A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

NUN KAWNG CHANCHIN

Kawng Hrang Hrangin Pathian Khawngaihna Kan Dawng

Kawng Hrang Hrangin Pathian Khawngaihna Kan Dawng

PATHIAN hmangaihtu ka pa Arthur-a chu a tlangvâl laiin Methodist rawngbâwltu nih a duh a. Mahse, Bible Zirlaite thu leh hla chhuah ṭhenkhat a chhiar chuan a rilru a thlâk a, anni chu a zawm ta a ni. Kum 1914-ah ka pa chu kum 17 mi niin baptisma a chang a. Khawvêl Indopui I-naah sipaia ṭang tûra tih a ni a; mahse, a ṭang duh lo. Chuvângin, Canada rama Ontario khawpuia awm Kingston Penitentiary-ah thla sâwm chhûng lungin tântîr a ni a. Tânin ata a chhuah hnuah tûn laia pioneer tia kan koh colpurteur a ni ta a ni.

Kum 1926-ah ka pa chu Hazel Wilkinson-i nên an innei a. Ka pi (ka nu nu) chuan kum 1908-ah thutak a lo hmu tawh a. Kum 1931 April 24-ah ka piang a, kan unau pali-ah a pahnihna ka ni. Ka pa chuan Bible a ngainain a zah hle a, chutianga ni ve tûrin min zirtîr ṭhîn. Kan nuna thil pawimawh ber chu Jehova biakna hi a ni a. Kan chhûngkuain in tina thu hrilhnaah kan tel ziah a ni.

KA PA ANGIN TUALDAWIHIN PIONEER KA THAWK RENG

Kum 1939-ah Khawvêl Indopui II-na a inṭan a. A kum lehah chuan Canada rama Jehova Thuhretute rawngbâwl hna chu khap a ni. School naupangte chu classroom-ahte flag chibaibûk a, ram hlate sa tûra tih an ni a. Zirtîrtute’n chutiang hunah chuan ka nau Dorothy-i nên classroom pâwna awm min phalsak ṭhîn a. Mahse, ni khat chu, zirtîrtuin mi dâwihzep tiin min ko va, tih mualpho min tum a ni. School bân hnuah, ka school kalpuite chuan min bei a, min nam thlu a. Chu chuan ‘mihring thu aia Pathian thu zâwm zâwk tûrin’ tum ruhna min neihtîr a ni.—Tirhkohte 5:29.

Kum 1942 July thlaah kum 11 mi niin lova tui zêmah baptisma ka chang a. Kan school chawlh hun apiangin pioneer ka thawk ṭhîn. Chu chu tûn laiah auxiliary pioneer tiin kan ko va. Kum khat chu unaupa pathumte rualin Ontario hmâr lamah ka kal ve a, chutah chuan thing kittute thu kan va hrilh a ni.

Kum 1949 May 1-ah regular pioneer ka thawk ṭan a. Tichuan, Kanada branch-a Kingdom Hall sak hnaa ṭanpui tûrin sâwm ka ni a, a hnuah Canada Bethel chhûngkaw zînga pakhat ka ni ta a ni. Printery-a thawk tûra tih ka ni a, press khâwl enkawl dân ka zir a ni. Canada rama Jehova mite tihduhdah an nih chungchâng tract pakhat tichhuak tûrin chawlhkâr tam tak chhûng zan khuaa hna kan thawh chu ka la hre reng.

A hnuah, Service Department-ah ka thawk leh a. Tihduhdahna nasa tak awmna Quebec rama rawngbâwl tûra kal pioneer-te interview tûrin chanvo ka dawng a. Chûng zînga pioneer pakhat chu Alberta ram Edmonton-a Mary Zazula-i a ni. A nu leh pate chu Orthodox kohhran an ni. Mary leh a u mipain Bible zir bânsan an duh loh avângin an nu leh pate chuan in aṭang an hnawtchhuak a. An unau hnih chuan kum 1951 June thlaah baptisma changin, a hnu thlarukah pioneer an thawk ṭan a ni. Interview-naah chuan, Mary-i’n Jehova a hmangaihzia ka hmu a. Nupui atâna ka duhzâwng tak a ni tih ka hre ta a. A hnu thlakua, kum 1954 January 30-ah kan innei ta a ni. Kan inneih aṭanga chawlhkâr khatnaah, Mary nên bial kan hna thawk tûra zirtîrna dawng tûrin sâwmna kan dawng a. Kum hnih hnuah, Ontario hmâr lamah bial kan hna chu kan thawk ta a ni.

Khawvêl pum huapa thu hrilh hnain hma a sâwn chhoh zêl avângin, missionary tam lehzual mamawh a ni a. Canada rama thlasik khaw vawt leh ṭhâl thosi te kan tuar thei a nih chuan khawi hmunah pawh rawng kan bâwl thei a ni tih kan nupain kan ring a ni. Chuvângin, Gilead School vawi 27-na kan kal ta a, kum 1956 July thlaah kan zir chhuak a ni. November thlaah chuan kan awmna tûr thar—Brazil-ah kan awm ta a ni.

BRAZIL RAMA MISSIONARY HNA

Brazil ram kan thlen chuan Portuguese ṭawng kan zir ṭan a. A hmasain, awlsam taka thusawi dân kan zir phawt a. Chu mi hnuah, magazine sem huna thusawi dân tâwi tê tê te chu kan byheart a ni. Tichuan, thlawhhma rawngbâwlnaah kan chhuak a, kan thuchah ken ngaihven tak hmeichhe pakhat kan tâwk a. Inneituin a ngaihven chuan Pathian Ram hnuaia nun dân tûr thu Bible châng pakhat chhiarsak kan tum a. Chuvângin, Thu Puan 21:3, 4 ka chhiar a—ka chhiar zawh chuan ka chau ta thut mai a! Khawlum leh khaw vawt ka la zo lo a ni ber mai. Khawlum hi ka tân chuan chona nasa tak a ni.

Missionary kan thawhna chu Campos khawpuiah a ni a. Tûnah chuan, kohhran 15 lai a awm tawh! Kan thlen ṭan tirh chuan, group pakhat leh unaunu palite chênna missionary in pakhat chauh a awm: chûng unaute chu Esther Tracy-i, Ramona Bauer-i, Luiza Schwarz-i, leh Lorraine Brookes-i (tûnah chuan Wallen-i) te an ni. Missionary ina ka hnathawh chu thawmhnaw sûk leh ei rawngbâwlna atân thing lei hi a ni. Thawhṭan zân Vênnainsâng Zirna zawh hnuah, Mary chu sofa-ah lukham khamin a mû a. Chu mi nîa kan hun hman dân chu kan sawi dûn a. Mary a mû a han thawh chuan, a lukham hnuai aṭangin rûl a rawn tleng chhuak a! Kan beisei loh he mikhual hi kan thah hma chu kan thlaphâng hle.

Portuguese ṭawng kum khat kan zir hnu chuan, bial kan hna kan thawk ṭan a. Electric awm lohna hmunah rawng kan bâwl a ni. Pher chungahte kan mû a, sakawr leh sakawr tawlailîrte chuangin khual kan zin ṭhîn. Ṭum khat chu hmun hla taka thu hril tûrin tlâng rama khaw pakhat panin rêlin kan kal a. Chu khuaah chuan room pakhat kan hawh a. Branch office-in rawngbâwlnaa kan hman tûr magazine 800 min rawn thawn a ni. Magazine bâwmte la tûrin post office hmunah vawi tam tak kal a ngai a ni.

Kum 1962-ah Brazil ram chhûng hmun hrang hrangah Kingdom Ministry School buatsaih a ni a. Thlaruk chhûngin, school buatsaihna hmun hrang hranga keimah chauhva kal tûra ruat ka ni a. Manaus, Belém, Fortaleza, Recife, leh Salvador-ahte ka zirtîr a ni. Manaus-a ka awm lai chuan, lemchanna hmun hming thang takah district inkhâwmpui pakhat ka huaihawt a. Ruah a sûr nasat êm avângin tui in tûr thianghlim pawh a awm mang lo va, inkhâwmpui chhûnga unaute chaw eina hmun tûr ṭha pawh kan nei lo. Sipai thuneitu pakhat hnênah kan harsatna ka hrilh chuan kan inkhâwmpui chhûnga kan in tûr tui thianghlim tam tâwk min buatsaihsak a. Chu bâkah, puan in lian tâwk pahnih sa tûrin a sipaite a rawn tîr a, chu chu kan ei rawngbâwlna hmun leh chaw eina hmun atân kan hmang a ni.

Ka zin bo chhûngin Mary chuan Bible thu ngaihven lohna sumdâwnna hmunah thu a hril ṭhîn a. Chuta mite chu Portugal aṭanga Brazil-a pawisa zawng tûra lo kalte an ni a. Mary chuan a beidawn êm avângin, a ṭhiante hnênah, “Khawvêla ka awm duh lohna ber chu Portugal a ni,” tiin a hrilh a. Chu mi hnu rei vak lovah lehkha kan dawng a. Chu chu Portugal-a rawngbâwl tûra sâwmna lehkha a ni a, chutah chuan kan rawngbâwlna chu khap a ni. Mary chu a phu zawk mai! Engpawh ni se, chanvo chu kan pawm a, Portugal-ah chuan kan insawn ta a ni.

PORTUGAL-A KAN CHANVO

Kum 1964 August thlaah Portugal ram, Lisbon khawpui chu kan thleng a. Chuta awm police-te avâng chuan kan unaute nun chu a harsa hle a ni. Chuvângin, a tîr chuan tualchhûng unaute biak pawh loh chu a finthlâkin a lang. A hmasain, room pakhat hawhin kan awm a. Tichuan, visa kan hmuh hnuin, in kan luah ta a ni. Thla nga hnu chuan, branch-a unaute nêna inbiak pawh chu kan tân a hlauhawm tawh lo. A tâwpah, kan inkhâwm theih tawh avângin kan hlim hle a ni!

Kan hna khap a nih avângin, Kingdom Hall-te chu khâr a ni a, unaute inah kan inkhâwm ṭhîn. An inte chu police-hovin an rawn zawng ṭhîn a. Kan unau za tam takte chu police station-ahte hruaiin zawhnate an zâwt chiam ṭhîn a ni. Chûng police-te chuan kan unaute chu dik lo taka cheibâwlin mawhphurhna nei unaute hming chu sawi tûrin an nawrlui ṭhîn a. Unaute chuan an inhumhim nân an hming puma lam lovin, hming lam tawiin an inkoh ṭhîn a ni.

Jehova rawngbâwlnaa kum 60 chhûng kan tel chu kan hlut tak zet a ni

Kan tum ber chu unaute chhelna neihtîrtu thu leh hla chhuahte an dawng ngei tih chian hi a ni. Mary chuan Vênnaisâng zir tûr thuziakte leh thu leh hla dangte chu paper ṭha takah a chhu ṭhîn a. Chu paper chu unaute hman tûr thu leh hla copy chhâwn nân an hmang a ni.

COURT-AH CHANCHIN ṬHA HUMHIM A NI

Kum 1966 June thlaah, case pawimawh tak mai Lisbon-ah an nei a. Feijó Kohhrana member 49 te chu in pakhatah dân phal lohvin an inkhâwm rû tia hêk an ni. Fiahna atâna inbuatsaih lâwk nân, unaute an dik lo a ni tih finfiahtu tûr ukilah ka chang chhin a. Mahse, kan beisei angin case-ah hnehna kan chang lo. Unaunu leh unaupa 49 te chu ni 45 aṭanga thla nga leh a chanve thleng tâng tûra tih an ni a. Mahse, chu fiahna chuan thu hrilhna nasa tak a thlen a ni. Dik tak chuan, chumi fiahna chhûngin kan ukil chuan Bible-a chuang Gamaliela thute chu a sawi chhâwng a ni. (Tirhkohte 5:33-39) A hnuah chanchin thehdarhtute chuan chu fiahna chungchâng chu an puang darh a. Kan ukilin Bible a zir ṭan a, inkhâwmahte a rawn tel ṭan avângin kan lâwm hle a ni.

Kum 1966 December thlaah, branch overseer ni tûra ruat ka ni a, dân lam thiltihahte hian hun tam tak ka hmang ṭhîn. Jehova Thuhretute’n Portugal ramah zalên taka Pathian an biak theih nân dânte siam tûrin kan tih theih apiangte kan ti a. (Philippi 1:7) A tâwpah, kum 1974 December 18-ah sawrkâr pawm kan ni ta. World headquarters aṭangin unau Nathan Knorr-a leh Frederick Franz-a chu min lawmpui tûrin an lo kal a. Oporto leh Lisbon-a kan neih inkhâwmnaahte chuan mi 46,870 kan tel a ni.

Jehova chuan thu hrilh hna hi Azores, Cape Verde, Madeira leh São Tomé leh Príncipe ang chi Portugal ṭawng hmanna hmun thliarkâr thlengin a darhzautîr a. Hêng hmuna Thuhretute an rawn pun zêl avângin branch lian zâwk kan mamawh a ni. Branch lian zâwk sak zawh a nih chuan, kum 1988 April 23-ah Unau Milton Henschel-a’n hlanna thu a sawi a. Chutah chuan unaunu leh unaupa 45,522 an tel a, chûng zîngah chuan Portugal-a missionary 20 bâkah, hlanna rawn hmang tûra mahni rama rawn hawte pawh an tel a ni.

MI RINAWMTE HNEN AṬANGIN KAN INZIR

Kum tam tak chhûngin, Mary nên chuan mi rinawm unaupate hnên aṭanga thil zir hi nuam kan ti a. Entîr nân, zone khualzinnaah Unau Theodore Jaracz-a ka zui ve a, a hnên aṭangin thil hlu tak ka zir a ni. Kan va tlawhna branch-te chuan harsatna lian tak tak an nei a, Branch Committee-te chuan an tih theih apiang an ti tawh a ni. Chu aia tam tih theih an neih tawh loh avângin an rilru a nuam lo hle a. Unau Jaracz-a chuan: “Tûnah chuan thlarau thianghlim hnathawh hun kan nghah a ngai a ni,” tia sawiin a thlamuan a. Kum tam tak kaltaa Mary nên Brooklyn kan va tlawh laia Unau Franz-a thusawi pakhat pawh ka theihnghilh thei lo bawk. A hnênah mi engemaw zât kalkhâwmin thurâwn kan va dîl a, ani chuan: “Ka fuih duh che u chu: Hun nuamah leh hun khirhah pawh Jehova inawpna pâwl bêl tlat rawh u. Isua’n a zirtîrte thawk tûra a tih hna pakhat awmchhun chu—Pathian Ram chanchin ṭha hrilh hi a ni!” tiin min hrilh a ni.

Pathian Ram chanchin ṭha kan hrilh avângin Mary nên kan hlim hle a. Khawvêl puma branch hrang hrang kan va tlawh naah thil chhinchhiah tûr tam tak kan nei bawk a ni. Jehova chhiahhlawh a pui a pangte nêna inhmuh hi nuam kan tiin an rawngbâwlna chu Jehova’n a ngaihlu tih kan hriatnawntîr ṭhîn a. Pathian rawngbâwl chhunzawm zêl tûrin kan fuih bawk.

Kum tam tak a liam hnu tûnah chuan kum 80 kan lo chuang ta a. Mary chuan natna chi hrang hrang a nei a. (2 Korinth 12:9) Fiahna dangte pawh kan nei bawk. Mahse, hêng fiahnate hian kan rinna a tinghetin Jehova laka rinawm tlat tûrin tum ruhna min neihtîr a ni. Jehova rawng kan bâwl kumte kan thlîr lêt hian, kawng tam takah a khawngaihnain mal min sâwm tih kan hria a ni. *—Footnote en rawh.

^ par. 29 He thuziak buatsaih a nih lai hian unau Douglas Guest-a chu Jehova chunga rinawm rengin kum 2015 October 25-ah a boral a ni.