1-3. Ko e heigoa ne nakai taute he perofeta mai i Iuta, ti ko e heigoa e fua? (Kikite fakatino he kamataaga.)

KO E Patuiki ko Ierepoamo i Isaraela ne fakatū e fatapoa ma e tapuakiaga fakavai he maaga ko Peteli. Fakafano e Iehova e perofeta mai i Iuta ke fakahoko e fekau he fakafiliaga ki a Ierepoamo. Ne omaoma e perofeta fakatokolalo ki a Iehova ti fakahoko age e fekau. Ita lahi e patuiki ke he perofeta, ka e puipui e Iehova e perofeta.—1 Tau Patuiki 13:1-10.

² Ne poaki a Iehova ke he perofeta ke ua kai po ke inu i Isaraela mo e liu he hala kehe ki kaina. He liu e perofeta, ne feleveia a ia mo e fuakau ne pikopiko ki a ia he pehē kua moua e ia e fekau mai ia Iehova. Uiina he fuakau e perofeta ke he kaina haana ke kai mo e inu. Nakai omaoma e perofeta ki a Iehova ti fano mo e fuakau. Nakai fiafia a Iehova. He puhalatū, ne tamate he leona e perofeta.—1 Tau Patuiki 13:11-24.

³ Nakai iloa e tautolu e kakano ne fifili e perofeta ke fanogonogo ke he fuakau ka e nakai ki a Iehova. Ka e iloa e tautolu kua  nakai “feoaki [a ia] mo e loto holoilalo” po ke, loto fakalatalata ki a Iehova. (Totou Mika 6:8.) He Tohi Tapu, ko e feoaki mo Iehova kua putoia e falanaki ki a Iehova, falanaki ke he takitakiaga haana, mo e omaoma ki a ia. Iloa he tagata loto fakalatalata kua lata a ia ke liogi tumau. Ane mai loto fakalatalata e perofeta, to ole a ia ki a Iehova nukua hiki kia e poakiaga Haana. Falu magaaho kua lata a tautolu ke taute e tau fifiliaga uka, ti liga nakai maama mitaki e mena kua manako a Iehova ke taute e tautolu. Kaeke ke loto fakalatalata a tautolu, to ole a tautolu ki a Iehova ke takitaki a tautolu, ke maeke a tautolu ke kalo kehe he taute e tau hehē kelea lahi mahaki.

4. Ko e heigoa ka fakaako e tautolu he vala tala nei?

⁴ He vala tala kua mole, kua fakaako e tautolu e kakano he loto fakalatalata mo e puhala ne aoga ai e mena nei ma tautolu mogonei. Ka e maeke fēfē a tautolu ke lahi e loto fakalatalata? Ti ko e heigoa e tau tuaga ka kamatamata e loto fakalatalata ha tautolu, kakano he fakakite kua loto fakalatalata mooli a tautolu po ke nakai? Kia fakatutala a tautolu mogonei ke he tolu e tuaga.—Tau Fakatai 11:2.

5, 6. Fakakite fēfē e Pasili e loto fakalatalata haana?

⁵ Ko e puhala kua fehagai a tautolu mo e hiki he tau tuaga po ke tau kotofaaga ka fakakite kua loto fakalatalata mooli a tautolu. Maeke a tautolu ke fakaako mai he fakafifitakiaga ha Pasili, ko e kapitiga uho he Patuiki ko Tavita. He 80 e tau he moui ha Pasili, ne uiina e Tavita a ia ke nofo he fale patuiki. Pete ko e lilifu lahi anei, tala age a Pasili kua mitaki ke tuku age e kotofaaga ki a Kimehama, ne liga ko e tama taane haana.—2 Samuela 19:31-37.

⁶ Ko e ha ne nakai talia e Pasili e uiina? Pihia kia ke kalo he matagahua po ke moua e moui mukamuka? Nakai, ha kua loto fakalatalata a Pasili. Mailoga e ia kua hiki e tau tuaga haana, ti talia e ia e tau kūkū haana. (Totou Kalatia 6:4, 5.) Tuga a Pasili, kua lata a tautolu ke loto fakalatalata. He nakai hagaaki ke he mena ne manako a tautolu ki ai po ke fakatatai atu ke he falu, hagaaki a tautolu ke foaki katoatoa ki a Iehova. Mua atu e aoga he mena nei ke he moua e kotofaaga pauaki po ke matalahi. (Kalatia 5:26) Kaeke ke loto fakalatalata a tautolu, to gahua fakalataha a tautolu mo e tau matakainaga ke fakaheke a Iehova mo e lagomatai e falu.—1 Korinito 10:31.

7, 8. Maeke fēfē he loto fakalatalata ke lagomatai a tautolu ke nakai falanaki ni ki a tautolu?

⁷ Maeke ke uka ke fakatumau e loto fakalatalata kaeke ke lahi e matagahua po ke pule kua moua e tautolu. Maeke a tautolu ke fakaako mai he fakafifitakiaga ha Nehemia. He logona e Nehemia kua loga e tau lekua he tau tagata i Ierusalema, ne ole a ia ki a Iehova ke lagomatai a lautolu. (Nehemia 1:4, 11) Tali e Iehova e liogi ha Nehemia. Ti taute he Patuiki ko Aretaseta a Nehemia mo iki ke pule he matakavi. Pete kua pule mo e monuina a Nehemia, ne nakai falanaki ni a ia ki a ia. Kumi a ia ke he takitakiaga ha Iehova mo e totou tumau ke he Fakatufono Haana. (Nehemia 8:1, 8, 9) Pule a Nehemia ke he tau tagata tokologa. Ka e nakai fakaaoga e ia e pule haana ke matalahi a ia po ke taute fakakelea e falu.—Nehemia 5:14-19.

⁸ Tuga a Nehemia, ka lahi e matagahua ha tautolu ka moua po ke hiki e kotofaaga, manako a tautolu ke eketaha ke fakatumau e  loto fakalatalata. Nakai manako a tautolu ke falanaki ni ke he tau lotomatala po ke tau iloaaga ha tautolu. Ka e kamata fēfē e tagata ke falanaki ni ki a ia? Ma e fakatai, liga leveki he motua e tau mena he fakapotopotoaga ka e nakai liogi fakamua. Po ke taute fakamua he matakainaga e fifiliaga ato liogi fakamui ki a Iehova ke fakamonuina e fifiliaga ia. Ka ko e tagata loto fakalatalata kua nakai falanaki ni ki a ia, pete kua lagaloga tuai he taute e ia e mena ia. Manatu tumau e ia ko e tau lotomatala haana kua nakai fakatatai ke he ha Iehova. (Totou Tau Fakatai 3:5, 6.) He lalolagi mogonei, tokologa e tagata lotokai ti lali ke mahomo atu he falu. Ka e nakai pihia e tau fekafekau a Iehova. Nakai manatu ko e moua he tau matagahua kua mahomo atu a tautolu ke he falu he magafaoa ha tautolu po ke fakapotopotoaga. Ka e manatu e tautolu e matagahua ha tautolu he fakatokaaga he Atua ti gahua auloa a tautolu mo e tau matakainaga ha tautolu.—1 Timoteo 3:15.

9, 10. Maeke fēfē he loto fakalatalata ke lagomatai a tautolu ka taute fakakelea mai he falu?

⁹ Maeke ke fakahogohogo manava a tautolu ka ekefakakelea he taha a tautolu. Tupu e mena nei ki a Hana. Pete ni he fakaalofa lahi mahaki e taane ha Hana ki a ia, ne nakai fiafia a Hana. Ne vaiga tumau he fī haana ko Penina a ia. Manako a Hana ke fanau ka e nakai maeke. Taha aho ne momoko lahi a Hana ti  fano a ia ke he faituga ke liogi. Kitia he ekepoa ne mua ko Eli, kua tagi a Hana ti piko kua konahia a ia! Maeke a Hana ke ita lahi. Ka e tali fakalilifu e ia a Eli. Fakamui, ne talahau e Hana e liogi ne fakakite e tua mo e fakaalofa haana ki a Iehova.—1 Samuela 1:5-7, 12-16; 2:1-10.

¹⁰ Maeke he loto fakalatalata ke lagomatai a tautolu ke tumau e “mahala e kelea ke he mitaki.” (Roma 12:21) Kua puke e fakatokaaga ha Satani ke he tau mena kelea. Ti nakai lata a tautolu ke ofo ka taute fakakelea a tautolu. Pete kua taute he mena nei a tautolu ke ita, lata a tautolu ke totoko e logonaaga ia. (Salamo 37:1) Kua mua atu foki e mamahi ka fai lekua a tautolu mo e tau matakainaga he fakapotopotoaga. Ka tupu e mena ia, manako a tautolu ke fifitaki a Iesu. Pehē e Tohi Tapu: “Ko ia ne amuamu ki ai, ka e nakai amuamu atu ke taui atu.” Ka e “tuku atu . . . kia ia kua fakafili fakatonu.” (1 Peteru 2:23) Kua fakatokolalo a Iesu ti iloa to fakahako e Iehova e tau nakai mitaki katoatoa. (Roma 12:19) Manako foki a tautolu ke fakatokolalo mo e “aua neke taui atu e kelea ke he kelea.”—1 Peteru 3:8, 9.

11, 12. (a) Maeke fēfē a tautolu ke fakatumau e loto fakalatalata ka nava po ke fakaheke he falu? (e) Maeke fēfē a tautolu ke fakakite kua loto fakalatalata a tautolu he puhala tauteute po ke mahani ha tautolu?

¹¹ Maeke foki e mena nei ke kamatamata e loto fakalatalata ha tautolu ka nava po ke fakaheke he tau tagata a tautolu. Lahi e nava  mo e fakaheke ne moua e Eseta. Ko ia taha he tau fifine ne mua e fulufuluola i Peresia. Ne taha e tau he tākai a ia ke he tau lolo manogi, pihia foki mo e falu tamafine fuata ne lali ke mau he patuiki. Ti fifili he patuiki a Eseta ke eke mo patuiki fifine haana. Ka e nakai hiki he tau mena oti nei a ia. Nakai manamanatu ni a Eseta ki a ia. Kua fakatumau haana a loto fakalatalata, totonu, mo e lilifu.—Eseta 2:9, 12, 15, 17.

¹² Ka loto fakalatalata a tautolu, to tauteute mo e mahani a tautolu he puhala kua fakakite na fakalilifu e tautolu e falu ti pihia ki a tautolu ni. He nakai hula po ke lali ke nava he tau tagata, kua eketaha a tautolu ke moua e “loto mahani molu mo e mafola.” (Totou 1 Peteru 3:3, 4; Ieremia 9:23, 24) Ko e puhala ne logona hifo e tautolu to fakahiku ke fakakite he tau vagahau mo e tau gahua ha tautolu. Ma e fakatai, liga lali a tautolu ke fakaohooho e tau tagata ke manatu kua uho a tautolu ha ko e mena ne taute e tautolu, mena ne iloa e tautolu, po ke tau tagata ne iloa e tautolu. Po ke liga lali a tautolu ke tuga ko tautolu ne taute taha mena kua mua e aoga, pete he lagomatai he falu. Ka e manamanatu ki a Iesu. Maeke a ia ke taute e tau tagata ke nava ha ko e pulotu ne moua e ia. Ka kua fatiaki tumau a Iesu mai he Kupu he Atua. Nakai manako a ia ke he tau tagata ke fakaheke age ki a ia. Manako tumau a ia ke fakaheke atu ki a Iehova.—Ioane 8:28.

13, 14. Maeke fēfē he loto fakalatalata ke lagomatai a tautolu ke taute e tau fifiliaga mitaki?

¹³ Kua lata a tautolu ke loto fakalatalata ka taute e tau fifiliaga po ke ka taute he falu e tau fifiliaga kua lauia a tautolu. He mogo ne nofo e aposetolo ko Paulo i Kaisaria, ne manako a ia ke fano ki Ierusalema ke fakaoti e gahua ne tuku age e Iehova ki a ia. Ka e tala age e perofeta ko Akapo ki a Paulo ka fano a ia, to līlī a ia. Liga to tamate foki. Ne olelalo e tau matakainaga ki a Paulo ke ua fano. Ka e fifili a Paulo ke fano ki Ierusalema. Pihia kia ha kua falanaki ni a ia ki a ia? Nakai, na loto fakalatalata mo e falanaki katoatoa a Paulo ki a Iehova. Ti loto fakalatalata foki e tau matakainaga. Kua lalago ai e lautolu e fifiliaga ha Paulo mo e toka a ia ke fano.—Gahua 21:10-14.

¹⁴ He loto fakalatalata to lagomatai a tautolu ke taute e tau fifiliaga mitaki pete he nakai iloa tonu po ke iloa e fakahikuaga he tau fifiliaga ia. Ma e fakatai, liga manamanatu a tautolu ke kamata e fekafekau mau. Ka e kua ka gagao a tautolu? Ka e kua ka gagao e tau mamatua ha tautolu ti lata ke lagomatai? Ko e heigoa ka taute e tautolu ka fuakau? Nakai maeke a tautolu ke tali oti e tau hūhū nei, pete ka liogi mo e manamanatu a tautolu ki ai. (Fakamatalaaga 8:16, 17) Kaeke ke falanaki a tautolu ki a Iehova, to mailoga mo e talia e tautolu e tau fakakaupāaga ha tautolu. To kumikumi e tautolu e tau mena ka tutupu, ole ma e fakatonuaga, mo e mua atu ke liogi ma e takitakiaga. Ti lata ia tautolu ke muitua ke he takitakiaga he agaaga ha Iehova. (Totou Fakamatalaaga 11:4-6.) To fakamonuina e Iehova e tau fifiliaga ha tautolu, po ke maeke a ia ke lagomatai a tautolu ke hiki e tau fakatokaaga ha tautolu.—Tau Fakatai 16:3, 9.

15. Lagomatai fēfē he manamanatu fakahokulo ki a Iehova a tautolu ke tumau e fakatokolalo?

¹⁵ Maeke fēfē a tautolu ke lahi atu e loto fakalatalata? To fakatutala a tautolu ke he fā  e puhala. Fakamua, kua lata a tautolu ke manamanatu fakahokulo ki a Iehova, he manamanatu fakalahi ke he tau mahani he Atua. Ka fakatatai e tautolu a tautolu ki a Iehova, to mailoga e tautolu e fakateaga ha tautolu mo e tote e mena ne iloa e tautolu. (Isaia 8:13) Manatu kua fekafekau a tautolu ke he Atua Malolō Ue Atu, ka e nakai ke he tagata po ke agelu. He manamanatu fakahokulo ke he mena nei to lagomatai a tautolu ke fakatokolalo a tautolu “ki lalo he lima malolo he Atua.”—1 Peteru 5:6.

16. Lagomatai fēfē he manamanatu fakahokulo ke he fakaalofa he Atua a tautolu ke loto fakalatalata?

¹⁶ Ko e puhala ke uaaki ke lahi atu e loto fakalatalata ko e manamanatu fakahokulo ke he lahi he fakaalofa ha Iehova ki a tautolu. Fakatatai e Paulo e fakapotopotoaga ke he tino he tagata. Tufuga e Iehova e tau vala oti he tino ke fai aoga. (1 Korinito 12:23, 24) Igatia a tautolu mo e aoga foki ki a Iehova. Nakai fakatatai e ia a tautolu ke he falu, ti nakai oti foki e fakaalofa haana ka taute e tautolu e tau hehē. Logona hifo e tautolu e haohao mitaki he iloa kua fakaalofa a Iehova ki a tautolu.

17. To aoga fēfē ki a tautolu kaeke ke kumi e tautolu e mitaki he falu?

¹⁷ Toluaki, to lahi atu e loto fakalatalata ha tautolu ka kumi e tautolu e mitaki he falu, tuga ne taute e Iehova. He nakai lali tumau ke eke mo matapatu he ata po ke tala age ke he falu e mena ke taute, to ole a tautolu ki a lautolu ma e fakatonuaga mo e makai ke talia e tau manatu ha lautolu. (Tau Fakatai 13:10) Kua fiafia a tautolu ma e tau matakainaga ha tautolu ka moua e lautolu e tau kotofaaga pauaki. Ti fakaaue a tautolu ki a Iehova ha kua fakaatā e ia a tautolu oti ke fekafekau ki a ia.—1 Peteru 5:9.

18. To lagomatai fēfē he fakamahani e tautolu e loto manamanatu ha tautolu ke lahi atu e loto fakalatalata?

¹⁸ Fāaki, to lahi atu e loto fakalatalata ha tautolu ka fakaaoga e tautolu e tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu ke fakamahani e loto manamanatu ha tautolu. Ko e tau matapatu fakaakoaga nei kua fakaako ki a tautolu e puhala ne finagalo mo e manamanatu a Iehova. Ka fakaako a tautolu ke kitia e tau mena mai he tuaga ha Iehova, to taute e tautolu e tau fifiliaga ne fakafiafia e Atua. He fakaako, liogi, mo e fakagahua e tau mena ne fakaako e tautolu to malolō lahi e loto manamanatu ha tautolu. (1 Timoteo 1:5) Iloa e tautolu ke tuku fakamua e falu. Ka taute e tautolu e tau mena nei, kua mavehe mai a Iehova to “fakakatoatoa ni e ia a [tautolu],” putoia foki e lagomatai a tautolu ke lahi atu e loto fakalatalata.—1 Peteru 5:10.

19. Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke fakatumau hokoia ni ke loto fakalatalata?

¹⁹ Manatu nakai e koe e perofeta mai i Iuta ne fakatutala a tautolu he kamataaga he vala tala nei? Ne galo e moui haana mo e tuaga kapitiga mo Iehova ha kua nakai fakatumau a ia ke loto fakalatalata. Ka e maeke a tautolu ke fakatumau e loto fakalatalata pete ka uka ke taute pihia. Ko e tau fakafifitakiaga he tau fekafekau fakamooli tokologa ha Iehova ne maeke ke fakakite e mena ia. Ko e leva he fekafekau a tautolu ki a Iehova, kua lata ke lahi e falanaki ha tautolu ki a Ia. (Tau Fakatai 8:13) Pete ni e tau tutūaga ha tautolu, maeke agaia a tautolu ke o fano mo Iehova. Ko e lilifu mua atu anei kua moua e tautolu. Kia taute e tautolu e tau mena oti kana kua maeke ia tautolu ke fakatumau e loto fakalatalata mo e o fano tumau mo Iehova.