’n nun. Ɔ maan, dɔɔtrɔ’m be kunndɛman lele naan b’a wun lika nga sran kun i awlɛn ba’n o’n. Asa ekun’n, e si kɛ sɛ sran kun o lika nglonglo kpa naan ɔ tu kpɛn’n, ɔ kwla tɔ, ɔ kun i wun. E kunndɛ kɛ é ká nguan nun. I sɔ’n ti, e nanti mmla sɔ’m be su.

6. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ Zoova kunndɛman kɛ i sufuɛ’m be yo ninnge mun sukusuku ɔ?

⁶ Ninnge nga Zoova yili be nglo lɔ nin asiɛ’n su wa’n, ɔ siesieli be sɛsɛsɛ. Sɛ Zoova yoli sɔ’n, nɛ́n i sufuɛ mɔ be o asiɛ’n su wa’n yɛ ɔ́ yáci be lɛ naan be yo ninnge mun sukusuku-ɔ. I lɛ nun’n, ɔ yoli maan be klɛli Biblu’n naan e si wafa ng’ɔ fata kɛ e su i’n. I sɔ’n ti’n, maan e nanti like nga Biblu’n kle e’n su. Yɛ maan e yo like nga i anuannzɛ’n se kɛ e yo’n. I liɛ’n, e liɛ yó ye. Yɛ e klun jɔ́.

7. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ Biblu’n ti i liɛ ngunmin-ɔn?

⁷ Biblu’n ti i liɛ ngunmin. Fluwa sifuɛ wie’m be waan fluwa wie mɔ Zuifu nin Klistfuɛ wie’m be klɛli be’n, sran’m be kan be boli nun, naan i yɛ be flɛ i kɛ Biblu’n niɔn. Sanngɛ, ɔ timan sɔ. Ɲanmiɛn yɛ ɔ fali sran wie mun naan be klɛ fluwa nga be o Biblu’n nun’n niɔn. Kpɛkun, blɛ ng’ɔ fata kɛ be klɛ fluwa sɔ mun’n, ɔ nin ndɛ ng’ɔ fata kɛ be klɛ’n, Ɲanmiɛn yɛ ɔ kleli be ɔ. I sɔ’n ti, kɛ e kanngan Biblu’n nun’n, e si Ɲanmiɛn klun sa’n. Kɛ ɔ fɛ i Bo Bolɛ fluwa’n nun lele m’ɔ fá jú Sa Nglo Yilɛ fluwa’n nun’n, e wun i wlɛ kɛ bla’n i “osu” kun wá bá. Yɛ ɔ́ wá yó maan asiɛ’n káci lika klanman. Asa ekun’n, e wun i weiin kɛ bla’n i “osu” sɔ’n yɛle Zezi Klist, naan kɛ i Sielɛ blɛ’n wá jú’n, sran’m bé wún i wlɛ kɛ Zoova yɛ ɔ sie ninnge’n kwlaa-ɔ.​—An kanngan Bo Bolɛ 3:15, nin Matie 6:10, ɔ nin Sa Nglo Yilɛ 11:15 be nun.

8. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ Izraɛlifuɛ’m b’a yoman ninnge mun sukusuku-ɔ?

⁸ Laa Izraɛlifuɛ’m be nantili mmla nga  Ɲanmiɛn mannin be’n su. Ɔ maan, b’a yoman ninnge mun sukusuku. I wie yɛle kɛ, ɔ le “bla nga be di junman tannin sua nga Anannganman yi i wun nglo nun’n i anuan’n nun lɛ’n.” (Ezipt Lɔ Tulɛ 38:8) Asa ekun’n, kɛ Izraɛlifuɛ’m bé tú ngblaliɛ kun nun’n, ɔ nin kɛ bé tú Ɲanmiɛn i tannin sua’n i bo’n, Ɲanmiɛn kleli be wafa ng’ɔ fata kɛ be yo’n. Kɛ Davidi yoli Izraɛlifuɛ’m be famiɛn’n, ɔ cɛcɛli Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ mun nin Levifuɛ’m be nun akpasuaakpasua, naan be di Ɲanmiɛn i sua’n nun junman mun. (1 Be Nyoliɛ 23:1-6; 24:1-3) Kɛ Izraɛlifuɛ’m be ɲin yi Zoova’n, be yoman ninnge mun sukusuku. Ɔ maan, Zoova yra be su. Be bo’n yo kun, yɛ be di alaje.—Mmla’n 11:26, 27; 28:1-14.

9. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ Klistfuɛ klikli’m b’a yoman ninnge mun sukusuku-ɔ?

⁹ Klistfuɛ klikli’m be kusu b’a yoman ninnge mun sukusuku. Like ng’ɔ fata kɛ be yo’n, sran akpasua kun o lɛ m’ɔ kleli be ɔ. I klikli nun’n, Zezi i akoto 12 mun yɛ be dili junman sɔ’n niɔn. Kpɛkun, kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, be wa fali kpɛnngbɛn wie mun ukali be su. (Sa Nga Be Yoli’n 6:1-6; 15:6) Zoova i sufuɛ’m be ɲrun dinfuɛ sɔ’m be nin sran wie mɔ be nin be di junman’n, be klɛli asɔnun’m be fluwa. Fluwa sɔ’m be nun’n, be man be afɔtuɛ. Yɛ be kle be like ng’ɔ fata kɛ be yo’n. (1 Timote 3:1-13; Tit 1:5-9) ?Kɛ asɔnun’m be nanti like nga be ɲrun dinfuɛ’m be kle be’n su’n, wafa sɛ yɛ i bo’n gua man be ɔ?

10. ?Kɛ asɔnun’m be nantili like nga be ɲrun dinfuɛ’m be kle be kɛ be yo’n su’n, wafa sɛ yɛ i bo’n gua mannin be-ɔ? (An nian desɛn ng’ɔ o kan like suanlɛ’n bo i bo lɛ’n.)

¹⁰ An kanngan Sa Nga Be Yoli’n 16:4, 5 nun. Klistfuɛ klikli’m be blɛ su’n, aniaan wie’m be sin asɔnun’m be su. Kpɛkun, be kan be ɲrun dinfuɛ’m be ngaliɛ mun kle be. Be “bɔ Jésus sunmannin be’n be nin kpɛnngbɛn bɔ be o Zerizalɛm’n,” be yɛ be ti asɔnun’m be ɲrun dinfuɛ mun ɔn. Asɔnun’m be fa ndɛ nga be kan kle be’n su. Ɔ maan, be “lafi Nyanmiɛn su kpa, yɛ sran’m be uka su tititi.” ?Wafa sɛ yɛ e kwla nian be ayeliɛ sɔ’n su andɛ-ɔ?

11. ?Kɛ anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be kle asɔnun kpɛnngbɛn mun nin asɔnunfuɛ’m be lika nianfuɛ’m be like’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ be yo-ɔ?

¹¹ Betɛli Komite mun o, akpasua sunianfuɛ mun o, asɔnun kpɛnngbɛn mun o, asɔnunfuɛ’m be lika nianfuɛ mun o, ɔ fata kɛ be yo aɲinyiɛfuɛ. Like nga anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be kle be’n, ɔ fata kɛ be nanti su. Zoova kɛn i bɔbɔ i fluwa’n nun kɛ maan e kwlakwla e ɲin yi e kpɛnngbɛn mun. (Mmla’n 30:16; Ebre Mun 13:7, 17) Be nga be nin Zoova be nanti klanman’n, be yoman ɲin kekle. Like nga be se be kɛ be yo’n, yɛ be yo ɔ. Be ijɔman be konvia bo. E nun wie fi kunndɛman kɛ ɔ́ nían Diotrɛfu i ayeliɛ’n su. I ɲin w’a yiman kpɛnngbɛn mun. (An kanngan 3 Zan 9, 10 nun.) Kɛ e nanti like nga be kle e’n su’n, e bo’n yo kun. Yɛ e di ajaje. I sɔ’n ti’n, maan e tinuntinun e usa e wun kɛ: ‘?N wla aniaan’m be fanngan kɛ maan be nin Zoova be nanti klanman? ?Like nga anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be kle e’n, n fa su ndɛndɛ?’

12. ?Wafa sɛ yɛ be sie aniaan mun asɔnun kpɛnngbɛn, annzɛ asɔnunfuɛ’m be lika nianfuɛ-ɔ?

¹² Koko nun wa’n, anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be kleli wafa ng’ɔ fata kɛ be sie asɔnun kpɛnngbɛn mun nin asɔnunfuɛ’m be lika nianfuɛ mun asɔnun’m be nun’n, i ajalɛ uflɛ. Afuɛ 2014, Desanblu 1, Sasafuɛ Tranwlɛ’n i lika nga be klɛli i kɛ “Fluwa’n nun kannganfuɛ’m be kosan mun,” ɔ fali e ɲin sieli i wafa nga Klistfuɛ klikli’m be yoli’n su. Yɛle kɛ, be ɲrun dinfuɛ’m be sunmannin akpasua sunianfuɛ mun naan be sie sran wie mun asɔnun kpɛnngbɛn nin asɔnunfuɛ’m be lika nianfuɛ. Kɛ ɔ fɛ i afuɛ 2014, Sɛptanblu nun’n, akpasua sunianfuɛ mun yɛ be di i sɔ junman’n niɔn. Kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be kunndɛ kɛ aniaan kun yo asɔnun kpɛnngbɛn’n, annzɛ asɔnunfuɛ’m be lika nianfuɛ’n, be kan aniaan sɔ’n nin i awlobo’n be ndɛ kle akpasua sunianfuɛ’n naan ɔ si  be kpa. Kpɛkun, kɛ ɔ́ sín asɔnun’n su’n, ɔ nin aniaan sɔ’m be kwla bo jasin fɛ’n. (1 Timote 3:4, 5) I sin’n, ɔ nin asɔnun kpɛnngbɛn’m be yia. Kpɛkun, nzuɛn ng’ɔ fata kɛ sran kun fa naan b’a sie i asɔnun kpɛnngbɛn, annzɛ asɔnunfuɛ’m be lika nianfuɛ mɔ Ɲanmiɛn Ndɛ’n yiyi nun’n, be fa be ɲin sie su kpa.​—1 Timote 3:1-10, 12, 13; 1 Piɛr 5:1-3.

13. ?Sɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be kle e like’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo-ɔ?

¹³ Asɔnun kpɛnngbɛn’m be nian asɔnun’n su. Like nga Biblu’n kle’n, yɛ be fa sie e ɲrun-ɔn. E bɔbɔ e kpa yolɛ ti’n, ɔ fata kɛ e nanti like nga be kle e’n su. (1 Timote 6:3) Klistfuɛ klikli wie’m be yoli “nvɛɛfuɛ.” Be yoman like fi, ndɛ ng’ɔ timan be ndɛ’n yɛ be kan-ɔn. Asɔnun kpɛnngbɛn’m be tuli be fɔ. Sanngɛ, b’a kaciman. I sɔ’n ti’n, wafa ng’ɔ fata kɛ aniaan’m be nin sran ng’ɔ yo sɔ’n be nanti’n, Pɔlu kleli be. Ɔ seli be kɛ: “Nán amun nin i san nun, an yaci i lɛ.” Nanwlɛ, ɔ fataman kɛ be nin sran sɔ’n be san nun. Kusu, ɔ fataman kɛ be nin i be tran kɛ ɔ ti be kpɔfuɛ sa. (2 Tɛsalonikfuɛ Mun 3:11-15) Andɛ’n, sɛ Klistfuɛ kun wunman Ɲanmiɛn mmla’n i wlɛ kpa’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be ukɛ i. Wienun-ɔn, aniaan kun kunndɛ kɛ ɔ́ já sran ng’ɔ timan Klistfuɛ’n. (1 Korɛntfuɛ Mun 7:39) Asɔnun kpɛnngbɛn’m bé tú i fɔ. Sɛ ɔ kaciman’n, be kwla yiyi nun kle asɔnunfuɛ’m be kwlaa kɛ i sɔ ayeliɛ’n timan kpa. Afin, sran’m be kwla kan asɔnun’n i wun ndɛ tɛ. ?Sɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yiyi i sɔ ayeliɛ’n nun be kle e’n, ngue yɛ é yó ɔ? Sɛ e si sran sɔ’n, maan e nin i e yaci nantilɛ. I liɛ’n, ɔ́ wún i wlɛ kɛ w’a faman ajalɛ kpa, naan Zoova klun jɔman su. Ɔ maan, ɔ kwla kaci i nzuɛn’n. ^[1]​—An nian “ndɛ wie mun ekun” nun.

14. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan fiɛn w’a tranman asɔnun’n nun-ɔn?

¹⁴ Like ng’ɔ fata kɛ e kwlakwla e yo naan fiɛn w’a tranman asɔnun’n nun’n, Ɲanmiɛn Ndɛ’n kle e. I wie yɛle sa kun m’ɔ juli Klistfuɛ klikli’m be blɛ su Korɛnti lɔ asɔnun’n nun’n. Pɔlu yɛ ɔ kleli Klistfuɛ sɔ’m be nun sunman be Ɲanmiɛn ndɛ’n niɔn. I sɔ’n ti’n, ɔ fali aniaan sɔ mun yoli i sran kpa mun. (1 Korɛntfuɛ Mun 1:1, 2) Kpɛkun cɛn kun’n, ɔ tili i kɛ i niaan sɔ’m be nun kun ti bla kunndɛfuɛ, naan ɔ te o asɔnun’n nun. Kɛ Pɔlu tili ndɛ sɔ’n, ɔ yoli i ya dan. I sɔ’n ti’n, ɔ klɛli fluwa ko mannin asɔnun kpɛnngbɛn mun kɛ maan be “fa sran sɔ’n wlɛ Satan sa nun.” Yɛle kɛ, maan be tu i asɔnun’n nun. (1 Korɛntfuɛ Mun 5:1, 5-7, 12) Andɛ’n, sɛ sran kun yo sa tɛ dan’n, be tu i fɔ. Sɛ ɔ kaciman’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be tu i asɔnun’n nun. Kɛ be tu sran kun asɔnun’n nun’n, wafa nga Ɲanmiɛn Ndɛ’n kle e kɛ e nin i e tran’n, maan e nanti su. I liɛ’n, fiɛn su tranman asɔnun’n nun. Kpɛkun, sran ng’ɔ yoli sa’n kwla wun i wlɛ kɛ w’a yoman sa kpa, naan ɔ fata kɛ ɔ srɛ Zoova kɛ ɔ yaci cɛ i.

15. ?Ngue yɛ é yó naan e nin e niaan mun y’a di alaje-ɔ?

¹⁵ Sa kun ekun juli Korɛnti lɔ asɔnun’n nun. Yɛle kɛ, aniaan wie’m be sanman be wiengu Klistfuɛ mun jɔlɛ difuɛ’m be ja su. Kɛ Pɔlu tili i sɔ’n, ɔ seli be kɛ: “?Nguɛ ti yɛ sa nga be yo amun’n ɔ sɔn-man amun nun-ɔn?” (1 Korɛntfuɛ Mun 6:1-8) Andɛ’n, aniaan wie’m be bo yo kun kɛ bé dí aata. Kpɛkun, kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, aata’n yoman ye. Be sika’n i kwlaa mlin. Annzɛ be nun kun di sika’n. Kɛ ɔ yo sɔ’n, be fa be  ndɛ’n kɔ jɔlɛ difuɛ’m be ja su. Ɔ maan, sran’m be kan Zoova nin i sufuɛ’m be wun ndɛ tɛ. Asa ekun’n, be ayeliɛ sɔ’n kpɛ ndɛnngan yi i asɔnun’n nun. Ɲanmiɛn Ndɛ’n kle e kɛ maan e yo like kwlaa nga e kwla yo’n, naan e nin e niaan mun e tran fɔuun. Sɛ ɔ fata kɛ be di e lufle bɔbɔ’n, maan e kplin su. ^[2] (An nian “ndɛ wie mun ekun” nun.) Sɛ ndɛ kekle tɔ e afiɛn’n, Zezi kleli e wafa ng’ɔ fata kɛ e siesie’n. (An kanngan Matie 5:23, 24, ɔ nin Matie 18:15-17 be nun.) Kɛ e nanti afɔtuɛ sɔ’n su’n, e bo’n yo kun. Yɛ e di alaje.

16. ?Ngue ti yɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be bo’n ti kun-ɔn?

¹⁶ Zoova kɛn i bɔbɔ i fluwa’n nun kɛ: “Kɛ aniaan’m be tran likawlɛ’n i sɔ’n ti kpa, ɔ yo nyɛnmɛn.” (Jue Mun 133:1) Kɛ Izraɛlifuɛ’m be ɲin yi Zoova’n, be yoman ninnge mun sukusuku. Yɛ be bo’n yoli kun. Ɲanmiɛn seli i sufuɛ mun kɛ: “Ń tían amun nuan kɛ bua’m bɔ be o klangla nun’n sa.” (Mise 2:12) Ɔ seli ekun kɛ cɛn wie lele’n, i sufuɛ’m bé wá sí ndɛ nanwlɛ’n. Kpɛkun, be bo’n yó kun bé sú i. Ɔ seli kɛ: “Ń káci nvle-nvle’m be nunfuɛ’m be anwlɛn’n, ndɛ tɛ su fin-man be nuan fite-man kun. Ɔ maan bé sú min Anannganman. Be kwlaa be bó yó kun bé srɛ́ min.” (Sofoni 3:9) Kɛ e si kɛ e o be nga be bo ti kun be su Zoova’n be nun wie’n, i sɔ’n yo e fɛ dan.

17. ?Sɛ Klistfuɛ kun yo sa tɛ’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yo-ɔ?

¹⁷ Sɛ Klistfuɛ kun yo sa tɛ’n, ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be tu i fɔ ndɛndɛ amanniɛn su. Afin, ɔ fataman kɛ fiɛn tran asɔnun’n nun. Yɛ ɔ fata kɛ aniaan’m be bo’n yo kun. (Nyanndra Mun 15:3) Pɔlu kloli Klistfuɛ nga be o Korɛnti lɔ’n. Kɛ e kanngan fluwa klikli ng’ɔ klɛ ko mannin be’n nun’n, e wun kɛ ɔ tuli be fɔ. E wun ekun kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be nantili afɔtuɛ nga Pɔlu mannin be’n su. Afin i fluwa’n i nɲɔn su’n nun’n, ɔ yili be ayɛ. Nanwlɛ, sɛ e “niaan kun su yo sa wie b’ɔ ti-man kpa’n,” ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be kle i atin ng’ɔ ti kpa’n amanniɛn su.​—Galasifuɛ Mun 6:1.

18. (a) ?Kɛ Klistfuɛ klikli’m be nantili Ɲanmiɛn Ndɛ’n i nun afɔtuɛ’m be su’n, wafa sɛ yɛ i bo’n gua mannin be-ɔ? (b) ?Ngue yɛ like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n, ɔ́ wá klé e-ɔ?

¹⁸ E wun weiin kɛ Klistfuɛ klikli’m be nantili Ɲanmiɛn Ndɛ’n i nun afɔtuɛ’m be su. Ɔ maan, fiɛn w’a tranman asɔnun’n nun. Be bo’n yoli kun, yɛ be dili alaje. (1 Korɛntfuɛ Mun 1:10; Efɛzfuɛ Mun 4:11-13; 1 Piɛr 3:8) Asa ekun’n, be kwla boli jasin fɛ’n be kleli “asiɛ’n sufuɛ’m be kwlaa.” (Kolɔsfuɛ Mun 1:23) Andɛ’n, Zoova i sufuɛ’m be bo’n ti kun wie. Be yoman ninnge mun sukusuku. Kpɛkun, be bo jasin fɛ’n asiɛ wunmuan’n su. Like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n, ɔ́ wá klé e weiin kɛ be kunndɛ kpa kɛ bé nánti like nga Biblu’n kle’n su, naan bé mánmán Zoova m’ɔ sie nglo nin asiɛ’n.​—Jue Mun 71:15, 16.