Skip to content

Skip to table of contents

Leli wan sani fu den sani di be sikiifi fositen?

Leli wan sani fu den sani di be sikiifi fositen?

„Den sikiifi enke wan wasikoi gi wi di e libi na a kaba pisi fu a ten ya.”1 KORENTESAMA 10:11.

SINGI: 11, 61

1, 2. Saide wi o taki fu den fo kownu fu Yuda?

EFU wan sama e waka ai fesi neen i si a gaata kai, yu o luku bun fa yu e waka fu iseefi a kai. A so a de tu taki te wi e poti pakisei a den fowtu di taawan meke, da dati e yeepi u fu wi á meke denseefi fowtu. U sa leli omen sani fu den sama di kai aini Beibel di be meke fowtu.

2 Den Kownu di u be kai na a artikel a fesi be e dini Yehofa anga den hii ati. Ma tokuso, den meke gaan fowtu. Den toli fu den sikiifi aini Beibel fu u sa leli wan sani fu den. San u sa leli fu den sani di miti den? San u mu du fu wi á meke denseefi fowtu di den meke?Leisi Romesama 15:4.

SANI NAI WAKA BUN TE WI E FITOOW LIBISAMA

3-5. (a) Sowtu fowtu Asa meke winsi fa a be e dini Yehofa anga en hii ati? (b) Saide Asa be fitoow libisama di Bayesa kon feti anga Yuda?

3 Meke u taki fu Asa. A be fitoow Yehofa di wan miliyun Etiyopiya suudati kon feti anga Yuda. Ma a á fitoow Yehofa di a go feti anga Bayesa a kownu fu Islayeli. Asa á be wani Bayesa seeka Rama wan fu den pelensipali foto fu Islayeli fu a toon wan taanga foto. A foto ya be de koosube fu a kownukondee fu Yuda (2 Koloniki 16:1-3). Asa be e si enke a á be fowtu fu go suku yeepi na a kownu fu Siriya. Di Siriya go feti anga den foto fu Islayeli neen Bayesa „fika a gaan sikotu fu Rama wanten. A á meke en go doo. A so a fika a wooko de” (2 Koloniki 16:5). Kande Asa be e si enke a wan bun sani a du.

4 Ma fa Yehofa be e si a sani di a du? Yehofa ati be boon di Asa á fitoow en. Neen meke a sende polofeiti Hanani go kaasi Asa. (Leisi 2 Koloniki 16:7-9.) Hanani taigi Asa taki: „Fanafu now taa kondee o feti anga i.” Asa be wini Rama, ma fanafu a ten de en anga a foluku fi en be abi fu feti anga omen kondee.

5 Aini a artikel a fesi u be si taki Yehofa be lobi Asa. Gadu be si taki Asa be e dini en anga en hii ati, winsi fa Asa be e meke fowtu (1 Kownu 15:14). Ma toku di Asa á du sani anga koni, a á be poi koti pasi gi den bakapisi fu den sani di a du. Saide a á fitoow Yehofa a leisi ya, ma a fitoow enseefi anga taa sama? Kande Asa be e si enke a be sa wini a feti efu a be feti anga den a wan koni fasi. Kande a be aliki san taawan taigi en tu.

U mu fitoow Yehofa ala yuu wi á mu fitoow useefi

6. San a toli fu Asa e leli u?

6 San wi e leli fu a fowtu di Asa meke? Ala yuu u mu fitoow Yehofa, wi á mu fitoow useefi. U mu begi en fu a yeepi u winsi sowtu polobelema e miti u. A bun fu pakisei a sani ya: Wi e suku fu losi polobelema enke fa u denki? Wi e luku fosi san Beibel taki da u puubei fu wooko anga san a taki? Meke u taki i famii á wani i go a komakandaa efuso kelen-komakandaa. Yu e begi Yehofa fu a yeepi i fu sabi san i mu du? Efu yu á be abi wooko wan hii pisiten neen i fende wan wooko, yu o taigi a basi taki i mu go a komakandaa ala wiki winsi fa a sani de sa meke i lasi a wooko? Winsi sowtu polobelema e miti u, wi á mu feegete san a psalm sikiifiman taki. A taki: „Meke Yehofa soi i fa i mu libi. Fitoow en, da a o yeepi i.”Psalm 37:5

SAN O PASA EFU WI E PAA ANGA SAMA DI NAI TYAI DENSEEFI BUN?

7, 8. Sowtu fowtu Yowsafat be meke? San a be a bakapisi? (Luku a fowtow na a bigin.)

7 Meke u taki now fu Yowsafat, a boi fu Asa. A be abi omen bun fasi di Yehofa be lobi. Di a be e fitoow Yehofa a omen bun sani a du. Ma a du wantu sani di á bun tu. Wan fu den sani ya, a di a meke en manpikin toow anga a umanpikin fu Akab, a ogii kownu. Bakaten Yowsafat go yeepi Akab feti anga Siriya winsi fa polofeiti Mikaya be bali en. Di a go na a feti, beina den Siriya suudati kii en (2 Koloniki 18:1-32). Di a daai go a Yelusalem baka polofeiti Yehu akisi en taki: „Saide yu e yeepi den sama di e du ogii? Saide i lobi den sama di buuse Yehofa?”Leisi 2 Koloniki 19:1-3.

8 Yowsafat leli wan sani fu a sani di be miti en? A teke san a polofeiti taigi en? Nono, a á kisi koni. Winsi fa a be lobi Yehofa, tokuso a go meke mati anga wan man di á be e dini Yehofa. A man ya a be kownu Ahasiya, a manpikin fu Akab. Yowsafat anga Ahasiya be meke wantu sipi. Ma den á wooko anga den fosi den booko.2 Koloniki 20:35-37.

9. San o pasa efu u wi e paa anga sama di á lobi Yehofa?

9 San u sa leli fu a sani di miti Yowsafat? Yowsafat be e tyai enseefi bun. A be e „dini Yehofa anga en hii ati” (2 Koloniki 22:9). Ma a be e paa anga sama di á be lobi Yehofa, neen meke sani miti en aini en libi. Beina sama kii en. Ná feegete a Beibel nongo ya: „A sama di e waka anga koniman o koni, ma sani ná o go bun anga a sama di e waka anga donman” (Odo 13:20). U wani yeepi taawan fu sabi Yehofa. Ma efu u toon mati anga sama di nai dini en, ogii o miti u.

Yu e biibi taki Yehofa poi gi i san yu abi fanowdu?

10. (a) San u sa leli fu Yowsafat te u wani toow? (b) San u mu holi a pakisei?

10 San den sama di wani toow sa leli fu Yowsafat? Kande u bigin lobi wan sama di á lobi Yehofa fu di wi e si enke u ná o fende wan sama di e dini Yehofa fu toow. Efuso kande den famii fu u e gi u taanga-sikin namo fu toow fosi u gaandi. Yehofa meke wi anga a fii fu lobi wan sama so na tuu, ma efu wi á poi fende wan bun sama fu toow da san u mu du? Wan sani di sa yeepi u, a fu sidon pakisei san miti Yowsafat. A be lobi begi Yehofa fosi a du sani (2 Koloniki 18:4-6). Ma di a bigin paa anga Akab wan man di á be lobi Yehofa, neen Yowsafat bigin taangayesi Yehofa. Yowsafat be mu holi a pakisei taki „den ain fu Yehofa e luku lontu a hii goontapu fu si san e pasa, fu a sa koboloiki en kaakiti fu yeepi den sama di e dini en anga den hii ati” (2 Koloniki 16:9). Useefi á mu feegete taki Yehofa wani yeepi u. A sabi u, a sabi san e miti u. Boiti dati a lobi u. Yu e biibi taki Yehofa poi gi i san yu abi fanowdu? I sa biibi en, a o yeepi i.

Ná paa anga sama di nai dini Yehofa (Luku paragraaf 10)

YU Á MU ABI HEIMEMBEE

11, 12. (a) Fa Heskiya soi san be de neen ati? (b) Saide Yehofa gi Heskiya paadon?

11 San u sa leli fu Heskiya? Yehofa be yeepi Heskiya fu a sabi san be de neen ati. (Leisi 2 Koloniki 32:31.) Heskiya be siki wan gaan siki, neen Gadu taigi en taki a o betee. Yehofa gi Heskiya wan maiki fu soi en taki a o yeepi en. A meke a koo di be de a wan taapu diipi go a baka. Bakaten, a gei enke den manpikin fu a kownu fu Babilon be wani sabi moo fu a wonduu ya. Neen meke den sende wantu man go a Heskiya (2 Kownu 20:8-13; 2 Koloniki 32:24). Yehofa á taigi Heskiya san a be mu du di den sama fu Babilon be o kon. Beibel taki Yehofa fika en fu luku san a be o du. Heskiya soi den man fu Babilon ala den gudu di a be abi. A sani ya e soi san be de a Heskiya ati. Saide u sa taki so?

12 A tyali, ma Heskiya be kon abi heimembee. Neen meke „den bun di Gadu be du gi en á be e bigi gi en moo”. Beibel nai taki saide en manii be kengi. Kande a di a be wini den Asiriyasama efuso a di Yehofa be meke a betee. A kan tu taki a di a be kon abi balinen efuso gudu neen a be e fii enseefi. Winsi fa Heskiya dini Yehofa anga en hii ati, a be kon abi heimembee. A sani ya be meke Yehofa ati boon. Ma bakaten ’Heskiya soi sakafasi’, neen Yehofa gi en paadon.2 Koloniki 32:25-27; Psalm 138:6.

Den sani di wi e du te sama gafa u e soi san de a wi ati

13, 14. (a) San o yeepi u fu sabi san de a wi ati? (b) San u mu du te sama e gafa u?

13 San u sa leli fu a fowtu di Heskiya meke? Holi a pakisei taki a baka di Yehofa yeepi en fu a wini den Asiriyasama neen a kon abi heimembee. A baka di Yehofa meke a kon betee neen a bigin fii enseefi. San wi e du te sani e go bun anga u efuso te sama e gafa u? Den sani di wi e du e soi san de a wi ati. Kande wan baala seeka fu holi wan lezing gi omen sama. San a o du te sama gafa en?

14 Ala yuu u mu holi san Yesesi taki a pakisei. A taki: „Te u du ala san den gi u fu du, da u mu taki: ’Wi a saafu di ná abi nawan fa. A san u be mu du u du’” (Lukasi 17:10). Holi a pakisei taki di Heskiya kon abi heimembee, a á be e teke en fu bigi moo taki Yehofa be yeepi en. San o yeepi u fu abi sakafasi te wan sama gafa u fu wan lezing di u holi? U sa teke ten pakisei san Yehofa du gi u, da u taigi den fa Yehofa yeepi u. Bika neen gi wi a Beibel anga en santa yeye fu holi a lezing.

MEKE YEHOFA YEEPI I FU SABI SAN I MU DU

15, 16. San tyai dede gi Yosiya?

15 Enke lasiti, san wi e leli fu Yosiya? Yosiya a be wan bun kownu, ma toku a meke wan fowtu di tyai dede gi en. (Leisi 2 Koloniki 35:20-22.) San be pasa? Yosiya go feti anga kownu Neikow fu Egepte sosokaali. Neikow be taigi Yosiya taki a á wani feti anga en. Beibel taki a „Gadu be meke” Neikow taigi en den sani ya. Ma tokuso Yosiya go feti anga en. Na a sani de tyai dede gi en. Saide a go feti anga Neikow? Beibel nai taki saide Yosiya go feti anga Neikow.

16 Yosiya be sa meke moiti fu sabi efu a Yehofa be sende Neikow fu wasikoi en. Fa a be sa du a sani ya? A be sa akisi Yelemiya, wan fu den polofeiti fu Yehofa (2 Koloniki 35:23, 25). Boiti dati, Yosiya be mu teke ten pakisei wantu sani. Anga den sama fu Karkemis Neikow be e go feti. Den sama ya á be e tan a Yelusalem. Yosiya á denki bun fosi a go feti anga Neikow. San a sani ya e leli u? Te wi abi wan polobelema, u mu meke moiti fu sabi san Yehofa wani u du.

17. San u mu du te wi abi polobelema fu wi á meke a fowtu di Yosiya be meke?

17 Te u mu du wan sani, u mu pakisei fosi san Beibel e taki fu a toli. A sani ya o yeepi u fu si fa u sa du san Beibel e taki. Son leisi a de fanowdu fu luku san den buku fu e taki fu a toli efuso akisi den owluman fu den poti wi a pasi. Meke u taki wan sisa toow anga wan man di nai dini Yehofa. Wan dei neen a seeka fu go a peleikiwooko (Toli 4:20). Ma a man á wani a go. A taigi en taki a langa den á du sani makandii, neen meke a wani tyai en go koi. A sisa e pakisei wantu tekisi di sa yeepi en fu du sani anga koni. A sabi taki a mu du a peleikiwooko bika a dati Gadu anga Yesesi wani (Mateyesi 28:19, 20; Toli 5:29). Ma ai pakisei tu taki wan uman mu saka enseefi neen man ondoo. Boiti dati a foluku fu Gadu mu fiti denseefi a taawan (Efeisesama 5:22-24; Filipisama 4:5). A tapu en man wani tapu en fu du a peleikiwooko? Efuso a wani en man wani go koi anga en a dei de? Wi enke a foluku fu Yehofa wani du san a lobi. Boiti dati u wani du sani anga koni tu.

DINI YEHOFA ANGA I HII ATI DA YU O PIISII

18. San wi e leli te u teke ten pakisei den toli fu den fo kownu fu Yuda di kai aini a artikel ya?

18 Kande useefi o meke denseefi fowtu di den fo kownu ya be meke. Kande wi o (1) fitoow useefi, (2) paa anga sama di nai tyai denseefi bun (3) kon abi heimembee (4) du sani sondee fu luku fosi san Gadu wani u du. Ma tokuso, noiti u mu si enke wi á poi meke Yehofa piisii. Ai si den bun sani di wi e du, leti enke fa a be e si den bun sani di den fo kownu ya be du. Yehofa e si fa u lobi en, ai si taki u wani dini en anga u hii ati. Neen meke a poti den sowtu toli ya aini Beibel fu yeepi u fu wi á meke son fowtu. Meke u teke ten pakisei den toli ya. A so wi o soi taki ai bigi gi u taki Yehofa poti den aini a Beibel.