Faigi nösi

Faigi ba gangolifa

WAÖ-WAÖ WA’AURI

Oya Nifalua Lowalangi Khöma ba Wangoroma’ö Fa’ebua Dödönia si Tenga Sinangea Mutema

Oya Nifalua Lowalangi Khöma ba Wangoroma’ö Fa’ebua Dödönia si Tenga Sinangea Mutema

TÖI bapagu ya’ia da’ö Arthur. I’otarai me ono matua ia, ohitö dödönia ya’ia da’ö tobali sanuriaigö ba Metodis börö me i’omasi’ö sibai Lowalangi. Hiza’i, tebulö wangera-ngerania me ibaso mbuku moroi khö ndra Ono Zekola Zura Ni’amoni’ö hegöi me fariawö ia khöra. Me döfi 1914, tebayagö idanö bapagu me 17 fakhe ndröfinia. Sagötö Wasuwöta Gulidanö I, lakaoni ia wefao ba wasuwöta, hiza’i lö fao ia. Lua-luania, lakuru ia fulu waŵa wa’ara ba Gurunga Kingston, Ontario, Kanada. Me no aefa la’efasi ia, tobali ia kolportir. Iada’a tefotöi da’ö perintis.

Me döfi 1926, mangowalu bapagu khö Hazel Wilkinson. Tefaha’ö nina Hazel Wilkinson ba zindruhu me döfi 1908. Tumbu ndra’o me 24 mbaŵa si Öfa 1931. So daöfa ndra’aga zi fatalifusö ba ono numero dua ndra’o. I’omasi’ö ba i’ame’egö tödö sibai Zura Ni’amoni’ö bapagu, ba ifaha’ö göi ndra’aga ba wamalua da’ö. Famosumange Yehowa zabölö ma’ofönai’ö ba wa’aurima. Ya’aga si sambua omo, asese mafalua halöwö fanuriaigö ba nomo-omo misa.Halöwö Zinenge 20:20.

SIMANE BAPAGU, LÖ FA’AWÖ NDRA’O BA GULIDANÖ BA ULAU MERINTIS

Me döfi 1939, alua Wasuwöta Gulidanö II. Ba ndröfi aefa da’ö, tebai sa’ae mufalua halöwö ndra Samaduhu’ö Yehowa ba Kanada. Lafaso ndraono sekola ba wamazawa tangara ba mandrera ba la’anunöisi zinunö kebangsaan ba kalasira. Si to’ölönia, latehegö möiga baero daruaga ga’agu ira alawe sotöi Dorothy ba ginötö tefalua da’ö. Hiza’i, samuza inötö, i’ailasi ndraodo gurugu ba iwa’ö khögu wa ya’odo andre niha sata’u. Lua-luania, me no aefa zekola, laböbözi ndra’o ira awögu sekola irege tölögudo ba danö. I’otarai da’ö, itugu u’aro’ö gangetulagu ba ’wolo’ö khö Lowalangi, moroi ba wolo’ö ba niha’.Halöwö Zinenge 5:29.

Ba mbaŵa si Fitu 1942, me 11 fakhe ndröfigu, tebayagö ndra’o idanö ba zi sambua tangki nidanö ba nahia wanguri gurifö. Ero na libur zekola, tobali ndra’o perintis liburan. Iada’a tefotöi ia perintis ekstra. Döfi wa’ara faodo khö ndra talifusöda si datölu ba we’amöi manuriaigö ba Ontario tanö yöu ba niha zaneso eu.

Me 1 mbaŵa si Lima 1949, ibörötaigö ulau merintis. Aefa da’ö, lakaoni ndra’o ba wanolo halöwö konstruksi ba gödo ndraha Kanada. Aefa da’ö, tobali ndra’odo ösi nomo Mbetieli ba da’ö. Tebe’e halöwögu ba percetakan, ba da’ö ufaha’ö ndra’o ba wangoguna’ö mesin cetak. Itörö tödögu wa no irai mohalöwödo irugi talu mbongi ba zi hauga migu, börö wo cetak risalah sanandrösa ba wolohi salua ba nono mbanua Yehowa ba Kanada.

Ba gafuriata, mohalöwö ndra’odo ba Departemen Dinas. Halöwögu ya’ia da’ö ba wame’e fanofu-nofu khö ndra talifusöda perintis sangai halöwö ba Quebec. Sindruhu-ndruhu tebai tefalua halöwöda ba da’ö. Samösa moroi ba gotalua ndra perintis nibe’egu wanofu-nofu ya’ia da’ö Mary Zazula moroi ba Edmonton, Alberta. Satuania ösi Gereja Ortodoks. Me ladou’ö ira ba wamaha’ö Zura Ni’amoni’ö, ya’ia hegöi ga’ania ira matua lafofanö ira moroi ba nomo. Tebayagö idanö Mary hegöi ga’ania ira matua ba mbaŵa si Önö 1951, önö waŵa aefa da’ö labörögö merintis. Sagötö ulau manofu-nofu khö Mary, u’ila wa sindruhu-ndruhu i’omasi’ö Yehowa. Iwa’ö tödögu wa da’a ndra alawe somasido uhalö tobali fo’omogu. Siwa waŵa aefa da’ö, me 30 mbaŵa si Sara 1954, mangowalu ndra’aga. Samigu aefa da’ö, matema wamomaha ba wamalua halöwö famasui. Dua fakhe aefa da’ö, mafalua halöwö famasui ba Ontario tanö yöu.

Itugu tedou manö halöwö fanuriaigö irege moguna ato zi tobali utusan injil. Ma’ila wa tola manuriaigö ndra’aga gofu hezoso manö börö me tola mataögö wa’okafu ba Kanada ba tola göi mataögö wa’oya ndri na baŵa lökhö. Tobali, lakaoni ndra’aga ba wefao ba Sekolah Gilead kelas 27, ba lulus ndra’aga ba mbaŵa si Fitu 1956. Ba mbaŵa si Felezara, ofeta ndra’aga ba Brasil si tobali omoma si bohou.

TOBALI UTUSAN INJIL BA BRASIL

Me marugi ba Brasil, ibörötaigö mafomaha ndra’aga ba li Portugis. Si oföna sibai, mafomaha ndra’aga hewisa na awena fahuhuo ba niha. Aefa da’ö, matanö ba dödöma hewisa wame’e majalah. Ba me malau manuriaigö, falukha ndra’aga khö zi samösa ndra alawe sadöni tödö. No mahalö wahasara dödö wa na falukha ndra’aga ba niha sadöni tödö, mabaso khönia ayati sanutunö hewisa wa’auri barö wamatörö Mbanua Lowalangi. Tobali, ubaso Wama’ele’ö 21:3, 4, lö ara aefa da’ö lita khögu danö! Lö sagu khögu wa’aukhu hegöi fa’abazö-bazö ba da’ö. Tobali abula dödö da’a khögu.

Labe’e ndra’aga ba mbanua Campos. Iada’a, so 15 mbanua niha Keriso ba da’ö! Hiza’i me awena marugi, ha sambua ngawawa si so ba mbanua da’ö, ba sambua nomo utusan injil ni’iagö zi da’öfa ndra talifusöda ira alawe. Töira, Esther Tracy, Ramona Bauer, Luiza Schwarz, ba Lorraine Brookes (iada’a Wallen). Halöwögu ba nomo utusan injil ya’ia da’ö utoloni wanasa nukha ba u’owuloi geu ba wondrino. Samuza inötö, ba zi bongi luo Sinaya, me no aefa Wamaha’ö majalah Manuriaigö, ileagö ia Mary ba gurusi gabus, ba mafadunö-dunö halöwöma ba zi ma’ökhö da’ö. Me musindro Mary, i’anemai’ö kalua gulö moroi ba narö dandraya gurusi gabus da’ö! Kaliru ndra’aga fefu ba ba gafuriatania ubunu gulö da’ö.

Me no aefa mafomaha ndra’aga ba li Portugis ba zi döfi fa’ara, ibörötaigö mafalua halöwö famasui. Mohalöwö ndra’aga ba mbanua si lö listrik. Ha tufo nahia wemöröma ba ma’oguna’ö kudo hegöi gureta kudo ba wofanö-fanöma. No göi irai mafalukhiasi mbanua side-ide ba hili, matörö kereta api. Ma’okosi sambua mbate’e ba da’ö. Aefa da’ö, ifa’ohe’ö 800 majalah gödo ndraha ni’oguna’öma ba wanuriaigö. Mafangörö-ngöröga ba wanga’i majalah si no tohare ba kantor pos.

Me döfi 1962, mufalua Sekolah Pelayanan Kerajaan ba zi hauga nahia ba Brasil. Ba zi önö waŵa, ha ya’odo lafatenge we’amöi ba zi hauga sekola da’a. Mamaha’ö ndra’o ba kelas-kelas ba Manaus, Belém, Fortaleza, Recife, hegöi Salvador. Me ba Manaus, ya’o zo-organisasi Kebaktian distrik ba zi sambua gedung opera si tehöngö. Hiza’i, börö me abölö-bölö deu, lö masöndra nidanö si tola nibadu, ba lö hadöi nahia wemanga khö ndra talifusöda sagötö kebaktian. Tobali, ufatunö da’a khö zi samösa sohalöwö ba militer. Si fao fa’asökhi dödö i’alui lala ena’ö tola sogöma nidanö sagötö kebaktian. Ifatenge göi ösa ndra saradadu ba wamesindro tendra segebua si tola ma’oguna’ö tobali naha nawu hegöi nahia wemanga.

Me ufalua da’a fefu, manuriaigö Mary ba nahia bisnis ba lö hadöi sadöni tödö ba Zura Ni’amoni’ö. Niha si so ba da’ö tohare moroi ba Portugal ba wamalua bisnis ba Brasil. Andrö wa so wa’ide-ide dödö khö Mary. Imane khö ndra awö-awönia, ”Gofu hadia zalua, ba lö omasido toröi ba Portugal.” Lö ara aefa da’ö matema zura. Ösinia fogaoni ba wamalua halöwö ba mbanua si lö manehegö halöwö nifaluada, ya’ia da’ö Portugal. Tokea sibai Mary! Hiza’i, matema halöwö da’ö ba findra ndra’aga ba Portugal.

HALÖWÖMA BA PORTUGAL

Marugi Lisbon, Portugal me baŵa si Walu 1964. Tefakao wa’auri ndra talifusöda labe’e ira agen rahasia. Da’ö mbörö wa lö mahubungi ndra Samaduhu’ö ba da’ö me awena marugi. Ma’okosi sambua mbate’e tobali nahiama. Tobali, me matema visa-ma, ma’okosi sambua apartemen. Me no aefa lima waŵa, me no sa’ae ibörötaigö ahono zi fasuima, mahubungi ndra talifusöda si so ba gödo ndraha. Omuso sibai dödöma me ba gafuriatania tola möiga ba gangowuloa!

Börö me lö mutehegö halöwöda, muduhö fefu Balai Mbanua Lowalangi ba mufalua gangowuloa ba nomo ndra talifusöda. Asese lafareso nomora ira folisi. Ngaotu ndra talifusöda nira’u ba la’ohe ira ba gödo folisi ba wo’anofugö ya’ira. Lö sökhi wolaura khöra ba lafaso ira ena’ö lafatunö döi ndra talifusö sondrönia’ö halöwö. Si tobali folumö’ö khöma, ba ginötö makaoini döi nawöma tenga madora nitötöima hiza’i töira side-ide.

Ma’andrö sibai saohagölö ba zi no irai matörö ba wangai halöwö khö Yehowa si töra 60 fakhe fa’ara

Ohitö dödöma siföföna ya’ia da’ö ena’ö lö aetu latema publikasi ira talifusöda si tola manolo ya’ira ena’ö anau gölöra. Mohalöwö Mary ba woketik artikel Manuriaigö hegöi publikasi tanö bö’ö ba garate si tohude si no muhenaigö. Aefa da’ö, mu’oguna’ö garate da’ö tobali stensil mazui cetakan ena’ö tola oya majalah si tola mube’e khö ndra talifusö.

MANGO’AWÖGÖ TURIA SOMUSO DÖDÖ FÖNA ZANGUHUKU

Me baŵa si Önö 1966, mufalua sambua persidangan fondrege zoguna ba Lisbon. Laböbögö zi lö duhu khö ndra si-49 nono mbanua niha Keriso Feijó, wa no la’ondrasi gangowuloa si lö molo’ö huku ba nomo zi samösa niha. Si tobali fohenaigö ba wamalua sidang da’a, u’ositobali pengacara ndra’o sangalui lala ena’ö tola aekhu ndra’aga. Hiza’i, simane si no matahö tödöma, kala ndra’aga. Labe’e ba gurunga ndra talifusöda si-49 wa’ato. Ba fabö’ö-bö’ö ginötö wa’ara wanaha ya’ira, i’otarai 45 hari irugi lima waŵa amatonga. Hiza’i, tobali sambua famaduhu’ö si sökhi da’a. Töra-töra, ba persidangan da’ö, i’oguna’ö pengacarama ngawua wehede Gamalieli moroi ba Zura Ni’amoni’ö. (Halöwö Zinenge 5:33-39) Aefa da’ö, tefa’anö zalua andre ba berita. Ba omuso sibai dödöma me ibörötaigö ifaha’ö ia pengacarama ba Zura Ni’amoni’ö ba ibörötaigö möi ia ba gangowuloa.

Me baŵa si Felendrua 1966, labe’e halöwögu tobali satua ndraha. Oya kasus hukum nitanganigu. Oya nifaluama ba wangalui huku si tobali dane-dane ena’ö tola lafalua halöwö ba wamati ira Samaduhu’ö Yehowa ba Portugal. (Filifi 1:7) Ba gafuriatania, me 18 mbaŵa si Felendrua 1974 latehegö sa’e halöwöda. La’ondrasi ndra’aga ira talifusöda Nathan Knorr hegöi Frederick Franz moroi ba gödo sebua ba wefao ba wa’omuso dödö andrö. Mafalua wa’owulo si tebai mu’olifugö ba Oporto hegöi Lisbon, ba fa’ato zangondrasi ya’ia da’ö 46.870.

So göi wanolo moroi khö Yehowa ena’ö alua halöwö fanuriaigö andre ba hulo-hulo sangoguna’ö li Portugis, simane, Azore, Tanjung Verde, Madeira, São Tomé hegöi Príncipe. Börö me itugu monönö wa’ato Zamaduhu’ö ba nahia andre, moguna khöma gödo ndraha sabölö ebua. Me no aefa mufazökhi, ifa’ema huhuo penahbisan talifusöda Milton Henschel me 23 mbaŵa si Öfa 1988. So 45.522 zangondrasi, fao ba da’ö göi ira utusan injil si 20 niha si no irai mohalöwö ba Portugal.

MA’O’Ö DUMA-DUMA NIHA SI LÖ FARÖI

Omuso dödögu hegöi Mary me tola mafaha’ö ndra’aga ba duma-duma niha si lö faröi ba zi ha’uga fakhe fa’ara. Duma-dumania, so wamaha’ö si sökhi sibai si tola uhalö me falulu fohalöwö ndra’odo khö dalifusöda Theodore Jaracz me ifalua kunjungan zona. So gabula dödö sebua salua ba gödo ndraha ni’ondrasima, ba no la’oigö dödöra ira Panitia Ndraha ba wamalua gofu hadia ia ena’ö tola te’asiwai da’ö. Hiza’i, börö me lö tola la’asiwaisi gabula dödö da’ö, itahi-tahigö ira tödöra. Andrö wa ibe’e wondrara dödö khöra talifusöda Jaracz. Imane, ”Iada’a datatehegö mohalöwö geheha ni’amoni’ö.” Lö irai olifudo wehede dalifusöda Franz niwa’önia ba zi no hauga fakhe silalö me möiga Mary ba wangondrasi Brooklyn. Ya’aga hegöi ira awöma tanö bö’ö ma’andrö khönia mene-mene, ba imane khöma, ”Molo’ö ndra’o gofu hadia ia zalua, böi faröi ba wolo’ö organisasi Yehowa si so ba gulidanö. Ha da’a organisasi samalua hadia niwa’ö Yesu khö ndra nifaha’önia ya’ia da’ö ba wanuriaigö turia somuso dödö sanandrösa ba Mbanua Lowalangi!”

Fefu da’ö möi fangomusoi’ö dödögu hegöi Mary. Oya göi zi sökhi si lö aetu itörö tödöma me ma’ondrasi gödo ndraha si so ba zi sagörö ulidanö ba wamalua kunjungan zona. Omasiga sibai wamalukhaisi fefu zamosumange Yehowa si no fabö’ö-bö’ö ndröfi hegöi ba wamarou tödöra wa la’ame’egö tödö halöwö nifaluara khö Yehowa. Mafarou dödöra ena’ö lö faröi ira ba wamosumange Yehowa.

Itugu numalö ginötö, ba no 80-an fakhe ndra’aga sa’ae. Oya wökhö nirasoi Mary. (II Korindro 12:9) Oya göi wanandraigö tanö bö’ö nitaögöma. Hiza’i, fefu da’ö möi fanga’aro wamatima, ba itugu ma’osambua’ö dödöma ba wondrorogö fa’alöfaröima khö Yehowa. Na ifuli itörö tödöma ndröfi-döfi ni’oguna’öma ba wamosumange Yehowa, ba da’ö ma’ila wa oya lala nifalua Yehowa ba wamahowu’ö ndra’aga ba wa’ebua dödönia si tenga sinangea mutema andrö. *

^ par. 29 Fatua lö awai muhaogö artikel da’a, mate Douglas Guest me 25 mbaŵa si Fulu 2015. Lö faröi ia khö Yehowa.