Tro jë kowe la alien

Tro jë kowe la itre alien

HNA MELËN

Nyimu Aqane Melëne Nyio La Ihnimi Gufa i Akötresie

Nyimu Aqane Melëne Nyio La Ihnimi Gufa i Akötresie

HNEI Arthur, kemeng, ketre thöth nyidrëti ekö, hna thele troa hane lö kowe la hmi Méthodiste. Ngo saze ju hi la mekuna i nyidrë la nyidrëti a ase e la itre itus ka qeje Tusi Hmitrötr qaathene la Itretre ini Tusi Hmitrötr (aqane hëne ekö la Itretre Anyipici Iehova), nge kolo fe ha hane ceme angatr. Ame lo 1914, kola 17 lao macatre i kaka la nyidrëti a xomi bapataiso. Ame ngöne la Pane Isi Ka Tru, hna upi nyidrë troa hane soc, ngo xele kö nyidrëti ma isi. Matre, hna akalabusi nyidrë koi 10 lao treu ngöne la hna kalabus ne Kingston e Ontario (Canada). Thupene lai, hna nue nyidrëti hmaca, nge nyidrëti a xome jë la huliwa ne pionie.

Ame lo 1926, hnei kaka hna faipoipo me Hazel Wil­kinson. Ame la thine i angeic, tre, ka atre la nyipici lo 1908. Hna hnaho ni lo 24 eiperem 1931, ala foa hun itre nekö i nyidro, nge hnaaluene ni. Ka tru koi kaka la Tusi Hmitrötr, nge nyidrëti a ini hun troa ujë tune lai. Nge ame la huliwa i Akötresie, tre ewekë lai ka tro pa ngöne la mele hun. Hne huni hna majemine cainöje trootro ngöne la itre hnalapa.Ite Huliwa 20:20.

THA HNENGE KÖ HNA SINE LA FEN, NGO HNENGE PE HNA PIONIE

Ame lo 1939, kola nyiqaane lo hnaaluene isi ka tru. Nge ame la macatre thupene lai, kola wathebone la huliwa ne cainöj e Canada. Hna amekötine kowe la itre nekönatr ngöne la uma ne ini troa sali koi darapo, me nyimane lo nyima ne nöj. Matre, e kuca mina ha la itre ewekë cili, kolo mina a alö ni pi me Dorothy, xa i eni, qa hnine la kalas hnene la itre ka hamë ini. Ngo ame la ketre ijin, hnene la ka ini ni hna thele troa ahmahmanyi ni me hape, ‘Ame eö, ke, ketre föe, ka xou.’ Thupene la hna ini, nyimu sine ining ka lepi ni. Ngo kolo jë pe hi ka hape, xecie catre jë koi ni “troa denge thenge Akötesie hune la ate.”Ite Huliwa 5:29.

Ame lo Julai 1942, lo kola 11 lao macatreng, hna bapataiso ni ngöne la ketre barik ngöne la hna eëny me thupë öni. Ka madrine pala hi ni troa pionie e traqa lo itre ijine pë ini. Ame la ketre macatre, hnenge hna ce tro memine la köni xa trejin trahmany e Ontario eë, nge hne huni hna cainöj kowe la itre ka thupe sinöe.

Ame lo 1 Mei 1949, eni ha pionie lapa. Hna hë ni e thupen troa ixatua ngöne la huliwa ne xupi uma ngöne la filial ne Canada, nge eni pë hë a lö jë ngöne la Bethela e Canada. Hna upi ni troa huliwa ngöne la hnë feja itus, nge e cili hnenge hna inine la aqane troa huliwane la masine ne feja itus. Tha thëthëhmine kö ni lo itre ijin eni a huliwa e nöjei jidr ngöne la itre wiik, matre troa fejane la ketre tarak ka qaja la iakötrë hna kuca kowe la itre hlue i Iehova e Canada.

Ame hë e thupen, hnenge hna huliwa ngöne la Biero Thatraqane La Huliwa Ne Cainöj. Hna upi ni troa hnying kowe la itre pionie ka cainöj ekö e Québec, nge ka cile kowe la iakötrë. Ame la ketre pionie, tre Mary Zazula qaa Edmonton (Alberta). Ka hmi Orthodoxe la kem me thine i angeic. Tha cile kö Mary me xa i angeic ka tru, la kola sewe nyidro hnei keme me thine i nyidro troa ini Tusi Hmitrötr, ame hna helë nyidro qa ngöne la hnalapa. Hna bapataiso angeic me xa i angeic lo Juun 1951, nge sikisi lao treu thupene lai, pionie fe hë nyidro. Eni a öhne ngöne la ijine hnying, ka hape, ka tru Iehova koi Mary. Nge eni ha mekune ka hape, celë hi jajinyi hnenge hna ajane troa faipoipo memin. Naene lao treu thupene lai, nyio ha faipoipo lo 30 Januare 1954. Ca wiike thupene la faipoipo, hna hë ni me Mary matre troa inine la huliwa ne sirkoskripsio. Lue macatre ne kuca nyio la huliwa ne sirkoskripsio e Ontario götrane kolopi.

Kolo pala hi a kökötre la huliwa ne cainöj e cailo fen, nge kolo pala hi a aja mesinare. Matre ame koi nyio, e atreine nyio troa melën la hnötr e Canada memine la tresitr e ijine hedredrei, haawe, ijiji nyio hi troa mele ngöne la nöjei götrane la fen. Ame hë lo Julai 1956, hnei nyio hna hane sine lo kalas ne Gileada naba 27. Ame hë lo Nofeba, nyio hë ngöne la uma i nyio e Brésil.

MESINARE E BRÉSIL

Ame hë la nyio a traqa e Brésil, nyio ha inine la qene Portugal. Hnei nyio hna pane inine lo itre aqane nyiqaane ithanata ka hmaloi hi. Ame hë e thupen, nyio a inine gufane la aqane tro fë la zonal. Ame la nyio a tro ngöne la hna cainöj, iöhnyi ju hi nyio memine la ketre föe ka hetre aja. Nge ase hë nyio axeciën ka hape, e hetre atr ka ajan, tro nyio a amamane la ca xötr göne la mele fene la musi ne la Baselaia i Akötresie. Ame hnenge hna e la Hna Amamane 21:3, 4. Nge thupene lai, kei pi ni! Tha majemine kö ni kowe la itre ijine hedredrei. Nge jole catre pi hë koi ni.

Ame la hna upi nyio ngön, tre ene la traon e Cam­pos. Hetrenyi hë enehila la 15 ekalesia e cili! Ngo ame la nyio a traqa, hetre ketre neköi gurupe hi ka lapa cas, nge ca uma i mesinare me foa lao trejine föe e cili: Esther Tracy, Ramona Bauer, Luiza Schwarz, me Lorraine Brookes (Wallen hë enehila). Ame la joleng ngöne la uma ne mesinare, tre ene la troa ixatua wasi mano, me kuci xen. Ame la ketre thupene hmi e hej, thupene la hna inine la Ita Ne Thup, Mary a nango mano hune lai fauteuil. Nyio a ithanatane la hna kuca ngöne la drai. Ame la kola mejë hnei Mary, wewë pi hi la un qa kuhu fen lai fauteuil! Nyio a nyinyape kano me thele troa lep ej uti hë la meci ej.

Thupene la ca macatre ne inine nyio la qene Portugal, nyio ha kuca la huliwa ne sirkoskripsio. Hnei nyio hna huliwa ngöne la itre götrane gaa pë tirisite; hnei nyio hna meköl hune itapi, me ti hos me ikatr. Ame la ketre ijin, hnei nyio hna ti train kowe la ketre traon hune la wetr matre troa cainöj ngöne la ketre götran e cili gaa nany. Hnei nyio hna loué la ca uma e cili. Nge hnei filial hna iupi fë koi nyio la 800 lao zonal matre troa tro fë e cili. Anyimua tro nyio kowe la poos troa xome la itre karto zonal.

Ame lo 1962, hna kuca la itre ini ne cainöjëne la Baselaia ngöne la itre götrane ka nyimutre e Brésil. Matre hna upi ni troa feke trootro ngöne la itre götrane cili koi 6 lao treu. Hnenge hna hamë ini kowe la itre kalas e Manaus, Belém, Fortaleza, Recife, me Salvador. Ame lo eni e Manaus, hnenge hna hnëkëne lo asabele ka tru ngöne la ketre uma ne nyima ka hlemu. Pine laka hna mani catr, tha tru kö hnei tim nyine ij, nge pëkö hnë troa xen hnene la itre trejin ngöne la hnë asabele. Hnenge hna ithanatane lai memine la ketre tane soc. Ame hnei angeic hna hnëkëne la itre tim, me thue ime hun ngöne la itre drai ne asabele. Hnei angeice fe hna upe la itre soce troa acil la lue uma mano ka tru, matre hnë kuci xen, me hnë xen.

Ame la ketre ijine patre kö ni, hnei Mary hna cainöj ngöne la ketre götrane hnë huliwa, nge pëkö ka ajane troa porotrikë Tus. Itre atre lai ka feke qa Por­tugal a tro Brésil matre troa thele mani. Nango kucakuca pi hë Mary, me qaja kowe la itre sinee i angeic ka hape, “Ame la götrane la fen hnenge hna xele ma tro kow tre, Portugal.” Tha qea ju kö thupene lai, nyio a kapa la ketre tus, kola upi nyio a tro Portugal. Sesëkötre pi kö Mary! Nge hna wathebone pena la huliwa ne cainöj e cili. Ngo, hnei nyio hna kapa, me feke a tro Portugal.

HNËQA I NYIO E PORTUGAL

Traqa nyio e Lisbonne (Portugal) lo Ogas 1964. Jole pi hë la mele ne la itre trejin hnene la aqane thup ne la polis. Matre, tha hnei nyio kö hna canga thuemacane la Itretre Anyipici Iehova la traqa i nyio. Ame ngöne la xötrei, hnei nyio hna lapa ngöne la ketre hnahag hna loué. Ame hë la nyio a kapa la visa i nyio, nyio ha loué la ketre uma ka tru. Faif lao treu thupene lai, nyio ha mekune troa thuemacane la itre trejin ngöne la filial. Atraqatre pi hë la madrine i nyio troa hane sine la ketre icasikeu!

Hnene laka, hna wathebone la huliwa së, hna thinge la itre uma ne Baselaia, matre hna kuca la itre icasikeu ngöne la hnalapa ne la itre trejin. Tha mano kö traqa hnene la itre polis. Ala nyimu la itre trejin hna tro fë kowe la biero polis göi troa hnying koi angatr. Hnene la itre polis hna qanangazo angatr, me thelejën matre tro angatr a qajaqaja la ëjene la itre trejin ka cilë hnëqa. Matre tha kolo hmaca kö a hëne la itre trejin hnene la ëje hna majemine hën, ngo kolo pë a hëne lo hnaaluene ëj.

Ka tru koi nyio la itre ewekë hna melëne ngöne la 60 lao macatre ne huliwa i Iehova

Ame la pane aja hun, tro pala hi a hetrenyi la itre itus hnene la itre trejin matre tro angatr a atreine cile hut ngöne la itupath. Tro Mary a lepe ngöne la ketre ipepa (stencil), la itre tane mekune nyine inin ngöne la Ita Ne thup. Nge tro pë hë a xome ej matre troa fejan atrune kowe la itre xa trejin.

KOLA ISIGÖLINE LA MACA KA LOI NGÖNE LA HNAKOTR

Ame lo Juun 1966, hna tro fë kowe la hnakotr e Lis­bonne la ketre jole ka tru. Hna qaja ka hape, ame asë hi lo ala 49 lao trejine ne la ekalesia ne Feijó, hnei angatre hna icasikeu juetrë, ngo hna wathebone pe. Eni a nyi avocat ne jë la itre ka icilekeu memine la itre trejin, me thele troa anyipicine ka hape, itre ka eni wathebo angatr. Haawe, tha hune ju kö la itre trejin. Celë hi lo hne huni hna mekun troa traqa kow. Matre hna akalabusin asë la ala 49 lao trejin, koi 45 lao drai uti hë koi faifi lao treu nge sin. Ngo, ame la ikotrë cili, tre, kola mama hnyawa la ëje i Iehova. Ame ngöne la ijine cili, hnene la avocat ne la itre trejin hna hane amexeje la itre trenge ithanata i Gamaliela. (Ite Huliwa 5:33-39) Thupene lai, hnene la itre nuvel hna hane qaja la ikotrë cili. Tru la madrine hun la kola nyiqaane ini tus hnene la avocat ne la itre trejin, me sine la itre icasikeu.

Ame lo Diseba 1966, hna acili ni troa atre thupëne la filial, matre tru pi hë la joleng göi itre huliwa i mus. Eahuni a isin troa atre hnyawa la itre wathebo i mus nge ka aijijëne la itre trejin troa nyihlue i Iehova e Por­tugal. (Filipi 1:7) Ame hë lo 18 Diseba 1974, hna kapa ha hnei mus la hmi së. Hna traqa hnei Nathan Knorr me Frederick Franz qaa ngöne la hnalapa ne xomi meköt troa ce thawa la madrine hun. Thatreine kö hun troa thëthëhmine la icasikeu cili e Oporto me Lisbonne; nge ala 46 870 la iatren.

Hnei Iehova hna thele jëne matre troa ketr hnene la maca ka loi la itre hnapet ka qaja la qene Portugal, kola qaja la hnapet Azores, Cape Verde, Madeira, me São Tomé me Príncipe. Kolo pala hi a kökötre la etrune la Itretre Anyipici Iehova ngöne la itre götrane cili, nge nyipiewekë mina fe troa atrune la Filial. Ame la kola ase xupe la Bethela, hnei Milton Henschel hna hamëne la cainöj lo 23 Eiperem 1988 göi troa fe la Bethela. Kola e la 45 522 lao trejine ka sine la ijine cili, memine fe la ala 20 lao mesinare ka huliwa ha ekö e Portugal, nge ka bëek hmaca troa hane sine lai.

HETRE INI NYINE XOME QANGÖNE LA ITRE TULU KA LOLO

Ame ngöne la macatre ka ase hë, nyimu ixatua hnenge me Mary hna kapa qaathene la itre trejine ka mele nyipici. Hetre ketre ini ka tru hnenge hna inin qaathei Theodore Jaracz la eni ce tro me nyidrë troa iwai ngöne la itre nöj. Ame la filial hnei nyio hna wang, tre ka hetre jole ka tru hna cile kow. Nge asesë hë Komite ne Filial kuca asë la ka ijij troa nyinyin. Matre jole pi hë koi angatr. Matre, hnei Jaracz hna akeukawanyi angatr me hape: “Ijine hë enehila troa nue göhnene la uati hmitrötr matre tro ej a huliwa.” Nge tha thëthëhmine pi kö nyio la ketre ewekë hna qaja hnei Franz a nyimu macatre hë enehila, lo eni me Mary a ihamë e Brooklyn. Hnene la gurupe hun hna sipo ixatua thei nyidrë, nge öni nyidrë: “Ame la ithuecatreng koi epun: lapa huti ju hnine la organizasio ka mama i Iehova ngacama tha ka hmaloi kö. Eje hmekuje hi la ka eatrëne la huliwa hna amekötine hnei Iesu kowe la itretre drei nyidrë, ene la troa cainöjëne la maca ka loi ne la Baselaia i Akötresie!”

Hnei nyio hna trongëne lai, nge celë hi ka thue madrine koi nyio. Hetre itre ewekë fe hnei nyio hna melën ngöne la nyio a wange trongëne la itre filial e cailo fen. Tru catre la madrine i nyio troa cas memine la itre hlue i Iehova, itre qatre me itre thöth. Nge nyio a thuecatre koi angatr ka hape, ka tru koi Iehova la huliwa i angatr me xatua angatr matre tha tro kö a hmaca.

Nyimu macatre hë enehila, nge isa 80 hë lao macatre i nyio. Tru catre la itre sine meci Mary. (2 Korinito 12:9) Nge hetre itre xa itupath hnei nyio hna cile kow. Ngo hnene la itre itupathi cili hna acatrene la lapaune i nyio. Ketre hna acatrene la aja i nyio troa mele nyipici koi Iehova. Ame la nyio a mekune hmaca la itre huliwa hnei nyio hna kuca koi Iehova, xecie hnyawa koi nyio ka hape, hnei Nyidrëti hna amanathithi nyio, nge nyimu aqane melëne nyio la ihnimi gufa i Nyidrë. *—Wange ju la ithuemacany.

^ par. 29 Kola mec hnei Douglas Guest lo 25 Okotropa 2015, la kola hnëkëne la tane mekune celë