1. Ko e heigoa e lotomatala ofoofogia ne tufuga e Iehova i loto he tau tagata?

KUA tufuga e Iehova e tau tagata aki e tau lotomatala ofoofogia. Tuku mai e ia ki a tautolu e lotomatala ke manamanatu, nukua lagomatai a tautolu ke fakamafola e tau lekua mo e pulega ke lata mo e vahā i mua. (Tau Fakatai 2:11) Tuku mai e ia ki a tautolu e malolō ke maeke ia tautolu ke taute e tau mena ne fakatoka e tautolu ki ai mo e hokotia ke he tau foliaga ha tautolu. (Filipi 2:13) Tuku mai foki e ia ki a tautolu e loto manamanatu, ko e logonaaga ke he mena hako mo e mena hepe ne ha ha i loto ha tautolu. Lagomatai he loto manamanatu ha tautolu a tautolu ke kalo kehe he agahala mo e fakahako e tau hepehepe ha tautolu.—Roma 2:15.

2. Amanaki fēfē a Iehova ke fakaaoga e tautolu e tau lotomatala?

² Amanaki a Iehova ki a tautolu ke fakaaoga e tau lotomatala  ke he puhala mitaki. Ko e ha? Ha kua fakaalofa a ia ki a tautolu ti iloa to fiafia a tautolu ka fakaaoga e tau mena fakaalofa ne tuku mai e ia ki a tautolu. Ma e fakatai, he tau Tohiaga Tapu Heperu ne totou e tautolu: “Ko e tau manatu he tagata ne malolo ke gahua kua hiku ia ke he muhu mena,” mo e “ko e tau mena oti kua iloa he tau lima hāu ke eke, kia eke a mo e hāu a malolo.” (Tau Fakatai 21:5; Fakamatalaaga 9:10) He tau Tohiaga Tapu Heleni, totou e tautolu: “Kia mahani mitaki a tautolu fakalata ke he tau aho ha i ai ia tautolu, ke he tau tagata oti kana,” mo e “kia takitokotaha a [tautolu] mo e fekafekau ko e taha ke he taha ke he mena ia ni, ke fakalata ke he mena fakaalofa kua moua e ia.” (Kalatia 6:10; 1Peteru 4:10) Maaliali ai, manako a Iehova ki a tautolu ke taute e tau mena kua maeke ke aoga ai a tautolu mo e ke he falu.

3. Ko e heigoa e tau kūkū ne ha ha he tau tagata?

³ Manako a Iehova ki a tautolu ke fakaaoga e tau lotomatala ha tautolu, ka e iloa e ia na ha ha ia tautolu e tau kūkū. Ma e fakatai, nakai maeke a tautolu ke utakehe e nakai mitaki katoatoa, agahala, mo e mate. (1 Tau Patuiki 8:46) Nakai maeke foki a tautolu ke pule ke he falu tagata ha kua igatia e tagata mo e atāina ke taute e ia haana tau fifiliaga. Ti pete ni e lahi he iloilo po ke iloaaga ha tautolu to nakai mua atu ke he ha Iehova.—Isaia 55:9.

4. Ko e heigoa ka fakatutala a tautolu ki ai he vala tala nei?

⁴ Kua lata a tautolu ke fakaatā tumau a Iehova ke takitaki a tautolu, ti tua po ke, falanaki to lalago e ia a tautolu mo e taute e tau mena kua nakai maeke a tautolu ke taute. Ka e manako foki a Iehova ki a tautolu ke manamanatu  ke he tau mena kua maeke a tautolu ke fakamafola e tau lekua mo e lagomatai e falu. (Totou Salamo 37:3.) Kua lata a tautolu ke “tua . . . kia Iehova, mo e eke e mahani mitaki.” Kua lata a tautolu ke “kai [po ke mahani] fakamoli.” Maeke fēfē a tautolu ke taute e mena nei? Kia fakatutala a tautolu ke he tau fakafifitakiaga ha Noa, Tavita, mo e falu fekafekau fakamooli he Atua ne falanaki ki a Iehova. To kitia e tautolu na ha ha i ai e tau mena kua nakai maeke a lautolu ke taute ka e hagaaki a lautolu ke he tau mena kua maeke a lautolu ke taute.

5. Fakamaama e tuaga ha Noa.

⁵ Ne moui a Noa he magahala kua “puke ni e lalolagi ke he favale” mo e mahani feuaki. (Kenese 6:4, 9-13) Pete he iloa e Noa to fakahiku a Iehova ke moumou e lalolagi kelea ia, liga hogohogo manava a ia ke he tau mena ne taute he tau tagata. He tuaga ia, mailoga e Noa ha ha i ai e tau mena kua nakai maeke a ia ke taute, ka e mailoga foki e ia kua ha ha i ai e tau mena kua maeke a ia ke taute.

6, 7. (a) Ko e heigoa kua nakai maeke a Noa ke taute? (e) Tatai fēfē e tuaga ha tautolu mo e ha Noa?

⁶ Mena kua nakai maeke a Noa ke taute: Ne fakamatala fakamooli e Noa e fekau hataki ha Iehova, ka e nakai maeke a ia ke fakaohooho e tau tagata ke talia ai. Ti nakai maeke foki a ia ke fakahoko mafiti mai e Fakapukeaga. Lata a Noa ke falanaki to fakamooli e Iehova Haana maveheaga ke moumou a lautolu ne mahani kelea, ti talitonu a ia to fakahoko ni he Atua he magaaho tonu.—Kenese 6:17.

⁷ Kua momoui foki a tautolu he lalolagi ne  puke he kelea, ti iloa e tautolu na mavehe a Iehova ke moumou ai. (1 Ioane 2:17) Ka e he magaaho tonu nei, nakai fakaohooho e tautolu e tau tagata ke talia e “tala mitaki nai he kautu.” Ti nakai maeke a tautolu ke taute ha mena ke kamata tuai e ‘matematekelea lahi.’ (Mataio 24:14, 21) Tuga a Noa, kua lata a tautolu ke malolō e tua he falanaki to fakaoti mafiti he Atua e tau mena kelea oti kana. (Salamo 37:10, 11) Talitonu a tautolu to nakai fakaatā e Iehova e lalolagi kelea nei ke matutaki ke taha foki e aho ne toe.—Hapakuka 2:3.

8. Ko e heigoa ne hagaaki a Noa ki ai? (Kikite fakatino he kamataaga.)

⁸ Ko e mena kua maeke a Noa ke taute: He nakai fakalolelole a Noa ha ko e mena kua nakai maeke a ia ke taute, ne hagaaki a ia ke he mena kua maeke a ia ke taute. Ne fakamatala fakamooli e Noa e fekau hataki ha Iehova. (2 Peteru 2:5) Maeke he gahua nei ke lagomatai a ia ke tumau e malolō he tua haana. Lafi ke he fakamatala, ne muitua e ia e tau poakiaga ha Iehova ke tā e vaka.—Totou Heperu 11:7.

9. Maeke fēfē a tautolu ke muitua ke he fakafifitakiaga ha Noa?

⁹ Tuga a Noa, kia fakafitā a tautolu “ke he gahua he Iki.” (1 Korinito 15:58) Ma e fakatai, liga lagomatai a tautolu ke talaga mo e leveki ha tautolu a tau Fale he Kautu, tau Fale Takaiaga, gahua foaki noa he tau toloaga mo e tau fonoaga, gahua he la ofisa, po ke he ofisa fakaliliu matutaki mamao. Mua atu e aoga, kua fakafitā a tautolu ke he gahua fakamatala ne fakamalolō e amaamanakiaga ha tautolu ma e anoiha. Taha e matakainaga fifine fakamooli ne talahau ka tutala a ia ke he falu hagaao ke he tau monuina he Kautu he Atua, mailoga e ia kua nakai fai amaamanakiaga e tau tagata ti kitia e lautolu kua tumau e tau lekua ha lautolu. Tuga he talahau he matakainaga fifine ia, ha ha ia tautolu e amaamanakiaga ti kua malolō lahi ka tala age e tautolu ke he falu. Lagomatai he amaamanakiaga nei a tautolu ke fakatumau ke he poitufi he moui!—1 Korinito 9:24.

10. Fakamaama e tuaga ha Tavita.

¹⁰ Ko e Patuiki ko Tavita ko e tagata fakamooli, ti fakaalofa lahi mahaki a Iehova ki a ia. (Gahua 13:22) Pete ia, ne taute e Tavita e mahani feuaki mo Patesepa ko e agahala mua atu e kelea. Ka e mahomo atu e kelea he lali a ia ke fufū e agahala haana, ha kua fakafualoto ke tamate e taane ha Patesepa ko Uria ke he malētau. Ti fakafano atu foki e Tavita e tohi ia Uria ne poaki e mate ni haana! (2 Samuela 11:1-21) Fakahiku ai, ne iloa fakalaulahi e agahala ha Tavita. (Mareko 4:22) He tupu e mena ia, ko e heigoa e tali ha Tavita?

11, 12. (a) Mole e agahala ha Tavita, ko e heigoa kua nakai maeke a ia ke taute? (e) Ko e heigoa ka taute e Iehova kaeke ke fakatokihala a tautolu?

¹¹ Mena kua nakai maeke a Tavita ke taute: Nakai maeke a Tavita ke liu fakahako e mena hepe ne taute e ia. To matematekelea foki a ia ke he falu fua kelea he moui katoa haana ha ko e agahala. (2 Samuela 12:10-12, 14) Ti kua lata a ia ke tua. Lata a ia ke falanaki  kaeke ke fakatokihala mooli a ia, to fakamagalo e Iehova mo e lagomatai a ia ke fakauka ke he tau fua kelea he haana tau mahani.

¹² He nakai mitaki katoatoa a tautolu, kua agahala a tautolu oti. Falu hehē kua mua atu e hagahaga kelea, mo e he falu tuaga kua liga nakai maeke ia tautolu ke liu fakahako e tau hehē ha tautolu. Ti liga matematekelea foki a tautolu ha ko e tau fua he tau mahani ha tautolu. (Kalatia 6:7) Ka e falanaki a tautolu ke he maveheaga he Atua kaeke ke fakatokihala a tautolu, to lalago e ia a tautolu he tau magaaho uka, pete ko e tau hehē ia ko e hepe ni ha tautolu.—Totou Isaia 1:18, 19; Gahua 3:19.

13. Fakamalolō fēfē e Tavita e fakafetuiaga haana mo Iehova?

¹³ Ko e mena kua maeke a Tavita ke taute: Manako a Tavita ke liu fakamalolō e fakafetuiaga haana mo Iehova. Taute fēfē e ia pihia? Fakaatā e Tavita a Iehova ke lagomatai a ia. Ma e fakatai, ne talia e ia e fakatonuaga mai he perofeta ha Iehova ko Natano. (2 Samuela 12:13) Ne liogi foki a Tavita ki a Iehova mo e talahau haana tau agahala he fakakite kua manako mooli a ia ke liu moua e taliaaga ha Iehova. (Salamo 51:1-17) He nakai molea e tupetupe ha Tavita ha ko e agahala haana, ne fakaako a ia mai he tau hehē haana. Nakai liu a ia fatiaki e tau agahala kelea muitui ia. Fai tau he mole, ne mate a ia ko e tagata mahani fakamooli, ti ko e puhala haia ne manatu e Iehova a ia.—Heperu 11:32-34.

14. Ko e heigoa ka fakaako e tautolu mai he fakafifitakiaga ha Tavita?

¹⁴ Ko e heigoa ka fakaako e tautolu mai he fakafifitakiaga ha Tavita? Ka taute e tautolu e agahala kelea lahi mahaki, kua lata a tautolu ke fakatokihala fakamooli he talahau e agahala ha tautolu ki a Iehova, mo e ole ke he haana fakamagaloaga. (1 Ioane 1:9) Kua lata foki a tautolu ke tutala ke he tau motua ha kua maeke ia lautolu ke lagomatai a tautolu ke liu fakamalolō e fakafetuiaga ha tautolu mo Iehova. (Totou Iakopo 5:14-16.) Ka talia e tautolu e lagomatai ha Iehova, kua fakakite e tautolu e falanaki ke he maveheaga haana ke fakamagalo a tautolu. Lafi ki ai, lata a tautolu ke fakaako mai he tau hehē ha tautolu ti fakatumau ke fekafekau ki a Iehova mo e mauokafua.—Heperu 12:12, 13.

15. Ko e heigoa kua fakaako e tautolu mai he fakafifitakiaga ha Hana?

¹⁵ Liga maeke a koe ke manamanatu ke he falu fekafekau fakamooli he Tohi Tapu ne falanaki ki a Iehova ka e fehagai a lautolu mo e tau tutūaga uka. Ma e fakatai, taha magahala ne nakai maeke a Hana ke fanau. Nakai maeke a ia ke hiki e tuaga haana. Ka e falanaki a ia to fakamafana e Iehova a ia. Ti matutaki a ia ke tapuaki he faituga mo e liogi ki a Iehova he tala age ki a ia e tau logonaaga haana. (1 Samuela 1:9-11) Ko e fakafifitakiaga mitaki lahi mahaki ma tautolu! Ka fehagai a tautolu mo e tau lekua malolō tino mo e falu tutūaga uka kua nakai maeke a tautolu ke hiki, kia tuku atu e tautolu e tau fakaatukehe ki a Iehova ti falanaki to leveki e ia a tautolu. (1 Peteru 5:6, 7) Taute e tautolu e tau mena kua maeke ia tautolu ke aoga mai he tau  feleveiaaga Kerisiano mo e falu fakaholoaga ne foaki he fakatokatokaaga ha Iehova.—Heperu 10:24, 25.

16. Ko e heigoa ka fakaako he tau matua mai ia Samuela?

¹⁶ Ka e kua e tau matua fakamooli ne nakai liu e tau fanau ke fekafekau ki a Iehova? Nakai maeke e perofeta ko Samuela ke fakaohooho e tau fanau lalahi haana ke fakatumau e fakamooli ke he Atua. (1 Samuela 8:1-3) Toka e ia e tuaga nai ki a Iehova. Ka e maeke a Samuela ke fakatumau e fakamooli ke he Atua mo e fakafiafia haana a Matua he lagi. (Tau Fakatai 27:11) Tokologa e tau matua Kerisiano mogonei ne pihia foki e tuaga. Falanaki a lautolu tuga e matua taane he fakatai ha Iesu ke he tama moumou koloa, kua mautali tumau a Iehova ke fakafeleveia mai a lautolu ne agahala ti kua fakatokihala. (Luka 15:20) Ke he magaaho nei, maeke e tau matua ke hagaaki ke fakatumau e fakamooli ki a Iehova he amanaki ko e fakafifitakiaga ha lautolu to omoomoi e tau fanau ha lautolu ke liliu mai ki a Ia.

17. Ko e ha e fakafifitakiaga he fifine takape nofogati kua fakamafana ki a tautolu?

¹⁷ Ko e taha fakafifitakiaga mitaki ko e fifine takape nofogati he vahā ha Iesu. (Totou Luka 21:1-4.) Nakai maeke a ia ke taute ha mena hagaao ke he kolokolovao he faituga ti nakai maeke a ia ke hiki e tuaga nofogati haana. (Mataio 21:12, 13) Ka ko e falanaki haana ki a Iehova kua omoomoi a ia ke lalago e tapuakiaga mooli. Ne fakamokoi a ia ti tuku “ua e tupe ikiiki,” ko e moui katoa ni haana anei. Ko e fifine fakamooli ia ne fakakite e falanaki katoatoa ki a Iehova. Iloa e ia kaeke ke tuku fakamua e fekafekauaga haana ki a Iehova, to mauokafua a Ia kua moua he takape nei e tau mena kua lata. He puhala pihia, falanaki a tautolu ka tuku fakamua e Kautu he Atua, to mauokafua a Iehova kua moua e tautolu e tau mena kua lata.—Mataio 6:33.

18. Talahau e fakataiaga he matakainaga ne hako e aga.

¹⁸ Tokologa e matakainaga ha tautolu mogonei ne fakakite e falanaki pihia ki a Iehova, he hagaaki ke he tau mena kua maeke ia lautolu ke taute ka e nakai ke he tau mena ne nakai maeke ia lautolu ke taute. Manamanatu ke he matakainaga ne higoa ko Malcolm ne fakatumau e mahani fakamooli ato hoko e mate haana he 2015. He tau tau loga, ne fekafekau a ia mo e hoana haana ki a Iehova, ti fehagai a laua mo e tau magaaho mitaki mo e tau magaaho kelea. “Ne uka e moui ke iloa tonu e holoaga he falu magaaho, mo e uka foki ke fehagai ki ai,” he talahau e ia. “Ka kua fakamonuina e Iehova a lautolu kua falanaki ki a ia.” Ko e heigoa e tomatomaaga ha Malcolm? “Liogi ke moua e tau fua mitaki mo e malolō ke he fekafekauaga ha Iehova. Hagaaki ke he tau mena kua maeke ia koe ke taute, nakai ke he tau mena ne nakai maeke ia koe ke taute.” *—Kikite matahui tala.

19. (a) Ko e ha e ha tautolu a lauga he tau ma e 2017 ko e fifiliaga mitaki? (e) To fakaaoga fēfē e koe ke he moui haau e lauga he tau ma e 2017?

¹⁹ Ko e lalolagi kelea nei kua “tolomaki atu . . . ke au atu he kelea,” ti amanaki a tautolu ke loga lahi e tau tuaga uka. (2 Timoteo 3:1, 13) Kua mua atu e aoga he mogo tonu nei ke nakai molea e tupetupe ha ko e tau tuaga uka ha tautolu. Ka e lata a tautolu ke falanaki malolō ki a Iehova mo e hagaaki ke he tau mena kua maeke ia tautolu ke taute. Kakano haia ko e ha tautolu a lauga he tau ma e 2017 ko e fifiliaga mitaki: “Kia tua a koe kia Iehova, mo e eke e mahani mitaki”!—Salamo 37:3.