Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

“Ga̱ku̱ma̱ʼ xtayáá Jeobá ga̱jma̱a̱ atani rí májánʼ”

“Ga̱ku̱ma̱ʼ xtayáá Jeobá ga̱jma̱a̱ atani rí májánʼ”

“Ga̱ku̱ma̱ʼ xtayáá Jeobá ga̱jma̱a̱ atani rí májánʼ [...], ga̱jma̱a̱ náa xúgíʼ atani rí jmbu” (SALMO 37:3).

AJMÚÚ 133 GA̱JMA̱A̱ 63

1. Xú káʼnii niʼnii Jeobá xa̱bu̱ rá.

JEOBÁ niʼniin xa̱bu̱ phú kiejunʼ. Niʼni rí ma̱ndoo mundxaʼwamíjna̱, rí nambáyulúʼ mu muʼnimbánii xkujndu ga̱jma̱a̱ muríyaʼ awan rí xú káʼnii muʼni nda̱wa̱á (Prov. 2:11). Ma̱ngaa niʼniáanʼ mu ma̱ndoo muʼni rí xóo niríyaʼ awan ga̱jma̱a̱ muxkamaa rí nandulúʼ (Filip. 2:13). Ma̱ngaa nixnúlú conciencia, rí nindxu̱u̱ xóo mbá aʼwá náa awúu̱n a̱jkiu̱lú rí naʼthúlúʼ rí nindxu̱u̱ májánʼ o dí ra̱májánʼ. Conciencia naʼni rí muʼni gaʼduunʼ aʼkhá ga̱jma̱a̱ rí muxprígumijna náa rí nakiéʼkulu (Rom. 2:15).

2. Ndiéjunʼ rí nandoo Jeobá muʼni rá.

2 Jeobá nandoo rí majmulúʼ májánʼ rí nixnúlú numuu rí nandoo kaʼyulú ga̱jma̱a̱ nandoo rí makuwaanʼ tsímáá. Mbá xkri̱da, náa Escrituras Hebreas ikhaa naʼthúlúʼ á mu rí nuñajunʼ májánʼ, rí eyulú muʼni magajnúu májánʼ. Ma̱ngaa naʼthúlúʼ: “Xúgíʼ ñajunʼ dí rígá matani, atani” (Prov. 21:5; Ecl. 9:10). Ga̱jma̱a̱ náa Escrituras Griegas naxnúlú xtágabu rígi̱: “Índo̱ rígá mbiʼi, guʼniu̱u̱n rí májánʼ xúgínʼ” ga̱jma̱a̱ “xó má rí nikána mámbáa, gajmala mu mumbáñuun eʼwíínʼ” (Gál. 6:10; 1 Ped. 4:10). Xó má eʼyáá, Jeobá nandoo rí muʼni xúgíʼ rí nandoo mu muʼniu̱u̱n rí májánʼ eʼwíínʼ ma̱ngaa ga̱jma̱a̱ numulúʼ.

3. Ndiéjunʼ rí tséʼngulú gúʼni rá.

3 Jeobá nandoo rí majmulúʼ rí najmañulúʼ muʼni, mú ndaʼyoo rí tséʼngulú gúʼni xúgíʼ. Mbá xkri̱da, ikháanʼ xándoo muʼni gámbáa dí raʼkhí, aʼkhá ga̱jma̱a̱ rí nakháñulú (1 Rey. 8:46). Ma̱ngaa xándoo muʼthúún rí muni eʼwíínʼ xa̱bu̱, numuu rí xúgiáanʼ ma̱ndoo muraʼwíí rí muʼni. Ga̱jma̱a̱ tséʼniuu nguáthá ku̱ma̱ o nguáthá ejmañulú, Jeobá najmañuu itháan ki xóo ikháanʼlu (Is. 55:9).

Índo̱ gaguaʼdáá xkujndu, gakumulú kuʼyáá Jeobá ga̱jma̱a̱ guʼni rí májánʼ.

4. Ndiéjunʼ gúʼyáá náa artículo rígi̱ rá.

4 Gíʼmaa muniʼñáʼ rí Jeobá maxnúlúʼ ikhaa má xúʼko̱. Ma̱ngaa gíʼmaa makumulúʼ rí ikhaa mambáyulúʼ ga̱jma̱a̱ maʼni rí tséʼngulú muʼni ga̱jma̱a̱ numulúʼ. Mú Jeobá ma̱ngaa nandoo rí mundxaʼwamíjna̱ xú káʼnii gándoo guʼnimbánii xkujndu ndrígúlú ga̱jma̱a̱ mumbáñuun eʼwíínʼ (atraxnuu Salmo 37:3). * Xó muʼthá, ndayóoʼ makumulúʼ kuʼyáá Jeobá, muʼni rí májánʼ ga̱jma̱a̱ muʼni rí jmbu. Mu mbuʼyáá xú káʼnii gándoo muʼnilú, náa artículo rígi̱ gúʼyáá xkri̱da ndrígóo Noé, David ga̱jma̱a̱ eʼwíínʼ xa̱bu̱ jmbii bi̱ nikumu̱ún kuyáá Jeobá. Guʼyáá rí ikhiin táʼngu̱u̱n gúní, mú nini rí kayáa muni.

GAKUMULÚ KUʼYÁÁ JEOBÁ ÍNDO̱ NAMIDXU̱U̱ DÍ RA̱MÁJÁNʼ

5. Arathá xú káʼnii nixtáa Noé.

5 Náa Biblia naʼthí rí Noé nixtáa náa majñúnʼ xa̱bu̱ bi̱ nuxmijná ga̱jma̱a̱ nubúunʼ gajmiún eʼwíínʼ (Gén. 6:4, 9-13). Ikhaa ndaʼyoo rí Jeobá mbá mbiʼi maʼni gámbíin xa̱bu̱ xkawiinʼ. Mú nakha xóó tséʼkha̱nú mbiʼi rúʼko̱, mbáa Noé nixmiéjunʼ wéñuʼ rí eni xa̱bu̱. Noé ndiʼyoo rí xándoo maʼni, mú ma̱ngaa ndiʼyoo rí ma̱ndoo maʼni.

Á mu nuxkulú índo̱ nuʼtáraʼa. (Atayáá kutriga̱ 6 asndu 9.)

6, 7. a) Ndiéjunʼ rí táʼngo̱o̱ maʼni Noé rá. b) Xú káʼnii embánii mbiʼi ndrígóo Noé ga̱jma̱a̱ mbiʼi rí kuwaanʼ rá.

6 Rí táʼngo̱o̱ maʼni Noé. Noé niʼtáraʼa má xúʼko̱ rí niʼthí Dios maʼni. Mú na̱nguá xóo maʼni tsudíin xa̱bu̱ rí mudxawíín. Ga̱jma̱a̱ xándoo maʼni rí maxnúu ruʼwa nacha̱. Noé ndiyóoʼ mbaʼyoo rí Jeobá maʼnimbánuu rí nikudaminaʼ rí maʼni gámbáa dí ra̱májánʼ ga̱jma̱a̱ maʼni mbiʼi rí kaʼyoo (Gén. 6:17).

7 Ikháanʼ mangáanʼ kuwaanʼ náa numbaaʼ náa kuwa xa̱bu̱ ra̱míjínʼ ga̱jma̱a̱ nduyáá rí Jeobá nikudaminaʼ maʼni gámbáa (1 Juan 2:17). Mú xándoo muʼni kañún xa̱bu̱ rí mudxawíín “ajnga ri majan”. Ga̱jma̱a̱ xándoo muʼni rí marigá nacha̱ “mapu-mba gaʼko” (Mat. 24:14, 21). Xóo Noé, gíʼmaa maguaʼdáá mbá fe gujkhuʼ ga̱jma̱a̱ muʼnimbulúʼ rí Jeobá inu maʼni gámbáa dí ra̱májánʼ (Sal. 37:10, 11). Nduʼyáá májánʼ rí Jeobá xániñuʼ rí numbaaʼ rígi̱ mbajyúuʼ itháan náa mbiʼi rí nigíʼ (Hab. 2:3).

Xóo Noé, gíʼmaa maguaʼdáá mbá fe gujkhuʼ ga̱jma̱a̱ muʼnimbulúʼ rí Jeobá inu maʼni gámbáa dí ra̱májánʼ

8. Ndiéjunʼ nigíʼ niʼni Noé rá. (Atayáá timbá xtiʼkhu.)

8 Rí niʼngo̱o̱ niʼni Noé. Ikhaa táxtáa gíná ga̱jma̱a̱ tikhu rí táʼngo̱o̱ gáʼni, Noé nigíʼ niʼni rí niʼngo̱o̱ maʼni. Mbá xkri̱da, niʼtáraʼa má xúʼko̱ ajngáa rí niʼthí Jeobá (2 Ped. 2:5). Rígi̱ nimbáyúu mu maʼni itháan gujkhuʼ fe ndrígóo. Ga̱jma̱a̱ raʼkháa i̱ndó niʼtáraʼa ma̱ngaa niʼnimbánuu xúgíʼ ikha rí nixnúu Jeobá mu maʼni arca (atraxnuu Hebreos 11:7). *

9. Xú káʼnii gándoo guʼyaridáá Noé rá.

9 Xó má Noé, mangáanʼ kuaʼdáá wéñuʼ “ñajunʼ ndrígóo Señor” (1 Cor. 15:58). Mbá xkri̱da, tikuáanʼ nuyambáá mu maguma guʼwá ga̱jma̱a̱ muñewa̱a̱n Guʼwá náa nagimbáanʼ ma̱ngaa náa Guʼwá náa narígá Asambleas. Eʼwíínʼ nuñajunʼ xóo voluntarios náa asambleas, sucursal o náa mbá oficina náa nurawíi ajngáa. Mú itháan nuñajunʼ náa najuiʼtaraʼa, rí naʼni maguáʼthi̱i̱n itháan rí marigá nda̱wa̱á. Mbáa ndxájulú bi̱ niwi̱ji̱ jmbu niʼthí rí índo̱ naʼthúún eʼwíínʼ xa̱bu̱ rí májánʼ dí maʼni Reino, na̱jkha̱nú ndaʼyoo rí ikhiin na̱nguá guáʼthi̱i̱n nimbá numuu rí nakumu̱ún rí xkujndu ndrígu̱ún xambanúu. Mú ikháanʼ rígá rí kuaʼti̱i̱n, ga̱jma̱a̱ rígi̱ naʼni itháan gajkhun índo̱ nuʼtáraʼa. Rígi̱ nambáyulúʼ mu̱ʼgua̱ má xúʼko̱ náa kamba̱a̱ rí maʼga̱ kaguáanʼ makuwáanʼ kámuu mbiʼi (1 Cor. 9:24).

GAKUMULÚ KUʼYÁÁ JEOBÁ ÍNDO̱ NAKIÉʼKULU

10. Arathá rí niʼni David.

10 Rey David ninindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ bi̱ nisngájma fe ga̱jma̱a̱ Jeobá nindoo kaʼyoo wéñuʼ (Hech. 13:22). Maski ajndu xúʼko̱, David nikudaminaʼ mbá aʼkhá mba̱a̱ índo̱ nibóʼ ga̱jma̱a̱ mbáa a̱ʼgu̱ bi̱ ninújunʼ má bi̱ nigumbiʼyuu Bat-seba. Ga̱jma̱a̱ rí itháan ra̱májánʼ rí nigíʼ markaʼwu aʼkhúun índo̱ niʼni rí muxiyáa náa guerra ajmbio̱o̱ a̱ʼgu̱, bi̱ nigumbiʼyuu Urías. David ma̱ngaa niʼni rí mínaʼ Urías maʼga̱ kayóo carta náa najuiʼthá rí muxiyáa (2 Sam. 11:1-21). Nda̱wa̱á, aʼkhá ndrígóo David nikujmaa (Mar. 4:22). Ndiéjunʼ niʼni David ikhú rá.

Á mu nixuʼdámíjná aʼkhá. (Atayáá kutriga̱ 11 asndu 14.)

11, 12. a) Ndiéjunʼ rí táʼngo̱o̱ gáʼni David nda̱wa̱á rí nikiéʼkúun rá. b) Ndiéjunʼ gáʼni Jeobá ga̱jma̱a̱ numulúʼ á mu natanga̱a̱ a̱jkiu̱lú rá.

11 Rí táʼngo̱o̱ maʼni David. Ikhaa tájmaa maʼnijngudi̱i̱ aʼkhá rí nikudaminaʼ. Mbaʼyóoʼ maʼni numa̱a̱ ga̱jma̱a̱ numuu rí niʼni náa xúgíʼ mbiʼi rí gáxtáa (2 Sam. 12:10-12, 14). Ikha jngó ndiyóoʼ fe. Ndiyóoʼ maku̱mu̱u̱ kaʼyoo Jeobá rí ikhaa maʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyoo ga̱jma̱a̱ mambáyúu mu maʼngo̱o̱ maraʼnuu rí niʼni á mu natanga̱a̱ a̱jkiu̱u̱n.

12 Xúgiáanʼ nakiéʼkulu numuu rí ni̱ndxu̱lú xa̱bu̱ aʼkhá. Mú tikhuu aʼkhá itháan mbiiʼ ki xóo i̱ʼwáʼ. Nguáná xándoo muʼnijngudi̱i̱ rí ni̱ʼni̱. Mbáa mbaʼyóoʼ mumíniiʼ ga̱jma̱a̱ rí ni̱ʼni̱ (Gál. 6:7). Mú á mu natanga̱a̱ a̱jkiu̱lú nduʼyáá rí Jeobá mambáyulúʼ índo̱ guraʼníí xkujndu rí mingíjyúuʼ. Ikhaa mambáyulúʼ maski ajndu xkujndu nindxu̱u̱ rí nuʼdáaʼ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá rí ni̱ʼni̱ (atraxnuu Isaías 1:18, 19 * ga̱jma̱a̱ Hechos 3:19).

13. Ndiéjunʼ niʼni David mu mambaxúu ga̱jma̱a̱ Jeobá rá.

13 Rí niʼngo̱o̱ niʼni David. Numuu rí ikhaa nindoo mambaxúu ga̱jma̱a̱ Jeobá mbu̱júu̱, niniñaminaʼ rí ikhaa mambáyúu. Mbá xkri̱da, nigruigú xtágabu rí nixnúu gaʼyee ndrígóo Jeobá bi̱ nigumbiʼyuu Natán (2 Sam. 12:13). David ma̱ngaa niʼthúu̱n Jeobá aʼkhá rí niʼni. Xúʼko̱ nisngájma rí nandoo rí Dios ma̱ndoo kaʼyoo mbu̱júu̱ (Sal. 51:1-17). Ikhaa taniñaminaʼ dí rúʼko̱ maʼni guabaaʼ, nijmañuu ga̱jma̱a̱ rí niʼni. Nánguá nikudamínaʼ ikháá aʼkhá. Tsiguʼ nda̱wa̱á ni kháñu xóo mbáa xa̱bu̱ bi̱ gíʼdoo fe, ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ kaʼnii eʼyoo Jeobá (Heb. 11:32-34).

14. Ndiéjunʼ ejmañulú náa xkri̱da ndrígóo David rá.

14 Ndiéjunʼ ejmañulú náa xkri̱da ndrígóo David rá. Á mu nuxuʼdámíjná mbá aʼkhá, ndayóoʼ mata̱nga̱a̱ a̱jkiu̱lú, muʼtháán Jeobá ga̱jma̱a̱ munda̱ʼa̱a̱ rí maʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyulú (1 Juan 1:9). Ma̱ngaa gíʼmaa muʼthúún bi̱ kuya̱ edxu̱u̱, numuu rí ikhiin ma̱ndoo mumbayúlú mu mambáxulúʼ gajmiúlú Jeobá mbu̱júu̱ʼ (atraxnuu Santiago 5:14-16). * Guniʼñáʼ rí Jeobá mambáyulúʼ. Xúʼko̱ gusngajmá rí ikhaa maʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyulú. Gajmañulú ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá rí ni̱ʼni̱ ga̱jma̱a̱ guʼni má xúʼko̱ ñajunʼ Jeobá (Heb. 12:12, 13).

GAKUMULÚ KUʼYÁÁ JEOBÁ NÁA I̱ʼWÁʼ XKUJNDU

Á mu kuaʼdáá nandii. (Atayáá kutriga̱ 15.)

15. Ndiéjunʼ ejmañulú náa xkridoo Ana rá.

15 Mbáa narmáʼáan a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ xa̱bu̱ bi̱ nikumu̱ún kuyáá Jeobá ga̱jma̱a̱ nini rí nindoo índo̱ niraʼníí xkujndu. Guʼyáá xkri̱da ndrígóo Ana. Mba̱yu̱ʼ tsiguʼ ikhaa tágiʼdiin e̱ji̱n. Maski ajndu tándoo mariʼkhuu xóo nixtáa, ikhaa nikumu̱u̱ rí Jeobá maxnúu tsiakii. Ikha jngó ni̱jkha̱ má xúʼko̱ náa tabernáculo mu mbaʼyamajkuu Jeobá ga̱jma̱a̱ maʼthúu̱n rí naku̱mu̱u̱ (1 Sam. 1:9-11). Ana nindxu̱u̱ mbá májánʼ xkri̱da náa ikháanʼ. Mbáa kuaʼdáá mbá nandii ga̱jma̱a̱ xándoo muriʼkhui̱i̱ xóo kuwáanʼ. Ndiéjunʼ gándoo gúʼni rá. Guniʼñáʼ xúgíʼ náa ñawúunʼ Jeobá numuu rí ikhaa naxmiéjunʼ kaʼyulú (1 Ped. 5:6, 7). Guʼni xúgíʼ rí nandoo mu mambáyulúʼ reunión ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ rí naxná xuajñu Jeobá (Heb. 10:24, 25).

Xó má Ana ni̱jkha̱ má xúʼko̱ náa tabernáculo mu mbaʼyamajkuu Jeobá ga̱jma̱a̱ maʼtá kháñuu

Á mu e̱jñu̱lú nuniñaʼ Jeobá. (Atayáá kutriga̱ 16.)

16. Ndiéjunʼ gándoo gajmañún xa̱bu̱ bi̱ guáʼdiin e̱ji̱n náa xkri̱da ndrígóo Samuel rá.

16 Ndiéjunʼ gándoo gúni xa̱bu̱ jmbiin bi̱ guáʼdiin e̱ji̱n bi̱ niniñaaʼ Jeobá rá. Xkri̱da ndrígóo gaʼyee Samuel ma̱ndoo mambáñún. Samuel xándoo maʼnitsudíin e̱ji̱i̱n mu mani̱ndxu̱ún jmbiin náa Dios (1 Sam. 8:1-3). Ikha jngó niniñuʼ xkujndu náa ñawúunʼ Jeobá. Mú niʼni tsiakiminaʼ mu mani̱ndxu̱u̱ jmbii ga̱jma̱a̱ maʼni rí naniguʼ Anu̱u̱ bi̱ xtáa mekhuíí (Prov. 27:11). Mbaʼin xa̱bu̱ bi̱ guáʼdiin e̱ji̱n rí mbiʼi xúgi̱ kuwa xúʼko̱ kaʼnii. Ndiéjunʼ eni xá. Nduyáá májánʼ rí Jeobá xtáa xawii mu magruigúun mbu̱júu̱ á mu natanga̱a̱ a̱jkiu̱ún, xóo niʼni anu̱u̱ dxámá bi̱ nigájnuu ni̱jkha̱ bi̱ niʼthí Jesús (Luc. 15:20). Rí phú nuni, nugími̱jna̱ maguajún jmbu náa Jeobá ga̱jma̱a̱ guáʼthi̱i̱n rí xkri̱da ndrígu̱ún mambáñun e̱jñún mu matangi̱i̱n náa congregación.

Á mu nda̱a̱ mbújkha̱a̱ eʼni. (Atayáá kutriga̱ 17.)

17. Náa numuu rí naxnúlú tsiakii xkridoo a̱ʼgú xuáʼa̱ rá.

17 I̱mba̱ xkri̱da májánʼ nindxu̱u̱ a̱ʼgú xuáʼa̱ bi̱ nixtáa mbiʼi ndrígóo Jesús (atraxnuu Lucas 21:1-4). Ikhaa tándoo maʼni nimbá mu mariʼkhuíín xa̱bu̱ minduwiinʼ bi̱ nikuwa náa templo. Ga̱jma̱a̱ tándoo maʼni nimbá mu ní xánindxu̱u̱ xa̱bu̱ gínáa (Mat. 21:12, 13). Mú nikumu̱u̱ kaʼyoo Jeobá, ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱ ikha jngó ndiʼyamajkuu. Nixná rí gíʼdoo ga̱jma̱a̱ nixná “ajma mbuka ri lakin”, xúgíʼ mbújkho̱o̱. ¡Ra̱ʼkhá tháán nikumu̱u̱ kaʼyoo Jeobá! Ndiʼyoo rí á mu nagíʼ naʼni ginii ñajunʼ Jeobá, ikhaa maxnúu rí ndayóoʼ mu maxtáa. Xó má a̱ʼgú xuáʼa̱, ikháanʼ nduʼyáá rí Jeobá maxnúlúʼ rí ndayúlú á mu nuʼgíʼ ginii Reino (Mat. 6:33).

18. Arathá xkridoo mbáa ndxájulú bi̱ nindxa̱ʼóo májánʼ edxu̱u̱.

18 Mbaʼin a̱ngiu̱lú rí mbiʼi xúgi̱ nakumu̱ún kuyáá Jeobá ga̱jma̱a̱ nugími̱jna̱ muni rí nandoo, tsegimi̱jna̱ muni rí xáʼngo̱o̱ muni. Gundxa̱ʼwámi̱jna̱ ga̱jma̱a̱ numuu mbáa ndxájulú bi̱ nigumbiʼyuu Malcolm, bi̱ nikháñu jmbii náa Jeobá nákha tsiguʼ 2015. Mba̱yu̱ʼ tsiguʼ rí ikhaa ga̱jma̱a̱ a̱ʼgiu̱u̱ nini ñajunʼ Jeobá, nguáná nikuwa májánʼ ga̱jma̱a̱ nguáná na̱nguá. Ikhaa niʼthí: “Tséʼyáá rí guraʼníí ga̱jma̱a̱ muguaʼdáá xkujndu, mú Jeobá naʼni tsajkurámiinʼ bi̱ nakumu̱ún kuyáá”. Xú káʼnii xtágabu nixná Malcolm rá. “Gunda̱ʼa̱a̱ Dios rí maniñulú muʼni má xúʼko̱ ñajunʼ. Gúʼgíʼ guʼni rí ma̱ndoo muʼni, raʼkháa rí xándoo muʼni mbá kayuʼ”. *

19. a) Ndíjkha dí ra̱ʼkhá tháán májánʼ texto rí kaʼyoo tsiguʼ 2017 rá. b) Xú káʼnii gándoo guʼnimbaníí texto rí kaʼyoo tsiguʼ 2017 rá.

19 Numuu rí numbaaʼ rígi̱ na̱jkha̱ raʼni ‹itháan xkawiʼ›, ikha jngó muguaʼdáá itháan xkujndu (2 Tim. 3:1, 13). Rí mbiʼi xúgi̱ gíʼdoo wéñuʼ numuu rí xámíñulú gaʼni xkujndu. Itháan májánʼ rí makumulúʼ kuʼyáá káxi̱ Jeobá, ga̱jma̱a̱ muʼgíʼ muʼni rí nandoo. Ikha jngó ra̱ʼkhá tháán májánʼ texto rí kaʼyoo tsiguʼ 2017 rí mani̱ndxu̱u̱ Salmo 37:3, náa naʼthí: “Ga̱ku̱ma̱ʼ xtayáá Jeobá ga̱jma̱a̱ atani rí májánʼ”.

Texto rí kaʼyoo tsiguʼ 2017: “Ga̱ku̱ma̱ʼ xtayáá Jeobá ga̱jma̱a̱ atani rí májánʼ [...], ga̱jma̱a̱ náa xúgíʼ atani rí jmbu” (Salmo 37:3).

^ párr. 4 Salmo 37:3: “Ga̱ku̱ma̱ʼ xtayáá Jeobá ga̱jma̱a̱ atani rí májánʼ; araxtaa náa ku̱ba̱ʼ, ga̱jma̱a̱ náa xúgíʼ atani rí jmbu”.

^ párr. 8 Hebreos 11:7: “Ga̱jma̱a̱ numuu fe, Noé, nda̱wa̱á rí nigruigú rí niʼthúu̱n Dios rí xóó tsékujmaa, nisngájma rí nindoo mbaʼyamajkuu ga̱jma̱a̱ niʼni mbá arca mu makáwíin bi̱ kuwa náa goʼwóo; ga̱jma̱a̱ fe rígi̱ nisngájma rí numbaaʼ naʼni dí raʼkhí, ga̱jma̱a̱ ikhaa ninindxu̱u̱ jmbii numuu rí nigiʼdoo fe”.

^ párr. 12 Isaías 1:18, 19: “Aguwaʼ ga̱jma̱a̱ guʼni jmbi̱i̱ xkujndu náa ikháanʼlu, eʼthí Jeobá. Maski ajndu aʼkhá ndrígála nindxu̱u̱ xóo escarlata, maʼni̱i̱ miʼxá xóo idiʼ; maski ajndu maña̱ʼ xóo xtíin carmesí, mani̱ndxu̱u̱ xóo mugu̱. Á mu ikháanʼ nunila ga̱jma̱a̱ nudxawíín, muphula rí májánʼ dí rígá náa ku̱ba̱ʼ”.

^ párr. 14 Santiago 5:14-16: “Xtáa tsáa naʼniu nandii náa ikháanʼla ráʼ. Gaʼga̱ gajmíi̱n bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa congregación mu mutajkháan ga̱jma̱a̱ numuu ma̱ngaa muxtajma̱a̱ aceite ga̱jma̱a̱ mbiʼyuu Jeobá. Dí mutajkháan ga̱jma̱a̱ fe magumatanáá bi̱ nakháñu, ikhú Jeobá makuxi̱i̱la. Ma̱ngaa á mu ikhaa nikudaminaʼ aʼkhá, maguma mba̱a̱ a̱jkiún kuyáá. Ikha jngó, gutha pajnu aʼkhá ndrígála kanikháanʼ ga̱jma̱a̱ gutajkháan ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ, mu xúʼko̱ magumatanún. Índo̱ naʼtájkháan xa̱bu̱ jmbii ga̱jma̱a̱ nagíiʼ naʼni dí e̱nda̱ʼa̱, raʼkhá tháán gíʼdoo tsiakii”.

^ párr. 18 Atayáá La Atalaya 15 ñajunʼ gu̱nʼ octubre tsiguʼ 2013, ináa 17 asndu 20.