1, 2. (1) ?Sam man oli talem wanem taem oli harem se God i gat wan ogenaesesen? (2) ?Bambae yumi tokbaot wanem long stadi ya?

?GOD i gat wan ogenaesesen? Sam man oli talem se: “Yumi no nidim wan ogenaesesen blong lidim yumi. Wan samting nomo we yumi nidim, hemia blong fren gud wetem God.” ?Tok ya i tru? ?Ol samting raonabaot long yumi oli soemaot wanem?

² Long stadi ya, bambae yumi tokbaot sam samting we Jehova i mekem folem plan, mo i stap lidim ol man blong hem folem wan plan. Mo tu, bambae yumi tokbaot sam samting we yumi mas mekem blong folem rul we ogenaesesen blong Jehova i putum. (1 Korin 14:33, 40) Long taem blong ol fas Kristin mo tede tu, Baebol i givhan long ol man blong Jehova blong oli save mekem bigfala wok ya blong talemaot gud nius long fulwol. Mo from we yumi folem gud ol tok blong Baebol mo yumi obei long ol samting we ogenaesesen blong God i talem, yumi gohed blong mekem kongregesen i stap klin, i gat pis, mo i joen gud.

3. ?Wanem i pulum yu blong bilif se God i wokem ol samting folem plan?

³ Taem yumi luk ol samting we Jehova i wokem, yumi luksave klia se hem i wan God we i wok folem plan. Hem i “mekem  wol ya long waes blong hem, mo long save blong hem, hem i putum skae long prapa ples blong hem.” (Ol Proveb 3:19) I gat plante samting we Jehova i wokem we yumi no save long olgeta. ‘Ol tok ya blong ol wok blong hem, yumi harem olsem tok blong man we i stap tok smosmol nomo.’ (Job 26:14) Be smol save we yumi gat long saed blong ol planet, ol sta, mo ol galaksi, i soemaot se olgeta oli no muv olbaot, oli folem wan plan. (Ol Sam 8:3, 4) I gat plante milian sta we oli stap muv folem plan. Traem tingbaot wol blong yumi mo ol planet klosap long hem. Olgeta oli stap goraon long san be oli no bangbangem olgeta, oli muv folem plan, olsem se oli stap obei long wan loa. Nambawan samting ya i kamaot nomo from we Jehova nao i mekem se ol planet mo ol sta oli muv folem plan. Taem Jehova i wokem wol mo “olgeta samting long skae, hem i mekem long waes blong hem.” Samting ya i mekem se yumi wantem presem hem, wosipim hem, mo holemstrong long hem.​—Ol Sam 136:1, 5-9.

4. ?From wanem ol saentis oli no naf blong ansa long plante impoten kwestin?

⁴ Ol saentis oli lanem plante samting long ol sta mo long wol, ale oli yusum ol save ya blong mekem se laef blong yumi i kamgud moa. Be oli no naf blong ansa long plante impoten kwestin. Eksampol, ol man blong stadi long ol sta, oli no save talem stret se ol samting long heven oli stat olsem wanem, mo oli no save from wanem ol man, ol anamol, mo ol tri oli stap long wol. Mo plante man oli no save eksplenem from wanem ol man oli wantem tumas blong laef olwe. (Prija 3:11) Wan risen from wanem ol man oli no naf blong ansa long ol kwestin ya, hemia se ol saentis mo ol narafala man oli stap talem se i no gat God, mo oli stap pulum ol man blong bilif long evolusen. Be God i givim ansa blong ol kwestin ya long buk blong hem, Baebol.

5. ?Olsem wanem ol man oli dipen long ol loa we God i putum long ol samting we hem i wokem?

⁵ Jehova i putum plante loa long ol samting we hem i wokem. Ol loa ya oli no save jenis. Ol man blong lektrik, ol man blong fiksim paep, ol enjinia, ol paelat, ol dokta, mo ol narafala man oli dipen long ol loa ya taem oli mekem wok blong olgeta. Eksampol, hat blong man i stap oltaem long sem ples, taswe taem dokta i katem wan man, hem i save stret ples we hat i stap long hem. Mo yumi evriwan i save se sipos wan man i jam long wan ples we i hae, bambae hem i foldaon mo i save ded. Yumi obei long ol loa ya, olsem loa blong graviti, from we yumi wantem stap laef.

6. ?Olsem wanem yumi save se Jehova i wantem we ol man oli wosipim hem long fasin we i folem plan?

⁶ Jehova i mekem ol samting long heven oli wok long wan fasin we i nambawan tumas. Taswe i sua se hem i wantem we ol man blong hem tu oli wosipim hem long fasin we i folem plan. Jehova i givim Baebol blong soemaot olsem wanem yumi save wosipim hem. Hem i yusum Baebol mo ogenaesesen blong hem blong lidim yumi. Taswe sipos yumi obei long hem, bambae yumi glad mo yumi gat wan gudfala laef.

7. ?Wanem i soemaot se Baebol i wan buk we oli raetem folem plan?

⁷ Baebol i wan nambawan presen we God i givim. Sam man blong hae save oli talem se Baebol i wan buk nomo we wan grup blong ol man Jiu mo sam Kristin oli raetem, nao ol man oli joenem i kam wan. Be blong talem stret, Baebol i wan buk we oli  raetem folem plan, from we God nao i jusum ol man we bambae oli raetem ol buk ya, mo wetaem bambae oli raetem, mo samting we bambae oli raetem. From samting ya, evri buk blong Baebol oli givhan long yumi blong kasem save long tingting blong God. Stat long Jenesis kasem Revelesen, Baebol i soemaot se wan “pikinini” bambae i mekem wol i kam paradaes bakegen. Mo yumi lanem se “pikinini” ya hem i Kraes Jisas, mo Kingdom blong hem bambae i pruvum se Jehova nomo i gat raet blong rul long evriman.​—Ridim Jenesis 3:15; Matiu 6:10; * Revelesen 11:15. *

8. ?Olsem wanem ol man Isrel oli wok folem plan?

⁸ Ol man Isrel oli folem Loa we God i givim, mo oli wok gud folem plan. Eksampol, i gat “ol woman we oli stap mekem wok blong Hae God long doa blong Haos Tapolen blong hem.” (Eksodas 38:8) Mo tu, sipos ol man Isrel oli mas aot blong go long narafala ples, i gat sam rul we oli mas folem blong tekemaot ol haos tapolen blong olgeta, mo haos tapolen blong God, blong mekem se i gat oda. Biaen, King David i seraotem ol pris mo ol Livaet oli go long ol defren grup blong oli mekem sam spesel wok long haos tempol. (1 Kronikel 23:1-6; 24:1-3) Taem ol man Isrel oli obei long Jehova, hem i blesem olgeta. Oli wok folem plan, oli gat pis, mo oli joen gud.​—Dutronome 11:26, 27; 28:1-14.

9. ?Olsem wanem ol kongregesen long taem blong ol fas Kristin oli wok folem plan?

⁹ Long taem blong ol fas Kristin tu, kongregesen i wok folem plan. I gat wan hed kampani we i lidim ol kongregesen. Fastaem, ol aposol oli memba blong hed kampani ya, be biaen sam narafala elda oli joen long olgeta. (Ol Wok 6:1-6; 15:6) Jehova i lidim ol memba blong hed kampani mo sam narafala we oli wok wetem olgeta, blong oli raetem sam leta i go long ol kongregesen, blong givim sam rul mo advaes blong lidim olgeta. (1 Timoti 3:1-13; Taetas 1:5-9) ?Wanem gudfala samting i kamaot taem ol kongregesen oli obei long advaes blong hed kampani?

10. ?Wanem i hapen taem ol kongregesen oli folemgud ol rul ya we hed kampani i givim? (Yu luk pija long stat blong stadi.)

¹⁰ Ridim Ol Wok 16:4, 5. Long taem blong ol fas Kristin, sam brata oli go visitim ol kongregesen blong talem “ol rul ya we ol aposol mo ol elda long Jerusalem oli putum,” hemia olgeta long hed kampani. Ol kongregesen oli folemgud ol rul ya, mo “long evri ples oli stap kam strong moa long bilif blong olgeta. Mo evri dei, namba blong olgeta i stap kam antap moa.” ?Yumi save lanem wanem long eksampol blong olgeta?

11. ?Ol elda mo ol man blong givhan oli mas mekem wanem, taem oli kasem ol rul we ogenaesesen blong God i givim?

¹¹ Ol memba blong Branj Komiti no Kantri Komiti, ol eria elda, mo ol elda oli mas obei long ol rul we oli kamaot long ogenaesesen blong God. Buk blong Jehova i talem se yumi mas obei long olgeta we oli stap lidim yumi. (Dutronome 30:16; Hibrus 13:7, 17) Olgeta we oli holemstrong long Jehova, oli no agensem ol rul we oli kasem mo oli no komplen. Yumi no wantem mekem olsem Diotrefes we i no respektem ol brata we oli lidim kongregesen.  (Ridim 3 Jon 9, 10.) Taem yumi folem ol rul we yumi kasem, yumi stap givhan blong mekem se kongregesen i gat pis mo i joen gud. Taswe yumi wanwan i save askem se: ‘?Mi mi stap pulum ol brata mo sista blong oli holemstrong long Jehova? ?Mi mi kwik blong folem ol rul we ogenaesesen blong God i givim?’

12. ?Hu i putumap ol elda mo ol man blong givhan?

¹² I no longtaem i pas, Hed Kampani i jenisim fasin blong putumap ol elda mo ol man blong givhan. Wajtaoa blong 15 Novemba 2014 (Franis mo Inglis), i eksplenem se long taem blong ol fas Kristin, hed kampani i givim raet long ol elda we oli stap visitim ol kongregesen, blong oli putumap ol elda mo ol man blong givhan. Taswe stat long Septemba 2014, ol eria elda nao oli putumap ol elda mo ol man blong givhan. Taem ol elda long wan kongregesen oli talemaot se wan brata i naf blong kam wan elda no man blong givhan, eria elda i traem blong savegud brata ya mo famle blong hem. Maet hem i save prij wetem brata ya. (1 Timoti 3:4, 5) Biaen eria elda ya i mekem miting wetem ol elda. Nao oli lukluk gud long ol vas we oli tokbaot ol fasin we ol elda mo ol man blong givhan oli mas gat.​—1 Timoti 3:1-10, 12, 13; 1 Pita 5:1-3.

13. ?Yumi save soemaot olsem wanem se yumi obei long ol advaes we ol elda oli givim?

¹³ Ol elda oli givim ol advaes blong Baebol long yumi, from we oli wantem protektem kongregesen mo lukaot gud long hem. Yumi mas wokgud wetem olgeta, from we samting ya i save givhan long yumi. (1 Timoti 6:3) Long taem blong ol fas Kristin, sam man oli mekem ol samting we i ‘olbaot’ nomo. Oli no wok nating, be oli pusum nus blong olgeta long ol samting we i no bisnes blong olgeta. Ol elda oli traem blong stretem olgeta be oli gohed nomo. Pol i tokbaot samting we kongregesen i mas mekem long ol man olsem. Hem i talem se: “I gud yufala i makemgud hem blong yufala i no go joen long hem.” Oli mas stop blong joen wetem man olsem, be oli no mas luk hem olsem wan enemi. (2 Tesalonaeka 3:11-15) Ol elda tede tu oli traem givhan long man we i no wantem folem rul blong God. Wan eksampol, maet wan Kristin i stap frenem wan man no woman we i no bilif. (1 Korin 7:39) Sipos Kristin ya i no wantem jenisim fasin blong hem, ol elda oli save givim wan tok we i eksplenem se fasin olsem i save pulum ol man blong oli tok nogud long kongregesen. Sipos ol elda oli givim wan tok olsem, ?bambae yu yu mekem wanem? Sipos yu save Kristin ya, ?bambae yu stop blong joen wetem hem? Sipos yu mekem olsem, bambae yu givhan long hem blong luksave se fasin blong hem i save spolem hem, mo i save mekem Jehova tu i harem nogud, nao bambae hem i save jenisim fasin blong hem. ^[1]​—Yu luk ol not, pej 14.

14. ?Yumi givhan olsem wanem blong mekem kongregesen i stap klin?

¹⁴ Tok blong God i talem samting we yumi evriwan i mas mekem, blong blokem rabis  fasin i no kam insaed long kongregesen. Traem tingbaot samting we i hapen long Korin. Pol i lavem tumas ol brata mo sista long ples ya. Hem i bin givhan long plante long olgeta blong oli save trutok. (1 Korin 1:1, 2) Yu traem tingbaot filing blong hem taem hem i faenemaot se wan long olgeta i stap mekem doti fasin blong seks, mo ol brata oli letem hem i stap insaed long kongregesen. Pol i talem long ol elda se oli “mas putum man ya long han blong Setan.” Oli mas putumaot hem long kongregesen. (1 Korin 5:1, 5, 7, 12) Tede tu, ol elda oli save mekem desisen blong putumaot wan man long kongregesen from we hem i mekem wan bigfala sin mo i no tanem tingting blong hem. Long taem olsem, ?bambae yumi obei long rul we Baebol i givim long saed ya? Sipos yumi mekem olsem, yumi givhan blong mekem kongregesen i stap klin. Mo hemia i save givhan long man ya blong i luksave se hem i mas tanem tingting blong hem, mo i askem long Jehova blong i fogivim hem.

15. ?Olsem wanem yumi save gohed blong mekem se kongregesen i gat pis?

¹⁵ I gat wan narafala problem bakegen long Korin. Sam brata oli putum brata blong olgeta long kot. Nao Pol i askem long olgeta se: “?Blong wanem yufala i no save letem sam long yufala i mekem i no stret long yufala?” (1 Korin 6:1-8) Tede tu samting olsem i stap hapen. Sam long kongregesen oli agri blong mekem bisnes wetem wan narafala brata, be biaen mane blong olgeta i lus no oli ting se brata ya i stap mekem kruked fasin, ale oli putum brata ya long kot. Be taem samting olsem i hapen, ol man oli save tok nogud long Jehova mo long ol man blong hem. Mo samting ya i save mekem trabol tu long kongregesen. Buk blong God i givhan long yumi blong luksave se yumi mas holemtaet pis wetem ol brata blong yumi, nating sipos mane blong yumi i lus. ^[2] (Yu luk ol not, pej 14.) Jisas i talem long yumi olsem wanem blong stretem ol bigfala problem mo ol raorao. (Ridim Matiu 5:23, 24; 18:15-17.) Taem yumi obei long ol rul ya, yumi stap gohed blong mekem se kongregesen i gat pis mo i joen gud.

16. ?From wanem yumi save se ol man blong God oli mas joen gud?

¹⁶ Buk blong Jehova i talem long yumi se: “!Olgeta! I gud tumas taem ol man blong God oli stap wanples, we oli gat wan tingting nomo. Fasin ya i gud tumas.” (Ol Sam 133:1) Taem ol man Isrel oli obei long Jehova, oli wok gud folem plan, mo oli joen gud. Long wan profet tok, God i bin tokbaot ol man blong hem se: “Bambae mi tekem olgeta evriwan oli kam wanples bakegen. Bambae mi mekem olsem man blong lukaot long sipsip, we i tekem ol sipsip blong hem oli kambak long fenis blong olgeta.” (Maeka 2:12) Mo tu, Jehova i bin talemaot se ol man blong hem bambae oli lanem trutok blong Baebol, mo bambae oli joen gud blong mekem wok blong hem.  Hem i talem se: “From we long taem ya, bambae mi jenisim lanwis blong ol man i kam klin lanwis. Nao olgeta oli save singaot nem blong Jeova, blong mekem wok blong hem, we solda blong wan i joen long solda blong narawan.” (Sefanaea 3:9, NW) !Yumi glad tumas we yumi save joen gud blong wosipim Jehova!

17. ?Ol elda oli mas mekem wanem taem wan man long kongregesen i mekem wan bigfala sin?

¹⁷ Sipos wan man i mekem wan bigfala sin, ol elda oli mas kwik blong stretem hem, be long fasin we i soemaot lav. Oli save se Jehova i wantem we oli protektem kongregesen blong i nogat samting i spolem, i joen gud mo i stap klin. (Ol Proveb 15:3) Pol i lavem tumas ol brata long Korin mo hem i stretem olgeta taem oli nidim, olsem we yumi ridim long faswan leta we hem i raetem i go long olgeta. Yumi save se ol elda ya oli kwik blong folem advaes blong Pol, from we sam manis biaen, hem i raetem seken leta blong hem blong talem gudfala toktok long olgeta. Sipos wan brata i “mekem samting we i no stret be hem i no save,” ol elda oli stretem hem long fasin we i kaen.​—Galesia 6:1.

18. (1) ?Wanem frut i kamaot taem ol fas Kristin oli folem gud ol advaes long Tok blong God? (2) ?Bambae yumi tokbaot wanem long nekis stadi?

¹⁸ I klia se taem ol fas Kristin oli folem gud ol advaes long Buk blong God, kongregesen i klin, i gat pis, mo i joen gud. (1 Korin 1:10; Efesas 4:11-13; 1 Pita 3:8) From samting ya, ol brata mo sista oli naf blong talemaot gud nius “long olgeta man long wol.” (Kolosi 1:23) Tede tu, ol man blong Jehova oli joen gud mo oli wok folem plan, mo oli stap talemaot gud nius long olgeta ples long wol. Long nekis stadi, bambae yumi tokbaot sam moa pruf we i soemaot se oli wantem tumas blong ona long Hae Masta blong olgeta Jehova, mo blong obei long ol advaes we i stap long Buk blong hem, Baebol.​—Ol Sam 71:15, 16.