ARTHUR nünülia chi tashikai otta aipuʼushi maʼin Maleiwa nüpüla. Jimaʼaiwaʼaya nia, aʼyataweepuʼushi suluʼu tü iküleesiakat Metodista. Aʼwanajaapajaʼa tia wanaa sümaa naashajeʼerüin waneeirua karaloukta neitajapuʼuka na Ekirajaaliikana sünain tü Wiwüliakat. Outkajaashi nia namaa mapa. Woutiisaka nia soʼu 1914 wanaa sümaa 17 nuuyase. Suʼunnaa tü Primera Guerra Mundial münakat, ounejaanüshi süpüla surulaalüinjachin nia, niyouktajaaka sümaa tia. Püreesaka nia 10 kashi saaliijee tia chaa suluʼu mmakat Kingston (Ontario, Canadá). Shiasaʼa nujuʼitapa suluʼujee tü kaatsetkat, pürekutsootshi nia; colportores münapuʼushii na pürekutsootkana soʼu tia.

Soʼu 1926, kasaatshi chi tashikai sümaa tü teikat, Hazel Wilkinson sünülia. Ekirajünüsü tü shiikat maama sünain tü shiimainkat soʼu 1908. Joʼuushi taya aaʼuriiroʼu 24 soʼu 1931, taya nutujeejachikai chi epayaakai jee pienchishii waya. Kojutüpuʼusü tü Wiwüliakat nümüin chi tashikai otta nikirajüin waya sünain kojutüinjatüin shia wamüinya. Shiapuʼusü kojutüka wamüin tü aküjaakat pütchi, müshiijeseʼe wojuʼitawalin waneepia sünain aküjaa pütchi sainküin piichi (Aluw. 20:20).

Oʼttüsü tü Primera Guerra Mundial münakat soʼu 1939. Shiasaʼa waneemüin juya süchikijee, apülajünüsü tü waʼyataainkat nümüin Jeʼwaa chaa Canadá. Soʼu tia, aluwataanapuʼushii na tepichikana sünain aʼwaajaa wanteera koleejialuʼu otta eeʼirajaa himno. Nooʼulaapuʼuin na profesootkana tojuʼitüin anuuipaʼamüin sümaa Dorothy, tü tawalakat suʼunnaa naaʼinrüin tia. Shiasaʼa soʼu wanee kaʼi, saapüliijeein taya tü profesootkat, «malashi neʼe pia» müsü tamüin. Tojuʼitapa, nasheʼejüin taya waneeinnua takonpanyeetse sümaa nonnaain tachiki mmoluʼumüin. Nnojoipejeʼe taya amalajaain sutuma tia, atütülaasü neʼe taaʼin süpüla ayatüinjachin toonooin nümaa Maleiwa suulialeʼeya wayuu (Aluw. 5:29).

Awoutisaajünüshi taya suluʼu wanee tanque chaa suluʼu wanee granja, juulioʼujatü tia, soʼu 1942. 11 touyase soʼu tia. Wakasionpa taya, pürekutsoolüwaishi aaʼusiliaat taya, kamalainpuʼusü tamüin tia. Soʼu wanee kaʼi, oʼunüshi taya namaa apünüinshii wawalayuu sünain aküjaa pütchi namüin na ashottüliikana siki chaa palaajeeruʼu sünain tü mmakat Ontario.

Pürekutsootshi taya rekulaat maayoʼu 1 soʼu 1949. Wanaa sümaa tia, ounejaanüshi taya süpüla taʼyataain sünain construcción suluʼu tü weteet chakat Canadá. Mapa, weteliitashi taya. Aʼyataapuʼushi taya eere sukumajünüin tü karalouktakalüirua, chajachi taya atüjain aʼyatawaa süka tü prensa plana münakat. Aʼyataashi taya kojuyasü semaana aipaʼawai süpüla weʼinpürimiijüin wanee karalouktachon aashajaaka süchiki tü aainjünakat naka na Aküjüliikana pütchi chaa Canadá soʼu süpülajünüin noulia naʼyataain nümüin Jeʼwaa.

Mapa, aʼyataashi taya suluʼu Departmento de Servicio. Soʼu wanee kaʼi, aluwataanüshi taya sünain asakiraa waneeirua pürekutsoot chainjanakana aküjüin pütchi Quebec. Müliashii atumawaa na wawalayuukana suluʼu tia mmakat. Noʼutku naya pürekutsootkana shia Mary Zazula, chejeʼewat shia Edmonton (Alberta). Oʼunapuʼushi chi süshikai sümaa tü shiikat suluʼu tü iküleesiakat Ortodoxa. Ojutünüsü Mary nümaa chi suwalakai nepialuʼujee sutuma nnojoluin nooʼulaain suulia ekirajawaa sünain tü Wiwüliakat. Woutiisashii naya juunioʼu soʼu 1951; aipirua kashi süchikijee pürekutsootshii naya. Suʼunnaa tasakirüin Mary, tayaawata aaʼu alin maʼin Jeʼwaa süpüla. «Kasaaleeshi taya sümaa», müshi taya suluʼu taaʼin. Kasaatshii waya mekietsat kashi süchikijee weʼraajiraain. Kasaatshii waya eneeroʼu 30 soʼu 1954. Wanee semaana süchikijee tia, ounejaanüshii waya süpüla wekirajünüin süpüla walapalaain naaʼu na wawalayuukana. Piama juya waya sünain walapalaain naaʼu na wawalayuu chakana palaajeeruʼu sünain tü mmakat Ontario.

 Choʼujaashaatashii maʼin misioneero soʼu tia süka sükooʼomüinraain tü aküjaakat pütchi sainküin mmakat. Shiasaʼa wamaka: «Eeshii süpüla kepiain waya eepünaale waluwataanüin, aneena waya. Anaʼasa waya kiʼrainnain sünain shikajüin waya shipe jouktaleʼulu otta kiʼrashii waya sünain jemiaika yaa Canadá». Oʼunüshiijeseʼe waya suluʼu tü Ekirajaaleekat Galaad, sünain tü ekirajawaakat 27. Kettaasü watuma tü ekirajawaakat juulioʼu soʼu 1956. Waluwataanaka Brasilmüin, chajana waya antüin nowienpüroʼu.

Wantapa Brasilmüin, oʼttüshii waya sünain ekirajawaa sünain portugués. Ekirajaashii waya palajana sünain pütchi eekai mapüleein süpüla yootuin waya sümaa wayuu. Süchikijee, wekirajaa anainrü tü wanüikinjatkat sünain aküjaa pütchi süka tü rewiisütakat, nnojotpejeʼe ashajuushin watuma tü wanüikinjatkat. Wojuʼitaka sünain aküjaa pütchi. «Wantiraale nümaa wanee wayuu eekai naapajeein tü pütchikat, waashajeʼereerü nümüin wanee wetsiikulo aashajaaka süchiki tü kasa eeinjatkat sutuma Nuluwataaya Maleiwa», müshii waya. Shiasaʼa taashajeʼeraka sümüin wanee wayuu tü sümakat Alateetkat Mapeena 21:3, 4. Toʼuchichajaaka, julun tamaka neʼe mmoluʼu. Nnojoishi taya kiʼrain sünain tü walatshikat. Keraawashi neʼe wayuu sutuma walatshi chayaa. Eeyaai neʼe tekiralaain sünain.

Aluwataanüshii waya mapa suluʼumüin tü pueulokot Campos (Río de Janeiro). Maaʼulu yaa, eesü 15 outkajaalee chayaa. Aluʼusaʼa wantaiwaʼaya, palitchon na wawalayuu eejanakana otta eejatü wanee piichi nepia na misioneerokana, pienchishii na misioneera kepiakana chayaa: Esther Tracy, Ramona Bauer, Luiza Schwarz otta Lorraine Brookes (Wallen münüsü kasaatpa shia). Soʼu chajanain waya, akaaliinjashi taya sünain ashijawaa jee sünain asuka siki. Soʼu wanee kaʼi süchikijee wekirajaain tü rewiisütakat Aapiria Wayuu, yootushi taya sümaa Mary süchiki tü waʼyataakalü anain soʼu kaʼikat tia. Juʼletüsü shia saaʼu wanee sofá, shiasaʼa sütamaapa, sujuʼitaka wanee wüi eejatüle shia juʼletüin. Maaʼatsü jamakai saaʼin nekiisa. Toʼuta aaʼinrü tü wüikat mapa.

Waneemüin juya süchikijee wekirajaain sünain portugués, aluwataanüshii waya süpüla walapalaain naaʼu na wawalayuukana. Eeshii wantawaire suluʼu mma eere nnojoluin luusa. Eeshii watunkawaire mmoluʼu saaʼu wanee estera. Amoʼushii waya otta eeshii woʼunüle suluʼu kemion. Soʼu wanee kaʼi, oʼunüshii waya sünain aküjaa pütchi eere nnojoluin aküjülii pütchi, woʼunaka suluʼu türein eemüin wanee pueulo saaʼujatü tü uuchikat, aʼanapajinnüshii waya wanee kuatta saaʼu nneerü. Aluwataanüsü wamüin 800 rewiisüta sutuma Weteet süpüla waküjüin pütchi. Kojuyatua wakua sünain asaajaa tü kaajairua sümaajatkat rewiisüta, wasaajüin shia eejee tü oficina eere süntüin.

Soʼu 1962, aainjünüsü chaa Brasil tü Ekirajawaa napülajatkat na Laülaashiikana otta na Aʼyataakana neʼipajee. Aipirua kashi toʼunajaain tamüiwaʼa suluʼupünaa kojuyasü mma sünain ekirajaa. Chajachi taya ekirajüin Manaos, Belém, Fortaleza, Recife otta Salvador. Wanaa sümaa chajachin taya Manaos, shikiipüʼüjanashi taya wanee outkajawaa miyoʼu apünüinka kaʼi, waainjain shia suluʼu wanee teatro eʼnnaajünaka maʼin. Sutuma shiʼitashaatain maʼin tü juyakat, yootchon neʼe tü wüin eejatkat wamaʼana süpüla wasüin otta nnojoishii jalainjanain ekaain waya. Taashajaaka  nümaa wanee shikiipüʼü surulaat, taküjaka nümüin süchiki tü alatakat wamüin. Kamaneeshi maʼin nia wamüin, eekalaka wüin nutuma suʼunnaa woutkajaain. Otta müsia, nuluwataain surulaat süpüla neʼitaain piamasü carpa süpülajatü naʼlakajaain na wawalayuukana otta nekaain suupünaa.

Sujuuna chain taya sünain oʼunajawaa, aküjüsü pütchi Mary eere jouluin oikkaalee, mamalainsat tü pütchikat sümüin wayuu chayaa. Chejeʼewalii Portugal naya wayuukana, antüshii shiiʼiree akanajaa nneerü. Mojuka saaʼin Mary sutuma tia, «nnojorüleejaʼa kepiainjatüin taya Portugal», sümaka. Shiasaʼa mapa, suluwataanaka wamüin wanee carta. Ajütünüshii waya Portugal eere süpülajünüin tü aküjaakat pütchi. ¡Nnojotsü saaʼinruʼuin Mary sutuma tia pütchikat! Woʼunakalaka Portugalmüin.

Akoosütoʼu 1964, antüshii waya Lisboa chaa Portugal. Apüleeruaana aaʼinchii na wawalayuukana chayaa sutuma tü pulusiiakat, müshiijeseʼe nnojoluin waapiramaatüin naya wanaa sümaa wantüin. Wawalaajaka süsapia wanee miichichon. Shiasaʼa saapünapa wamüin tü visakat, wachajaaka wanee miichi miyoʼu. Jaʼraitpa kashi waya chaa Portugal, waapirüin na wawalayuukana chajanakana Weteet. Talatashaatashii waya woʼunapa sünain tü outkajawaakat.

Outkajaʼawaishii waya nepialuʼu na wawalayuukana süka süsürünnüin tü outkajaaleekat sutuma süpülajünüin tü aküjaakat pütchi. Asaijünawaisü pejeewa nepia na wawalayuukana otta wainma wawalayuu amaanaka süpüla nasakiijünüin suluʼu shipia pulusiia. Müliashii naya atumaa shiiʼiree naküjüinjatüin nanülia na wawalayuu laülaashiikana suluʼu tü outkajaaleekat. Shiasaʼa sünainjee tia, yootiraapa na wawalayuukana, shia neʼe nachuntaka tü nanüliakat.

Shia waaʼinmaaka maʼin saapünajatüin tü karalouktakat namüin na wawalayuukana süka shiain katchinjatüin atuma nanoula. Süshajawalin Mary waneeirua pütchi ekirajaanaka sünainjee Aapiria Wayuu otta waneeirua karaloukta. Süshajawalin shia suluʼu karaloukta eekai anain. Shiasaʼa suluʼujee tia, ayuʼnna müsia waneeirua koopia sünainjee, shia tü aapünawaikat namüin na wawalayuukana.

Akumajüna akuwaʼipat wanee kasa suluʼu tü laülaapia chajatkat Lisboa, juunioʼulajatü tia soʼu juyaka 1966. Aliʼrajünüshii 49 wawalayuu sutuma noutkajaain suluʼu wanee piichi sümaa süpülajuushin noulia. Naya wawalayuukana, naya na outkajaakana suluʼu tü outkajaaleekat Feijó. Süpüla yapainjatüin tü nanüikinjatkat na wawalayuukana, tayayaashi chi abogado asakiijakai naya. Püreesashii naya wawalayuukana, watüjaatüjülia aaʼu sülatajatüin tia. Püreesashii 49 wawalayuu, eejana jieyuu naʼaka. Eeshii eekai püreesain 45 kaʼi otta eeshii na püreesakana soʼu jaʼrai kashi shiatapünaamüin. Anapejeʼe pütchi nüchiki Jeʼwaa sünainjee tia alatakat. Wanaa sümaa nasakiijünüin na wawalayuukana, chi abogado wasakajakai, nüküjüin tü nünüikikat Gamaliel (Aluw. 5:33-39). Otta müsia shia, ojuʼitüsü suluʼupünaa noticiero. Talatüshii maʼin waya sutuma nikirajaain sünain tü Wiwüliakat chi abogado wasakajakai otta outkajaashi nia.

Tisienpüroʼu soʼu juyaka 1966, eʼitaanüshi taya süpüla jülüjain taaʼin tü aainjünakat Weteet. Wainma  kaʼi talatiraka sünain anouktaa tü alatakat namüin na wawalayuukana suulia püreesain naya. Wooʼulaküin kasa eeka eein süpüla süchekünüin wapüleerua waküjüin pütchi chaa Portugal (Filip. 1:7). Acheküna achikit waküjüin pütchi tisienpüroʼu 18 soʼu juyaka 1974. Antüshi chi wawalakai Nathan Knorr nümaa Frederick Franz süpüla noutkajaain wamaa shikiira tia alatakat. Outkajaashii 46.870 wayuu sünain chaa Oporto otta chaa Lisboa.

Süka nükaaliinjain waya Jeʼwaa, wattakuaishii na wawalayuukana sünain aküjaa pütchi, maʼaka chayaa Azores, Cabo Verde, Madeira,Santo Tomé otta Príncipe, aashajaashii süka portugués na wayuukana chayaa. Sutuma nawainmalaain na wawalayuukana, akumajünüsü wanee Weteet miyoʼu. Nia aküjaka chi wawalakai Milton Henschel tü pütchi waapajakat saaʼu jeketüitpain Weteet. Eejana 45.522 wawalayuu aapajaka pütchika, eejana 20 misioneero aküjapuʼuka pütchi paala chaa Portugal antaka sünain tia outkajawaakat.

Wainma kasa watüjaka sümaa Mary nanainjee na wawalayuu waneepiakana nümaa Jeʼwaa. Jamüshiijaʼa soʼu nümaajanain waya chi wawalakai Theodore Jaracz sünain anaʼlawaa sümüin wanee Weteet, eesü tü kasa tatüjakat nünainjee. Alatüsü wanee kasa kapüleeka anouktaa namüin na Laülaashii Jülüjakana Aaʼin tü Aʼyatawaakat suluʼu Weteet. Otta mojusü naaʼin saaliijee isain shia nachiki mayaapejeʼe wainmain kasa nooʼulakaka. Nümakalaka chi wawalakai Jaracz namüin: «Nieechi anoukteʼeraka sukuwaʼipa chi naaʼinkai Maleiwa». Otta nnojotsü motuin taaʼin nünüiki chi wawalakai Franz wanaa sümaa chejeein taya Brooklyn sümaa Mary. Tayakai otta waneeinnua wawalayuu wasakirüin chi wawalakai Franz sünain wanee kasa: «¿Kasa anaka süpüla waaʼinrüin?», wamüshi. Nümaka wamüin: «Nnojo jükatalaain suulia nupueulose Maleiwa, jaʼitairü kasain alatüin. Shia neʼe aküjaka pütchi süchiki Nuluwataaya Maleiwa wanaapünaa sümaa tü nuluwataakalü anain Jesuu».

Talatüshii maʼin waya sümaa Mary süka waaʼinrüin tü nümakat chi wawalakai Franz. Sotusü waaʼin anain wakuwaʼipa suluʼupünaa tü Weteet wanaʼlaakalü amüin. Talatüshii waya süka weʼraajüin wawalayuu, jaʼitasü naatawalin nouyase. Waküjawalin namüin kojutüin maʼin nümüin Jeʼwaa tü naʼyataainkat. «Ayataʼaya jiʼyataain nümüin Jeʼwaa», maʼwaishii waya namüin.

Alatüsü suulia 80 juya wouyase, wainma juya tia. Ayuuisü maʼin Mary (2 Cor. 12:9). Otta wainma tü kasa eejiraakalü amaa waya. Katchinpejeʼe wanoula sutuma tü alatakat wamüin otta sutuma waneeküin aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa. Jülüjawaipa waaʼin tü wakuwaʼipakat sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa, wayaawata aaʼu kamaneein maʼin nia wamüin. *