Eaha to roto?

Tapura tumu parau

E nehenehe oe e faaite noa i te aau faahaihai i mua i te tamataraa

E nehenehe oe e faaite noa i te aau faahaihai i mua i te tamataraa

“E haere ma te haehaa i te aro o to Atua.”—MIKA 6:8.

HIMENE: 48, 95

1-3. Eaha ta te hoê peropheta no Iuda i ore i rave, e eaha te faahopearaa? (A hiˈo i te hohoˈa matamua.)

 UA HAAMAU te arii Ieroboama no Iseraela i te hoê fata no te haamoriraa hape i te oire o Betela. Ua tono Iehova i te hoê peropheta no Iuda no te horoa i te poroi haavaraa ia Ieroboama. Ua auraro teie peropheta haehaa ia Iehova e ua afai i te poroi. Ua riri roa te arii i te peropheta, ua paruru râ Iehova ia ˈna.—Arii 1, 13:1-10.

2 Ua faaue Iehova i te peropheta eiaha e tamaa aore ra e inu i Iseraela e ia hoˈi i te fare na te hoê eˈa ê atu. A hoˈi mai ai o ˈna, ua farerei te peropheta i te hoê taata paari o tei haavare ia ˈna, ua parau oia e e poroi ta ˈna no ǒ mai ia Iehova ra. Ua titau manihini teie taata i te peropheta ia haere i to ˈna fare no te tamaa e no te inu. Ua faaroo ore te peropheta ia Iehova e ua haere na muri i tera taata paari. Aita Iehova i mauruuru. A hoˈi ai te peropheta i te fare, ua haapohehia oia e te hoê liona.—Arii 1, 13:11-24.

3 Aita tatou i ite no te aha te peropheta i faaoti ai i te faaroo i tera taata paari, eiaha ia Iehova. Ua ite râ tatou e aita oia i tamau i te “haere ma te haehaa” e Iehova. (A taio i te Mika 6:8.) I roto i te Bibilia, ia faahitihia te parau ‘haere e Iehova,’ e ô mai te parau o te tiaturiraa ia Iehova e i ta ˈna aratairaa. Oia atoa i te auraroraa ia ˈna. Ua ite te taata aau faahaihai e mea titauhia ia pure tamau oia. Ahani te peropheta i faatupu i te aau faahaihai, ua ani ïa oia ia Iehova e ua taui anei ta ˈNa mau faaueraa. I te tahi taime, mea titauhia ia rave tatou i te mau faaotiraa fifi mau, e eita paha tatou e ite maitai eaha ta Iehova e hinaaro ia rave tatou. Mai te peu râ e aau faahaihai to tatou, e ani tatou i ta Iehova aratairaa, eiaha tatou ia rave i te mau hape ino.

4. Eaha ta tatou e haapii mai i roto i teie tumu parau?

4 I roto i te tumu parau i na mua ˈtu, ua haapii mai tatou i te auraa ia riro ei taata aau faahaihai e no te aha mea faufaa te reira no tatou i teie mahana. E nafea râ ia faatupu atu â i te aau faahaihai? E eaha te mau tupuraa o te nehenehe e tamata i to tatou aau faahaihai, oia hoi, o te faaite e taata aau faahaihai iho â anei tatou aore ra aita? E hiˈopoa mai tatou e toru tupuraa.—Mas. 11:2.

IA TAUI TO TATOU TUPURAA

5, 6. Mea nafea Barazilai i te faaiteraa e e taata aau faahaihai oia?

5 E faaite to tatou huru i mua i te tauiraa o to tatou tupuraa aore ra hopoia e e taata aau faahaihai anei tatou. E nehenehe tatou e haapii mai i te hiˈoraa o Barazilai, te hoa taiva ore o te arii Davida. E 80 matahiti to Barazilai a titau manihini ai Davida ia ˈna no te ora i te aorai. Noa ˈtu e fanaˈoraa taa ê teie no ˈna, ua parau Barazilai e mea maitai aˈe ia horoa i tera hopoia na te hoê tane o Kemehama te iˈoa, peneiaˈe ta ˈna iho tamaiti.—Sam. 2, 19:31-37.

6 No te aha aita ˈi Barazilai i farii i teie titau-manihini-raa? No te ape anei i te mau hopoia aore ra no te ora i te hoê oraraa ohie? E ere. E taata aau faahaihai Barazilai. Ua taa ia ˈna e ua taui to ˈna tupuraa, e ua farii oia i te mau taotiaraa. (A taio i te Galatia 6:4, 5.) Mai ia Barazilai, mea titauhia ia faaite tatou i te aau faahaihai. Eiaha e haapao noa i ta tatou e hinaaro aore ra e faaau ia tatou iho ia vetahi ê. E haapao râ tatou i te horoa i te mea maitai roa ˈˈe na Iehova. Mea faufaa roa ˈtu â te reira i te fanaˈoraa i te hoê hopoia taa ê aore ra i te riroraa ei taata matau-maitai-hia. (Gal. 5:26) Mai te peu e e taata aau faahaihai tatou, e ohipa amui tatou e to tatou mau taeae no te faahanahana ia Iehova e no te tauturu ia vetahi ê.—Kor. 1, 10:31.

7, 8. E nafea te aau faahaihai e tauturu mai ai ia ore e tiaturi ia tatou iho?

7 Mea fifi paha ia faaite noa i te aau faahaihai ia horoahia mai hau atu â hopoia aore ra mana. E nehenehe tatou e haapii mai i te hiˈoraa o Nehemia. A faaroo ai Nehemia e e rave rahi fifi to te nunaa i Ierusalema, ua taparu oia ia Iehova ta ˈna tauturu. (Neh. 1:4, 11) Ua pahono Iehova i te pure a Nehemia. Ua tuu te arii Aretehasaseta ia Nehemia ei tavana i tera tuhaa fenua. Noa ˈtu e mana to Nehemia e e taata taoˈa rahi oia, aita roa ˈtu oia i tiaturi ia ˈna iho. Ua imi oia i ta Iehova aratairaa e ua taio tamau oia i ta ˈNa ture. (Neh. 8:1, 8, 9) E mana to Nehemia i nia i te taata e rave rahi. Aita roa ˈtu râ oia i faaohipa i to ˈna mana no to ˈna iho maitai aore ra no te hamani ino ia vetahi ê.—Neh. 5:14-19.

8 Mai ia Nehemia, ia fanaˈo tatou hau atu â hopoia aore ra ia taui ta tatou hopoia, ia faaite noa tatou i te aau faahaihai. Eita tatou e hinaaro e tiaturi i to tatou aravihi anaˈe aore ra i ta tatou i ite. E nafea te hoê taata e haamata ˈi i te tiaturi ia ˈna iho? Ei hiˈoraa, e haapao paha te hoê matahiapo i te mau ohipa a te amuiraa, ma te ore râ e pure na mua. Aore ra e rave na mua paha te hoê taeae aore ra te hoê tuahine i te hoê faaotiraa e i muri iho oia e pure ai ia haamaitai Iehova i teie faaotiraa. Eita râ te taata aau faahaihai e tiaturi ia ˈna iho, noa ˈtu te rave ra oia i te tahi ohipa ta ˈna i matau i te rave. E haamanaˈo noa oia e eita e nehenehe e faaau i to ˈna aravihi i to Iehova. (A taio i te Maseli 3:5, 6.) I teie mahana, mea miimii te taata e e tamata ratou i te imi i to ratou iho maitai, eiaha râ to vetahi ê. Area te mau tavini a Iehova, e ere ratou mai tera. Eita tatou e manaˈo e ia fanaˈo tatou i te hopoia, mea maitai aˈe ïa tatou i te tahi atu mero o to tatou utuafare aore ra amuiraa. E haamanaˈo râ tatou i ta tatou tuhaa i roto i ta te Atua faanahoraa e e ohipa amui tatou e to tatou mau taeae e tuahine.—Tim. 1, 3:15.

IA FAAHAPA AORE RA HAAPOPOU MAI VETAHI Ê

9, 10. E nafea te aau faahaihai e tauturu mai ai ia faahapa mai te hoê taata ia tatou ma te tano ore?

9 E nehenehe tatou e inoino ia faahapa mai te hoê taata ia tatou ma te tano ore. Tera tei tupu no Hana. Noa ˈtu mea here roa na ta ˈna tane ia ˈna, aita Hana i oaoa. Ua faaooo noa o Penina, te tahi atu vahine a Elikana, ia Hana pauroa te taime. Ua hinaaro Hana i te tamarii, aita râ i noaa mai. I te hoê mahana a oto roa ˈi oia, ua haere oia i te sekene no te pure. Ite atura Eli te tahuˈa rahi ia ˈna e taˈi ra e pari atura ia ˈna i te taeroraa i te ava! E nehenehe ta Hana e riri atu, ua pahono râ oia ia Eli ma te faatura. I muri aˈe, ua faahiti Hana i te hoê pure o tei faaite i to ˈna faaroo e to ˈna here no Iehova.—Sam. 1, 1:5-7, 12-16; 2:1-10.

10 E nehenehe te aau faahaihai e tauturu mai ia tamau tatou i te upootia i nia i te ino ma te maitai. (Roma 12:21) Ua î roa te ao a Satani i te mau ohipa iino. Eiaha ïa tatou e maere ia haa mai vetahi ê ma te tano ore i nia ia tatou. Noa ˈtu e nehenehe te reira e faatupu i te riri, e aro tatou i teie huru aau. (Sal. 37:1) Mea mauiui roa ˈtu â paha ia peapea tatou e te mau taeae e tuahine o te amuiraa. Ia tupu noa ˈtu te reira, e pee tatou i to Iesu hiˈoraa. Te parau ra te Bibilia: “Oia aore i faaino atu, ia faainohia mai oia, . . . ua pǔpǔ râ oia iana iho i roto i te rima o te haava parautia ra.” (Pet. 1, 2:23, Te Faufaa Api) E taata haehaa Iesu e ua ite oia e e faaafaro Iehova i te mau ohipa parau-tia ore atoa. (Roma 12:19) E hinaaro atoa tatou e faahaehaa ia tatou e “eiaha e tahoo atu i te ino i te ino.”—Pet. 1, 3:8, 9.

11, 12. (a) E nafea tatou e faaite noa ˈi i te aau faahaihai ia haapopou aore ra ia faatietie vetahi ê ia tatou? (b) E nafea tatou e faaite ai i te aau faahaihai ma ta tatou faaahuraa e haerea?

11 E nehenehe atoa te mau haapopouraa aore ra faatietieraa a vetahi ê ia tatou e tamata i to tatou aau faahaihai. Ua haapopouhia e ua faatietiehia Esetera e rave rahi taime. O ˈna hoê o na vahine haviti roa ˈˈe i Peresia. Hoê matahiti o ˈna i te taurumiraahia i te mau monoˈi noˈanoˈa, oia atoa te tahi atu mau vahine apî o tei tataˈu ia hiˈohia mai ratou e te arii. Ua maiti atura te arii ia Esetera ei arii vahine na ˈna. Aita râ tera mau mea i faataui ia ˈna. Aita atoa Esetera i manaˈo noa ia ˈna iho. Ua tapea oia i to ˈna aau faahaihai, mǎrû e te faatura.—Ese. 2:9, 12, 15, 17.

Te faaite ra anei ta tatou faaahuraa e te faatura ra tatou ia Iehova e ia vetahi ê? Aore ra te faaite ra e e ere tatou i te taata aau faahaihai? (A hiˈo i te paratarafa 12)

12 Ia faatupu tatou i te aau faahaihai, e faaite tatou na nia i te faaahuraa e haerea e te faatura ra tatou ia vetahi ê e ia tatou iho. Eita tatou e faaoru aore ra e faatietie, e tamata râ tatou i te faatupu i “te aau mǎrû e te mamahu.” (A taio i te Petero 1, 3:3, 4; Ier. 9:23, 24) E itehia to tatou manaˈo no nia ia tatou iho na roto i ta tatou mau parau e haaraa. Ei hiˈoraa, e horoa paha tatou i te manaˈo e e mea taa ê tatou, no te ohipa anei ta tatou e rave ra, to tatou ite aore ra no te taata ta tatou i matau. Aore ra e horoa tatou i te manaˈo e o tatou anaˈe i te raveraa i te hoê ohipa faufaa, noa ˈtu ua tauturu mai vetahi ê. A feruri na râ ia Iesu. E nehenehe te taata e faahiahia roa i to ˈna haerea paari. Ua faahiti pinepine râ Iesu i te Parau a te Atua. Aita oia i hinaaro ia faahanahanahia oia, ia faahanahanahia râ Iehova.—Ioa. 8:28.

IA RAVE TATOU I TE MAU FAAOTIRAA

13, 14. E nafea te aau faahaihai e tauturu ai ia tatou ia rave i te mau faaotiraa maitatai?

13 Mea titauhia te aau faahaihai ia rave tatou i te mau faaotiraa aore ra ia rave vetahi ê i te mau faaotiraa o te ohipa i nia ia tatou. A faaea ˈi te aposetolo Paulo i Kaisarea, ua hinaaro oia e haere i Ierusalema no te faaoti i te ohipa ta Iehova i horoa ˈtu. Ua parau râ te peropheta Agabo ia Paulo e ia haere oia i ǒ, e haruhia oia. E nehenehe atoa oia e haapohehia. Ua taparu te mau taeae ia Paulo eiaha e haere. Ua faaoti râ Paulo e haere i Ierusalema. Ua tiaturi anei oia ia ˈna iho? Aita. E taata aau faahaihai o Paulo e ua tiaturi maite oia ia Iehova. E aau faahaihai atoa to te mau taeae. Ua turu ïa ratou i ta Paulo faaotiraa e ua vaiiho ia ˈna ia haere.—Ohi. 21:10-14.

14 E tauturu mai te aau faahaihai ia rave i te mau faaotiraa maitatai, noa ˈtu eita tatou e nehenehe e ite eaha te tupu mai aore ra e haa i nia i tera ohipa. Ei hiˈoraa, e manaˈo paha tatou e rave i te taviniraa taime taatoa. Eaha râ te tupu ia maˈihia tatou? Eaha te rave ia maˈihia mai to tatou metua e ia hinaaro ratou i te tauturu? Eaha ta tatou e rave ia ruau tatou? Eita tatou e nehenehe e pahono i tera mau uiraa, noa ˈtu e pure e e feruri tatou i te reira. (Koh. 8:16, 17) Ia tiaturi râ tatou ia Iehova, e taa e e farii tatou i to tatou mau taotiaraa. E hiˈopoa tatou i te tupuraa, ani i te manaˈo o vetahi ê e, te mea faufaa roa ˈtu â, e imi i ta ˈNa aratairaa. I muri iho, mea titauhia ia pee i te aratairaa a te varua o Iehova. (A taio i te Koheleta 11:4-6.) E nehenehe Iehova e haamaitai i ta tatou mau faaotiraa aore ra e tauturu mai ia taui i ta tatou opuaraa.—Mas. 16:3, 9.

E NAFEA IA FAATUPU ATU Â I TE AAU FAAHAIHAI?

15. E nafea te feruriruriraa no nia ia Iehova e tauturu mai ai ia haehaa noa tatou?

15 E nafea râ ia faatupu atu â i te aau faahaihai? E hiˈopoa mai tatou e maha ravea. A tahi, mea titauhia ia feruriruri no nia ia Iehova, ia feruri hohonu eaha te huru o te Atua. Ia faaau tatou ia tatou iho ia Iehova, e ite tatou e mea haihai roa tatou e mea iti roa ta tatou i ite no nia ia ˈna. (Isa. 8:13) A haamanaˈo e e ere te hoê taata aore ra melahi ta tatou e tavini ra, o te Atua mana hope râ. E tauturu mai te feruriruriraa i te reira ia faahaehaa ia tatou “iho i raro aˈe i te rima mana o te Atua.”—Pet. 1, 5:6.

16. E nafea te feruriruriraa i te here o te Atua e tauturu mai ai ia faatupu i te aau faahaihai?

16 Te piti o te ravea e rahi atu â ˈi to tatou aau faahaihai, o te feruriruriraa ïa i to Iehova here rahi ia tatou. Ua faaau Paulo i te amuiraa i te tino taata. Ua hamani Iehova i te tino ma te haafaufaa i te mau tuhaa atoa. (Kor. 1, 12:23, 24) Mea faufaa atoa tatou tataitahi no Iehova. Eita oia e faaau ia tatou ia vetahi ê, e eita oia e faaea i te here ia tatou ia rave tatou i te mau hapa. E mahanahana tatou i te ite e te here mai ra Iehova.

17. E nafea tatou e faufaahia ˈi i te imiraa i te maitai i roto ia vetahi ê?

17 Te toru, e rahi atu â to tatou aau faahaihai ia imi tatou i te maitai i roto ia vetahi ê, mai ta Iehova e rave ra. Eiaha tatou e huti noa i te ara-maite-raa i nia ia tatou aore ra e parau ia vetahi ê eaha te rave, e ani râ tatou i to ratou manaˈo e ma te ineine i te farii i te reira. (Mas. 13:10) E oaoa tatou ia fanaˈo to tatou mau taeae e tuahine i te mau hopoia taa ê. E haamauruuru tatou ia Iehova i te fariiraa ia tavini tatou ia ˈna.—Pet. 1, 5:9.

18. E nafea te haapiiraa i to tatou manaˈo haava e tauturu mai ai ia rahi atu â to tatou aau faahaihai?

18 Te maha, e rahi atu â to tatou aau faahaihai ia faaohipa tatou i te mau faaueraa tumu Bibilia no te haapii i to tatou manaˈo haava. E haapii mai teie mau faaueraa tumu eaha to Iehova manaˈo e huru aau. Ia haapii tatou ia feruri mai ia Iehova, e rave tatou i te mau faaotiraa o te faaoaoa i te Atua. E puai mai to tatou manaˈo haava, a haapii, a pure e a faaohipa ˈi tatou i ta tatou i haapii. (Tim. 1, 1:5) E haapii tatou i te haafaufaa na mua ia vetahi ê. Ia na reira tatou, ua fafau Iehova e e “haamaitai roa oia ia [ta]tou,” e tauturu atoa mai oia ia rahi atu â to tatou aau faahaihai.—Pet. 1, 5:10.

19. Eaha te tauturu ia tatou ia faaite noa i te aau faahaihai e a muri noa ˈtu?

19 Te haamanaˈo ra oe i te peropheta no Iuda o tei faahitihia i te omuaraa o teie tumu parau? Ua pohe oia e ua ere i to ˈna auhoaraa e o Iehova no te mea aita oia i tapea i to ˈna aau faahaihai. E nehenehe râ tatou e faaite noa i te aau faahaihai, noa ˈtu mea fifi. Na te hiˈoraa o te mau tavini taiva ore a Iehova e haapapu mai ra. No te tavini hau atu â ia Iehova, e tia ia tiaturi hau atu â tatou ia ˈna. (Mas. 8:13) Noa ˈtu to tatou tupuraa, e nehenehe noa tatou e haere e Iehova. Tera te haamaitairaa rahi ta tatou e nehenehe e fanaˈo. E tutava anaˈe ïa i te faaite noa i te aau faahaihai e i te haere e Iehova e a muri noa ˈtu.