Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

Shina Wakusa Mbunge ku Yuma Yize Yasonewa?

Shina Wakusa Mbunge ku Yuma Yize Yasonewa?

“Yino yuma . . . ayisonekene mukutukanyamisa yetu, masongo ja miaka hanatuhete.”—1 A-KORINDU 10:11.

MIASO: 11, 29

1, 2. Mumu liaka tunalilongesa yilweza ya mianangana wano awana A-Yunda?

NYI mumona umwe mutu maselumuka ni kulimbwoka mu yimwe tapalo, yena kota mukanyama muze mupalika mu tapalo yacho. Chizechene nawa, kunyingika uhenge uze akwetu hanalingi ku mwono wo, muchitukwasa hanga twehuke kulinga uhenge wowene. Chakutalilaho, mutuhasa kulilongesa ha uhenge wa atu waze anatongwola mu Mbimbiliya.

2 Mianangana awana amu Yunda waze twalilongesanga ha mutwe uze wapalika, kanakawayila Yehova ni mbunge yeswe. Chipwe chocho, nihindu kalingile uhenge unene ku mwono wo. Yilweza yo kayisonekene mu Mbimbiliya hanga tuyipukune ni kuwanaho malongeso alemu. Yika mutuhasa kulilongesa ha yize yalingiwile kuli ayo, nawa kuchi mutuhasa kwehuka kulinga upi wowene ayo alingile?—Tanga A-Roma 15:4.

KUFULIELA HA MANA JA ATU CHAKUNEHA LAMBA

3-5. (a) Chipwe ngwe Asa kapwile ni kufuliela muli Yehova ni mbunge yeswe, uhenge uka alingile? (b) Mumu liaka Asa afuliele muli atu muze ayile ni kwasa jita ni Mbasha?

3 Chitangu tuhengwolenu chilweza cha Asa. Aye kafulielele muli Yehova muze kanunu wa tununu twa A-Etiopia ayile ni kulimika ni A-Yunda. Alioze kakafulielele muli Yehova muze ashile jita ni Mbasha, mwanangana wamu Izalele. Asa kazangile kukwika Mbasha kutunga Rama, yize yapwile mbonge yilemu mu Izalele hakamwihi ni wanangana wa A-Yunda. (2 Sango ja Mianangana 16:1-3) Asa yafweta chijiko chipema kuli mwanangana wa Seria hanga amukwase. Muze A-Seria ayile ni kwasa jita ni A-Izalele, hazehene Mbasha “yalitwamina kutunga Rama, milimo yeswe yiyihola.” (2 Sango ja Mianangana 16:5) Kuuputukilo, Asa kota kanyongene ngwenyi kakwata chiyulo chipema.

4 Kuchi Yehova evwile ha chikuma chacho? Yehova kakawahilile ha yize Asa alingile hakuhona kumufuliela, chocho yamutumina profeta Hanani hanga amukwase. (Tanga 2 Sango ja Mianangana 16:7-9.) Hanani yalweza Asa ngwenyi: “Chize musono muopwa ni jita.” Asa yaputuka kutumina mbonge ya Rama, chipwe chocho, kukatuka ha shimbu liacho, ku mwono wenyi weswe, iye ni atu jenyi yaputuka kwasa jita yinji.

5 Ha mutwe uze wapalika, twalilongesanga ngwo Yehova kazangile chinji Asa. Chipwe ngwe Asa te chihenge, Zambi kamwene ngwenyi mbunge ya Asa yapwile yingunu kuli iye. (1 Mianangana 15:14) Chipwe chocho, muze Asa akwachile chiyulo chipi, iye kakahashile kwehuka lamba lize liejileko. Mumu liaka afulielele hali mwene ni hali atu akwo, chakuhona kufuliela muli Yehova? Kota Asa kanyongene ngwenyi, te mahasa kuzachisa mana jenyi auswalale hanga akumbe jita. Hanji kapanjikile yiyulo yipi yakwo.

Ha yuma yeswe mutulinga, twatamba kufuliela muli Yehova, hi ku mbunge yetu ko

6. Yika mutuhasa kulilongesa ha uhenge wa Asa? Hana chilweza.

6 Yika mutuhasa kulilongesa ha uhenge wa Asa? Twalilongesa ngwetu, yuma yeswe mutulinga, twatamba kufuliela muli Yehova, hi ku mbunge yetu ko. Twatamba kumwita ukwaso chipwe ngwe kapalia wetu kali munene hanji mukehe. Chili chipema kunyonga ha yihula yino: Shina ha mashimbu amwe twakulifuliela yetwene hakufupa kuhwisa milonga mu jila yize tunanyongo ngwetu yalita? Nyi twakuhengwola chitangu yize Mbimbiliya yinambe ni kuzachisa sango jacho hanga tuhwise milonga yetu? Chakutalilaho, achinyonga ngwe usoko we unapwisa chikalu kuya ku chimwe kukunguluka hanji kukunguluka cha mbonge. Shina muwita kuli Yehova hanga akukwase kunyingika yize mulinga ha chikuma chacho? Hanji kuushi kukalakala nawa ha mashimbu anji, mba hi mukusoloka mutu yoze mazanga kukwaha mulimo. Shina mumulweza ngwe ukwete kukunguluka chize watamba kuya hita poso, nyi mwivwa woma wakuhona mulimo? Kapalia mweswao muopwa nenyi, watamba kwiwuluka maliji apema a mukwa-kwimba masamu ngwenyi: ‘Kunjika jila ye kuli Yehova; fuliela muli iye, mba makukwasa.’—Samu 37:5.

YIKA MUYIHASA KULINGIWA KULI YETU NYI MUTUSAKULA MASEPA API?

7, 8. Uhenge uka alingile Yehosofate, nawa yika azukileko? (Tala chizulie ha uputukilo.)

7 Haliapwila tuhengwolenu chilweza cha mwana wa Asa, Yehosofate. Aye kapwile ni yitanga yinji yipema, hachino Yehova ya muzanga chinji. Muze te akufuliela muli Yehova, aye te kakulinga yuma yinji yipema. Alioze, aye nawa kakwachile yimwe yiyulo yipi. Chakutalilaho, aye kakwashile mwanenyi hanga alimbate ni mwana wa Mwanangana mupi, Ahabe. Kulutwe, Yehosofate yalichinga ni Ahabe hanga aye ni kwasa jita ni A-Seria, chipwe ngwe profeta Mikaia kamukanjishile kuchilinga. Muze te anase jita, A-Seria yalukukila Yehosofate, chocho yamba kumushiha. (2 Sango ja Mianangana 18:1-32) Muze afunyine ku Yerusaleme, profeta Jehu yamuhula ngwenyi: “Te chakutamba kukwasa yingulungulu ni kuzanga waze akuvwila kole Yeova?”—Tanga 2 Sango ja Mianangana 19:1-3.

8 Shina Yehosofate kalilongesele ha yize yalingiwile kuli iye ni ha utowezo wa profeta? Ka, kakachilingile. Chipwe ngwe kazangile Yehova, ni kumuvwisa kuwaha, nihindu Yehosofate kalikachile nawa ni mutu yoze te keshi kuwayila Yehova. Mutu wacho te Mwanangana Ahazia, mwana wa Ahabe. Yehosofate ni Ahazia yatunga hamuwika maulungu. Alioze maulungu jacho yaonona chakuhona kwaazachisa.—2 Sango ja Mianangana 20:35-37.

9. Yika muyihasa kulingiwa nyi mutulikata ni masepa api?

9 Yika mutuhasa kulilongesa ha yize yalingiwile kuli Yehosofate? Yehosofate kalingile yize yalita nawa kafupile “Yehova ni mbunge yenyi yeswe.” (2 Sango ja Mianangana 22:9) Chipwe chocho, iye yalikata ni atu waze te keshi kuzanga Yehova, chino, yichimunehena lamba linji ku mwono. Kwamba pundu, kambile kumushiha. Iwuluka chishima chamu Mbimbiliya chakwamba ngwo: “Nyi muwenda ni akwa mana ni yena nawa muopwa ni mana; alioze mweswe malikata ni yihepuke kumakevwa kusasaminya.” (Yishima 13:20) Twakuzanga chinji kulweza akwetu hakutwala kuli Yehova. Alioze muchipwa ponde yinene kulikata chinji ni atu waze keshi kumuwayila.

Shina wakufuliela ngwe Zambi makukwasa ha yize unafupu hakutwala ku zango ni ulo?

10. (a) Nyi tunazange kumbata hanji kusomboka, yika mutuhasa kulilongesa hali Yehosofate? (b) Yika twatamba kwiwuluka?

10 Chakutalilaho, nyi mutuzanga kumbata hanji kusomboka, yika mutuhasa kulilongesa hali Yehosofate? Hanji mutuputuka kusolola zango lia ulo kuli mutu yoze keshi kuwayila Yehova. Mutuhasa kunyonga ngwetu, kutuchi kuhasa kuwana mutu yoze mutulimbata nenyi mu ululikiso wa Yehova. Hanji amwe asoko jetu manunga ni kutulweza ngwo twatamba kumbata hanji kusomboka shimbu kanda tuchi shinakajiwa. Chili umwenemwene ngwo Yehova katutangile ni nyonga lia kuzanga ni kutuzanga kuli akwetu. Alioze, nyi kutwawanyine mutu mupema yoze mutulimbata nenyi, yika twatamba kulinga? Chuma chize muchihasa kutukwasa chili kupukuna ha yize yalingiwile kuli Yehosofate. Kanji-kanji iye kapwile ni kwita usongwelo kuli Yehova. (2 Sango ja Mianangana 18:4-6) Alioze muze alikachile ni Ahabe, yoze te keshi kuwayila Yehova, Yehosofate yaputuka kulengulula utoweza wa Yehova. Yehosofate katambile kwiwuluka ngwenyi, ‘meso ja Yehova kakumona hashi heswe ni kukolesa waze akumufuliela ni mbunge yingunu.’ (2 Sango ja Mianangana 16:9) Ni yetu nawa twatamba kwiwuluka ngwetu, Yehova kanazange kutukwasa. Iye kananyingika yuma yize twakupalika ku mwono wetu nawa kakutuzanga. Shina wakufuliela ngwe Zambi makukwasa ha yize unafupu hakutwala ku zango ni ulo? Nyingika ngwe iye mahasa kuchilinga.

Kanda usolola zango lia ulo kuli mutu yoze keshi kuwayila Yehova (Tala paragrafu 10)

KANDA ULINANGAMISA

11, 12. (a) Yika Hezekia alingile mba asolole yize te yili mu mbunge yenyi? (b) Mumu liaka Yehova akonekenene Hezekia?

11 Yika mutuhasa kulilongesa hali Hezekia? Yehova kakwashile Hezekia kunyingika yize yapwile ku mbunge yenyi. (Tanga 2 Sango ja Mianangana 32:31.) Muze Hezekia ayijile chinji, Zambi yamulweza ngwenyi iye te mahinduka, nawa yamwaha chilayi chize chamwehele ushindakenyo wacho. Yehova yalinga chizulie chiye kulutwe kumi lia shimbo. Hakupalika cha matangwa, yilolo aku Babilonia kota kazangile kunyingika chinji hakutwala ku chilayi chacho, chocho, yatuma malunga kuli Hezekia hanga amuhulecho. (2 Mianangana 20:8-13; 2 Sango ja Mianangana 32:24) Alioze Yehova kakalwezele Hezekia yize te atamba kwaalinga. Mbimbiliya yinambe ngwo, Yehova ‘yamwecha ukawenyi’ hanga anyingike yize te muyilingiwako. Hezekia yasolola upite uze apwile nawo kuli malunga aku Babilonia. Chino chasolwele pundu yize yapwile ku mbunge yenyi. Mu mutapu uka?

12 Chaluyinda, Hezekia yaputuka kulinangamisa. Hachino, iye ‘kakachichimiekene Zambi ha upeme uze amulingilile.’ Mbimbiliya kuyishi kwamba yize yamulingishile mba aputuke kulinangamisa. Yino kota yalingiwile mumu lia kukumba A-Suria hanji mumu kamuwukile kuli Yehova. Hanji mumu kapwile pichi ni lufuma munji. Chipwe ngwe Hezekia kawayilile Yehova ni mbunge yeswe, nihindu ha mashimbu amwe yalizata, chocho, Yehova yevwa chinyengo ku mbunge. Alioze kulutwe, “Hezekia yalikehesa,” Zambi yamukonekena.—2 Sango ja Mianangana 32:25-27; Samu 138:6.

Mutapu uze mutulingilamo yuma muusolola pundu yize yili mu mbunge yetu

13, 14. (a) Chikuma chika muchihasa kusolola yize yili mu mbunge yetu? (b) Yika twatamba kulinga muze akwetu matuchichimieka?

13 Yika mutuhasa kulilongesa hali Hezekia ni ha uhenge uze alingile? Iwuluka ngwe, Hezekia kalizachile muze te Yehova hamukwasa kulu kukumba A-Suria ni muze te hamuwuka kulu musongo wenyi. Hachino, nyi yuma yipema muyilingiwa ku mwono wetu hanji akwetu matuchichimieka, yika twatamba kulinga? Mutapu uze mutulingilamo yuma muusolola pundu yize yili mu mbunge yetu. Chakutalilaho, umwe ndumbu mahasa kusa shimbu hanga alulieke pande ni kujihanjika kanawa hakachi ka mbunga. Mandumbu anji mamuchichimieka ha pande jize ahanjika. Kuchi malinga muze anamuchichimieka?

14 Twatamba kwiwuluka mashimbu eswe yize Yesu ambile ngwenyi: “Muze hinwalinga yuma yize yeswe ananwambe, nukambe ngwenu, Tuli ndungo hitwalinga yize yapwa milimo yetu wika.” (Luka 17:10) Twiwulukenu ngwetu, muze Hezekia alizachile, aye kakachichimiekene Yehova ha ukwaso uze amwehele. Kashika nyi akwetu matuchichimieka ha pande jize twahanjika, yika muyitukwasa hanga tulikehese? Mutuhasa kupukuna ha yize Yehova hanalingi hali yetu. Nawa mutuhasa kuhanjika hakutwala hali iye ni chize akutukwasa. Mumu iye mwe watwehele Mbimbiliya nawa kakutwaha spiritu yenyi yisandu hanga tuhase kuhanjika kanawa pande.

ECHA YEHOVA AKUSONGWELE MUZE MUKWATA YIYULO

15, 16. Yika Josia alingile yize yamutwalile ku kufwa?

15 Mba, yika mutuhasa kulilongesa hali Josia? Chipwe ngwe Josia kapwile mwanangana mupema, nihindu kalingile uhenge uze wamutwalile ku kufwa. (Tanga 2 Sango ja Mianangana 35:20-22.) Yika yalingiwileko? Josia yaputuka kwasa jita ni Neko, mwanangana wamu Engitu, chakuhona chitela. Chipwe chocho, Neko yalweza Josia ngwenyi, kazangile kwenyi kwasa jita. Mbimbiliya yinambe ngwo maliji ja Neko kakatukile ‘mu kanwa lia Zambi.’ Alioze, Josia yaya ni kwasa nenyi jita, chocho yamushiha. Mba mumu liaka Josia ayile ni kwasa jita ni Neko? Mbimbiliya kuyambile nichimwe.

16 Josia katambile kunyingika nyi maliji waze Neko ambile kakatukile lume kuli Yehova. Kuchi te mahasa kuchilinga? Iye kachi kahulile Jeremia, profeta wa Yehova. (2 Sango ja Mianangana 35:23, 25) Josia nawa kachi kafupile kunyingika yuma yize te yinalingiwako. Neko kapwile ni kuya kwenyi ku Karkemishi ni kwasa jita ni vungu likwo, hi ku Yerusaleme ko. Nawa Neko kakehile Yehova hanji atu jenyi. Josia kakanyongene kanawa hakutwala ku yuma yeswayi, shimbu te kanda achikwata chiyulo chenyi. Yika mutuhasa kulilongesa ha chino? Twalilongesa ngwetu, nyi tuli ni umwe kapalia nawa tunafupu kukwata chiyulo, twatamba kunyonga yize Yehova akuzanga hanga tulinge.

17. Muze tuli ni umwe kapalia, kuchi mutuhasa kwehuka kulinga uhenge ngwe uze alingile Josia?

17 Muze mutufupa kukwata chiyulo, chitangu twatamba kunyonga ha shimbi ja Mbimbiliya jize mujihasa kutukwasa ni chize mutuhasa kujikaula ku mwono wetu. Ha mashimbu amwe, mutuhasa kufupa mu mikanda yetu hanji kwita chiyulo kuli umwe mukulwana wamu chikungulwila. Aye mahasa kutukwasa hanga tunyonge ha shimbi jikwo ja Mbimbiliya. Achinyonga ha chikuma chino: Umwe pangi kalimbata ni lunga yoze hi Chela cha Yehova ko. Aye mazanga kuya mu munda ha tangwa lize hanasakula. (Yilinga 4:20) Alioze ha tangwa liacho, mukwo-lunga kechi kuzanga hanga aye ni kwambujola. Iye mamulweza ngwenyi, ayo keshi kupalikisa mashimbu anji hamuwika nawa kanazange hanga jituhukeko chikehe. Hachino, pangi manyonga ha versu ja Mbimbiliya jize mujimukwasa kukwata chiyulo cha mana. Pangi wacho manyingika ngwenyi, katamba kwononokena Zambi ni kukaula shimbi ya Yesu yakutayisa tumbaji. (Mateu 28:19, 20; Yilinga 5:29) Alioze aye mewuluka nawa ngwenyi, pwo katamba kulizeyesa kuli mukwo-lunga nawa ngwo tuvumbi twa Zambi katamba kupwa yimbovu. (A-Efwesu 5:22-24; A-Fwilipu 4:5) Shina mukwo-lunga kanamukanjisa kwambujola, nyi kanafupu wika kupalikisa mashimbu hamuwika ha lize tangwa? Amu tuli tuvumbi twa Yehova, tunazange kukwata yiyulo ya umbovu nawa yize muyituvwisa kuwaha.

PWAKO NI MBUNGE YINGUNU NAWA WAHILILA

18. Yika mutuhasa kulilongesa ha kupukuna yilweza ya mianangana wano awana A-Yunda?

18 Ha mashimbu amwe, ni yetu mutuhasa kulinga uhenge ngwe chize alingile mianangana wano awana amu Yunda. Mutuhasa (1) kufuliela mbunge yetu, (2) kusakula masepa api, (3) kupwa ni yitanga ya kulizata, hanji (4) kukwata yiyulo chakuhona kuhengwola yize Zambi anazange. Chipwe chocho, kukushi chuma nichimwe chize muchitulingisa hanga tuhone kuwayila Yehova. Iye kakumona upeme hali yetu, ngwe chize aumwene hali mianangana wano awana. Yehova nawa kakumona chize twakumuzanga ni zango lize tukwete hakumulingila. Kashika, hanatwehe yilweza yize muyihasa kutukwasa hanga twehuke kulinga uhenge unene. Hachino, tupukunenu ha sango jino ja mu Mbimbiliya ni kuwahilila ngwetu, Yehova kajisonekene hanga jitufumbe ku mwono wetu!