1, 2. (1) ¿Jamüsü nanüiki waneeinnua wayuu süchiki eein wanee organización nümaʼana Maleiwa? (2) ¿Kasa wekirajaainjatka anain sünain ekirajaayakat tüü?

SAASHAJAALE wayuu süchiki tü anoujaakat, eeshii eekai namüin: «Nnojotsü choʼujaain pümüin eeinjatüin wanee organización oʼunirüinjatka pukuwaʼipa. Tü choʼujaakat pümüin shia aleewainjachin neʼe pia nümaa Maleiwa». ¿Shiimainchejeʼe tia namakat? ¿Kasa weʼraka maaʼulu?

² Sünain ekirajaayakat tüü, wekirajaajeerü anain lotuin sukuwaʼipa süpüshuaʼa tü kasa naaʼinrakat Jeʼwaa jee niain lotuin atuma sukuwaʼipa nupueulose. Wekirajaajeerü anain tü waaʼinrajatkat suluwataapa waya tü nupueulosekat Maleiwa sünain wanee kasa (1 Cor. 14:33, 40). Nakalioʼu na nikirajüinkana Jesuu, naaʼinrüin na aʼyataashiikana nümüin Jeʼwaa tü sümakat tü Nünüikimaajatkat, nountüinjeseʼe naküjüin tü pütchi anasükat suluʼupünaa wainma mma. Müsia maaʼulu, shia woʼunaka achiirua tü sümakat tü Wiwüliakat. Jee oonooshii waya sümaa tü sümakat wamüin tü nupueulosekat Maleiwa. Wountüinjeseʼe waküjüin pütchi sainküin mmakat süpüshuaʼa. Jee müsia, wulesü wakuwaʼipa noʼuluʼu Jeʼwaa, anajiraashii waya otta paaʼinwashii waya.

3. ¿Jamüsü pütüjaaka saaʼu lotuin maʼin sukuwaʼipa süpüshuaʼa tü kasa naainjakat Jeʼwaa?

³ Jülüjale waaʼin süpüshuaʼa tü kasa nukumajakat Jeʼwaa, weʼreerü lotuin sukuwaʼipa süpüshuaʼa tü kasa naaʼinrakat. Nukumajüin Jeʼwaa tü mmakat  jee tü kasairua chakalü iipünaa süka kekiishaatain nia (Prov. 3:19). Wainmapejeʼe kasa nukumajaka Jeʼwaa nnojotka weʼraajüin, «tü waapakalü achiki, shia neʼe süpüshi tü kasa naainjakat» (Job 26:14). Sutuma tü watüjaakalü aaʼu süchiki tü universokot, wayaawata aaʼu anain maʼin süpüshuaʼa tü nukumajakat Jeʼwaa (Sal. 8:3, 4). Watta saalii shüliwai unatakat chaa iipünaa otta nnojotsü walakaain shiairua. Jee tü planetakalüirua, süleeyatüin chi Kaʼikai. Makaʼa nnojoluin walakaain tü planetakalüirua otta tü shüliwaikalüirua sünain unatüin, shia süka anain maʼin sukumajia nutuma Jeʼwaa. Waʼwaajeein maʼin Jeʼwaa otta waneepieeshii waya nümaa sutuma jülüjain waaʼin anain maʼin sukumajia nutuma tü kasairua chakalü iipünaa jee yaa mmapaʼa (Sal. 136:1, 5-9).

4. ¿Jamüsü isaka nachiki na cientiificokana nasouktüin shiʼipajee tü sütüjaweekalü aaʼu wayuu süchiki wakuwaʼipa?

⁴ Nachajaain sukuwaʼipa na cientiificokana süpüla anainjatüin wakuwaʼipa sükajee tü natüjaakalü aaʼu süchiki tü universokot otta müsia tü mmakat. Isapejeʼe nachiki nasouktüin shiʼipajee tü sütüjaweekalü aaʼu wayuu süchiki tü wakuwaʼipakat. Jamüshiijaʼa na astrónomokana, isasü nachiki naküjüin jamakuwaʼipalüin sukumajaain tü universokot. Isasü nachiki naküjüin jamakuwaʼipalüin eeinjatüin wayuu, mürüt otta wunuʼulia yaa mmapaʼa. Watta saalii wayuu nnojotka atüjaain saaʼu jamüin nnojotka jaralüin oukteein (Ecl. 3:11). Makaʼa isain nachiki na wayuukana nasouktüin shiʼipajee tia shia süka nnojoluin eein Maleiwa naashin na cientiificokana otta nekirajüin wayuu sünain tü evoluciónkot. Aluʼujasaʼa Maleiwa, nüküjüin wamüin suluʼu tü Karaloukta nümaʼanajeejatkat süpüshuaʼa tü watüjaweekalü aaʼu.

5. ¿Jamüsü nanainpünaaka na wayuukana tü nukumajakat Jeʼwaa?

⁵ Nukumajüin Jeʼwaa tü leyes de la naturaleza münakat, tia shia oʼunitka sukuwaʼipa tü kasakalüirua. Süka matüjain aʼwanajawaa sukuwaʼipa tia, natüja apüleerua na akumajüliikana luusa tü naʼyataainkat sutuma, akaʼaya neʼe na plomerokana, na ingenierokana, na suchupetsekana katünasü, na cirujanokana jee waneeinnua wayuu. Jamüshijaʼa wanee tottoot, nütüjaa aaʼu yalain tü naaʼinkat wayuu naaʼintoʼunain, müsüjeseʼe nütüjaain aaʼu jalainjatüin nünaʼlaain nünain wanee wayuu eʼrejeʼerakai naaʼin. Watüjaa aaʼu wayakana wapüshuaʼa eein süpüla ouktüin wanee wayuu eekai nümuttüin iipünaajee, müsüjeseʼe nnojoluin weʼrayaain wayumüin sümüin tü kasa nukumajakat Jeʼwaa maʼaka saaʼin tü gravedaakat.

6. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu keeʼireein naaʼin Jeʼwaa lotuinjatüin sukuwaʼipa tü nuʼwaajiakat sutuma nupueulose?

⁶ Anashaatasü maʼin sukumajia tü universokot nutuma Jeʼwaa, nnojotsü eein wanee kasa eekai walakaain nutuma. Sutuma tia, wayaawata aaʼu keeʼireein naaʼin Jeʼwaa lotuinjatüin sukuwaʼipa tü nuʼwaajiakat sutuma nupueulose. Nikirajüinjeseʼe waya sünain aaʼinraa tia sükajee tü Wiwüliakat. Waaʼinrüle tü nümakat wamüin suluʼu tü Wiwüliakat otta tü nümakat wamüin sükajee nupueulose, talateena maʼin waya jee aneerü wakuwaʼipa.

7. ¿Kasa wayaawataka aaʼu sünainjee süshajia tü Wiwüliakat?

⁷ Shiimainya nümaʼanajeejatüin Jeʼwaa tü Wiwüliakat, nüsülajala wamüin. Eekajasaʼa naashin noʼutku na ekirajaakana süchiki tü Wiwüliakat, shia wanee karaloukta nachikimaajatka na judíokana jee na nikirajüinkana Jesuu otta aainjuushi sutuma wayuu naashin. Niapejeʼe Maleiwa aneekaka na ashajakana tü Wiwüliakat, nia eʼitaaka sükalia nashajüinjatka oʼu otta nia aküjaka namüin kasainjatüin nashajüin. Müsüjeseʼe pansaain sünüiki süpüshuaʼa tü Wiwüliakat jee wayaawata aaʼu tü nümakat Maleiwa sutuma. Sünainjee Génesis sünainmüinreʼeya Alateetkat Mapeena, aküjünüsü paʼaraiisüinjatüin tü mmakat süchikuaʼa nutuma «suuʼuliwoʼu» wanee jiet. Watüjaa aaʼu niain Jesuu chi aashajaanakai achiki otta niiʼiyateerü sükajee tü Nuluwataayakat niain neʼe Jeʼwaa anakai süpüla aluwatawaa saaʼu kasakat süpüshuaʼa (paashajeʼera Génesis 3:15; Mateo 6:10, TNM; Alateetkat Mapeena 11:15).

8. ¿Jamüsü lotopuʼuka sukuwaʼipa süpüshuaʼa tü naaʼinrakat na israeliitakana?

⁸ Naaʼinrüin na israeliitakana tü sümakat tü Pütchi naapakat Jeʼwaa nümüin Moisés, lotusüjeseʼe sukuwaʼipa tü kasa naaʼinrakat. Jamüsüjaʼa chaa Israel, eejatü waneeirua jieyuu aneekünaka  süpüla naʼyataain soʼuluʼu tü aʼwaajüleekat Maleiwa (Éx. 38:8). Nüküjüinya Maleiwa namüin na israeliitakana jamüinjatüin sukuwaʼipa natuma noʼunajanapa suluʼujee wanee mma otta jamüinjatüin sülüʼüjia natuma tü aʼwaajüleekat. Mapa, nukumajüin David sukuwaʼipa naʼyataain na sacerdootekana otta na leviitakana suluʼu tü aʼwaajüleekat Maleiwa (1 Crón. 23:1-6; 24:1-3). Anasü nakuwaʼipa na israeliitakana nutuma Jeʼwaa wanaa sümaa noonooin nümaa. Lotopuʼusü sukuwaʼipa tü naaʼinrakat na israeliitakana, jimatüsü naaʼin otta paaʼinwajiraashii naya (Deut. 11:26, 27; 28:1-14).

9. ¿Jamüsü lotoko sukuwaʼipa naʼyataain na anoujashii eejanakana namaiwa?

⁹ Lotopuʼusü sukuwaʼipa süpüshuaʼa tü naaʼinrakat na anoujashii eejanakana nakalioʼu na nikirajüinkana Jesuu. Eejana waneeinnua laülaashii jülüjakana aaʼin naʼyataain na anoujashiikana sainküin mmakat. Naküjapuʼuin namüin na anoujashiikana tü aainjünajatkat. Naaʼinrapuʼuin tia na aluwataaushiikana, mapa aneekünüshii waneeinnua laülaashii nooʼomüin (Aluw. 6:1-6; 15:6). Nüshajirüin Jeʼwaa waneeirua karaloukta namaa na laülaashii jülüjakana aaʼin na anoujashiikana sümaiwa otta na aʼyataakana neʼipajee. Sünain tia karalouktakalüirua, achiaanüshii na anoujashiikana otta aküjünüsü namüin tü naaʼinrajatkat (1 Tim. 3:1-13; Tito 1:5-9). ¿Jamüsü anaka nakuwaʼipa na anoujashiikana sutuma naaʼinrüin tü namakat na laülaashii jülüjakana aaʼin naʼyataain?

10. ¿Jamüsü nakuwaʼipa na anoujashii namaiwajanakana sutuma naaʼinrüin tü namakat na Aluwataaushiikana otta na laülaashiikana? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaa suluʼukat süpana 12).

¹⁰ Paashajeʼera Aluwataaushikana 16:4, 5. Nakalioʼu na nikirajüinkana Jesuu, eejana waneeinnua anoujashii alapalaakana naaʼu na anoujashiikana otta «naküja achiküt [...] tü naapaakat na Aluwataaushikana otta na laülaayuushiikana suluʼu tü outkajaaleekat chaʼaya Jerusalén». Na Aluwataaushiikana otta na laülaashiikana, naya jülüjakana aaʼin naʼyataain na anoujashiikana soʼu tia. Sutuma naaʼinrüin na anoujashiikana tü münakat namüin, akatsüinraasü nanoula «sümaa nokojuyalaain maʼi kaʼiwai». ¿Kasa shikirajaka anain waya nakuwaʼipa naya anoujashiikana? ¿Kasa sükaaliinjaka anain waya tia?

11. ¿Kasa naaʼinrajatka na laülaashiikana jee na aʼyataakana neʼipajee süküjünapa namüin tü naaʼinrajatkat sutuma nupueulose Maleiwa?

¹¹ Na laülaashii jülüjakana aaʼin tü aʼyatawaakat suluʼu Weteet, chi wawala alapalaakai waaʼu otta na laülaashiikana suluʼu tü outkajaaleekat, oonooinjana sümaa tü sümakat tü nupueulosekat Maleiwa. Saashin Nünüiki Jeʼwaa, oonooinjana waya wapüshuaʼa namüin na laülaayuukana wapüleerua sünain anoujaa (Deut. 30:16; Heb. 13:7, 17). Naya wawalayuukana, waneepiashii nümaa Jeʼwaa, nnojoishii eʼrüliin wayumüin nümüin otta nnojotsü nayouktajaain amaa tü suluwataakalü anain naya nupueulose Jeʼwaa. Nnojoishii meein waya maʼaka naaʼin Diótrefes, mojutpuʼusalii nümüin na anoujashii laülaayuukana nüpüleerua (paashajeʼera 3 Juan 9, 10). Wanaa sümaa waaʼinrüin tü suluwataakalü anain waya nupueulose Jeʼwaa, anajiraashii jee paaʼinwajiraashii waya. Wasakireʼera waaʼin sünain tüü: «¿Tatütüleʼerüinche naaʼin na tawalayuukana süpüla waneepiain naya nümaa Jeʼwaa? ¿Taaʼinramaatüinche tü nuluwataakalü anain waya Jeʼwaa sükajee nupueulose?».

12. ¿Jamüsü sukuwaʼipa süpüla nüneekünüin wanee wawala süpüla laülaashin jee süpüla naʼyataain neʼipajee?

¹² Naʼwanajaain jekenainka na Laülaashii Jülüjakana Aaʼin na Aküjüliikana Pütchi sainküin Mma, tü sukuwaʼipakat süpüla nüneekünüin wanee laülaashi jee na aʼyataakana neʼipajee. Suluʼu Aapiria Wayuu ojuʼitaka akoosütoʼu 1, 2015, eere «Nasakitka anain na wayuukana» sümüin, aküjünüsü naneekünapuʼuin na laülaashiikana otta na aʼyataakana neʼipajee nakalioʼu na nikirajüinkana Jesuu natuma na alapalaapuʼukana naaʼu na anoujashiikana. Naaʼinrüin tia sutuma naluwataanüin natuma na laülaashii jülüjapuʼukana aaʼin naʼyataain na anoujashiikana. Soʼujee settienpüroʼu 2014, naaʼinrüin tia na wawalayuu alapalaakana waaʼu. Wanaa sümaa naneeküin na laülaashiikana wanee wawala süpüla laülaashin jee süpüla niʼyataain neʼipajee, nüchajaain sukuwaʼipa chi wawala alapalaaikai waaʼu süpüla nütüjaain aaʼu nukuwaʼipa chia wawalakai jee sukuwaʼipa nüpüshi. Eeshi nujuʼitüle nümaa sünain aküjaa pütchi (1 Tim. 3:4, 5). Shiasaʼa süchikijee tia, outkajaashi chi wawala  alapalaaikai waaʼu namaa na laülaashiikana süpüla nanaʼlaain sümüin tü sümakat tü Wiwüliakat süchiki tü nakuwaʼipainjatkat na laülaashiikana jee na aʼyataakana neʼipajee (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; 1 Ped. 5:1-3).

13. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla woonooin sümaa tü namakat na laülaashiikana?

¹³ Naküjüin wamüin na laülaashiikana sükajee tü Wiwüliakat tü waaʼinrajatkat süka naaʼinmajeein waya. Choʼujaasüjeseʼe waaʼinrüin tü namakat wamüin (1 Tim. 6:3, 4). Nakalioʼu na nikirajüinkana Jesuu, eejana waneeinnua anoujashii shukulakana. Nnojoishii naya aʼyataain, «waraittüshii neʼe sainküin miichi sünain eperulajawaa namüin na nawalayuukana». Nachiajaain naya na laülaashiikana, nnojotpejeʼe nanoukteʼerüin nakuwaʼipa. Nüküjüinjeseʼe Pablo namüin na anoujashiikana jamüinjatüin nakuwaʼipa namüin na makana akuwaʼipa. Müshi nia: «Anakaja müleka nnojorule wanaawajiraain jaaʼin nümaa süpüla japülinjachin nia sütüma tü naaʼinrakat». Mayaapejeʼe nnojoluinjatüin wanaawajiraain naaʼin namaa naya anoujashiikana, nnojoishii aʼürülaainjanain naya nanain (2 Tes. 3:11-15). Nachajaain sukuwaʼipa na laülaashiikana süpüla nakaaliinjain wanee anoujashii eekai niʼrayaain wayumüin sümüin nünüiki Maleiwa, maʼaka naaʼin chi eekai kamüraajüin wanee wayuu manoujainsat (1 Cor. 7:39). Nnojorüle nunouktüin nukuwaʼipa chia anoujashikai, eeshii süpüla naküjüin wanee pütchi na laülaashiikana eere naküjüin mojeerüin sünüiki wayuu wachiki sutuma naaʼinrala chia anoujashikai. Süküjünüle wanee pütchi eekai müin aka saaʼin tia yaa suluʼu tü outkajaaleekat, ¿kaseerü paaʼinraka? Nnojoluinjachi pia wanaawain aaʼin nümaa chi anoujashi eʼrüikai wayumüin pütüjaale saaʼu jaralin nia. Sükajee tia, pükaaliinjeechi nia süpüla niyaawatüin saaʼu mojuin maʼin tü naaʼinrakat, niyouktashaatain tia Jeʼwaa otta eesü süpüla nunouktüin nukuwaʼipa. ^[1]

14. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla wuleinjatüin nakuwaʼipa na wawalayuukana noʼuluʼu Jeʼwaa?

¹⁴ Süküjüin tü Nünüikikat Maleiwa tü waaʼinrajatkat süpüla nnojoluin jaralüin aaʼinrüin kasa mojusü naʼakajee na wawalayuukana. Wekirajaa sünain tü alatakat chaa Corinto. Aishaatashii nüpüla Pablo na anoujashii chejeʼewaliikana chayaa otta wainma na nikirajakana sünain tü shiimainkat naʼakajee (1 Cor. 1:1, 2). ¿Jamüsüche naaʼin Pablo nütüjaapa saaʼu nuʼluwajiraain nukuwaʼipa sümaa wanee jierü wanee anoujashi chejeʼewai Corinto? ¿Jamüsüche naaʼin sutuma ayatüin chia wayuukai naʼaka na anoujashiikana? Müshi Pablo namüin na laülaashiikana: «Anakaja müleka jaapüle chi kaainjaraikai najapuluʼu Satanás». Nojuʼitirüinjachi chia wayuukai naʼakajee na anoujashiikana (1 Cor. 5:1, 4-7, 12, 13). Müsia maaʼulu, eeshi süpüla nojuʼitirüin na laülaashiikana naʼakajee na anoujashiikana chi wayuu eekai kaainjalain sümaa nnojoluin niyaawajaain suulia. Sülatüle tia, ¿paaʼinreetche tü sümakat tü Wiwüliakat süchiki tü wakuwaʼipainjatkat namüin na ojuʼitinnakana? Woonoole sümaa tü Wiwüliakat, wakaaliinjeena na wawalayuukana süpüla wulein nakuwaʼipa noʼuluʼu Jeʼwaa. Otta eeshi süpüla niyaawajaain suulia naainjala chi kaainjaraikai sümaa nuchuntüin nümüin Jeʼwaa nülatirüin naainjala.

15. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla anajiraainjanain waya namaa na wawalayuukana?

¹⁵ Eesü wanee kasaʼaya mojusü alataka chaa Corinto. Eejana waneeinnua anoujashii amaakana na nawalayuukana laülaapialuʼumüin süpüla nakumajüin sukuwaʼipa wanee mojujirawaa. Müshi Pablo namüin: «¿Jamüsü nnojotka juuʼulaain shiʼnnüin wayumüin jümüin?» (1 Cor. 6:1-8, TNM). Maaʼulu yaa, eeshii wawalayuu eekai naʼyataajiraain namaa waneeinnua wawalayuu; eesü sümülouire nanneetse otta naliʼrajüin na wawalayuu aʼyataajiraakana  namaa. Sutuma tia, namaashii laülaapialuʼumüin süpüla nakumajüin sukuwaʼipa tia. Mojupejeʼe sünüiki wayuu nüchiki Jeʼwaa otta süchiki nupueulose sünainjee tia. Akaʼaya na wawalayuukana mojujiraashii sünainjee tia. Saashin tü Wiwüliakat, anajiraainjana waya namaa na wawalayuukana jaʼitairü sümülouilin wanneetse. ^[2] Nikirajüin waya Jesuu süpüla wanoukteʼerüin wanee mojujirawaa (paashajeʼera Mateo 5:23, 24; 18:15-17). Waaʼinrüle tü nümakat wamüin, aleeweena waya namaa na wawalayuukana otta paaʼinweena waya namaa.

16. ¿Jamüsü kottiraaka nupueulose Maleiwa sümaa paaʼinwain shia?

¹⁶ Müsü tü Wiwüliakat: «¡Anashaatasü maʼin kottiraale na wawalayuukana sümaa paaʼinwain naya!» (Sal. 133:1, TNM). Wanaa sümaa noonooin na israeliitakana sümaa nünüiki Jeʼwaa, kottiraashii sümaa paaʼinwain naya. Anuu tü nümatüjütkalia Maleiwa süchiki nupueulose: «Kottiraajeena naya tatuma maʼaka kottüin anneerü suluʼu kulaala» (Miq. 2:12, TNM). Nüküjatüjülia Jeʼwaa shiyaawatüinjatüin saaʼu tü nupueulosekat tü ekirajünakat suluʼu tü Wiwüliakat jee paaʼinwajiraainjanain naya sünain aʼyatawaa nümüin. Müshi nia: «Teeʼirateerü nanüikipala na wayuukana napüshuaʼa süpüla naashajaainjanain pütchi wulesü. Süpüla kojutüinjatüin namüin nünülia Jeʼwaa otta süpüla paaʼinwajiraainjanain naya sünain aʼyatawaa nümüin» (Sof. 3:9, TNM). Waapüin analuʼut nümüin Jeʼwaa saaʼujee kottiraain waya sünain aʼwaajaa nia.

17. ¿Kasa naaʼinrajatka na laülaashiikana kaainjarale wanee wawala?

¹⁷ Kaainjarale wanee wawala, nanoukteʼeramaatüinjatü tia na laülaashiikana. Natüjaa aaʼu keeʼireein naaʼin Jeʼwaa naaʼinmajünüin na wawalayuukana suulia kasa mojusü otta paaʼinwajiraainjanain naya sümaa wulein nakuwaʼipa (Prov. 15:3). Aishii maʼin nüpüla Pablo na anoujashii corintiojeʼewaliikana, nüchiajaainjeseʼe naya choʼujaale shia namüin. Watüjaa aaʼu tia saaʼujee tü palajatkat karaloukta nüshajaka Pablo namüin. Watüjaa aaʼu naaʼinramaatüin na laülaashiikana tü nümakat Pablo, süka jamüin, maʼaka jeʼra kashi süchikijee tia, müshi Pablo namüin suluʼu tü chiiruaajatkat karaloukta nüshajaka namüin: «Tawalayuwaa, jiakana jüüjüükana nümüin chi Naaʼinkai Maleiwa, müleka kaainjarale wane juwala, anashii müleka jimeʼejüle naaʼin süpüla nujuittinnüinjachin suulia tü kaainjalaakat. Je wanaa sümaa jükaaliijain nia, ayata jia kamaneein nümüin» (Gal. 6:1).

18. (1) ¿Jamüsü nakuwaʼipa na anoujashii eejanakana nükalioʼu Jesuu sutuma naaʼinrüin tü nümakat Maleiwa? (2) ¿Kasa wekirajaajeetka sünain tü wanee ekirajaayakat?

¹⁸ Jaʼyasü naaʼu na anoujashii eejanakana nükalioʼu Jesuu, wulein nakuwaʼipa, anajiraain naya jee kottiraain sutuma naaʼinrüin tü nümakat Maleiwa namüin (1 Cor. 1:10; Éf. 4:11-13; 1 Ped. 3:8). Sutuma naaʼinrüin tia, nountüin naküjüin tü pütchi anasükat «sümüin wayuu sainküin mmakat süpüshua» (Col. 1:23). Müsia maaʼulu yaa, paaʼinwajiraasü tü nupueulosekat Jeʼwaa sümaa kottiraain sünain aküjaa tü pütchi anasükat suluʼupünaa mmaka süpüshuaʼa. Sünain tü wanee ekirajaayakat, wekirajaajeerü anain keeʼireein maʼin saaʼin tü nupueulosekat Jeʼwaa kojutüin nia sümüin süka niain Laülaain saaʼu Kasaka süpüshuaʼa jee jüüjüweein naya sümüin tü nümakat suluʼu tü Wiwüliakat (Sal. 71:15, 16).