1-3. Andi wan tjabukama u Juda an bi du, nöö andi bi pasa ku ën? (Luku di peentje a bigi u di woto.)

KÖNU JELOBIAM di bi dë di tiima u Isaëli bi seti wan begi tafa a di foto Bëtëli u dini poipoi gadu. Jehovah bi manda wan tjabukama fëën di bi dë a Juda u go fan ku Jelobiam. Di tjabukama aki bi abi sakafasi, nöö a bi piki Jehovah buka, hën a go fan ku Jelobiam. Di könu hati bi boonu seei ku di tjabukama, ma Jehovah bi tjubi di tjabukama.—1 Könu 13:1-10.

² Jehovah bi piki di tjabukama taa te a o go a Isaëli, nöö an musu njan na wan soni söseei an musu bebe na wan soni, nöö a musu waka a wan woto pasi te a o toona go a wosu. Di di tjabukama dë a pasi nango, hën a miti wan tata. Hën di tata piki ën taa Jehovah manda wan buka dëën, ma mindi a bi ta mindi soni. Di tata piki di tjabukama faa go ku ën nëën pisi u njan wan soni, söseei u bebe wan soni. Di tjabukama pasa Jehovah buka, hën a go ku di tata nëën pisi. Jehovah an bi  lobi di soni dë seepiseepi. Di di tjabukama bi dë a pasi nango a wosu hën wan lëun njan mëën kii.—1 Könu 13:11-24.

³ Wa sabi faandi mbei di tjabukama haika di tata ka faa bi haika Jehovah. Ma u sabi taa an bi ’abi sakafasi, hii fa a bi ta waka’ ku Jehovah. (Lesi Mika 6:8.) Te di Bëibel ta taki taa u ta waka ku Jehovah, hën da u ta futoou Jehovah, u ta biibi taa a sa tii u, söseei u ta piki hën buka. Wan sëmbë di abi sakafasi sabi taa a musu ta begi hii juu. Ee di tjabukama bi abi sakafasi, nöö a bi o hakisi Jehovah ee a bi bia di buka di hën ku ën bi mbei. So juu useei musu du wan taanga soni a u libi, nöö kandë wa sabi gbelingbelin andi Jehovah kë fuu du. Ma ee u abi sakafasi, nöö woo hakisi Jehovah faa lei u andi u musu du, sö taa wa mbei gaan föutu.

4. Andi woo luku a di woto aki?

⁴ A di woto di pasa, u bi lei andi a kë taki te wan sëmbë abi sakafasi, söseei faandi mbei u musu abi sakafasi a di ten aki tu. Ma unfa u sa ko abi möön sakafasi? Nöö un soni sa miti u, di o lei ee u abi sakafasi nasö ee wa abi ën? Boo go luku dii soni di sa miti u.—Nöngö 11:2.

5, 6. Unfa Balisilai bi lei taa a bi abi sakafasi?

⁵ Di fasi fa u ta du te soni tooka a u libi, nasö te de da u woto wooko a di kemeente, sa lei ee u abi sakafasi tuutuu. U sa lei wan soni a di woto u di bunu mati u Könu Dafiti de kai Balisilai. Di Balisilai bi abi 80 jaa, hën Dafiti kai ën faa ko libi a di könu wosu. Hii fa di soni aki bi dë wan gaandi di a bi feni, tökuseei Balisilai taki taa a bi o möön bunu u da di womi mii fëën Kimihamu di gaandi dë.—2 Samuëli 19:31-37.

⁶ Faandi mbei Balisilai an bi kë go di Dafiti kai ën? Kë an bi kë tei faantiwöutu nëën liba u? Wë nönö. Balisilai an bi go, u di a bi abi sakafasi. A bi sabi taa soni ko tooka nëën libi, söseei a bi sabi taa an bi sa du sö hia soni möön. (Lesi Galasia 6:4, 5.) U musu abi sakafasi kuma Balisilai. Ka fuu ta buta pakisei a soni di u kë, nasö ka fuu dë ta maaka useei ku wotowan, u musu ta buta hii u pakisei a di da di u musu da Jehovah dee möön bunu soni dee u abi. Di soni aki bunu möön wan apaiti faantiwöutu di u abi, nasö di sabi di sëmbë sabi u bunu (Galasia 5:26). Ee u abi sakafasi, nöö woo ta wooko makandi ku dee baaa fuu u tja gafa ko da Jehovah, söseei woo ta heepi wotowan tu.—1 Kolenti 10:31.

7, 8. Unfa sakafasi ta heepi u fu wa buta futoou a useei?

⁷ A sa taanga da u fuu abi sakafasi, möönmöön te de da u möön faantiwöutu. U sa lei wan soni a di woto u Nehemia. Di Nehemia jei taa dee sëmbë u Jelusalen dë ku fuka, hën a begi Jehovah faa heepi de (Nehemia 1:4, 11). Jehovah bi haika di begi u Nehemia. Könu Altasëlisi bi mbei Nehemia toon di gaama u di pisi wata dë. Hii fa Nehemia bi abi makiti, söseei hii fa a bi gudu, tökuseei an bi ta buta futoou nëën seei. A bi ta hakisi Jehovah andi a musu du, söseei a bi ta lesi di Wëti u Jehovah hii juu (Nehemia 8:1, 8, 9). Nehemia bi abi makiti a sömëni sëmbë liba. Ma an bi ta wooko ku di makiti fëën u tja wini ko da hënseei, nasö u libi hogi ku wotowan.—Nehemia 5:14-19.

⁸ Ee de da u möön faantiwöutu, nasö ee  de da u wan woto wooko, tökuseei u musu abi sakafasi hii juu kuma Nehemia. Wa musu buta futoou a useei nöö, nasö a dee soni dee u sabi. Unfa wan sëmbë bi sa bigi ta buta futoou nëën seei? Wë kandë wan gaanwomi sa ta du soni di nama ku di kemeente söndö faa begi Jehovah fosu. Kandë wan baaa nasö wan sisa sa go du wan soni, nöö te a kaba ufö a o hakisi Jehovah faa mbei soni waka bunu dëën. Ma wan sëmbë di abi sakafasi an ta buta futoou nëën seei, aluwasi a ta du wan soni di a bi du sömëni pasi kaa. Hii juu a ta hoi a pakisei taa dee soni dee a sa’ u du an sa dou a Jehovah bandja. (Lesi Nöngö 3:5, 6.) A di goonliba ka u ta libi aki sëmbë ta pakisei deseei nöö, nöö de ta mbei möiti u hei möön wotowan. Ma dee dinima u Jehovah an dë sö. Wa ta si kuma te u abi faantiwöutu, nöö u bunu möön wotowan a u wosudendu nasö a di kemeente. Ma u ta buta pakisei a di faantiwöutu di u abi a di ölganisaasi u Gadu, nöö u ta wooko makandi ku dee baaa ku dee sisa fuu.—1 Timoteo 3:15.

9, 10. Unfa sakafasi sa heepi u te wotowan an ta kuutu u ku leti?

⁹ Hati fuu sa boonu te wan sëmbë an ta kuutu u ku leti. Di soni aki bi pasa ku Hana.  Hii fa hën manu bi lobi ën gaanfa seei, tökuseei Hana an bi ta dë waiwai. Hii juu hën kambosa Penina bi ta mbei ën fa. Hana bi kë pai miii, ma an bi sa. Wan daka di Hana bi ta tjali gaanfa seei, hën a bi go begi a di Wosu u Gadu. Di Gaan Mindima Eli bi si ën di a ta këë, hën a piki ën taa a ta du kuma a dööngö! Hana hati bi sa boonu seei ku Eli. Ma a bi piki Eli a wan lesipeki fasi. Bakaten, hën Hana begi wan begi di lei taa a abi futoou a Jehovah, söseei taa a lobi ën.—1 Samuëli 1:5-7, 12-16; 2:1-10.

¹⁰ Sakafasi sa heepi u fuu „wini hogidu ku bunulibi” (Loomë 12:21). Hogidu wanwan tö dë a di goonliba u Saatan aki. Fëën mbei an musu foondo u te sëmbë an ta libi bunu ku u. Hii fa di soni aki sa mbei hati fuu boonu, tökuseei u musu feti ku di fii dë (Psalöm 37:1). A sa möön hati u ee dee baaa ku dee sisa fuu a di kemeente hën ta du ku u. Ee di soni aki pasa, nöö u musu waka a Jesosi baka. Di Bëibel taki taa: „Di dee sëmbë bi ta kosi ën ta dëën gaan buka ku gaan sen dë, nöö an jabi buka kosi de möönsö e. . . . Ma a disa de da di Sëmbë di ta kuutu a wan leti fasi” (1 Petuisi 2:23). Jesosi bi abi sakafasi, nöö a bi sabi taa Jehovah bi o kuutu hii dee sëmbë dee an ta libi bunu ku wotowan (Loomë 12:19). Useei kë abi sakafasi tu, nöö ee ’wan sëmbë du hogi ku u, wa musu du hogi ku ën baka’.—1 Petuisi 3:8, 9.

11, 12. (a) Unfa u sa lei taa u abi sakafasi hii juu te wotowan ta gafa u poi? (b) Unfa u sa lei taa u abi sakafasi te a nama ku dee soni dee u ta bisi ku di fasi fa u ta tja useei?

 ¹¹ Ee wan sëmbë ta gafa u poi, nöö a sa taanga da u fuu abi sakafasi. De bi ta gafa Ësitë sö tu. A bi dë wan u dee möön hanse mujëë u Pëlsia. Wan hii jaa longi de bi ta hai Ësitë sinkii ku sömëni woto njönku mujëë sinkii ku peipei fatu u de ko möön hanse te de bi o tja de go a di könu fesi. Te u kaba fëën, hën di könu tei Ësitë faa toon hën mujëë. Ma na wan u dee soni aki bi tooka di fasi fa a bi dë. Ësitë an bi ko ta pakisei hënseei nöö. A bi abi sakafasi jeti, a bi abi suti fasi, söseei a bi abi lesipeki tu.—Ësitë 2:9, 12, 15, 17.

¹² Ee u abi sakafasi, nöö woo ta bisi soni di ta lei taa u abi lesipeki da useei ku wotowan, söseei woo ta tja useei a wan fasi di ta lei taa u ta lesipeki useei ku wotowan tu. Ka fuu ta njan buka, nasö ta du sëmbë wojo soni, a bi o möön bunu fuu ta mbei möiti u „libi a wan saapi fasi, pii fasi sö”. (Lesi 1 Petuisi 3:3, 4; Jelemia 9:23, 24.) Di fasi fa u ta si useei o dë u si a dee soni dee u ta taki ku dee soni dee u ta du. Kandë woo kë mbei wotowan pakisei taa u dë wan apaiti sëmbë u di u ta du wan apaiti wooko, u di u sabi so soni, nasö u di u sabi so sëmbë. Nasö kandë u sa ta mbei woto sëmbë pakisei taa u wanwan bi du wan gaan wooko, hii fa woto sëmbë bi heepi u. Ma pakisei Jesosi di a bi dë a goonliba aki. Jesosi bi sa mbei sëmbë si fa a köni tjika. Ma hii juu a bi ta taki soni di kumutu a di Wöutu u Gadu. An bi ta kë u sëmbë gafëën. Hii juu a bi ta kë taa Jehovah hën sëmbë bi musu ta gafa.—Johanisi 8:28.

13, 14. Unfa sakafasi sa heepi u te u kë du wan soni?

¹³ U musu abi sakafasi te u musu du wan soni, nasö te wotowan ta du soni ka useei dë a dendu tu. Di apösutu Paulosu bi dë a Sesalia, nöö a bi kë go a Jelusalen u go kaba di wooko di Jehovah bi dëën. Ma di tjabukama Agabusi bi piki Paulosu taa ee a go a Jelusalen, nöö de o tjëën go söötö. De bi sa kii ën seei. Dee baaa bi begi Paulosu fu an go. Ma tökuseei Paulosu bi go a Jelusalen. A bi du di soni aki u di a bi ta futoou hënseei ö? Wë nönö, biga Paulosu bi abi sakafasi, nöö a bi ta futoou Jehovah ku hii hën hati. Ma dee baaa seei bi abi sakafasi tu. Fëën mbei de bi disa Paulosu be a go a Jelusalen.—Tjabukama 21:10-14.

¹⁴ Te u abi sakafasi, nöö a o heepi u fuu sabi andi u musu du aluwasi wa sabi unfa soni o pasa tuutuu, nasö te useei an sa du na wan soni. Kandë u sa pakisei u bigi du di hii-ten diniwooko. Ma andi woo du ee u ko dë ku suwaki? Andi woo du ee dee gaan sëmbë fuu ko dë ku suwaki, nasö ee de abi heepi fanöudu? Andi woo du ee u ko gaandi? Wa sa piki hii dee hakisi aki, aluwasi u begi Jehovah, nasö ee u ta pakisei de (Peleikima 8:16, 17). Ma ee u abi futoou a Jehovah, nöö woo fusutan taa wa sa du hii soni. Woo öndösuku unfa soni dë tuutuu, woo suku lai, söseei di möön fanöudu soni, hën da woo begi Jehovah faa tii u. Baka di dë, nöö u musu du andi di jeje u Jehovah ta piki u. (Lesi Peleikima 11:4-6.) Jehovah sa mbei u feni gaan bunu u dee soni dee u du, nasö a sa heepi u fuu tooka dee soni dee u buta taa woo du.—Nöngö 16:3, 9.

15. Unfa di pakisei di u ta pakisei fundu u Jehovah ta heepi u fuu abi sakafasi?

¹⁵ Unfa u sa ko abi möön sakafasi? Woo luku fö soni di u sa du. Di fosu soni, hën da u musu ta pakisei fundu u soni di nama ku Jehovah, söseei u musu ta pakisei un pei Gadu a dë. Te u tei useei maaka ku Jehovah, nöö u ta ko si taa wa dë na wan wojo soni, söseei u ta ko si taa wa sabi hia soni (Jesaaja 8:13). U musu hoi a pakisei taa u ta dini di Möön Hei Gadu, ma na libisëmbë, nasö wan ëngëli. Te u ta pakisei fundu u di soni aki, nöö a o heepi u fuu saka useei ’a Masa Gaangadu basu, be a tii u ku ën kaakiti maun’.—1 Petuisi 5:6.

16. Unfa di pakisei di u ta pakisei fundu u di lobi di Gadu lobi u ta heepi u fuu abi sakafasi?

¹⁶ Di u tu soni di u musu du fuu sa ko abi möön sakafasi, hën da te u ta pakisei fundu u di lobi di Jehovah lobi u. Paulosu bi tei di kemeente maaka ku libisëmbë sinkii. Jehovah mbei hii dee kamiankamian u libisëmbë sinkii a wan apaiti fasi (1 Kolenti 12:23, 24). Hiniwan fuu dë kuma wan waiti soni da Jehovah. An ta tei u maaka ku wotowan, nöö aluwasi u mbei wan föutu, tökuseei a ta lei taa a lobi u jeti. U ta fii bunu te u sabi taa Jehovah lobi u.

17. Un wini woo feni te u ta suku u si bunu soni a wotowan?

¹⁷ Di u dii soni, hën da woo abi möön sakafasi te u ta suku u si dee bunu fasi u wotowan, kumafa Jehovah ta du ën. Ka fuu ta suku u sëmbë buta pakisei a u hii juu, nasö ka fuu ta piki wotowan andi de musu du, nöö u sa hakisi de lai, söseei u musu dë kabakaba u wooko ku di soni di de taki (Nöngö 13:10). U ta piizii ku dee baaa ku dee sisa fuu te de da de wan njunjun faantiwöutu. Nöö u ta da Jehovah tangi u di a da u pasi fuu dini ën.—1 Petuisi 5:9.

18. Unfa woo seeka di háti fuu sö taa u sa ko abi möön sakafasi?

¹⁸ Di u fö soni, hën da woo ko abi möön sakafasi te u ta wooko ku dee mama wëti u Bëibel fuu seeka u háti. Dee mama wëti aki ta lei unfa Jehovah ta fii, söseei unfa a ta pakisei. Te u ko ta si soni kumafa Jehovah ta si soni, nöö woo sa du soni di ta kai ku ën. Te u ta lei useei soni u Bëibel, te u ta begi, söseei te u ta du dee soni dee u ta lei, nöö di háti fuu o ta wooko bunu (1 Timoteo 1:5). U ta lei taa u musu ta pakisei wotowan fosu. Ee u du dee soni aki, nöö Jehovah paamusi u taa a ’o da u böö’, söseei a o heepi u fuu ko abi möön sakafasi.—1 Petuisi 5:10.

19. Andi o heepi u fuu abi sakafasi hii juu?

¹⁹ I sabi di tjabukama u Juda di u bi taki fëën a bigi u di woto aki jeti ö? Wë a bi dëdë, nöö hën ku Jehovah an bi dë mati möön, u di an bi abi sakafasi. Aluwasi a ta taanga da u fuu abi sakafasi hii juu, tökuseei u sa ta lei taa u abi sakafasi. Dee woto u sömëni u dee dinima u Jehovah ta lei u taa u sa abi sakafasi hii juu. Aluwasi un longi u ta dini Jehovah kaa, tökuseei hii juu u musu ta futoou ën (Nöngö 8:13). Aluwasi andi ta miti u a di libi fuu, tökuseei u sa ta waka ku Jehovah jeti. Di soni aki da di möön gaan bunu di u sa feni. Fëën mbei boo du hii soni di u sa du fuu abi sakafasi hii juu, söseei fuu ta waka ku Jehovah nöömö.