1-3. Zini lezi a muprofeti wa le Juda a nga kala ku maha, niku give gihi a wuyelo ga kona? (Wona mufota laha hehla.)

HOSI JEROBOAMU wa le Israeli i wa mahile alati ga wukhozeli ga mawunwa doropeni ga Beteli. Jehova i lo rumela muprofeti hi le Juda a ya bika mahungu ya kulamulwa ka Jeroboamu. A muprofeti loye wa kutikoramisa i lo ingisa Jehova a ya bika mahungu lawo. A hosi yi lo mu zangarela nguvu a muprofeti loye, kanilezi Jehova i lo mu vikela. — 1 Tihosi 13:1-10.

² Jehova i wa byelile muprofeti loye lezaku a ngagi kutani kunwa le Israeli niku a nga tlheli kaya hi ndlela leyi a nga famba hi yona. Na a tlhela kaya, i lo kumana ni wanuna wo kari wo khosahala a mu hembela aku i na ni mahungu ma ngata hi ka Jehova. A wanuna loye wo khosahala i lo mu ramba lezaku aya kaya kakwe a yaga ni kunwa naye. Wutshanwini ga ku ingisa Jehova, a muprofeti i lo famba zinwe ni wanuna loye. Jehova a nga tsakangi hi lezo. Hikwalaho, ndleleni ya kuya kaya, a muprofeti loye i lo kumana ni nghala yi mu daya. — 1 Tihosi 13:11-24.

³ A hi xi tivi lexi xi mahileko muprofeti loye a boha ku ingisa wanuna loye wutshanwini ga ku ingisa Jehova. Kanilezi  lexi hi xi tivako ku a nga simamangi ku “famba hi kutikoramisa” na Jehova. (Gonza Mika 6:8.) Lomu ka Biblia, a ku famba na Jehova zi patsa ku tsumba Jehova ni wurangeli gakwe, ni ku mu ingisa. A munhu wa kutikoramisa wa zi tiva lezaku i fanele ku khongela hi kukhanzakanya. Loku a muprofeti loye i wa no ti koramisa, na a wutisile Jehova lezaku a zileletelo lezi a nga mu nyikile zi no cica ke. Hinawu ha tshuka hi lava ku maha ziboho zo karata, niku kuzilava zi nga tshuka zi nga dlunyateki lezi Jehova a lavako ku hi zi mahisa zona. Kanilezi loku hi ti koramisa, hi ta kombela Jehova lezaku a hi rangela kasi hi potsa ku maha zihoxo za hombe.

4. Hi ta gonza yini ka nzima leyi?

⁴ Ka nzima yi nga hunza, hi gonzile a ku zi wula yini ku ti koramisa niku hikuyini ku nga ka lisima ka hina nyamutlha. Kanilezi hi nga engetelisa kuyini kuva vanhu vo ti koramisa? Niku ziyimo muni zi nga ringako a kutikoramisa ka hina kutani lezi zi to komba lezaku ha ti koramisa hakunene kutani ahihi? Zalezi a hi wulawuleni hi ziyimo zinharu. — Mavingu 11:2.

5, 6. Barzillai i kombisile kuyini lezaku i wa ti koramisa?

⁵ Lezi hi mahako loku a ziyimo za hina kutani ziavelo zi cica zi nga komba lezaku ha ti koramisa hakunene kutani ahihi. Hi nga gonza ka xikombiso xa Barzillai, a munghana wo tsumbeka wa Hosi Davida. A xikhati lexi Barzillai a nga hi ni 80 wa malembe, Davida i lo mu ramba kuya tshama lomu ndlwini ya wuhosi. Hambu lezi zi nga wa tava wudzunzo ga hombe ku tshama ndlwini ya wuhosi, Barzillai i lo wula lezaku zi wa tava chukwana ku nyikela a xiavelo lexo ka wanuna a vitwako Kimhame, loyi kuzilava a nga hi n’wana wakwe. — 2 Samueli 19:31-37.

⁶ Hikuyini Barzillai a nga kala ku vumela a xirambo lexo? I wo nyenya wutihlamuleli kutani ku lava ku hanya wutomi go olova ke? Ne xinwe xa zona. Hi lezi Barzillai a nga ti koramisa. I wonile lezaku a xiyimo xakwe xi wa cicile, niku i wa vumela kugumelwa kakwe. (Gonza Va Le Galatia 6:4, 5.) Hinawu hi fanele ku ti koramisa, a ku fana na Barzillai. Wutshanwini go veka kupima ka lezi hi zi lavako kutani ku ti fananisa ni vanwani, hi fanele ku ti karatela ku mahela Jehova lezi zi nga ntanwini wa hina. Lezo hi zona zi nga za lisima nguvu a ku hunza kuva ni xiavelo xo hlawuleka kutani ku tiviwa nguvu. (Va Le Galatia 5:26) Loku hi ti koramisa, hi ta tira zinwe ni vamakabye va hina kasi ku nyika wudzunzo Jehova hi tlhela hi vuna vanwani. — 1 Va Le Korinte 10:31.

7, 8. A kutikoramisa ku nga hi vunisa kuyini ku nga ti tsumbi?

⁷ Zi nga tshuka zi karata ku simama hi ti koramisa loku hi nyikwa malungelo yo tala kutani xiavelo xa ku rangela. Hi nga gonza ka xikombiso xa Nehemia. A xikhati lexi Nehemia a ngazwa lezaku a vanhu le Jerusalema va wa hi ni zikarato zo tala, i lo kombela Jehova lezaku a va vuna. (Nehemia 1:4, 11) Jehova i hlamulile a mukhongelo wa Nehemia. Hosi Artaxerxesi i yimisile Nehemia lezaku ava hosana ya xipanze lexo. Hambu lezi Nehemia a nga hi ni wukosi ni titshomba, a nga tshukangi a ti tsumbile. I wa kombela ku rangelwa hi Jehova a tlhela a lera Nayo wakwe hi kukhanzakanya. (Nehemia 8:1, 8, 9) Nehemia i wa hi ni wuhosana ga ku rangela  vanhu vo tala. Kanilezi a nga tshukangi a tirisa wukosi lego kasi ku bhinzula kutani ku xanisa vanghana. — Nehemia 5:14-19.

⁸ A ku fana na Nehemia, loku hi engetelwa malungelo kutani ku ciciwa xiavelo, hi fanele ku ti karatela ku simama hi ti koramisa. A hi faneli ku tsumba wutlhari ga hina kutani zilo lezi hi zi tivako. A munhu a nga sangulisa kuyini ku ti tsumba? Hi xikombiso, a dota gi nga tshuka gi khatalela timhaka ta bandla na gi nga rangangi hi ku khongela. A makabye wo kari a nga sangula hi ku maha xiboho a gumesa a kombela Jehova lezaku a katekisa xiboho lexo. Kanilezi, a munhu wa kutikoramisa a nga ti tsumbi, hambu loku zi hi zilo a sinako a zi mahile makhati yo tala. Xontlhe xikhati wa alakanya lezaku a wutlhari gakwe a gi fani ni legi ga Jehova. (Gonza Mavingu 3:5, 6.) Inyamutlha lomu tikweni ku tele hi vanhu va makangwa va lwelako ku kuma zikhundla. Kanilezi a vanhu va Jehova a va mahi lezo. A hi ti byeli lezaku a kuva ni malungelo zi hi maha va chukwana a ku hunza vanwani laha ngangweni kutani lomu bandleni. Wutshanwini ga lezo, hi alakanya a ntiro wa hina mahlweni ka Nungungulu hi tlhela hi tira zinwe ni vamakabye va hina. — 1 Timote 3:15.

9, 10. A kutikoramisa ku nga hi vunisa kuyini loku hi tshuka hi solasoliwa hi vanwani?

⁹ Zi nga ha hi bayisa loku a wokari a hi solasola na hi nga hi na nanzu. Lezo zi humelele  Hana. Hambu lezi a nuna wakwe a nga mu ranza nguvu, Hana i wa nga tsaki. A katakuloni wakwe, Penina, i wa tshamela ku mu tseketsela. Hana i wa zi lava kuva ni n’wana kanilezi zi wa nga koteki. Ka siku go kari, na a swirekile nguvu, Hana i loya tabernakelini a ya khongela. A Mupristi wa Hombe Eli i lo mu wona na a rila a mu lumbeta kupopiwa! Kuzilava Hana na a zangarile nguvu. Kanilezi, i lo hlamula Eli hi xichawo. Hi nzhako ka xikhati, Hana i lo maha mukhongelo wu nga komba kukholwa kakwe ka Jehova ni lezi a nga mu ranzisa zona. — 1 Samueli 1:5-7, 12-16; 2:1-10.

¹⁰ A kutikoramisa ku nga hi vuna ku “hlula a kubiha hi ku maha zo saseka.” (Va Le Roma 12:21) A tiko legi ga Satani gi tele hi zilo zo biha. Hikwalaho hi nga hlamali loku a vanhu va nga hi khomi khwatsi. Hambu lezi zi nga ha hi zangarisako, hi fanele kulwa nayo zanga leyo. (Tisimu 37:1) Zi nga bayisa nguvu kambe loku hi gohelana ni vamakabye va lomu bandleni. Loku lezo zi maheka, hi fanele ku pimanyisa Jesu. A Biblia gi ngalo: “Laha a nga rukatelwa a nga rukatelangiwo.” Kanilezi, “i lo yisa mhaka yakwe ka Loyi a lamulako hi nongameto.” (1 Pedro 2:23) Jesu i wa ti koramisa niku i wa zi tiva lezaku Jehova i wa ta lulamisa ni gihi wubihi. (Va Le Roma 12:19) Hinawu hi fanele ku ti koramisa, hi nga “tlheliseli a kubiha hi kubiha.” — 1 Pedro 3:8, 9.

11, 12. a) Hi nga simamisa kuyini hi ti koramisa loku a vanwani va hi dzunza? b) Hi nga kombisa kuyini lezaku ha ti koramisa hi mabohela ya hina ni lezi hi mahako?

 ¹¹ Loku a vanhu va hi dzunza nguvu zonawu zi nga ringa kutikoramisa ka hina. Estere i wa dzunziwa nguvu. I wa hi munwe wa vavasati vo saseka nguvu le Persia. I mbhetile lembe na a heniwa hi ku sasekiselwa nguvu zinwe ni vanhanyana vanwani vo tala lava vontlhe va nga palisana hi ku lava ku ranziwa hi hosi. A hosi yi lo hlawula Estere a kuva muzinza wa yona. Kanilezi zontlhe lezo va nga mu mahela a zi cicangi matshamela yakwe. Estere a nga vangi ni matshanza. I simamile kuva munhu wa mu nene, wo ti koramisa, ni wa xichawo. — Estere 2:9, 12, 15, 17.

¹² Loku hi ti koramisa, a mabohela ya hina ni lezi hi mahako zi ta komba xichawo hi vanwani zi tlhela zi komba ku ha ti ranza. Wutshanwini go ti dzunza-dzunza kutani ku zama ku hlamalisa vanwani, hi ti karatela kuva ni “moya wa kurula ni kuolova.” (Gonza 1 Pedro 3:3, 4; Jeremia 9:23, 24) A mawonela lawa hi nga nawo hi hina venyi ma ta gumesa ma woneka ka mawulawulela ya hina ni lezi hi mahako. Hi xikombiso, hi nga ha zama ku maha vanwani va alakanya lezaku hi hlawulekile hi kota ya lezi hi mahako, lezi hi zi tivako, kutani lava hi va tivako. Kutani hi nga ha zama ku mahisa ku khwatsi hi mahile nchumu wa lisima ha hoce, hambu loku hi vunilwe hi vanwani. Kanilezi ehleketa hi Jesu. Na a zi kotile ku hlamalisa vanhu hi wutlhari ga hombe legi a nga hi nago. Kanilezi Jesu i wa tolovela ku tshaha Mhaka ya Nungungulu. I wa nga lavi ku dzunziwa hi vanhu. Xontlhe xikhati i wa lava ku a wudzunzo giya ka Jehova. — Johani 8:28.

13, 14. A kutikoramisa ku nga hi vunisa kuyini ku maha ziboho za zi nene?

¹³ Hi fanele ku ti koramisa a xikhati hi mahako ziboho kutani loku a vanwani va maha ziboho zi hi khumbako. A xikhati lexi mupostoli Paule a nga hi le Kesaria, i wa lava kuya Jerusalema a ya mbhetisa ntiro lowu Jehova a nga mu nyikile. Kanilezi muprofeti Agabusi i byelile Paule lezaku loku aya leyo, i ta khonwa, hambu ku dawa. A vamakabye va lo khongotela Paule lezaku a ngayi. Kanilezi Paule i bohile ku ala a famba Jerusalema. Xana i mahile lezo hi ku ti tsumba? Ahihi, Paule i wa ti koramisa a tlhela a tsumba Jehova hi mbilu yontlhe. A vamakabye vonawu va wa ti koramisa. Hikwalaho va seketele xiboho xa Paule va mu tsika a famba.— Mitiro 21:10-14.

¹⁴ A kutikoramisa ku ta hi vuna ku maha ziboho za zi nene hambu loku hi nga zi tivi khwatsi lezi a zilo zi to fambisa zona kutani loku hi nga hi na ntamu wa ku wonelela zilo lezo. Hi xikombiso, kuzilava hi alakanyela ku nghenela ntiro wa xikhati xontlhe. Kanilezi loku hi tshuka hi babya ke, hi ta kuyini? Ahati loku a vapswali va hina va babya kutani va lava ku khatalelwa? Ahati loku hi ta khosahala ke? A hi nge zi koti ku hlamula ziwutiso lezo zontlhe, hambu loku hi khongela ni ku ehleketa hi zona. (Mutshawuteli 8:16, 17) Kanilezi loku hi tsumba Jehova, hi ta vumela kugumelwa ka hina. Hi ta hlola zontlhe zi patsekako, hi kombela wusungukati, niku a xa hombe ka zontlhe, hi ta kombela Jehova lezaku a hi rangela. Anzhako ka lezo hi fanele ku lanzela wurangeli ga moya wa Jehova. (Gonza Mutshawuteli 11:4-6.) Jehova a nga katekisa a ziboho za hina, kutani  ku hi vuna ku cica makungo ya hina. — Mavingu 16:3, 9.

15. A ku ehleketa hi Jehova zi hi vunisa kuyini ku simama hi ti koramisa?

¹⁵ Hi nga maha yini kasi hi engetela ku ti koramisa? Hi ta wulawula hi mune wa tindlela. A yo sangula ka tontlhe ku ehleketa hi Jehova, hi alakanyela lezi Nungungulu a tshamisileko zona. Loku hi ti fananisa na Jehova, hi ta zi wona lezaku hi va tsongwani nguvu ka yena niku zilo zi tsongwani nguvu hi zi tivako. (Isaya 8:13) Alakanya lezaku hi tirela Nungungulu Nyamintamu, a hi munhu wa nyama kutani ngelosi. A ku ehleketa hi lezo zi ta hi vuna ku ti koramisa ka “canja ga ntamu wa Nungungulu.” — 1 Pedro 5:6.

16. A ku ehleketa hi liranzo la Nungungulu zi nga hi vunisa kuyini ku ti koramisa?

¹⁶ A ndlela ya wumbiri ya ku engetela ku ti koramisa ku ehleketa hi lezi Jehova a hi ranzisako zona. Paule i fananisile a bandla ni miri wa munhu. Jehova i mahile a ziro zontlhe za miri na zi hi ni lisima. (1 Va Le Korinte 12:23, 24) A munwe ni munwani wa hina i na ni lisima ka Jehova. A nga hi fananisi ni vanwani, niku a nga tsiki ku hi ranza loku hi maha zihoxo. Hi nga tizwa na hi hlayisekile hi ku tiva lezaku Jehova wa hi ranza.

17. Hi ta vunekisa kuyini loku hi hlota za zi nene ka vanwani?

¹⁷ A ndlela ya wunharu ya ku engetela ku ti koramisa ku hlota za zi nene ka vanwani, a ku fana na Jehova. Wutshanwini ga ku xontlhe xikhati hi wulawula hi hina kutani ku byela vanwani lezi va faneleko ku maha, hi ta kombela wusungukati kabye hi tlhela hi vumela mawonela yabye. (Mavingu 13:10) Ha tsaka loku a vamakabye va hina va kuma ziavelo zo hlawuleka. Niku ha mu bonga Jehova hi lezi a vumelelako hontlheni lezaku hi mu tirela. — 1 Pedro 5:9.

18. A ku gonzisa a livalo la hina zi nga hi vunisa kuyini ku engetela ku ti koramisa?

¹⁸ A ndlela ya wumune yo engetela ku ti koramisa ku tirisa matshinya ya milayo ya Biblia kasi ku gonzisa livalo la hina. A matshinya lawo ma hi gonzisa ku wona zilo hi ndlela leyi Jehova a zi wonako hi yona. Loku hi gonza ku wona zilo hi mawonela ya Jehova, hi ta maha ziboho zi to mu tsakisa. Laha hi gonzako, ni ku khongela, ni ku tirisa lezi hi zi gonzako, a livalo la hina li taya li tiya nguvu. (1 Timote 1:5) Hi gonza ku rangisa vanwani. Loku hi maha lezo, Jehova i tsumbisa ku “mbhelelisa” a gonziselelo ya hina, a ku patsa ni ku hi vuna ku engetela ku ti koramisa. — 1 Pedro 5:10.

19. Xini xi to hi vuna ku simama ku ti koramisa kala kupinzuka?

¹⁹ Wa ha mu alakanya a muprofeti wa le Juda hi wulawulileko hi yena kusanguleni ka nzima leyi? I luzile a wutomi ni wunghana gakwe na Jehova hi lezi a nga kala ku simama ku ti koramisa. Kanilezi hi nga simama ku ti koramisa hambu loku zi karata ku maha lezo. A zikombiso za malanza yo tala yo tsumbeka ya Nungungulu zi komba ku za koteka ku simama hi ti koramisa hambu loku zi karata. Laha ku hunzako xikhati xo leha na hi tirela Jehova, hi fanele ku engetela ku mu tsumba nguvu. (Mavingu 8:13) Kani hi ka xiyimo muni, hi nga simama hi famba na Jehova. Lego hi gona wudzunzo ga hombe hi nga gi kumako. Hikwalaho a hi maheni zontlhe hi zi kotako kasi hi simama ku ti koramisa hi tlhela hi famba na Jehova kala kupinzuka.