Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

Muhasa Kununga ni Kuhomboka Chipwe uli mu Cheseko

Muhasa Kununga ni Kuhomboka Chipwe uli mu Cheseko

‘Kuliendela ni Zambi ye ni kulikehesa!’—MIKA 6:8.

MIASO: 48, 1

1-3. Yika profeta wa A-Yunda kakalingile, nawa yika yalingiwile kuli iye? (Tala chizulie ha uputukilo.)

MWANANGANA JEROBOAME wamu Izalele kalingile chilumbilo cha uwayilo wa mahuza mu mbonge ya Mbetele. Yehova yatuma profeta wa A-Yunda hanga atwale sango ja upatwilo kuli Jeroboame. Profeta yono walikehesa yononokena Yehova nawa yatwala sango jacho. Mwanangana yevwila profeta uli unji, alioze Yehova yafunga profeta wacho.—1 Mianangana 13:1-10.

2 Yehova kalwezele profeta hanga achine kulia hanji kunwa mu Izalele, nawa muze mafuna ku zuwo katamba kufunyina mu jila yeka. Alioze muze profeta te anafuna ku zuwo, iye yaliwana ni umwe kashinakaji yoze wamwongele, hakumulweza ngwenyi, kapwile ni sango ja Yehova. Kashinakaji wacho yasanyika profeta hanga aye ku zuwo lienyi alie ni kunwa. Profeta yehuka shimbi ja Yehova, chocho, yaya hamwe ni kashinakaji wacho. Yehova kakawahilile ni chikuma chacho. Muze te anafuna ku zuwo lienyi, umwe ndumba yamushiha.—1 Mianangana 13:11-24.

3 Kutwanyingikine mumu liaka profeta apanjikile kashinakaji chakuhona kupanjika kuli Yehova. Alioze chuma tunanyingika chili ngwo, aye ‘kakendele ni kulikehesa’ kuli Yehova. (Tanga Mika 6:8.) Mu Mbimbiliya, kwenda ni Yehova chinalumbunuka kufuliela kuli iye, kujikijila ku usongwelo wenyi, ni kumwononokena. Mutu walikehesa kananyingika ngwenyi katamba kulemba matangwa eswe kuli Yehova. Nyi profeta wacho kapwile mukwa-kulikehesa, iye kachi kahulile Yehova hanga anyingike nyi te iye halumuna usongwelo wenyi. Ni yetu ha mashimbu amwe twakukwata yiyulo yilemu, kashika muchihasa kupwa chikalu kunyingika nyi che Yehova anazange hanga tulinge. Alioze nyi mutupwa akwa-kulikehesa, mutwita kuli Yehova hanga atusongwele twehuke kulinga shili yinene.

4. Yika mutulilongesa mu mutwe uno?

4 Ha mutwe uze twapalika, twalilongesa chize kulikehesa chinalumbunuka nawa mumu liaka chili ni ulemu kuli yetu. Alioze kuchi mutuhasa kupwa akwa-kulikehesa amwenemwene? Nawa yuma yika muyihasa kweseka kulikehesa chetu, hanji yize muyisolola nyi tuli akwa-kulikehesa nyi ka? Tuhengwolenu haliapwila yikuma yino yitatu.—Yishima 11:2.

MUZE MUKWALUMUKA YIMWE KU MWONO WETU

5, 6. Kuchi Bazilai asolwele ngwenyi kali mukwa-kulikehesa?

5 Kupwa chetu muze yimwe muyalumuka ku mwono wetu hanji yiteli yetu, muchihasa kusolola nyi tuli akwa-kulikehesa nyi ka. Mutuhasa kulilongesa ku chilweza cha Bazilai, sepa washishika wa Mwanangana Ndawichi. Muze Bazilai apwile ni miaka 80, Ndawichi yamusanyika hanga aye ni kutwama ku zuwo lia mwanangana. Chipwe ngwe uno wapwile uhenya kuli Bazilai, nihindu, yamba ngwenyi, te muchilita kuhana chiteli chacho kuli lunga yoze te avuluka ngwo Chimame, yoze kota te mwanenyi.—2 Samuele 19:31-37.

6 Mumu liaka Bazilai kakatayijile kuya kutwama ku zuwo lia mwanangana? Shina kakayileko mumu te kanachina yiteli nyi te kanazange kuwahilila ni mwono uze kuushi milimo? Ka, Bazilai kalingile chocho, mumu te mukwa-kulikehesa. Aye kanyingikine ngwenyi, mwono wenyi te hiunalumuka, nawa kanyingikine uhashi wenyi. (Tanga A-Ngalashia 6:4, 5.) Ngwe Bazilai, ni yetu twatamba kupwa akwa-kulikehesa. Shimbu tulihulikile ha yize tunazange kulinga hanji kulitesa ni akwetu, twatamba kulihulikila ha yize mutulingila Yehova ni mbunge yeswe. Chino chili ni ulemu unji kuhiana kupwa ni chiteli chilemu hanji kutunyingika kanawa kuli akwetu. (A-Ngalashia 5:26) Nyi tuli akwa-kulikehesa, mutukalakala hamuwika ni mandumbu jetu hanga tuhalise ­Yehova ni kukwasa akwetu.—1 A-Korindu 10:31.

7, 8. Kuchi kulikehesa muchihasa kutukwasa tuhone kulijikijila yetwene?

7 Muchihasa kupwa chikalu kununga ni kulikehesa nyi matwaha yiteli yinji hanji chiyulo. Mutuhasa kulilongesa ha chilweza cha Nehemia. Muze Nehemia evwile ngwo atu mu Yerusaleme kali mu ukalu, aye yeta ukwaso kuli Yehova. (Nehemia 1:4, 11) Yehova yakumbulula kulemba cha Nehemia. Mwanangana Artasherke yasa Nehemia hanga apwe mwanangana wa chihela chacho. Chipwe ngwe Nehemia kapwile mukwa-tachi nawa pichi, nihindu iye kakalifulielele. Aye yafupa usongwelo wa Yehova ni kutanga Shimbi jenyi. (Nehemia 8:1, 8, 9) Nehemia kapwile ni wata hali atu anji. Alioze kakazachishile wata wacho hanga aliyukise mwene hanji amwese akwo lamba.—Nehemia 5:14-19.

8 Ngwe Nehemia, nyi matwaha yiteli yinji hanji mulimo wetu muwalumuka, twatamba kusa shindakenyo ngwetu, tunanungu ni kulikehesa. Kutwazangile wika kujikijila ha utotombo hanji ha yize tunanyingika. Kuchi mutu mahasa kuputuka kulijikijila mwene? Chakutalilaho, umwe mukulwana wamu chikungulwila mahasa kulinga yimwe mu chikungulwila chakuhona kulemba chitangu. Umwe ndumbu hanji pangi mahasa kukwata chitangu chiyulo mba hi malemba kuli Yehova hanga awahise chiyulo chenyi. Hachino, mutu mweswe yoze walikehesa keshi kulifuliela, chipwe muze malinga chuma chize hanachilingi ku mwono wenyi mashimbu anji. Aye nawa kakwiwuluka mashimbu eswe ngwenyi uhashi wenyi, keshi kuhasa kuutesa ni wa Yehova. (Tanga Yishima 3:5, 6.) Musono, atu anji kakwete kuzo nawa kakuzanga kupalikila akwo kulutwe. Alioze tuvumbi twa Yehova katambile kupwa ni yitanga yacho. Kutwatambile kunyonga ngwetu kupwa ni yiteli muchitupwisa atu apema kuhiana asoko hanji mandumbu jetu mu chikungulwila. Alioze shimbu tulinge chocho, twiwulukenu chihela chetu mu ululikiso wa Zambi ni kukalakala hamwe ni mandumbu jetu.—1 Timoteu 3:15.

MUZE AKWETU MATWIHIA-HIA HANJI KUTUHALISA

9, 10. Kuchi kulikehesa muchihasa kutukwasa muze akwetu matuhia-hia chamwihila?

9 Nyi akwetu matuhia-hia chamwihila chino muchihasa kutupinjisa chinji. Chino chalingiwile kuli Hana. Chipwe ngwe mukwo-lunga kamuzangile chinji, nihindu Hana kakapwile ni chiseke. Mukwo-chihalika Penina kapwile ni kumulenya matangwa eswe. Hana te kakuzanga kupwa ni ana alioze te keshi kushita. Limwe tangwa muze Hana te ananenganyana chinji, aye yaya mu tabernakulu hanga alembe. Eli Sasendote wa Lutwe yamumona kanalila, chocho yamuliongela ngwo kanazengewa! Hana kachi kevwile uli unji. Alioze aye yakumbulula Eli ni vumbi lieswe. Kulutwe, Hana yamba mu yilemba yenyi ngwenyi, kasolwele ufulielo muli Yehova ni kumuzanga.—1 Samuele 1:5-7, 12-16; 2:1-10.

10 Kulikehesa muchihasa kutukwasa hanga tukumbe “yipi ha kulinga yipema.” (A-Roma 12:21) Hashi hano ha Satana hanazale too ni yuma yipi. Kashika kutwatambile kukomoka muze amwe matumwesa lamba. Chipwe ngwe mutwivwa uli, alioze twatamba kusa tachi hanga twehuke manyonga jacho. (Samu 37:1) Muchihasa kukaliwa chinji nyi mutulianda kalema ni mandumbu jetu mu chikungulwila. Nyi chino muchilingiwa, twatamba kwimbulula Yesu. Mbimbiliya yakwamba ngwo: “Muze amutukile, katukanyine.” Alioze “walikunjikile ku moko ja Zambi yoze wakupatula ni ululi.” (1 Petulu 2:23) Yesu te mukwa-kulikehesa nawa kanyingikine ngwenyi, ha limwe shimbu Yehova te mahwisa uhenge wacho weswe. (A-Roma 12:19) Ni yetu nawa twatamba kupwa akwa-kulikehesa ni kwehuka ‘kufwetesa yipi ni yipi.’—1 Petulu 3:8, 9.

11, 12. (a) Kuchi mutuhasa kupwa akwa-kulikehesa muze akwetu matuhalisa hanji matuchichimieka? (b) Kuchi mutuhasa kusolola ngwetu tuli akwa-kulikehesa ha kuzala ni kuyitanga yetu?

11 Mutuhasa nawa kupwa mu cheseko chakuhona kulikehesa muze akwetu matuhalisa hanji matuchichimieka. Estere kamuhalishile ni kumuchichimieka chinji. Aye kapwile umwe wakuli mapwo apema chinji mu Persia. Hakupalika cha mwaka umuwika yamulela umbe ni kumululieka kanawa, hamwe ni ana-mapwo akwo anji waze eswe apwile hamuwika hanga mwanangana aamone. Hachino, mwanangana yasakula Estere hanga apwe mwazovu wenyi. Chipwe ngwe kamulele umbe ni kumulingila yuma yeswayi, nihindu aye kakalumwine yitanga yenyi. Nawa, Estere kakapwile ni chipululu hanji kuzo. Aye kanungine ni kulikehesa, kusolola umbovu hamwe ni vumbi.—Estere 2:9, 12, 15, 17.

Shina mutapu uze twakuzala wakusolola ngwo twakusa Yehova ni akwetu vumbi, nyi wakusolola ngwo tushi akwa-kuhomboka? (Tala paragrafu 12)

12 Nyi tuli akwa-kulikehesa, mutuzala kanawa ni kusolola yitanga ya vumbi kuli akwetu ni kuli yetwene. Shimbu tulisambe hanji kufupa kusoloka kumeso ja atu, twatamba kupwa ni “spiritu ya kushimbika ni ya kuhola.” (Tanga 1 Petulu 3:3, 4; Jeremia 9:23, 24) Mutapu uze twakunyonga hakutwala kuli yetwene muuhasa kusoloka ha chize twakuhanjika ni kuyitanga yetu. Chakutalilaho, mutuhasa kulingisa akwetu anyonge ngwo tukwete ulemu unji mumu wa yize twakulinga, yize tunanyingika, hanji atu waze tunanyingika. Nawa kuhona kulikehesa muchihasa kutulingisa tunyonge ngwetu twakulinga yuma yilemu ku tachi ja yetwene, chipwe ngwe hanji akwetu no kakutukwasa. Alioze tunyongenu ha chilweza cha Yesu. Iye kakapwile ni kulinangamisa kumeso ja akwo mumu lia mana waze te akwete. Shimbu alinge chocho, aye kanji-kanji te kakutongola Liji lia Zambi. Aye te keshi kuzanga hanga akwo amuhalise. Alioze te kakuzanga hanga uhaliso weswe auhane kuli Yehova.—Yoano 8:28.

MUZE MUTUFUPA KUKWATA YIYULO

13, 14. Kuchi kulikehesa muchihasa kutukwasa tukwate yiyulo ya mana?

13 Twatamba kulikehesa muze mutukwata yiyulo, hanji muze akwetu makwata yiyulo yize muyitukwata ku mwono wetu. Muze postolo Paulu apwile mu Sezarea, aye kazangile kuya ku Yerusaleme hanga ahwise mulimo uze amuhele kuli Yehova. Alioze profeta Angavu yalweza Paulu ngwenyi, nyi mayako kumamukwata. Nawa te mahasa kumushiha. Mandumbu yeta Paulu hanga achine kuya ku Yerusaleme. Alioze Paulu yakwata chiyulo chakuyako. Shina aye kalingile chino mumu te kanalijikijila mwene? Ka, Paulu kapwile mukwa-kulikehesa nawa te kakufuliela muli Yehova ni mbunge yeswe. Ni mandumbu no kapwile akwa-kulikehesa. Kashika akwashile chiyulo cha Paulu hakumwecha hanga aye ku Yerusaleme.—Yilinga 21:10-14.

14 Kupwa akwa-kulikehesa muchitukwasa hanga tukwate yiyulo ya mana, chipwe muze tushi kuhasa kunyingika kanawa chize yuma muyikapwa kulutwe. Chakutalilaho, mutuhasa kuzanga kuputuka mulimo wa shimbu lieswe. Alioze mutuhasa kulihula ngwetu: Yika muyikalingiwako nyi nayiza? Nyi yisemi jami mayiza nawa mafupa ukwaso? Yika mungukalinga muze ngushinakajiwa? Kutuchi kuhasa kukumbulula yihula yino yeswe, chipwe mutulemba ni kunyonga hakutwala ku yihula yacho. (Chilumbununyi 8:16, 17) Alioze nyi mutufuliela muli Yehova, mutunyingika ni kutayiza uhashi wetu haze unasulila. Mutunyonga kanawa yikuma yacho, mutwita yiyulo kuli akwetu, alioze yahiana yeswe, mutulemba ha kwita usongwelo. Hachino, mutufupiwa kukaula usongwelo wa spiritu ya Yehova. (Tanga Chilumbununyi 11:4-6.) Yehova mahasa kuwahisa yiyulo yetu, hanji mahasa kutukwasa hanga twalumune manyonga jetu.—Yishima 16:3, 9.

YIZE MUYITUKWASA KUPWA AKWA-KULIKEHESA AMWENEMWENE

15. Kuchi kupukuna hali Yehova muchitukwasa kupwa akwa-kulikehesa?

15 Yika muyihasa kutukwasa mba tupwe akwa-kulikehesa amwenemwene? Mutuhengwola majila awana. Jila yitangu, twatamba kupukuna hali Yehova, chino chinalumbunuka kunyonga chinji ha chize iye apwa. Nyi twalinga chocho, muze mutulitesa ni Yehova, mutunyingika ngwetu kumana tuli akehe chinji kumeso jenyi nawa tunanyingika wika yuma yikehe. (Izaia 8:13) Twiwulukenu ngwetu, twakulingila Zambi wa Ndundo-Jeswe hi mutu hanji mungelo ko. Kupukuna ha yino yeswe, muchitukwasa kulikehesa “kushi lia kwoko lia ndundo lia Zambi.”—1 Petulu 5:6.

16. Kuchi kupukuna ha zango lia Zambi muchitukwasa kupwa akwa-kulikehesa?

16 Jila yamuchiali yize muyitukwasa kupwa ni kulikehesa chamwenemwene yili kupukuna ha chize Yehova akutuzanga chinji. Paulu katesele chikungulwila ni mujimba wa mutu. Mumu yihanda yeswe ya mujimba Yehova kayitangile ni ulemu. (1 A-Korindu 12:23, 24) Yetweswe tukwete ulemu kumeso ja Yehova. Iye keshi kututesa ni akwetu, nawa keshi kwecha kutuzanga muze twakuhengesa. Mutuhasa kuwana utakamiso ha kunyingika ngwetu Yehova katuzanga chinji.

17. Kuchi mutuyuka nyi mutufupa yuma yipema hali akwetu?

17 Jila yamuchitatu, yize muyitukwasa kupwa akwa-kulikehesa amwenemwene, yili kunyonga yuma yipema hali akwetu ngwe chize akulinga Yehova. Shimbu tufupe kulisolola kumeso ja akwetu, hanji kwaalweza yize malinga, muchilita kweeta yiyulo ni kutayiza manyonga jo ni mbunge yeswe. (Yishima 13:10) Twakuwahilila hali mandumbu ni mapangi jetu muze o matambula yiteli yilemu. Nawa twakusakwilila Yehova hakututayiza tulieswe hanga tumuwayile.—1 Petulu 5:9.

18. Kuchi kufumba shimbi ya mbunge yetu muchitukwasa kupwa akwa-kulikehesa amwenemwene?

18 Jila yamuchiwana yize muyitukwasa kupwa akwa-kulikehesa amwenemwene, yili kuzachisa shimbi ja Mbimbiliya hanga tufumbe kanawa shimbi yipema ya mbunge yetu. Shimbi jino jakutulongesa chize Yehova akwivwa ni chize akunyonga. Muze mutulilongesa kunyonga ngwe chize Yehova akunyonga, mutuhasa kukwata yiyulo yize muyimuvwisa kuwaha. Muze mututanga, kulemba, ni kulinga yize tunalilongesa, shimbi ya mbunge yetu muyikola. (1 Timoteu 1:5) Yino yakutukwasa kulemesa akwetu. Nyi mutulinga yuma yeswayi, Yehova kanalakenya ngwenyi, ‘makatupwisa angunu,’ ni kutukwasa tupwe akwa-kulikehesa amwenemwene.—1 Petulu 5:10.

19. Yika muyitukwasa hanga tununge kupwa akwa-kulikehesa ku miaka yeswe?

19 Shina unewuluka profeta wa A-Yunda yoze twavulukanga ku uputukilo wa longeso lino? Aye katokesele mwono wenyi ni usepa wenyi kuli Yehova mumu kakanungine ni kulikehesa. Alioze mutuhasa kununga kupwa akwa-kulikehesa, chipwe ngwe muchipwa chikalu kuchilinga. Yilweza ya tuvumbi anji ashishika a Yehova yinasolola ngwo chino chili chashi kuchilinga. Nyi mutununga ni kuwayila Yehova ni mbunge yeswe, chino muchitukwasa kumufuliela chinji. (Yishima 8:13) Chipwe ngwe yimwe muyalumuka ku mwono wetu, nihindu mutuhasa kununga kwenda hamwe ni Yehova. Uno uli uhenya unene uze mutuhasa kupwa nawo. Kashika tulingenu yeswe yize mutuhasa hanga tununge ni kulikehesa ni kwenda hamwe ni Yehova ku miaka yeswe.